ARBEIDSRECHT HRM-DT 1 e jaar LES 3

1. ARBEIDSRECHTHRM-DT 1e jaarLES 3 Mr. Eppo van Koldam

2. Doorstroom Arbeidsovereenkomst bepaalde tijd Proeftijd Arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd Deeltijdwerk Uitzendkrachten Oproepkrachten Thuiswerk • Instroom • Hoe gaan we vacatures vervullen? • Doorstroom • Welke verplichtingen hebben werkgever en werknemer tegenover elkaar? • Uitstroom • Hoe kan de arbeids-overeenkomst worden beëindigd? Zich als goed werkgever gedragen Zich als goed werknemer gedragen Loon Belastingvrije vergoedingen Verlof Doorbetaling loon bij ziekte Arbeidsongeschiktheid Arbeidsomstandigheden Beëindiging met wederzijds goedvinden Opzegging Ontbinding door kantonrechter Ontslag op staande voet Collectief ontslag Rol van het CWI

3. Werknemersorganisaties FNV CNV MHP Organisatiegraad is laag

4. Werkgeversorganisaties • VNO-NCW • AWVN • MKB-Nederland • LTO-Nederland • Overleg werknemers en werkgevers in de Stichting van de Arbeid (poldermodel)

5. Inhoud overeenkomst Soms is schriftelijke vastlegging een eis (bv concurrentiebeding) Dwingend of regelend Artikel 7:618 BW Indien geen loon is vastgesteld, heeft de werknemer aanspraak op het loon dat ten tijde van het sluiten van de overeenkomst voor arbeid als de overeengekomene gebruikelijk was of, bij gebreke van een dergelijke maatstaf, op een loon dat met inachtneming van de omstandigheden van het geval naar billijkheid wordt bepaald. • Partijafspraak • Mondelinge overeenkomst (kan moeilijkheden geven met bewijs) • Schriftelijke overeenkomst • Wet • Gewoonte • Redelijkheid en billijkheid

6. Partijafspraak en wet bij arbeidsovereenkomst Partijafspraak Ordenende functie Collectieve arbeidsovereenkomst Evenwicht scheppende functie Dwingende wet

7. CAO is privaatrechtelijke overeenkomst. Artikel 1, lid 1. Wet CAO : Onder collectieve arbeidsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst, aangegaan door een of meer werkgevers of een of meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van werkgevers en een of meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van werknemers, waarbij voornamelijk of uitsluitend worden geregeld arbeidsvoorwaarden, bij arbeidsovereenkomsten in acht te nemen. • Artikel 9, lid 1, Wet CAO: • Allen, die tijdens den duur der collectieve arbeidsovereenkomst, te rekenen van het tijdstip waarop zij is aangegaan, lid zijn of worden eener vereeniging, welke de overeenkomst heeft aangegaan, en bij de overeenkomst zijn betrokken, zijn door die overeenkomst gebonden. • Artikel 12, lid 1, Wet CAO • Elk beding tusschen een werkgever en een werknemer, strijdig met eene collectieve arbeidsovereenkomst door welke zij beiden gebonden zijn, is nietig; in plaats van zoodanig beding gelden de bepalingen der collectieve arbeidsovereenkomst. • Wat regelen partijen nog zelf: • Kwesties die niet in de cao en de wet staan (bv autokostenvergoedingen) • Voorwaarden die gunstiger zijn dan de CAO-regeling. Let op: minimum CAO of standaard CAO Betrokkenen bij CAO Werkgever(s- Vereniging) Vakbond(en) Voor welke groep personeel wordt cao gemaakt (staat in de cao) Obligatoire bepalingen; Diagonale bepalingen Normatieve bepalingen Werknemer lid Werkgever niet lid Artikel 14, Wet CAO Wanneer bij de collectieve arbeidsovereenkomst niet anders is bepaald, is de werkgever, die door die overeenkomst gebonden is, verplicht, tijdens den duur dier overeenkomst hare bepalingen omtrent arbeidsvoorwaarden ook na te komen bij de arbeidsovereenkomsten, als in de collectieve arbeidsovereenkomst bedoeld, welke hij aangaat met werknemers, die door de collectieve arbeidsovereenkomst niet gebonden zijn. Werknemer niet lid • Incorporatiebeding • Algemeen verbindendverklaring

8. De arbeidsrechtelijke Stufenbau • Internationale verdragen • Nationale wetgeving • Formele wet • AMvB • Ministeriele regeling • CAO • Afspraken met OR • Individuele arbeidsovereenkomst

9. Registratie en inhoud cao’s http://cao.szw.nl/index.cfm CAO Levensmiddelenbedrijf http://docs.minszw.nl/pdf/174/2008/174_2008_13_5129.pdf CAO Horeca http://docs.minszw.nl/pdf/174/2008/174_2008_13_4533.pdf Zie artikel 5 CAO Horeca als voorbeeld driekwartdwingend recht http://wetten.overheid.nl/BWBR0005290/Boek7/Titel10/Afdeling9/Artikel668a/geldigheidsdatum_11-05-2012

10. Werkingssfeer CAO’s • Bedrijfstak • Callcenterbranche, horeca, bouwbedrijf, tuincentra • Ongeveer 400 • Onderneming • Philips, AKZO, Shell, Heineken • Ongeveer 800

11. Duur en nawerking CAO • Cao-duur in de praktijk één of twee jaar • Maximale termijn vijf jaar • Verlenging mogelijk • Nawerking normatieve bepalingen

12. Algemeen verbindend en onverbindend verklaren • Algemeen verbindend verklaren • Kan op verzoek partijen • Alleen als er al meerderheid is • Meestal alleen normatieve bepalingen • HR accepteert nog niet algemeen nawerking • Geen terugwerkende kracht • Onverbindend verklaren

13. Ontwikkelingen CAO-front • Meer werknemers vallen onder CAO • Meer decentraal arbeidsvoorwaardenbeleid door ruimte in de CAO’s • CAO dus steeds vaker minimumregeling op hoofdlijnen • Meer individualisering • Opkomst OR als onderhandelingspartner (= 5/8 dwingend recht) • In sommige sectoren geen CAO (bv ICT)

14. Stakingen • Soorten stakingen • Arbeidsvoorwaardenstakingen • Solidariteitsstakingen • Politieke stakingen • Vormen van stakingen • Werkweigering • Bedrijfsbezetting • Langzaamaanacties/Stiptheidsacties • Estafettestaking/speerpuntacties • Uitsluiting (door werkgevers) • Organisatie staking • Georganiseerde staking door de vakbonden • Wilde staking zonder steun vakbonden

15. Stakingsrecht 1 Twee benaderingen • Werkweigering is wanprestatie • Beoordeling vanuit de individuele arbeidsovereenkomst • Panhonlibco doctrine • Soms kan in redelijkheid geen werk gevergd worden => dan geen wanprestatie • Staking is in principe geoorloofd • Beoordeling van de collectieve actie • Opgenomen in wetontwerp 10.111 • Door omstandigheden kan staking toch onrechtmatig zijn • Rechtmatige staking schort arbeidsplicht op => geen wanprestatie

16. Stakingsrecht 2 Er is nog steeds geen Nederlandse stakingswetgeving Jurisprudentie is nu gebaseerd op wetsontwerp 10.111 (= heersen rechtsopvatting) Vooral rol voorzieningenrechter in stakingszaken van groot belang (schadevergoeding in de vorm van een verbod) Europees Sociaal Handvest (ESH) geratificeerd in 1980. Vooral art. 6, lid 4, ESH van belang

17. Relaties collectieve acties Werkgeversorganisatie Vakbond Werknemer/ deelnemer actie Werkgever Werkwillige werknemer