POREMEĆAJI PONAŠANJA

1. POREMEĆAJI PONAŠANJA Psihologija odgoja i obrazovanja

2. Što je abnormalno ponašanje? • Statistički kriterij – abnormalno je ono što je rijetko • Konsenzus – ono što krši društvene norme • Osobni kriterij – ono što izaziva patnju • Onesposobljenost – nemogućnost postizanja ciljeva • Neočekivanost – neuobičajen odgovor na stresore

3. Klasifikacija poremećaja • DSM-IV – Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders • APA – Američka psihijatrijska udruga

4. 1.Anksiozni poremećaji • Fobije • Panični poremećaj • Generalizirani anksiozni poremećaj • Opsesivno kompulzivni poremećaj • Ptsp • Akutni stresni poremećaj

5. 1.1. Fobije • Intenzivni, bezrazložni strahovi • Vrste: klaustrofobija, agorafobija, akrofobija (visina), aracnofobija… • Čestina: 8% žena i 3,4% muškaraca

6. 1.2. Panični poremećaj • Iznenadni, često neobjašnjiv, skup simptoma: otežano disanje, lupanje srca, gušenje, mučnina, vrtoglavica, znojenje, drhtanje, nelagoda • Čestina: 0,7% M i 1% Ž

7. 1.3. Generalizirani anksiozni poremećaj • Trajna anksioznost, zabrinutost, somatske tegobe, plašljivost, nesanica, distraktibilnost • Čestina: 4%

8. 1.4. Opsesivno-kompulzivni poremećaj • Opsesije – intenzivne i rekurentne misli koje neželjene i nepozvane padaju osobi na pamet • Kompulzija – ponavljano ponašanje pri čemu se osoba osjeća prisiljena izvoditi takvo ponašanje

9. 1.5. Ptsp • PTSP - oblik ponašanja koji se razvija nakon traumatskog događaja • Traumatski događaj - onaj koji ozbiljno ugrožava život same osobe ili nekog drugog: otmica, elementarne nepogode (orkan, tornado, poplave, požari), tjelesno, spolno i psihičko zlostavljanje, rat, smrt bliske osobe…. • Čestina: u općoj populaciji oko 4%, kod ratnika oko 15%

10. Simptomi i kriteriji za dijagnozuPTSP-a: • 1. Izloženost događaju koji nadmašuje uobičajeno ljudsko iskustvo • 2. Traumatsko iskustvo se stalno proživljava na barem 1 od slijedećih načina: 1. ponavljana i nametljiva prisjećanja događaja 2. Ponavljani, uznemirujući snovi 3. Iznenadni osjećaj da se događaj upravo zbiva 4. Jaka uznemirenost pri izlaganju zbivanjima koja podsjećaju na traumu

11. 3. Trajno izbjegavanje podražaja koji podsjećaju na traumu: a) izbjegavanje misli i osjećaja vezanih uz traumu b) izbjegavanje aktivnosti c) nesposobnost prisjećanja d) smanjen interes za važne aktivnosti e) opća otupjelost prema drugima f) suženi raspon emocija g) promijenjen odnos prema vl. buduć.

12. 4. Trajni simptomi povišenog uzbuđenja a) smetnje spavanja b) razdražljivost ili provale bijesa c) smetnje koncentracije d) prekomjerna pozornost e) prenaglašene reakcije

13. 1.6. Akutni stresni poremećaj • Stanje koje doživljava gotovo svaka traumatizirana osoba • Većina osoba se oporavi nakon nekoliko dana ili tjedana – bez razvoja PTSP-a

14. 2. Somatomorfni i disocijativni poremećaji • Somatomorfni poremećaj (poremećaj sheme vl. tijela, zaokupljenost nedostacima): - konverzivni poremećaj – potpuna ili djelomična paraliza iako su fiziološki normalni - somatizacija – višestruke tjelesne tegobe bez vidljivog uzroka

15. Disocijativni poremećaj: - amnezija - fuga - disocijativni poremećaj identiteta - depersonalizacija

16. Depresija Velika tuga i zle slutnje Osjećaj bezvrijednosti i krivnje Povlačenje, gubitak teka i spolne želje, nesanica Manija Intenzivan i neutemeljeni zanos Pretjerana aktivnost, bijeg ideja Grandiozni planovi, nesvrhovitost 3. Poremećaji raspoloženja

17. 4. Poremećaji ličnosti • Specifični poremećaji ličnosti: - PARANOIDNA LIČNOST - SHIZOIDNA - SHIZOTIPNA - GRANIČNA - HISTRIONSKA - NARCISOIDNA - OVISNA • Antisocijalni poremećaji ličnosti - ANTISOCIJALNA LIČNOST - PSIHOPATIJA

18. 5. Seksualni poremećaji • Poremećaj spolnog identiteta • Parafilije (fetišizam, incest, pedofilija, voajerizam, ekshibicionizam, sadizam i mazohizam) • Silovanje • Homoseksualnost – izbrisana iz DSM-a

19. 6. Seksualne smetnje • Poremećaj spolne želje • Poremećaj spolnog uzbuđenja • Poremećaj orgazma • Poremećaj orgazma s pojavom boli

20. 7. Shizofrenija • Skupina psihotičnih poremećaja, obilježenih velikim poremećajima mišljenja, emocija, ponašanja, percepcije, pažnje, te bizarnim poremećajima motoričke aktivnosti • Poremećaji mišljenja: smeteni govor, sumanute ideje, nametnute misli, emitiranje misli, oduzimanje (isisavanje misli) • Percepcija: halucinacije, glasovi koji raspravljaju

21. Emocije: anhedonija, apatija, osjećajna otupjelost, neprimjereni afekti • Motorička aktivnost: opće povećanje aktivnosti, veliko uzbuđenje, divlje mlataranje udovima ili katatonička nepokretnost • Vrste: rastrojena (dezorganizirana) shizofrenija, katatona shizofrenija, paranoidna shizofrenija

22. 8. Emocionalni poremećaji i poremećaji ponašanja u djetinjstvu i adolescenciji • Deficit pažnje • Strahovi, povučenost • Poremećaji hranjenja

23. 9. Teškoće učenja, mentalna retardacija i autistični poremećaji 10. Poremećaji vezani uz psihoaktivne tvari

24. 11. Psihološki poremećaji u starosti • MOŽDANI POREMEĆAJI • Demencija – postupno pogoršavanje intelektualnih sposobnosti sve do potpunog oštećenja radnog i socijalnog funkcioniranja. Alzheimerova b. čini 50% svih demencija • Delirij – zamračeno stanje svijest

25. 12. Psihofiziološki poremećaji • Stres • Kardiovaskularni poremećaji • Astma