prof.M.Sc. Fatmir HOXHA Drejtor i Departamentit të Rinisë

1. REPUBLIKA E KOSOVËS/REPUBLIKA KOSOVA/ REPUBLIC OF KOSOVOQEVERIA E KOSOVËS / VLADA KOSOVA /GOVERNMENT OF KOSOVA MINISTRIA E KULTURËS, RINISË DHE SPORTIT MINISTARSTVO ZA KULTURU, OMLADINU I SPORTA/ MINISTRY OF CULTURE YOUTH AND SPORTSDEPARTAMENTI I RINISË/ DEPARTMAN MLADIH/ DEPARTMENT OF YOUTH ZYRA E DREJTORIT/ KANCELARIJA DIREKTORA/ OFFICE OF THE DIRECTOR Prezantimi i Departamentit të Rinisë përgjatë zhvillimit të punëtorisë me temën ,,Punësimi i të Rinjve’’, në hotel Grand Prishtinë, me 16 shtator 2008. prof.M.Sc. Fatmir HOXHADrejtor i Departamentit të Rinisë

2. Situata e të rinjve në Kosovë • Republika e Kosovës, vendi me një popullsi me moshë tejet të re, që premton shumë për një të ardhme më të ndritur për shtetin e ri të Kosovës. • Situata e të rinjve në Kosovë që nga viti 1999,iu referohet nivelit jotë kënaqur të pjesëmarrjes së të rinjve në jetën publike, arsimimit të pakënaqshëm (kualitativ dhe kuantitativ), papunësisë së madhe, mungesës së shërbimeve shëndetësore, situatës sësigurisë njerëzore dhe gjendjes kulturore, të sportit dhe aktiviteteve të kohës së lirë. • Papunësia në fund të vitit 2005 arriti në 39.7%. Ky është edhe niveli më i lartë i papunësisë në të gjithë rajonin e Ballkanit. Në krahasim me vlerën mesatare të shkallës së papunësisë në Bashkimin Evropian papunësia në Kosovë është rreth 4.5 herë më e lartë. Nga të dhënat e ILO-s të vitit 2004, papunësia e të rinjve arrin 49.5%; nga ta 45.7% janë femra dhe 52.8% meshkuj, mirëpo disa statistika tjera tregojnë se niveli i papunësisë së të rinjve mund të jetë edhe më i lart. • Në Kosovë mbi 50% janë nën moshën 0-30 vjeçare (popullsia më e re në Evropë). Mosha 15 deri 24 vjeç-25% e popullatës ku përqendrimi më i lartë në Kryeqytet Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 2

3. Nga ta 57,2 % nxënës /studentë, ku 70 % jetojnë në shtëpi / banesë me 3 dhoma me numër mesatar prej 6,5 anëtarë të familjes • 21 % nuk e shfrytëzojnë kompjuterin (56,5 % femra, 63,3 % në zonat rurale) • Brengat kryesore Arsimimi dhe Punësimi !!?? • 34 % planifikon të ndërrojnë vendin ku jetojnë (67% nga zonat rurale) • 50,9 % mendojnë për të ardhmen e tyre me optimizëm (në veçanti nxënësit/studentët) • 150 OJQ rinore aktive (rreth 30 Qendra Rinore), • 85,6 % gjenden në zona urbane • 14,4 % gjenden në zona rurale (kryesisht OJQ minoritare) Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 3

4. Profesionet e dëshiruara: 26,2 % Biznes 22 % Gazetari 18,6 % Doktor I Medicines 17,4 % Artist 16 % Mësues • Burimet e Informatave: 92,2 % TV-Radio Informata 56,9 % Gazetat Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 4

5. Roli i Departamenti të Rinisë; • Misioni • Fuqizimi i te rinjve dhe krijimi i mjedisit përkrahës për zhvillimin shoqëror dhe personal të tyre. • Qëllimet • Krijimi i mundësive për promovim, zhvillim dhe pjesëmarrje të të rinjve në jetën aktive shoqërore. • Ofrimi i shërbimeve të barabarta për të rijë, që mundësojnë zhvillimin e shkathtësive jetësore dhe vlerave shoqërore duke respektuar veçoritë individuale. • Promovimi i vlerave universale/sociale të cilat shprehin identitetet individuale. • Ngritja e vetëdijes dhe mundësive për vendimet e përgjegjshme të rinisë. Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 5

6. Politikat Programore të Departamentit për vitin 2008 • Rrjetëzimi dhe Informacioni publik për Sektorin Rinor • Promovimi Rinor dhe Fuqizimi i OJQ-ve Rinore • Politikat Rinore • Edukimi Joformal • Participimi dhe Integrimi i Rinisë • Edukimi Shëndetësor dhe Parandalim • Punësimi i të Rinjve Për jetësimin e politikave rinor për vitin 2008, Departamentit të Rinisë iu janë ndarë 250,000.00 € dhe 80.000.00 ( pas rishqyrtimit buxhtor) nga BKK. Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 6

7. Projekt Dokumentet e zhvilluara; • Projektligji për Fuqizim dhe Pjesëmarrje të Rinisë (është nënshkruar vendimi për formimin e grupit punues për rihartimin e projektligjit). • Projekt ligji adreson këto nevoja; Pjesëmarrjen, aftësonim profesional, vullnetarizmin) • Draft Plani Kosovar i Veprimit për Rini-2009-2012 ( është nënshkruar vendimi për formimin e grupeve punues për rishqyrtimin e DPKVR). • Projekt PKVR, adreson objektivat e Politikës në këto fusha : • arsimimit, punësimit, shëndetësisë, sigurisë njerëzore/shoqërore, dhe kulturës, sportit dhe rekreacionit. ) • Plani Aksionar i Punësimit të të Rinjve Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 7

8. Programet e zhvilluara nga Departamenti, me mbështetjen e bashkëpunëtore • SIP-fondi-Fondi për integrimin dhe pjesëmarrjen e të rinjve të margjinalizuar, me theks të veçantë të rinjve me aftësi të kufizuar, të rinjtë dhe të rejat nga zonat rurale, të rinjtë minoritar, etj. • Programi EDYK Fuqizimi dhe Zhvillimi i Rinisë në Kosovë (DiR & GTZ) • InfoPika www.infopika.org dikur tani portali rinor, • Zhvillimi i Politikave Rinore Lokale, • Ndihmesë në themelimin dhe fuqizimin e Rrjeteve Lokale Rinore, • Shërbimet Rinore Mobile (për 2008 një autobus mobil dhe 8.000.00€) • Muaji i Rinisë 2008, këtë vit hyn në vitin e shtatë si aktiviteti më gjithëpërfshirës në sektorin e Rinisë në tërë Kosovën. Nën organizim të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit / Departamentit I Rinisë (MKRS/DiR) dhe në partneritet me Drejtoritë Komunale për Kulturë, Rini dhe Sport, ministritë tjera të Qeverisë së Republikës Kosovës, organizatat rinore dhe partnerët tjerë ndërkombëtar. Aktivitetet e shumta të këtij organizimi tradicional, këtë vit do të zhvillohen me moton “Destinacioni ynë BE” Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 8

9. Programet e zhvilluara nga Departamenti, me mbështetjen e bashkëpunëtore Fondi post-konfliktuoz i Bankës Botërore I cili përbëhet nga katër shtylla: • përmirësimin e performancës dhe qëndrueshmërisë së qendrave ekzistuese rinore; • themelimin e dy qendrave të resurseve për student; • zhvillimin e bizneseve për sipërmarrësit e rinj; • fuqizimin e kapaciteteve implementuese të Departamentit të Rinisë. Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 9

10. Gjatë vitit 2007 është arritur që në bashkëpunim me MASHT, MPMS, të hapet Qendra kombëtare e Orientimit në Karrierë. Departamenti i Rinisë pos përkrahjes me pajisje është duke e përkrah edhe me një zyrtar, i cili punon me orar të shkurtuar në këtë qendër. Pritet që në vitet e ardhshme të hapen qendra të tilla në nivel regjional. • Në bashkëpunim të ngushtë në mes të UNDP dhe programit të Vullnetaret Kombëtar të UN-it, është hartuar projekti dy vjeçar për të mbështetur realizimin e Planit Kosovar të Veprimit për Rini 2007 – 2010. Ky projekt mbështetet financiarisht nga UNDP-ja në vlerë prej 334.000,00 Dollarëve Amerikan dhe është arritur që të punësohet 6 Vullnetar që mbulojnë regjionet e Kosovës. Një ndihmesë të veçantë janë duke dhënë Kuvendet Komunale në realizimin e këtij projekti. Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 10

11. Misioni I BE në Kosovë GTZ UNICEF UNDP UNFPA ILO IOM Banka Botërore Mjekët e Botës – Marseille ETF( European Training Foundation) MPMS MSH MASHT MMPH MPL MKK MTI Asociacioni i Komunave RrRK Organizatat Rinore BSPK, etj. Komuniteti i Biznesit Partnerët e Departamentit të Rinisë Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 11

12. Si do të intervenoj Departamenti për ta realizuar Politiken e Punësimit • përmirësimin e performancës dhe qëndrueshmërisë e qendrave ekzistuese rinore. • zhvillimi I aktiviteteve nw dy qendrave të resurseve për student. • zhvillimi I Programit për Aftësim Profesional, ne bashkëpunim me MPMS. • krijimin e një fondi për zhvillimin e bizneseve për sipërmarrësit e rinj. • zhvillimin e bizneseve për sipërmarrësit e rinj. • Përmes Portalit Rinor do përkujdeset për informimin e të rinjve lidhur me çështjet që kanë të bëjnë me Politiken e Punësimit Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 12

13. Përfundim Të rinjtë nuk janë problem për tu zgjedhur, por çelësi i zgjedhjes së problemit! Faleminderit! Prezantimi i Departametit të Rinisë  Seite 13