340 likes | 1.07k Views
STRESI, PARIMET DHE RREGULLAT E KUPTIMIT E TË TRAJTIMIT TË TIJ. Armela Xhaho. Stresi - Sindrome e pergjithshme adaptimi. Stresi eshte nje gjendje tensioni fiziologjik dhe psikologjik i shkaktuar nga nevoja e perballimit te realitetit. Perkufizime te tjera te stresit.
E N D
STRESI, PARIMET DHE RREGULLAT E KUPTIMIT E TË TRAJTIMIT TË TIJ ArmelaXhaho
Stresi- Sindrome e pergjithshmeadaptimi • Stresi eshte nje gjendje tensioni fiziologjik dhe psikologjik i shkaktuar nga nevoja e perballimit te realitetit .
Perkufizimetetjeratestresit • si nje ngacmim qe na kercenon-situata • si nje reagim i organizmit ndaj ngacmimeve te mjedisit • Pra stresi eshte reagimi ndaj ngjarjes, kurse vete ndodhia qe e shkakton quhet stresor .
Stresi perfshin kercenimet ndaj mireqenies tone, presionet dhe ndryshimet te tjera te cilat kerkojne qe ne te pershtatemi ndaj situatave te reja. • Frengjisht- ka kuptimin goditje, shtrengim, etj. • Anglisht- tension, ngarkese, force, tension nervor, rrekje, gjendje e tensionuar.
Shkaktohet nga • Ne situata intensive qe e trondisin njeriun. • Situata te ngarkuara, lodhese e raskapitese, • Nga kerkesa te medha mendore e fizike, • Ne situata te nje pergjegjesie te vecante.
Ngjarjestresante • ajri dhe ndotja e zhurmave • bllokimi i trafikut • klima mbingarkesa ne pune • vdekja e nje te afermi ose nje fatkeqesi natyrore.
Klasifikimet • EUSTRES • DISTRES • NËN-STRESI • MBI-STRESI
EUSTRES- STRESI POZITIV • Eustres -stresin e ardhur nga pasojat e kendshme e te pelqyeshme (p.sh arritja e nje suksesi ne pune e ne jete). • I shëndetshëmpërorganizmintonë. • ndihmontëpërshtateminënjëpunëtë re, • tëndryshojmë planet atëherëkurduhet, • tëbëjmëndryshimetëtjeratërëndësishme. • ndihmontëndjehemitëmotivuar • përtëpasurvullnetindhekrijimtarinëpërtëarriturnjëqëllimtonin.
DISTRES-i • Formë negative e stresit, stresiqeeshteidemshemdheipakendshem ( p.sh frika, ankthi). • Kyështëaillojstresiqë ne ndjejmëkurndjehemitëacaruar, tëtrembur, apokurkemizemërimtëpashprehur.
NËN-STRESI. • Nukkemistrespozitivtëmjaftueshëmnëjetëntonëdhekjomundtënashkaktojëproblemesimërzitje e thellëdhehumbjeshprese • Si rrezultat ne mundtëhumbimmotiviminqënaduhetpërtëqenëkreativë.
MBI-STRESI. • Kurharxhojmëshumëenergjilidhur me njëngjarjeapoafatqëduhettëarrijmë! • kurnukkemikohëtëulemidhetëmendojmënëmënyrëkreative, • kurshumica e fokusimittonë ka tëbëjë me përballimin e situataveurgjente. .
BURIMET E STRESIT • NGJARJET TRAUMATIKE ( NT ) • fatkeqesi natyrore, si termete & permbytje: • fatkeqesi te bera nga njeriu si luftra, aksidente nukleare; • aksidenta katastofike si perplasje makinash apo aeroplanesh; • sulme fizike si perdhunim apo tetantive vrasje.
Reagimet e njerezve ndaj NGJARJET TRAUMATIKE NT • sindroma e fatkeqesise.
Karakteristika qe e bejne nje ngjarje te percaktohet si stresuese • KONTROLLUESHMERIA • PARASHIKUESHMERIA • KONFLIKTI I BRENDSHEM
KONTROLLUESHMERIA • Sa me e pakontrollueshme te duket nje ngjarje aq me stresuese percaktohet ajo. • Besimi qe ne mund te kontrollojme ngjarjet duket se redukton ankthin tone per to, dhe nese nuk e ushtrojme kurre ate kontroll. • Shembuj?
PARASHIKUESHMERIA • Te jesh ne gjendje te parashikosh nje ngjarje stresante edhe nese individi s'mund te kontrolloje zakonisht redukton fuqine e stresit • Nje mundesi eshte sinjali paralajmerues para nje ngjarje te rende qe i jep mundesi kafshes apo njeriut te filloje ndonje proçes pergatitor qe zbut efektin e nje stimuli te dhimbshem. • Shembuj?
KONFLIKTI I BRENDSHEM • Stresi mund te vije dhe nga ndjesi te brendshme - konflikte te pazgjidhura mund te jene te vetedijeshme ose te pavetedijeshme. • Shembuj?
REAGIMET PSIKOLOGJIKE NDAJ STRESIT • AlarmidheMobilizimi • Faza e Rezistencës • Rraskapitja
AlarmidheMobilizimi • nxitjetëmadheemocionale, • tensionimilartë, • ndjeshmëridhevigjilencëshumëmë e madhe • Kontrollimiivetesbëhetgjithnjë e mëivështirë • vihennëpunëmekanizmatëndryshëmtëmbrojtjes, • shtohendhepërpjekjetpërtësulmuarstresorin,
2- Faza e Rezistencës • Mundohemi me tëgjithëforcattonapërtëzgjidhursituatënqëna ka shkaktuarstres • bëhemimëpakelastikëdheankthivjen duke u shtuar. • shenjatëlehtatëshkëputjesngarealiteti • nësjelljentonëfillojnë e mbizotërojnëmekanizmatmbrojtës.
3. Rraskapitja • mekanizmatmbrojtëspërdoren pa limit dhenëmënyrëtëgabuar. • Lidhja me realitetinbëhetgjithmonë e më e largët • Veprimettonabëhentëpakontrolluara • çrregullimpsikologjikserioz
Reagimetpsikologjike Nënivelin e sëndërgjegjshmesindividireagonnënjëngatremënyratosenëkombinim: • Sulmonburimin e stresit • Bënkompromisnëdisamënyra • Tërhiqet
Nivelin I pandërgjegjshmes- "mekanizmatmbrojtës� tëmendjes” • Mohimi � mohonperceptimin, kërkontëmos e marrëparasyshosemohonekzistencën e burimittëstresit. • Racionalizimi � përpjekjetpërtabërëdiçkamëtëarsyeshmeosetëpranueshme duke mashtruarvetenpërshkakunsinatyrënrealetëstresorit • Izolimiilidhjesemocionale � zhvendosja e aspekteveemocionaletëstresorit • Projektimi - Vendosja e fajitpërndjenjatoserezultatet e papranueshmetektëtjerë • Represioni- zhvendosja e njohuriveosemendimevetëpapranueshmenga e ndërgjegjshmjatek e pandërgjegjshmja
REAGIMI FIZIOLOGJIK I STRESIT • Rrahjet e zemres, • presioni i gjakut rritet • frymemarrja rritet • muskujt tendosen. • tretja nderpritet, • peshtyma thahet qe te rritet sasia e ajrit qe kalon ne mushkeri. • djersitje
Problemetkroniketëstresit • Probleme me sjelljen Alkolizëm Mosmbajtjepremtimesh Luatjekumari Thyerjetëdisiplinës Sjelljeirrituese Aktiviteteilegale vjedhje,korruptim 2. Problemeemocionale Shqetësime me ankthindhe neurozat Depresion 3. Problemefizike Ulçera Diare Dhimbjekoke Çrregullimetësistemittëtretjes Çrregullimekardio-vaskulare Shqetësimenervore
Ushtrim- 1.Sapo moranjenjelajmtetrishtuardhe.. • Ndihem… • Do dojate .. 2.Tema ime e diplomes u refuzua • Ndihem… • Do dojate .. 3. Duhetteshkoj ne njetakimterendesishemkamngelurmestrafikut • Ndihem… • Do dojate .. 4. Sot dikush me ofendoipadrejtesisht 5.Kur dolangaautobuzikuptova se me kishinvjedhurprotofolin
Sot kamprovimdhesjampergatitur fare • Sapo me bllokoipatentennjepolic • Kamngecur ne ashensor • Humbadheavionin e fundit per jashtevendit • Me pushuanngapunapadrejtesisht • Me duket se pobietermet
MINIMUMI 5 teknika PER TE SHMANGUR STRESIN • 3 EFEKTE NEGATIVE TE STRESIT