MAKALE (TIBBİ) YAZMA SANATI

1. MAKALE (TIBBİ) YAZMA SANATI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı SAMSUN 2008

5. AMAÇ • Makale yazılırken karşılaşılan sorunları/hataları tartışmak • Bir şablonu temel alarak makale yazmak

6. PLAN (1) • Bir makalenin ana hatları • Makaleye temel alınacak şablon • Örnek bir makale yazımı • Örnek bir vaka raporu yazımı

7. PLAN (2) • Sık yapılan hatalar • Makaleyi yayına daha kolay kabul ettirebilmek için ip uçları • Kaynaklar • Tavşanın tezi • Tartışma

8. Bu konuşmanın sonunda (1) • Dinleyicilerin makale yazma konusundaki çekingenliği (tabi varsa) azalmalı • Şablonun (kurgunun) varlığını ve önemini anlamalı

9. Bu konuşmanın sonunda (2) • Dinleyici bugüne kadar makale yazma konusunda yeterince deneyim sahibi olmadığını düşünüyorsa kendini geliştirebileceğine, eğitebileceğine inanmalı (zaman ve emek harcamak koşulu ile) • Konu ile ilgili kaynaklardan haberi olmalı

10. Bir makalenin ana hatları • Giriş • Materyel ve Metod (Gereç ve Yöntem...) • Sonuçlar (Bulgular) • Tartışma

11. Bir makalenin diğer kısımları • Başlık • İsimler • Özet • Kaynaklar • Tablolar • Şekiller • Teşekkür • Destekleyen kuruluş(lar)

12. ŞABLON (KURGU) • Amacınızı ne olduğunu anlatır • Nasıl yaptığınızı anlatır • Çalışmanızın farkını anlatır • Ne bulduğunuzu ve bulgunuzun önemini, yorumunuzu vurgular

13. Amacınızı anlatmaUygun yer? • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma

14. Amacınızı anlatma • Giriş kısmının son cümlesi veya paragrafı • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma

15. Nasıl yaptınız Uygun yer? • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma

16. Nasıl yaptınız • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma

17. Çalışmanızın farkı Uygun yer? • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma

18. Çalışmanızın farkı • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma (yeri yazıya bağlı, genellikle başı-ortası)

19. Ne buldunuz, önemi ve yorumunuz Uygun yer? • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışma

20. Ne buldunuz, önemi ve yorumunuz • Giriş • Gereç ve Yöntem • Sonuçlar • Tartışmanın son cümlesi veya paragrafı

21. ŞABLON (1) Amacınızı anlatma • Giriş kısmının son cümlesi veya paragrafı Nasıl yaptınız • Gereç ve Yöntem

22. ŞABLON (2) Çalışmanızın farkı • Tartışma (yeri yazıya bağlı, genellikle başı-ortası) Ne buldunuz, önemi ve yorumunuz • Tartışmanın son cümlesi veya paragrafı

23. ÖRNEK MAKALE YAZIMI • Romatoid artritli (RA) hastalarda glomerülonefrit (GN) prevalansını ve bu hastaların klinik özelliklerini araştıran bir çalışma yaptınız, bunu beraber yazalım.

24. GİRİŞ Önerileriniz?

25. GİRİŞ • RA hakkında genel bir bilgi • RA’te tutulan organlar hakkında genel bilgi • RA’te karşılaşılan böbrek sorunları nelerdir • Bu çalışmanın amacı RA’li hastalarda GN sıklığını ve GN’li hastaların klinik özelliklerini araştırmaktır

26. GEREÇ VE YÖNTEM Önerileriniz?

27. GEREÇ VE YÖNTEM (1) • Çalışmaya alınan hastaların özellikleri (yaş, cins, RA süresi....) • Çalışmanın yapıldığı zaman dilimi? • Çalışmaya alınma kriterleri • Çalışmaya alınmama kriterleri

28. GEREÇ VE YÖNTEM (2) • Tanımlar (Romatoid artrit, glomerülonefrit) • Kullanılan laboratuvar incelemeleri (varsa) hakkında bilgi (yöntem, ticari kitin-cihazın adı, üretici firma, üretildiği ülke) • İstatistik

29. SONUÇLAR Önerileriniz?

30. SONUÇLAR (1) • 1000 romatoid artrit hastasının 148 tanesinde (% 15) glomerülonefrit saptanmıştır. • Glomerülonefrit tipleri Tablo 1’de gösterilmiştir. • Glomerülonefriti olan ve olmayan hastaların klinik özellikleri Tablo 2’de gösterilmiştir.

31. SONUÇLAR (2) • Tablo 1 ve 2’yi aynen tekrarlamamak gerekir, sadece önemli ve çarpıcı olanlar yeniden vurgulanabilir. • Erkek hastalarda glomerülonefrit sıklığı kadın hastalara kıyasla daha fazladır (x2=30, p=000)

32. SONUÇLAR (3) • Glomerülonefriti olan 148 hastanın 85 tanesinde (% 58) akciğer tutulumu saptanırken, glomerülonefriti olmayan hastaların 22 tanesinde (% 3) akciğer tutulumu saptanmıştır (x2=391, p=0.000)

33. TARTIŞMA Önerileriniz?

34. TARTIŞMA (1) • Romatoid artritte glomerülonefritin önemi • Romatoid artrit-glomerülonefrit ilişkisi inceleyen çalışmaların dökümü (Tablo işi basitleştirebilir) • Sizin çalışmanızın farkı, bu çalışmayı neden yaptınız?

35. TARTIŞMA (2)Çalışmanızın farkı (1) • Bu konuda yapılmış en çok RA’li hasta içeren çalışma? • RA’li hastalarda GN olan veya olmayan hastalar arasındaki klinik özellikler daha önce araştırılmamış olabilir? • Bölgenizde yapılan ilk çalışma (o zaman bölgenizde yayınlanan bir dergide yayınlanması daha uygun olabilir)

36. TARTIŞMA (3)Çalışmanızın farkı (2) • Bulduğunuz sonucun daha önceki çalışmalardan farkları • Çalışmanızın literatürle uyumlu olması gerekmez (o zaman bu çalışmayı neden yazıyorsunuz, literatürle uyumlu olmayan çalışmalar daha değerlidir, tabi veri toplanması doğru ise)

37. TARTIŞMA (4)Çalışmanızın farkı (3) • Çalışmanızı planlarken mutlaka daha önceki çalışmalardan bir farkı olmasına dikkat etmek gerekir • Yapılmayanı yapmak çalışmanızda fark yaratır

38. TARTIŞMA 1 (yeniden) • Romatoid artritte glomerülonefritin önemi • Romatoid artrit-glomerülonefrit ilişkisi inceleyen çalışmaların dökümü (Tablo işi basitleştirebilir) • Sizin çalışmanızın farkı, bu çalışmayı neden yaptınız?

39. TARTIŞMA 5 • Bulduğunuz sonucun yeniden vurgulanması ve önemi • Romatoid artritte glomerülonefrit nadir olmayan bir durumdur • Erkek cinsiyet glomerülonefrit için bir risk faktörüdür

40. TARTIŞMA 6 • Daha önce akciğer tutulumu ve GN ilişkisi araştırılmamıştır (yine çalışmanızın farkı) • Romatoid artritte akciğer tutulumu ve GN sıklıkla birlikte bulunur, bunun önemi ne olabilir • Romatoid artritte GN ve akciğer tutulumu aynı mekanizma ile gelişebilir

41. TARTIŞMA 7 • Sonuç olarak, romatoid artritli hastalarda erkek cinsiyet ve akciğer tutulumu GN için bir risk faktörüdür, akciğer tutulumu ve GN gelişiminde ortak nedenler rol oynayabilir.

42. TARTIŞILABİLECEK KONULAR • Akciğer tutulumunda kullanılan tedavi GN tedavisinde de başarılı olabilir • Akciğer tutulumunda kullanılan ilaçlar GN’e neden olabilir • Akciğer tutulumu ve GN için östrojen uygulaması tedavi edici veya koruyucu olabilir • Kalıpların dışına çıkmak? (yazarken hayır, düşünürken evet)

43. ÖRNEK VAKA TAKDİMİ YAZIMI • 10 yıldır kronik karaciğer hastalığı olan bir hastaya interferon tedavisi veriyorsunuz. Hastada tedavi esnasında interferona bağlı olduğunu düşündüğünüz hemolitik anemi ortaya çıkıyor.

44. GİRİŞ Önerileriniz?

45. GİRİŞ • Kronik karaciğer hastalığı tedavisi hakkında genel bir bilgi • İnterferon tedavisinin yan etkileri • Bu çalışmanın amacı kronik karaciğer hastalığı olan bir hastada interferon tedavisine bağlı gelişmiş hemolitik anemisini sunmaktır

46. VAKA RAPORU Önerileriniz?

47. VAKA RAPORU • 35 yaşında kronik karaciğer hastalığı nedeni ile interferon tedavisi alan erkek hasta halsizlik yakınması ile hastaneye başvurdu. • Hastanın geçmiş hikayesi • Hastanın hastaneye başvurduğu dönemdeki fizik muayene ve laboratuvar bulguları, hemolitik anemi tanısını destekleyen incelemeler

48. VAKA RAPORU (2) • Hastanede uygulanan tedavi • Hastanın takip süresi ve sonuç

49. TARTIŞMA Önerileriniz?

50. TARTIŞMA (1) • Hastada hemolitik anemi tanısını destekleyen bulgular • Hemolitik anemi ayırıcı tanısı • Hemolitik anemi interferona mı bağlı başka bir nedene mi • Sizin çalışmanızın farkı, bu vakayı neden sunuyorsunuz?