Etapy rozwoju dziecka z uwzględnieniem etapów rozwoju czytelniczego

1. Etapy rozwoju dziecka z uwzględnieniem etapów rozwoju czytelniczego Olsztyn, maj 2011

2. Etapy rozwoju dziecka z uwzględnieniem etapów rozwoju czytelniczego Olsztyn, maj 2011

3. Etapy rozwoju emocjonalnego

4. Budowanie więzi 0 – 18 miesięcy Cel: zbudowanie bezpiecznego stylu przywiązania gwarantującego przeżycie

5. Błędy rodziców • Opieka niekonsekwentna, czasem dobra, czasem zła, opiekunowie nieprzewidywalni.

6. Dziecko klejące się Dorosły przyssany

7. 2. Opieka zawsze zła – opiekunowie są niedostępni lub emocjonalnie zimni

8. Dziecko emocjonalnie odcięte Dorosły unikający

9. Odkrywanie świata (18 m-cy – 3 lata)

10. Błędów rodziców 1. Rodzice są zbyt opiekuńczy i kontrolujący

11. Dziecko dystansujące się Dorosły izolujący się

12. 2. Rodzice chcą się uwolnić od potrzeb dziecka

13. Dziecko bojaźliwe, ambiwalentne Dorosły zachłanny

14. Budowanie tożsamości (3 – 4 lata) Cel: Dziecko chce wiedzieć, kim jest jako odrębna osoba w stosunku do reszty świata. Dwa zadania rozwojowe: • zbudowanie ugruntowanego i stałego wewnętrznego obrazu siebie, • zbudowanie ugruntowanego i stałego wewnętrznego obrazu bliskich.

15. 1. Selektywne odzwierciedlanie

16. Dziecko spięte Dorosły: sztywny kontroler

17. 2. Całkowity brak odzwierciedlenia

18. Dziecko niewidzialne Dorosły: uległy kameleon

19. Rozwijanie kompetencji (4 – 7 lat) Cel: aby sprawdzić własną siłę i jej ograniczenia oraz określić, co należy do niego, a co nie. Budowanie kompetencji to ostatnie z ważnych zadań rozwojowych wczesnego dzieciństwa.

20. Błędy rodziców 1. Rodzice boją się inicjatywy i kompetencji dziecka – selektywnie nagradzają lub karzą jego rodzącą się kompetencję.

21. Dziecko konkurujące Dorosły: kompulsywny współzawodnik

22. 2. Rodzice są ciągle krytyczni i nigdy nie wspierają dziecka w jego staraniach o osiągnięcie kompetencji i siły.

23. Dziecko bezradne, manipulujące Dorosły: manipulant

24. Zaangażowanie, troska (7 – 13 lat) Cel: zaangażowanie w związki, fundament przyszłych relacji z innymi, równymi mu ludźmi.

25. Błędy rodziców 1. Utrudnione lub uniemożliwione kontakty społeczne z rówieśnikami

26. Dziecko samotne Dorosły: samotnik

27. 2. Dziecko i jego potrzeby zdradzone przez rodziców

28. Dziecko służebne Dorosły: pełen poświęcenia opiekun

29. Etapy rozwoju poznawczego

30. Okres sensoryczno - motoryczny (inteligencji praktycznej) (0 – 2 lata) 1. Dziecko poznaje stosunki przestrzenne. 2. Schematy, które kształtują się w tym okresie: - schemat stałego przedmiotu, - schemat uniwersalnej przestrzeni, - schemat następstwa czasowego, - schemat przyczynowości. 3. Stopniowy wzrost świadomości sensorycznej i motorycznej. 4. Słabo rozwinięta pamięć. 5. Kształtujące się wyodrębnianie siebie od środowiska. 6. Kształtowanie się pojęcia istnienia.

31. Okres wyobrażeń przedoperacyjnych (inteligencji reprezentującej) – od 2 do 7 lat Cechy: - myślenie konkretno-wyobrażeniowe, - intensywny rozwój języka, - rozwój pojęć, - przyswajanie znaków i symboli, - rozumowanie oparte na zdarzeniach zewnętrznych, - egocentryzm, - centracja, - odroczone naśladownictwo, zabawa symboliczna, wyobrażanie sobie – wywoływanie obrazów umysłowych, mowa wewnętrzna, kształtująca się zdolność do antycypowania przyszłości.

32. Okres operacji konkretnych - od 7 do 12 lat Cechy:- myślenie słowno-logiczne,- wykształcone pojęcie stałości ilości,- odwracalność operacji umysłowych,- przyswojenie pojęć logicznych, - zdolność do klasyfikacji hierarchicznej,- brak myślenia abstrakcyjnego,- możliwość dokonywania kategoryzacji,- rozumienie relacji.

33. Okres operacji formalnych – od 12 roku życia Rozwija się: • myślenie hipotetyczno-dedukcyjne, • myślenie abstrakcyjne, • dominacja inteligencji werbalnej.

34. Etapy rozwoju czytelniczego

35. Etap I to doprowadzenie dziecka do umiejętności odczytywania znaczeń ilustracji książkowych poprzez dowolne opowieści nawiązujące do obrazków, wyszukiwanie na nich znajomych elementów świata rzeczywistego.

36. Budowanie więzi oraz odkrywanie świata Okres sensoryczno motoryczny 1. Dziecko poznaje stosunki przestrzenne. 2. Schematy, które kształtują się w tym okresie: - schemat stałego przedmiotu, - schemat uniwersalnej przestrzeni, - schemat następstwa czasowego, - schemat przyczynowości. 3. Stopniowy wzrost świadomości sensorycznej i motorycznej. 4. Słabo rozwinięta pamięć. 5. Kształtujące się wyodrębnianie siebie od środowiska. 6. Kształtowanie się pojęcia istnienia.

37. Książka przedmiot - zabawka

38. Książka jako zbiór obrazków – desygnatów przedmiotów znanych dziecku

39. Etap II to wytworzenie zażyłości dziecka z tekstem literackim, budzenie wrażliwości na piękne słowo, rytm, rym, nastrój utworu.

40. Książka jako opowieść – rytm i rym. Słowa „ilustrują” obrazek

41. Książki • Książki obrazkowe, • Wiersze, rymowanki, wyliczanki, • Realistyczne obrazki, • Obrazek na jednej, tekst na drugiej stronie, • Krótkie opowiadania.

42. Lektury • Marta Bogdanowicz (opracowanie) - Rymowanki - przytulanki • Paulette Bourgeois, Brenda Clark - seria o Franklinie • Jan Brzechwa - Wiersze i bajki • Gilbert Delahaye - seria o Martynce • Janosch - Ach, jak cudowna jest Panama; Ja ciebie wyleczę, powiedział Miś • Astrid Lindgren - Lotta z ulicy Awanturników; • Sam McBratney - Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham • Beata Ostrowicka - Lulaki, pan Czekoladka i przedszkole; Ale ja tak chcę • Joanna Papuzińska - Śpiące wierszyki • Renata Piątkowska - Opowiadania z piaskownicy • Julian Tuwim - Wiersze dla dzieci • Wojciech Widłak - seria o panu Kuleczce

43. Etap III jest to doprowadzenie do stanu, w którym dziecko będzie rozumiało utwory fabularne odznaczające się zmiennością sytuacji, następstwem zróżnicowanych wydarzeń. Na tym etapie następuje utrwalenie nawyków czytelniczych lub wykształcenie się niechęci do czytania.

44. Budowanie tożsamości oraz rozwijanie kompetencjiOkres wyobrażeń przedoperacyjnych Cechy: - myślenie konkretno-wyobrażeniowe, - intensywny rozwój języka, - rozwój pojęć, - przyswajanie znaków i symboli, - rozumowanie oparte na zdarzeniach zewnętrznych, - egocentryzm, - centracja, - odroczone naśladownictwo, zabawa symboliczna, wyobrażanie sobie – wywoływanie obrazów umysłowych, mowa wewnętrzna, kształtująca się zdolność do antycypowania przyszłości.

45. Książka jako opowieść – ciekawa historia. Obrazki ilustrują treść.

46. Lektury • Florence and Richard Atwater - Pan Popper i jego pingwiny • Hans Christian Andersen - Baśnie • Wanda Chotomska – Wiersze; Pięciopsiaczki • Waclaw Ctvrtek - O gajowym Chrobotku; Bajki z mchu i paproci • Grzegorz Janusz – Misiostwo swiata # • Asa Lind – Piaskowy Wilk • Astrid Lindgren - seria o Pippi Pończoszance; Emil ze Smalandii • Kornel Makuszyński - Przygody Koziołka Matołka • Alan A. Milne - Kubuś Puchatek, Chatka Puchatka • Renata Piątkowska - Na wszystko jest sposób #; Nie ma nudnych dni • Małgorzata Strzałkowska – Leśne głupki; Wierszyki łamiące języki • Jan Brzechwa - Pchła Szachrajka; Szelmostwa Lisa Witalisa • Kamil Giżycki - Wielkie czyny szympansa Bajbuna Mądrego • Tove Jansson - seria o Muminkach • Ludwik Jerzy Kern - Wiersze dla dzieci; Ferdynand Wspaniały • W. Markowska, A. Milska - Baśnie z dalekich wysp i lądów • Grey Owl - Przygody Sajo i małych bobrów • Anne Cath. Westly - 8+2 i cieżarówka • Roksana Jędrzejewska – Wróbel - Kosmita

47. Zainteresowanie, zaangażowanie, troskaOkres operacji konkretnych Cechy:- myślenie słowno-logiczne- wykształcone pojęcie stałości ilości- odwracalność operacji umysłowych- przyswojenie pojęć logicznych - zdolność do klasyfikacji hierarchicznej- brak myślenia abstrakcyjnego- możliwość dokonywania kategoryzacji- rozumienie relacji

48. Książka jako opowieść – ciekawa historia. Obrazki nie są konieczne do skupienia uwagi.

49. Lektury • Edmund de Amicis – Serce (w nowej wersji jez. z kolekcji „Cała Polska czyta dzieciom”) • Frances Hodgson Burnett - Tajemniczy ogród • Eric Knight - Lassie, wróć! • Astrid Lindgren - Bracia Lwie Serce; Rasmus i włóczęga • Clive Staples Lewis - Opowieści z Narnii • Lucy M. Montgomery - Ania z Zielonego Wzgórza • Sempe, Goscinny - seria o Mikołajku • Mark Twain - Przygody Tomka Sawyera; Królewicz i żebrak • Francesco d'Adamo - Iqbal • Michael Ende - Momo • Witold Makowiecki - Diossos; Przygody Meliklesa Greka • Małgorzata Musierowicz - Wszystkie tomy Jeżycjady • Ferdynand Ossendowski - Słoń Birara • Michel Piquemal - Bajki filozoficzne • Eric Emmanuel Schmitt - Oskar i pani Róża; Dziecko Noego • Jerry Spinelli - Kraksa • José Mauro de Vasconcelos - Moje drzewko pomarańczowe

50. Warunki wychowania czytelnika