CHUYEÂN ÑE À VEÀ TAÂM LYÙ LÖÙA TUOÅI TRONG TUYEÅN CHOÏN VAØ ÑAØO TAÏO VÑV THEÅ THAO

1. CHUYEÂN ÑEÀ VEÀ TAÂM LYÙ LÖÙA TUOÅI TRONG TUYEÅN CHOÏN VAØ ÑAØO TAÏO VÑV THEÅ THAO • YEÂU CAÀU • MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ TAÂM LYÙ. • PHAÙT TRIEÅN TAÂM SINH LYÙ LÖÙA TUOÅI LAØ NHAÂN TOÁ QUAN TROÏNGVAØ QUYEÁT ÑÒNH ÑEÁN THAØNH TÍCH THEÅ THAO. • MOÁI LIEÂN KEÁT CUÛA CAÙC YEÁU TOÁ TAÂM LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN NGHEÀ NGHIEÄP.

2. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ TAÂM LYÙ. • Taâm lyù laø quaù trình ñieàu khieån cuûa heä thaàn kinh trung öông veà tinh thaàn vaø theå chaát thoâng qua nhöõng haønh vi vaän ñoäng cuûa con ngöôøi treân caùc lónh vöïc trong ñôøi soáng xaõ hoäi. • Taâm lyù trong huaán luyeän theå thao laø quaù trình ñieàu khieån caùc haønh vi vaän ñoäng nhaèm hoaøn thieäncaùc bieåu hieän ñaëc thuø trong trong caùc hoaït ñoäng theå thao. Yù chí laø naêng löïc taâm lyù theå hieän qua söï noå löïc cuûa baûn thaân vöôït qua nhöõng khoù khaên ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích ñeà ra.

3. Ñoái töôïng taâm lyù hoïc TDTT; laø nghieân cöùu caùc hieän töôïng taâm lyù cuûa con ngöôøi ( quaù trình ø thuoäc tính) ñöôïc naûy sinh trong caùc ñieàu kieän vaø hoaøn caûnh khaùc nhau trong caùc hoaït ñoäng Theå thao. • Nhieäm vuï cuûa Taâm lyù hoïc TDTT: Nghieân cöùu ñeå xaùc ñònh ñöôïc nhöõng quy luaät, ñaëc ñieåm, caùc hieän töôïng naûy sinh cuûa taâm lyù trong hoaït ñoäng TT.

4. Phöông phaùp nghieân cöùu Taâm lyù. • Phöông phaùp phaân tích. • Phöông phaùp so saùnh. • Phöông phaùp tieáp xuùc phoûng vaán ( toaï ñaøm). • Phöông phaùp thaêm doø. • Phöông phaùp quan saùt. • Phöông phaùp phaân loaïi. • Phöông phaùp thöïc nghieäm ( test). • Phöông phaùp thoâng tin.

5. Phaân loaïi taâm lyù.Taâm lyù löùa tuoåi.Taâm lyù ngheà nghieäp.Taâm lyù giôùi tính.Taâm lyù quaûn lyù… • Caùc daïng taâm lyù ( heä thaàn kinh). • Daïng thaàn kinh noùng naûy. • Daïng thaàn kinh linh hoaït. • Daïng thaàn kinh traàm tónh. • Daïng thaàn kinh yeáu.

6. II. PHAÙT TRIEÅN TAÂM SINH LYÙ LÖÙA TUOÅI LAØ NHAÂN TOÁ QUAN TROÏNGVAØ QUYEÁT ÑÒNH ÑEÁN THAØNH TÍCH THEÅ THAO.

7. Ñaëc ñieåm: • Vieäc phaùt trieån taâm sinh lyù löùa tuoåi laø caên cöù quan trong ñeå tieán haønh Giaùo duïc theå chaát – Ñònh höôùng tuyeån choïn taøi naêng theå thao. • Dieãn bieán taâm sinh lyù löùa tuoåi theo töøng giai ñoaïn löùa tuoåi khoâng bình thöôøng.

8. Heä thaàn kinh. • Heä cô. • Heä xöông. • Quaû tim. • Chieàu cao – caân naëng. • Giai ñoaïn taêng ñoät ngoät • Giai ñoaïn taêng töø töø.

9. Qua caùc keát quaû treân cho thaáy: Taêng theo löùa tuoåi Söï phaùt trieån veà chieàu cao – caân naëng Tuoåi phaùt duïc nöõ 11 – 12 tuoåi; nam 12 – 13 tuoåi

10. Quaù trình phaùt trieån taâm sinh lyù löùa tuoûi seõ laøm bieán ñoåi: Theå chaát Caùc heä thoáng cô quan cô theå Hình theå Thay ñoåi caù tính

11. Xuaát hieän taâm lyù môùi: • Tình caûm, caûm xuùc, höùng thuù, vui buoàn ñoät ngoät, haønh ñoäng keùm yù thöùc. Khoâng töï chuû, deã meät moûi, taâm traïng thaát thöôøng, caùc hoaït ñoäng loùng ngoùng, vuïng veà. • Trí nhôù bieán ñoåi: ghi nhôù chuû ñònh chieám öu theá. Bieát saép xeáp, boá trí caùc coâng vieäc moät caùchcoù heä thoáng, logich, bieát lieân heä caùc phaàn vôùi nhau. Caùc em coù theå ghi nhôù 2 – 3 döõ kieän cuøng luùc, tieáp thu nhanh, deã nhôù, choùng queân.

12. Song khaû naêng nhaän thöùc ñaùnh giaù coøn ñôn leû, chöa toaøn dieän. • Öôùc mô trong saùng, lyù töôûng hoùa moät soá hình aûnh, moät soá nhaân vaät noåi tieáng… • Khoâng thöïc teá. • Yeáu toá xaõ hoäi ñoùng vai troø quan troïng vaø quyeát ñònh ñeán quaù trình hình thaønh nhaân caùch. • Xuaát phaùt töø nhöõng ñaëc ñieåm treân cuûa quaù trình dieãn bieán taâm sinh lyù ñeå ñieàu chænh 1 caùch coù hieäu quaû chuùng ta caàn söû duïng caùc bieä phaùp sau:

13. Bieän Phaùp. • Söï tröôûng thaønh veà theå chaát laø ñieàu kieän töï nhieân neân caùc yeâu caàu ñoái vôùi caùc em cao hôn. • Hoïc taäp nhieàu hôn. • Taäp luyeän nhieàu hôn. • Yeâu caàu thaønh tích cao hôn. • Sinh hoaït ñoaøn – ñoäi. • Lao ñoäng chaân tay. • Söï thay ñoåi lôùn veà khoái löôïng vaø chaát löôïng. • Taïo söï maâu thuaãn.

14. Vì vaäy, ñoøi hoûi ngöôøi thaày, HLV, HDV phaûi ñeà ra muïc ñích vaø nhieäm vuï roõ raøng, phuø hôïp. • Tham gia taát caû caùc hoaït ñoäng, thöïc hieän caùc nhieäm vuï vaø yeâu caàu troïng taâm nhaèm muïc ñích giuùp caùc em phaùt trieån 1 caùch toaøn dieän (Ñöùc. Trí, Theå, Myõ)

15. Muoán phaùt trieån toaøn dieän phaûi: • Löïa choïn phöông phaùp vaø phöông tieän hôïp lyù. • Taïo sinh khí vui töôi laønh maïnh (tính ñoàng ñoäi). • Thöôøng xuyeân thay ñoåi caùc noäi dung vaø yeâu caàu. • Phaùt huy tính tích cöïc, naêng ñoäng, saùng taïo. • Khi taùc ñoäng löôïng vaän ñoäng caàn ñaûm baûo caùc nguyeân taéc: • Deã  Khoù. • Ñôn giaûn  Phöùc taïp. • Chöa bieát  Bieát. • Ñaûm baûo nguyeân taéc tuaàn töï. • Nguyeân taéc heä thoáng. • Nguyeân taéc caù bieät hoùa • Nguyeân taéc thích öùng LVÑ cao…

16. Caàn coù söï phoái, keát hôïp chaët cheõ giöõa gia ñình – nhaø tröôøng – xaõ hoäi. • Thöôøng xuyeân kieåm tra nhaéc nhôû, giaûi thích, höôùng daãn, ñoäng vieân khen thöôûng. • Taêng cöôøng coâng taùc Ñoaøn - ñoäi, sinh hoaït taäp theå, hôõ trôï vaø giuùp ñôõ laãn nhau. • Giuùp caùc em naâng cao vai troø traùch nhieäm tröôùc baïn beø, thaày coâ, gia ñình vaø xaõ hoäi.

17. Hoaït ñoäng theå thao laø nhaân toá quan troïng vaø quyeát ñònh ñeán moïi lónh vöïc trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Vì vaäy ñoøi ngöôøi HLV phaûi • Coù kieán thöùc veà KH xaõ hoäi – KH töï nhieân. • Am hieåu veà caùc nhaân toá moâi tröôøng vaø caùc ñieàu kieän taùc ñoäng khaùc trong xaõ hoäi. • Tham gia taäp luyeän theå duïc theå thao seõ giuùp thích nghi vaø thích öùng. Naêng cao naêng löïc trí tueä, linh hoaït xöû lyù tình huoáng, bieát töï kieàm cheá baûn thaân. Ñaëc bieät laø hình thaønh nhaân caùch. • Ngöôøi HLV phaûi chuù troïng phaùt trieån nhaân caùch laø yeáu toá haøng ñaàu. • Khi nhaân caùch ñöôïc hoaøn thieän thì thaéng lôïi hay thaát baïi, thaønh coâng hay thaát voïng ñeàu giöõ ñöôïc phong caùch toát.

18. Vieäc giaùo duïc nhaân caùch ôû löùa tuoåi naøy caàn chuù yù: • Ñöùa treû phaûi thaät söï laø: • Ñöùa treû (theå chaát, taâm sinh lyù chöa oån ñònh). • Ñöôïc vui chôi vaø phaùt trieån toaøn dieän. • Coù thôøi gian töï do. • Bieát nghe lôøi, vaâng lôøi. • Caûm xuùc töï nhieân. • Ñöôïc quyeàn noùi ra söï lo aâu, sôï haõi. • Coù nieàm tin vaøo HLV, thaày coâ, gia ñình. • Ñöôïc laøm toát caùc nhieäm vuï. • Phaán ñaáu heát mình thöïc hieän caùc muïc ñích ham thích. • Hoøa nhaäp toå, nhoùm. • Böôùc ñaàu coù höôùng töï laäp.

19. Neáu khoâng seõ daãn ñeán • Taâm lyù khoâng oån ñònh. • Giaûm ñoäng cô, maát phöông höôùng. • Leäch laïc, chaùn naûn, tieâu cöïc. • Thaäm chí daãn ñeán teä naïn xaõ hoäi, hay bò stress.

20. Trong tuyeån choïn caàn löu yù caùc vaán ñeà sau: • Möùc ñoä phaùt trieån theå chaát cao, thaáp coù aûnh höôûng ñeán khaû naêng vaän ñoäng cuûa cô theå, caàn phaûi coi troïng kieåm tra, ñaùnh giaù dieãn bieán taâm sinh lyù theå thao ôû löùa tuoåi daäy thì laø cöïc kyø quan troïng. Ñaây laø neàn taûng vöõng chaéc cho vieäc xaùc ñònh theå thao thaønh tích cao. • Sinh tröôûng thöôøng chæ söï lôùn leân cuûa teá baøo (taêng giaûm theå hieän möùc ñoä lôùn nhoû, daøi ngaén cuûa caùc boä phaän cô quan cô theå). Söï phaùt duïc coù tính lieân tuïc vaø coù tính giai ñoaïn, moãi giai ñoaïn ñeàu coù tính ñoäc laäp rieâng cuûa noù vaø luoân coù söï thay ñoåi vaø keá thöøa, giai ñoaïn tröôùc ñaët neàn moùng cho giai ñoaïn sau.

21. Söï tröôûng thaønh dieãn ra theo hình laøn soùng hoaëc ñöôøng thaúng luùc nhanh, luùc chaäm, chöa ñuû klhaû naêng ñeå quyeát ñònh löïa choïn ngheà nghieäp. Vì vaäy chuùng ta khoâng neân ñoøi hoûi quaù cao vaøo moät hoaït ñoäng naøo ñoù (keå caû trong theå thao). Nhöng ôû löùa tuoåi cuoái thieáu nieân thì yeâu caàu ñoù coù khaùc ñi. • Noã löïc vaø ñam meâ theå thao laø yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån nhanh thaønh tích theå thao, song chuùng ta khoâng neân quaù laïm duïng vaøo hoaït ñoäng theå thao, deã ñöa ñeán roái loaïn chöùc naêng taâm lyù vaø caùc yeáu toá ñaëc thuø khaùc môùi hình thaønh.

22. Neáu chuùng ta ñaët yeâu caàu thaønh tích quaù cao ôû tuoåi NÑ vaø ñaàu TN seõ daãn ñeán moäng töôûng söï lo aâu aâm thaàm, noãi aùm aûnh thaát baïi luoân theo ñuoåi. Chöùc naêng taâm lyù bò toån thöông, heä thaàn kinh maát thaêng baèng laøm aûnh höôûng xaáu trong caùc hoaït ñoäng theå thao: khoâng quyeát taâm, khoâng tin vaøo khaû naêng mình, deã boû cuoäc, deã bò kích ñoäng, khaû naêng chòu ñöïng keùm.

23. Muïc tieâu coâng taùc tuyeån choïn ñaøo taïo VÑV treû caàn phaûi phaùt huy heát khaû naêng cuûa caùc em. Giuùp caùc em hieåu roõ hôn veà vò trí, vai troø vaø khaû naêng cuûa mình, baûn lónh – töï tin, ñoàng thôøi phaûi phaùt huy ñöôïc tính töï pheâ phaùn nhöõng hình aûnh tieâu cöïc trong theå thao. • Moái quan heä toát giöõa Phuï huynh – HLV – giaùo vieân ñoùng vai troø quyeát ñònh ñeán vieäc hình thaønh nhaân caùch beàn vöõng. • Moãi em phaûi coù khaû naêng töï vöôn leân. Nhöõng thoùi kieâu caêng, töï ti ñeàu laø nhöøng naåy sinh khoâng toát.

24. Ngöôøi laõnh ñaïo + HLV coù traùch nhieäm taùc ñoäng vaøo phöông thöùc öùng xöû ñeå laøm saùng toû nhöõng nguyeân nhaân, haønh vi, thaùi ñoä leäch laïc ngoå ngöôïc (neáu coù). • Hoaøn caûnh gia ñình & moâi tröôøng soáng trong xaõ hoäi cuûa töøng thaønh vieân coù khaùc nhau taïo cho moãi em coù khaû naêng khaùc nhau (raát ña daïng, phong phuù). Caùc em tham gia taäp luyeän vaø thi ñaáu theå thao phaûi chaáp nhaän söï tranh chaáp quyeát lieät naåy sinh ngay töø quaù trình hoäi nhaäp ban ñaàu.

25. Caùc HLV phaûi am hieåu veà maët taâm sinh lyù löùa tuoåi ñeå thaáy raèng nhöõng roái loaïn, nhöõng dao ñoäng, nhöõng thaùi ñoä, haønh vi cuûa caùc VÑV trong caùc hoaït ñoäng TDTT laø ñieàu bình thöôøng phuø hôïp vôùi quy luaät phaùt trieån löùa tuoåi. Tröôùc nhöõng dieãn bieán xaûy ra ñoøi hoûi HLV phaûi hieåu, bieát ñeå phaân tích, giaûi thích, caàn phoái hôïp caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeå giuùp caùc em coù baûn lónh, töï tin vaø yeâu ngheà hôn.

26. Caàn duøng caùc phöông phaùp huaán luyeän hieän ñaïi coù keát hôïp vôùi döï baùo, chuaån ñoaùn vaø ñieàu chænh caùc maët taâm lyù ñeå thuùc ñaåy söï höng phaán cao nhaèm ñaït thaønh tích toát trong quaù trình taäp luyeän vaø thi ñaáu. Traùnh söï höng phaán tieâu cöïc nhö coù haønh vi sinh söï, deã kích ñoäng (khaû naêng chòu ñöïng keùm…)

27. Do ñoù trong quaù trình tuyeån choïn; HLV caàn xem xeùt moái quan maät thieát giöõa trình ñoä phaùt trieån theå chaát, khí chaát cuûa töøng VÑV, thöôøng xuyeân kieåm tra ñaùnh giaù ñeán quaù trình phaùt trieån löùa tuoåi, löïa choï löùa tuoåi phuø hôïp cho töøng moân chuyeân saâu.

28. 5. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán quaù trình huaán luyeän.

29. Chuù yù ñaày ñuû tôùi vieäc söû duïng cô sôû vaät chaát, tranh thuû söï uûng hoä cuûa caùc toå chöùc xaõ hoäi khaùc. • Thaønh tích phuï thuoäc raát lôùn vaøo cô sôû vaät chaát: cô sôû vaät chaát khoáng cheá theå thao thaønh tích cao. • Xu höôùng xaõ hoäi hoùa theå thao ñoøi hôûi söï hôïp taùc taøi trôï cuûa caùc ñôn vò seõ giuùp VÑV coù thu nhaäp ñaûm baûo cho cuoäc soáng, coù nhö vaäy thì tö töôûng VÑV seõ thoaõi maùi, taäp trung taäp luyeän vaø thi ñaáu ñaït hieäu quaû cao. • Söï chuyeån ñoåi töø moân naøy sang moân khaùc cuûa VÑV thöôøng deã xaûy ra nguy cô coi thöôøng vieäc ñaøo taïo chuyeân moân, ñaøo taïo ngheà vaø aûnh höôûng ñeán vieäc hoïc taäp vaên hoùa. Vì vaäy HLV caàn quan taâm giuùp VÑV nhaän thöùc ñuùng ñaén vaø löïa choïn moân theå thao phuø hôïp.

30. Tinh thaàn, thaùi ñoä taäp luyeän vôùi baïn beø cuøng trình ñoä. • Thöôøng xuyeân giaùo duïc caùc em tính khieâm toán, trung thöïc, töï tin duõng caûm. Chuaån möïc trong giao tieáp taïo söï bình ñaúng bieåu hieän qua thaùi ñoä, haønh vi seõ giuùp caùc em naâng cao nhaän thöùc. • Söï hoøa nhaäp cuøng trình ñoä, cuøng chí höôùng seõ laøm cho caùc em deã caûm thoâng & coù söï hoã trôï laãn nhau, töø ñoù naâng cao yù thöùc taäp theå cho caùc em.

31. Chaêm lo cho söï giao tieáp ngoaøi hoaït ñoäng theå duïc theå thao. • Cuoäc soáng con ngöôøi coøn nhieàu yù nghóa vaø giaù trò khaùc. Theå thao khoâng phaûi laø giaù trò duy nhaát trong cuoäc soáng, song theå thao taïo nieàm tin, yù chí vaø söùc soáng maõnh lieät vì theá ngöôøi HLV phaûi bieát giaùo duïc caùc em hieåu veà giaù trò cuûa vieäc tham gia taäp luyeän theå duïc theå thao khoâng phaûi laø con ñöôøng cuøng maø noù coøn goùp phaàn ñaùng keå phaùt trieån theå chaát, naâng cao tri thöùc, baûn lónh trong cuoäc soáng qua ñoù coù theå giuùp VÑV thaønh coâng treân nhieàu lónh vöïc khaùc trong xaõ hoäi.

32. Caàn hieåu roõ traùch nhieäm: • Moãi VÑV treû phaûi nhaän roõ traùch nhieäm caù nhaân cuûa mình thoâng qua keá hoaïch chieán löôïc vaø muïc tieâu do laõnh ñaïo & HLV ñeà ra. • Ngöôøi HLV thöôøng xuyeân quan taâm, nhaéc nhôû caùc em thöïc hieän caùc yeâu caàu veà chöùc naêng, nhieäm vuï vaø nhöõng quy ñònh caàn thieát nhaèm naâng cao yù thöùc chaáp haønh toå chöùc kyû luaät. • Nhöõng kinh nghieäm cuûa ngöôøi quaûn lyù, HLV giuùp caùc em hieåu veà söù maïng, taàm nhìn, giaù trò vaø thöôùc ño. • Chæ coù ai khoâng sôï haõi thaát baïi môùi coù theå ñem heát söùc mình ñeå giaønh thaønh tích cao trong hoaït ñoäng theå duïc theå thao vaø trong cuoäc soáng.

33. Qua caùc phaàn trình baøy keát hôïp vôùi 1 soá coâng trình nghieân cöùu cho thaáy: • Löùa tuoåi 12 -18 caùc chöùc naêng taâm lyù cuûa nam vaø nöõ coù xu höôùng hoaøn thieän daàn theo söï phaùt trieån cuûa löùa tuoåi, song quaù trình hoaøn thieän dieãn ra khoâng ñoàng ñeàu, nhieàu chöùc naêng dieãn ra theo hình laøn soùng, coù chöùc naêng phaùt trieån maïnh, coù chöùc naêng phaùt trieån chaäm, thaäm chí coù chöùc naêng giaûm taïm thôøi. • Tuoåi 12 – 13 nam coù 3 chöùc naêng phaùt trieån nhanh: khaû naêng phoái hôïp vaän ñoäng, trí nhôù thò giaùc, naêng löïc nhòp ñieäu. Trong khi ñoù nöõ laø: caûm giaùc löïc cô, trí nhôù thò giaùc, khaû naêng chuù yù, rieâng khaû naêng nhòp ñieäu coù xu höôùng giaûm taïm thôøi.

34. Tuoåi 14 -15 nam coù 3 chöùc naêng phaùt trieån nhanh: nhòp vaän ñoäng toái ña, caûm giaùc löïc cô, khaû naêng chuù yù. Chöùc naêng phaùt trieån chaäm cuûa nam vaø nöõ laø khaû naêng phoái hôïp vaän ñoäng. • Tuoåi 18 – 21 caùc chöùc naêng taâm lyù hoaøn thieän hôn, song vaãn phaûi chòu aûnh höôûng lôùn cuûa moâi tröôøng taùc ñoäng. Trong huaán luyeän coù theå söû duïng löôïng vaän ñoäng lôùn ôû moät soá moân theå thao seõ giuùp ñaït thaønh tích cao.

35. Neáu xeùt toång theå veà giôùi tính nam & nöõ ôû löùa tuoåi thieáu nieân thì nam vöôït troäi hôn nöõ. • Nam coù öu theá veà: tính linh hoaït, söùc nhanh vaø thaàn kinh cô. • Nöõ coù öu theá veà: khaû naêng nhòp ñieäu, coù theå choïn nhöõng moân theå thao coù tính nhòp ñieäu cao. • Qua caùc keát quaû cho thaáy: taäp luyeän theå thao 1 caùch coù heä thoáng seõ aûnh höôûng tích cöïc leân söï phaùt trieån taâm lyù (vaän ñoäng vaø trí nhôù). Söï phaùt trieån caùc chöùc naêng coù aûnh höôûng roõ neùt ñaëc thuø töøng moân theå thao. Töø ñoù giuùp cho caùc HLV laøm cô sôû tuyeån choïn VÑV cho töøng moân theå thao chuyeân saâu thích hôïp.

36. Toùm laïi Vieäc phaùt trieån taøi naêng theå thao goàm 3 thaønh toá: • Baåm sinh di truyeàn(tö chaát, khaû naêng, naêng khieáu). • Moâi tröôøng taùc ñoäng (heä thoáng tuyeån choïn, huaán luyeän, ñaøo taïo…) • Noã löïc yù chí vaø söï ñam meâ (quaù trình hình thaønh nhaân caùch…).

37. HEÄ THOÁNG TUYEÅN CHOÏN Caùc yeáu toá moâi tröôøng Yeáu toá toå chöùc, quaûn lyù taäp luyeän Taøi chính Heä thoáng caùc yeáu toá ñaûm baûo nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa quaù trình huaán luyeän Ñaûm baûo cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät Ñaûm baûo veà Y sinh hoïc Ñaûm baûo caùc phöông phaùp khoa hoïc vaø thoâng tin Ñaøo taïo caùn boä, HLV Heä thoáng ñaøo taïo VÑV Huaán luyeän theå löïc Huaán luyeän kyõ thuaät HEÄ THOÁNG HUAÁN LUYEÄN Huaán luyeän chieán thuaät Huaán luyeän taâm lyù Huaán luyeän trí tueä Giaùo duïc ñaïo ñöùc HEÄ THOÁNG THI ÑAÁU Giaùo duïc chính trò tö töôûng Sô ñoà1.1 cô caâuù heä thoáng ñaøo taïo VÑV

38. III. MOÁI QUAN HEÄ QUA LAÏI CUÛA CAÙC YEÁU TOÁ TAÂM LYÙ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN NGHEÀ NGHIEÄP:

39. 1. Baøn luaän veà con ngöôøi: • Noùi veà con ngöôøi, ai cuõng luoân mong muoán con em mình: • - Hoïc ñeán nôi ñeán choán, coù ñöôïc ngheà nghieäp vaø coâng aên vieäc laøm oån ñònh trong töông lai. • Neáu muoán ñöôïc nhö theá, chuùng ta phaûi töï xeùt xem: • - Ñaõ laøm gì? • - Ñang laøm gì? • - Seõ laøm gì? • - Laøm baèng caùch naøo? • - Laøm khi naøo? • - Laøm ôû ñaâu?

40. 2. Baøn luaän veà ngheà nghieäp: • Hoïc caùi gì? Laøm ngheà gì? • - Hoïc: Baäc hoïc( Nhaø Treû, Maãu Giaùo, Tieåu Hoïc, Trung Hoïc Cô Sôû, Phoå Thoâng Trung Hoïc, Trung Hoïc Chuyeân Nghieäp, Cao Ñaúng, Ñaïi Hoïc, Cao Hoïc, Tieán Só ). • - Ngheà nghieäp : • + Qua kyõ naêng ñôn thuaàn: töï nhieân, baäc thaáp • + Qua reøn luyeän hoï taäp: kyõ xaûo...baäc cao • + Lónh vöïc TDTT : • Caùn boä quaûn lyù TDTT... • Höôùng daãn vieân • Huaán luyeän vieân • Giaùo vieân TDTT • Baùc só Theå thao, y sinh hoïc TDTT, xoa boùp, matxa, phoùng vieân • Caùc daïng dòch vuï buoân baùn, saûn xuaát haøng hoùa, xoå soá theå thao

41. Con ñöôøng tham gia hoaït ñoäng TDTT thaønh tích cao: coù 2 muïc ñích • Muïc ñích roõ raøng: • Truyeàn thoáng, caù nhaân, gia ñình, ñòa phöông, ñôn vò... • Ñaït thaønh tích cao, coù tieáng taêm vaø vò trí trong xaõ hoäi, xin vieäc laøm... • Coù cuoäc soáng toát ( lôïi ích veà kinh teá) • Reøn luyeän con ngöôøi coù nhaân caùch toát... • Vì lôïi ích daân toäc quoác gia... • Xu höôùng coù lôïi ích cho ngaønh theå thao, xu theá tích cöïc, coù theå ñaït thaønh tích cao. Song ñoøi hoûi laõnh ñaïo vaø HLV phaûi hieåu ñöôïc muïc ñích vaø ñoäng cô cuûa caùc em vaø gia ñình ñeå giuùp hoï xaùc ñònh ñuùng yù nghóa giaù trò vaø taàm quan troïng cuûa vieäc tham gia taäp luyeän TDTT ñeå ñaït thaønh tích cao: ñònh höôùng ñaøo taïo ñeå trôû thaønh nhöõng caùn boä TDTT noøng coát sau naøy.( Gaùnh naëng cho laõnh ñaïo)

42. Muïc ñích khoâng roõ raøng: • Do söï ñam meâ töï nhieân cuûa con em • Taäp cho khoûe • Do söï loâi cuoán cuûa baïn beø • Do söï taùc ñoäng cuûa caùc phuï huynh • Do phong traøo • Do ñôn vò ñaàu tö • Do phoøng traùnh caùc teä naïn ngoaøi xaõ hoäi... • Thôøi gian duy trì thaønh tích theå thaocho VÑV raát ngaén (8 – 9 naêm), ñoä ruûi ro cao.. • Coù xu höôùng deã bò dao ñoäng leäch laïc, khoâng quyeát taâm, coù theå boû cuoäc giöõa chöøng( lôùp 9, lôùp 12 ). Ngoaïi tröø moät vaøi tröôøng hôïp ñaëc bieät caùc em quaù xuaát saéc môùi cho theo söï nghieäp cuûa ngaønh, soá coøn laïi coù khuynh höôùng choïn löïa caùc ngaønh ngheà khaùc ( khoâng gaùnh naëng cho laõnh ñaïo & HLV).

43. 3. Nhöõng aûnh höôûng tieâu cöïc trong hoaït ñoäng TDTT ( chuû quan vaø khaùch quan ):

44. 1. Coâng taùc tuyeån choïn vaø ñaøo taïo baèng caûm tính( ñònh tính ) sai soá lôùn • 2. Chöa nghieân cöùu öùng duïng khoa hoïc coâng ngheä hieän ñaïi ñeå kieåm tra ñaùnh giaù trong tuyeån choïn vaø ñaøo taïo vaän ñoäng vieân. • 3. Chöa ñaûm baûo toát caùc ñieàu kieän cô sôû vaät chaát phuïc vuï cho taäp luyeän vaø thi ñaáu • 4. Löïa choïn nhöõng ngöôøi thaân quen • 5. Chæ chuù troïng huaán luyeän chuyeân moân ñôn thuaàn, chaïy theo thaønh tích, ñoát chaùy giai ñoaïn, gian laän tuoåi. • 6. Thieáu caäp nhaät thoâng tin caàn thieát trong ñaøo taïo vaøa huaán luyeän trong töøng giai ñoaïn phaùt trieån löùa tuoåi • 7. Thu nhaäp keùm neân chöa taäp trung heát söùc mình cho söï nghieäp... • 8. Quaù laïm duïng chaát xaùm cuûa huaán luyeän vieân( Moät huaán luyeän vieân huaán luyeän quaù nhieàu vaän ñoäng vieân) • 9. Thieáu quan taâm ñeán caùc maët sinh hoaït vui chôi giaûi trí • 10. Thieáu quan taâm caùc lónh vöïc hoïc taäp vaø ñieàu kieän khaùc nhö thaønh phaàn gia ñình, ngheà nghieäp, moâi tröôøng soáng, thu nhaäp, trình ñoä vaên hoùa...

45. Töø nhöõng maët toàn taïi treân ñaõ aûnh höôûng phaàn lôùn ñeán söï ñam meâ khoå luyeän cuûa vaän ñoäng vieân vaø gia ñình caùc em: vì vaäy ñoøi hoûi laõnh ñaïo vaø huaán luîeân vieân caàn phaûi coù söï quan taâm ñaëc bieät vaø höôùng caùc em vaø gia ñình thöïc hieän ñuùng muïc ñích vaø yeâu caàu( taát nhieân tham gia theå thao cuõng phaûi bieát hy sinh nhieàu thöù ) ( Ñöôïc vaø maát). Song vaán ñeà ôû ñaây theå hieän 2 maët: laõnh ñaïo vaø huaán luyeän vieân phaûi coù quy hoaïch vaø keá hoaïch roõ raøng cuï theå ñeå taïo höôùng phaán ñaáu vaø xaây döïng nieàm tin beàn vöõng . Neáu coù nieàm tin vöõng chaéc seõ giuùp caùc em vaø gia ñình nhaän thöùc ñaày ñuû taàm quan troïng cuûa TDTT vaø höôùng con em mình theo söï nghieäp TDTT suoát ñôøi. Neáu thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy thì gia ñình vaø baûn thaân vaän ñoäng vieân seõ tin töôûng vaø coáng hieán heát söùc mình cho söï nghieäp TDTT ñöa theå thao nöôùc nhaø phaùt trieån leân taàm cao môùi.