Gençlere Topluma Hizmet Bilinci Kazandırma Çalışmaları: Üniversiteden Örnek Uygulamalar

1. Arş. Gör. Selay ARKÜN Doç. Dr. S. Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü Gençlere Topluma Hizmet Bilinci Kazandırma Çalışmaları: Üniversiteden Örnek Uygulamalar 7. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, 17 – 18 Nisan 2010, Sabancı Üniversitesi, İstanbul

2. Arş. Gör. Selay ARKÜN Doç. Dr. S. Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü Gençlere Topluma Hizmet Bilinci Kazandırma Çalışmaları: Üniversiteden Örnek Uygulamalar 7. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, 17 – 18 Nisan 2010, Sabancı Üniversitesi, İstanbul

3. Topluma Hizmet Uygulamaları • YÖK 2006 yılında eğitim fakültelerinin öğretim programlarını yenileme çalışmaları kapsamında programa “Topluma Hizmet Uygulamaları” isimli yeni bir dersin konulmasına karar vermiştir. • Dersin temel amacı öğrencilerin toplumun güncel sorunlarını belirleme ve çözüm üretmeye yönelik projeler yapmalarını sağlamaktır. • Ders öğretmen adaylarına ihtiyaç duydukları birçok beceriyi kazandırması açısından önemli bir boşluğu doldurmaktadır. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

4. Çalışmanın Amacı Bu çalışma; • Öğrencilerin topluma hizmetin önemini kavramalarını, • Toplumun güncel sorunlarını belirlemelerini, • Sorunları çözmeye yönelik projeler geliştirmelerini, • Bu projelerde gönüllü olarak yer almalarını; • Bu sayede topluma hizmet bilinci kazanarak bunu yaşamları boyunca uygulamalarını • ve çevrelerine bu bilinci kazandırmak için çaba harcamalarını sağlamayı amaçlamaktadır. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

5. Çalışma Grubu ve Süresi Çalışma; • Hacettepe Üniversite’si Eğitim Fakültesi BÖTE Bölümü’nde • Topluma Hizmet Uygulamaları dersine kayıtlı • 44 üniversite 3. sınıf öğrencisiyle • Haftada en az 2 saat uygulama olmak üzere • 14 haftada gerçekleştirilmiştir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

6. Çalışma Yöntemi • Öncelikle öğrencilere topluma hizmet ve önemi hakkında bilgiler verilerek THU ile ilgili örnekler incelenmiş, • Öğrencilerle birlikte toplumda hizmete ihtiyaç duyulan alanlar belirlenmiştir. • Öğrenciler kendi tercih ettikleri konularda ve kendi istedikleri kişilerle çalışma grupları oluşturmuş, • Yapmak istedikleri projeye dair planlarını içeren raporlar hazırlamışlardır. • Raporlar öğretim elemanları tarafından incelenerek gruplara dönütler verilmiştir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

7. Çalışma Yöntemi (2) • Gruplar proje planlarını öğretim üyelerinin dönütleri ve süreçte yaşanan gelişmeler ışığında güncellemişlerdir. • Çalışma kapsamında planlanan grup projelerinin yanı sıra, sınıf projeleri de yapılmıştır. • Her bir öğrenci bir grup projesinde yer almak zorundayken, sınıf projeleri gönüllü öğrenciler liderliğinde sınıftan isteyen öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

8. Grup Projeleri ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

9. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

10. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

11. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

12. Sınıf Projeleri ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

13. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

14. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

15. Veri Toplama Araçları • Günlükler: • Öğrencilerden, haftalık dilimler halinde, topluma hizmet uygulamaları kapsamında gerçekleştirdikleri bütün etkinliklerle ilgili gözlem, düşünce ve yorumlarını içeren günlükler toplanmıştır. • Raporlar: • Öğrencilerden, aylık dilimler halinde, çalıştıkları kurumlarla ilgili görüşleri, projelerini gerçekleştirirken karşılaştıkları sorunları, aldıkları tepkileri, bunlarla ilgili olarak neler hissettikleri ve neler öğrendiklerini belirttikleri raporlar hazırlamaları istenmiştir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

16. Topluma Hizmet Uygulamalarıyla İlgili Katılımcı Düşüncelerinin Dağılımı ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

17. 1- Topluma hizmet uygulamaları bireylerin kendilerini mutlu, huzurlu ve gururlu hissetmesini sağlamaktadır. Topluma hizmet etmekle aslında tam olarak karşılıksız bir şey yaptığımızı düşünmüyorum. Çünkü manevi olarak o kadar çok katkısı oluyor ki insana. Kendini hiç olmadığı biçimde mutlu hissediyorsun. Artık arkamızda övünebileceğimiz şeyler var. Bu topluma az ya da çok faydalı oldu. Bence bu çok güzel bir duygu. Hayatımda yaptıklarımdan hiç bu projeden aldığım kadar büyük bir haz almamıştım. Hem projeye katıldığım için hem de projeyi gerçekleştirirken yeni bir şeylere katkı sağlayabildiğim için kendimi mutlu ve huzurlu hissediyorum. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

18. 2- Topluma hizmet uygulamaları etkinlikleri, topluma hizmet bilincinin kazanılmasını sağlamaktadır. Olaylara farklı bakmayı, hayatta yalnız kendimiz için yaşamadığımızı, hiç ummadığımız bir anda hiç beklemediğimiz insanlara yardımımızın dokunabileceğini ve onların hayata tutunabilmelerini sağlayabileceğimizi veya hayatlarına yön verebileceğimizi gördüm. Topluma hizmet ederken “Artık bu kadar hizmet yeter biraz da başkaları yapsın”, “Bu dünyayı ben mi kurtaracağım” gibi düşünceler yerine “Acaba daha fazla ne yapmalıyım, ne yapabilirim, kimlere ne gibi faydam dokunabilir?” diye düşünmemi sağladı. Bu dersi tekrar verseler tekrar alırım. Ama buna gerek yok. Ben gerekli donanımı edindim diye düşünüyorum. Topluma her türlü hizmet edebileceğime inanıyorum. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

19. 3- Herkes belli oranlarda toplum hizmet yaptığında, toplumda sorunlar azalır, dünya daha iyi bir yer olur. Herkes üzerine düşeni elinden geldiğince yapsa, yapmaya gayret etse daha sorunsuz, eksiksiz bir toplum olma yolunda ilerleme kat edebileceğimizi düşünüyorum. İnsanlar azıcık duyarlı olsa hiç kimsenin belki de bir şeylere bu denli ihtiyacı olmazdı. Herkes gücünün yettiği bir açığı kapatmaya çalışsa belki de bir gün kapatılacak yara kalmayacak. Eğer bu yaptıklarımız daha büyük kitlelerle ve daha koordineli bir şekilde yapılırsa dünyamız daha yaşanır bir yer haline gelir ve insanlar daha mutlu bir yaşam sürerler. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

20. 4- Bireylerin topluma hizmet konusunda çevresini bilinçlendirmesi önemlidir. Bu eylem de topluma yapılmış bir hizmet sayılabilir. Bu bilinci gerek yakınlarıma gerek öğrencilerime verip onların da toplumsal farkındalıklarını artırmalarını sağlayıp, onların da başkalarına bu bakış açısını yakalatmalarını sağlayarak bir zincir oluşturabilmek… Artık çevreme baktığımda iyileştirilmesi gereken birçok durumu fark edebiliyorum ve bu düşünceyi birçok insana yayıyorum ki ülkemizin çözülmeyen sorunu kalmasın. Toplumsal ihtiyaçlar bugün de var yarın da olacak. Bence en önemlisi bu ihtiyaçlara çare bulmaya çalışarak bizden sonra gelenlere örnek olmak ve toplumu bu anlamda bilinçlendirmektir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

21. 5- Topluma hizmet uygulamaları katılımcıların bireysel gelişimlerine katkı sağlar. O süreçte katılımcılar birçok şey öğrenir. Kendimize olan güvemizi de sağlamlaştırdığını hissediyorum. Ayrıca yuvada geçirdiğim süreç sayesinde toplumdaki yerimi fark etmiş oldum. İkna etmek ve girişken olmayı bu uygulama dersiyle öğrendim. Topluma hizmet projesinde görev aldığım proje kapsamında kendimi geliştirme imkânı buldum. Kendime olan güvenimi kendime kanıtlayabilmeyi başarmaya başladım. Konuşmamı biraz daha net ve düzenli yapmaya çalışıyorum. (…) Bu dönem benim gelişmemde yardımcı oldu. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

22. 6- Topluma hizmet uygulamaları dersi üniversite 3. sınıftan daha önce verilmelidir. Bu konuda geç kalınmıştır. İnsanlara gönüllülük bilincini ne kadar erken kazandırabilirsek toplum bundan o kadar çok faydalanacaktır. Düşünsenize 1. sınıftaki bir birey gönüllü hizmete başlasa benden 3 yıl daha fazla bu proje için destek vermeye çalışacak. Bu ders daha erken dönemlerde (lise, ilköğretim gibi) verilebilir. Dönem sonuna doğru keşke bu dersi daha önce alsaydık diye ah vah etmedim değil. Umarım topluma hizmet uygulamaları dersi ilkokul düzeyine kadar uzanır. Böylece bu konuda küçük yaşta bilgilenilmiş olunur. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

23. 7- Topluma hizmet herkesin yapabileceği bir şeydir. Hizmet etmek için yetki veya güç sahibi olmak gerekli değildir. Topluma hizmet etmek için büyük kariyer sahibi olmayı ya da yaşlanmayı beklemeye gerek yoktur. Önceden kendimi hiç hizmet edebilecek seviyede görmüyordum, hep hizmet edilen olduğumu farz ediyordum, ancak gördüm ki hizmet edebiliyormuşum, toplumda her bireyin gönüllü ise topluma hizmet edebileceği bir alan olduğunu gördüm. Bu dersten öğrendiğim bir başka şey ise bir şeyleri değiştirmek için illaki güçlü ve zengin olmanıza gerek yok. Her şey maddiyata bağlanılmamalı. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

24. Sonuç • Çalışma sonunda öğretim programına toplum hizmetine yönelik uygulamalı bir ders konulmasının, topluma hizmet bilincinin kazandırılmasında katkı getirdiği ortaya çıkmıştır. • Birçok öğrenci bu derse değin • herhangi bir toplum hizmeti etkinliğinde bulunmadığını, hatta • böyle bir farkındalıklarının bile olmadığını dile getirmiştir. • Toplum hizmeti hakkında fikir sahibi olanların da • kendilerinin topluma hizmet edecek nitelikte olmadıklarını düşündüklerini • ya da toplum hizmetini nasıl gerçekleştireceklerini bugüne kadar bilemediklerini ifade etmişlerdir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

25. Sonuç (2) • Bulgularda da yer verildiği üzere öğrencilerin toplum hizmeti yapmaktan mutluluk, huzur ve gurur duydukları belirlenmiştir. • Ayrıca • sadece kendilerinin bilinçlenmesini yeterli bulmayıp, çevrelerini de bilinçlendirmeleri gerektiğini fark ettikleri, • herkes belli düzeyde topluma hizmet etse dünyanın daha güzel bir hale geleceğini düşündükleri ve • bu çalışmaların kendilerini geliştirmelerine olanak tanıdığı sonucu çıkmıştır. • Çalışmadan çıkarılan bir başka sonuç ise bu amaca yönelik bir dersin daha erken yaşlarda verilmesi gerektiğidir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

26. Sonuç (3) • THU dersinin işlenişine yönelik olarak da iki çıkarımda bulunmak mümkündür. • Etkinliklerin gönüllü bir şekilde gerçekleştirilmesi önemlidir. • Öğrenciler konuşmacı konuklardan olumlu olarak etkilenmektedir. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul

27. Teşekkürler!  Arş. Gör. Selay ARKÜN Doç. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/ Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 06800, Beytepe-ANKARA Arkün, S. ve Seferoğlu, S. S. (2010). Gençlere topluma hizmet bilinci kazandırma çalışmaları: Üniversiteden örnek uygulamalar. 7. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, 17–18 Nisan 2010, Sabancı Üniversitesi, İstanbul. ARKÜN ve SEFEROĞLU, "Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2010", Sabancı Üniversitesi, İstanbul