Nowe perspektywy dla kształcenia ukierunkowanego na studenta w świetle projektowanych zmian prawa

1. Nowe perspektywy dla kształcenia ukierunkowanego na studenta w świetle projektowanych zmian prawa Elżbieta Walkiewicz

2. Cele Procesu Bolońskiego(wg Deklaracji Bolońskiej – 1999r.) Student-centred learning • Przygotowanie uczących się do rynku pracy • Przygotowanie do bycia aktywnym obywatelem demokratycznego społeczeństwa • Rozwój osobowy uczących się • Rozwój i podtrzymywanie podstaw wiedzy zaawansowanej (społeczeństwo i gospodarka oparta na wiedzy)

3. Komunikat z Leuven/Louvain- la Neuve (2009) - podsumowano osiągnięcia PB oraz wskazuje priorytety dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego na następne dziesięciolecie, którymi są: • wymiar społeczny szkolnictwa wyższego - równy dostęp i możliwość ukończenie studiów, • uczenie się przez całe życie w tym wdrożenie krajowych ram kwalifikacji, zatrudnialność i współpraca uczelni z rynkiem pracy, • kształcenie ukierunkowane na studenta • powiązanie edukacji, badań i innowacji, • umiędzynarodowienie studiów, • wzrost mobilności oraz wspólne kształcenie, • potrzeba zbierania danych dla monitorowania postępu w zakresie mobilności, wymiaru społecznego i zatrudnialności, • opracowanie mechanizmów ułatwiających identyfikowanie i porównywanie instytucji • szkolnictwa wyższego w Europie (klasyfikacje i rankingi szkół wyższych) • zwrócenie uwagi na finansowanie szkolnictwa wyższego

4. Kształcenie ukierunkowane na Studenta • Wykorzystaniepotencjału imożliwościjednostki • Aktywność i samodzielnośćstudentów we własnym uczeniu się, konstruowaniu własnych punktów odniesień, pojęć, w pracy nad sobą, w wielostronnym rozwijaniu swojej osobowości • Współpraca, dialogpomiędzy studentem i nauczycielem • Odpowiedzialnośćnie tylko po stronie nauczyciela, ale równocześnie studenta

5. Co zmienia nowe podejście… • Możliwość indywidualnego rozwoju • Wyższa jakość uczenia się • Przystosowanie do zmieniających się warunków rynku pracy • Rozwój umiejętności uniwersalnych • Rozwój osobowości np.: prawo Co może być narzędziem zmian? W jaki sposób je przeprowadzić? np.: zmiany systemowe w prawodawstwie

6. USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz.1365, z 2006 r. Nr 46,poz. 328.) propozycje zmian w celu zapewnienie studentom wysokiej jakości kształcenia Projekt z dnia 30 marca 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym 3 FILARY ZMIAN SYSTEMOWYCH I II III Efektywny model zarządzania Dynamiczny model kariery naukowej Skuteczny model kształcenia

7. Strategiczne cele wprowadzanych zmian I FILAR • zróżnicowanie uczelni • zadaniowe finansowanie (projakościowe finansowanie, powstaną KNOW) • zwiększanie autonomii uczelni (w tym programowej np: zdef. zgodnie z KRK • efektów kształcenia, samodzielność w określaniu i uruchamianiu kierunków • studiów ) • zwiększanie nacisku na efekty działalności uczelni (jakość badań, dydaktyki) • integracja uczelni z otoczeniem społeczno - gospodarczym II FILAR • uproszczenie ścieżek awansu • wprowadzenie przejrzystych procedur konkursowych na stanowiska • uczelniane • szersze otwarcie się uczelni na pracowników i badaczy z zagranicy • usprawnienie działania C.K.ds St.iTytułów

8. III FILAR • zwiększenie dostępu do studiów (stypendia socjalne) • zapewnienie studentom szczególnie uzdolnionym warunków do • rozwoju w kraju (stypendia naukowe) • umiędzynarodowienie procesu kształcenia • zwiększenie podmiotowości studentów, doktorantów służą Student-centred learning

9. Wybrane przykłady proponowanych zmian w prawie o szkolnictwie wyższym odnoszące się do ww. założenia PB * Uczelnia ma szczególności prawo do art. 6.1.[...] 4)[...] „b) ustalania planów studiów i programów kształcenia, określających efekty kształcenia z uwzględnieniem Krajowych Ram Kwalifikacji dla obszarów kształcenia” [...] * Podstawowe zadania uczelni [...] art. 13.1.[...] „1) kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej;”[...]

10. * Dbałość o prawa pracowników, studentów, doktorantów Art. 86c. Senat uchwala regulamin zarządzania prawami własności intelektualnej oraz zasad komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych, który określa: 1) prawa i obowiązki uczelni, pracowników oraz studentów i doktorantów w zakresie ochrony i korzystania z praw autorskich i praw pokrewnych oraz praw własności przemysłowej; 2) zasady wynagradzania twórców;[...] * Dotacja z budżetu państwa dla uczelni publicznej art. 94b. 1. „W budżecie państwa jest określana dotacja na dofinansowanie zadań projakościowych (dotacja projakościowa), przeznaczona na: 1) dofinansowanie jednostek organizacyjnych mających status KNOW, w tym z tytułu dodatku do wynagrodzenia dla pracowników oraz specjalnych stypendiów naukowych dla uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich oraz specjalnych stypendiów naukowych dla studentów;”[...]

11. * Upodmiotowienie studentów art. 99a. Uczelnia nie pobiera opłat za rejestrację na kolejny semestr lub rok studiów, egzaminy, w tym egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny, egzamin dyplomowy, złożenie i ocenę pracy dyplomowej oraz wydanie suplementu do dyplomu. * Ocena pracy nauczyciela art. 132.[...] 3. „Przy dokonywaniu oceny nauczyciela akademickiego do opinii o wypełnianiu przez niego obowiązków dydaktycznych dołącza się ocenę studentów i doktorantów, przedstawianą po zakończeniu każdego cyklu zajęć dydaktycznych”.

12. * Organizacja studiów art. 165. 1. „Organizacja i tok studiów uwzględniają przenoszenie i uznawanie zajęć zaliczonych przez studenta w jednostce organizacyjnej uczelni macierzystej lub w innej uczelni, w tym zagranicznej, zgodnie z zasadami systemu przenoszenia osiągnięć. 2. Studentowi przenoszącemu zajęcia zaliczone w punktach ECTS w uczelni innej niż macierzysta, w tym zagranicznej, zajęcia, które odbywał na podstawie porozumienia między uczelniami, zalicza się do osiągnięć wyrażonych w punktach ECTS w uczelni macierzystej”[...] * Organizacja studiów art. 167.1. „Absolwenci studiów otrzymują uczelniane dyplomy ukończenia studiów, potwierdzające uzyskanie odpowiedniego tytułu zawodowego i suplementy do dyplomów” [...]

13. * Uprawnienia studentów art. 170 [...] 2. „Student rozpoczynający studia odbywa przeszkolenie w zakresie praw i obowiązków studenta. 3. Szkolenia prowadzi Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej w porozumieniu z samorządami studenckimi uczelni wskazanymi przez co najmniej połowę uczelni w danej miejscowości”[...] * Pomoc studentom (dostęp do studiów) „Art. 182. 1. Student studiów stacjonarnych znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej może otrzymać stypendium socjalne w zwiększonej wysokości z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki, jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.

14. * Porównywalność dyplomów art. 191a. 1. „Dyplom wydany przez uprawnioną uczelnię działającą w systemie szkolnictwa wyższego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, potwierdzający ukończenie: 1) trzyletnich studiów lub studiów pierwszego stopnia trwających co najmniej trzy lata – potwierdza w Rzeczypospolitej Polskiej posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie studiów pierwszego stopnia; 2) studiów drugiego stopnia – potwierdza w Rzeczypospolitej Polskiej posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie studiów drugiego stopnia; 3) co najmniej czteroletnich studiów jednolitych – potwierdza w Rzeczypospolitej Polskiej posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie studiów drugiego stopnia, jeżeli jest uważany za równorzędny dyplomowi ukończenia studiów drugiego stopnia w kraju wydania.”[...]

15. Pożytki dla studentów wynikające z obecnie zaprojektowanych zmian polskiegoprawa • wzrost świadomości prawnej • zorientowanie kształcenia na efekty • uprawnienia studentów wzmacniające jego podmiotowość • wpływanie na jakość kształcenia poprzez uczestnictwo w projektowaniu programu studiów, możliwości pozyskania specjalnych stypendiów naukowych i ocenie pracy nauczycieli akademickich • mobilność i porównywalność dyplomów • aktywizowanie swoich przedstawicieli w samorządzie studenckim

16. Pożytki dla studentów wynikające z procesu bolońskiego • szybsze wejście na rynek pracy • przystosowanie do zmieniających się warunków rynku pracy • rozwój umiejętności uniwersalnych • uznawalność dyplomów • rozwój osobowości • możliwość indywidualnego rozwoju • wyższa jakość uczenia się • zatrudnialność rozumiana jako: umiejętność zatrudniania się przez całe życie, której towarzyszą: nawyk ciągłego zdobywania wiedzy, rozwijania kompetencji, uczenia się przez całe życie, obiektywne poczucie własnej wartości, umiejętność przedstawiania swoich kwalifikacji oraz rozwiązywania problemów w oparciu o posiadaną wiedzę

17. Przydatne materiały i linki: • Przemysław Rzodkiewicz – prezentacja pt. „Szanse zatrudnienia po studiach. Wyzwanie dla studenta czy dla uczelni” • www.ekspercibolonscy.pl (aktualne na dzień 20.04.2010r.) • Uzasadnienie projektu oraz projekt zmian ustawy prawo o szkolnictwie wyższym - www.nauka.gov.pl (aktualne na dzień 3o kwietnia 2010r.)

18. Dziękuję za uwagę