1 / 20

Frankrijk - politieke instellingen

Frankrijk - politieke instellingen. Algemene opvatting van de staat République une et indivisible: franse taal Laïque démocratique et sociale Geen federalisme - decentralisatie Verhouding van de machten President (zelfstandige bevoegdheden)

quon-blevins
Download Presentation

Frankrijk - politieke instellingen

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Frankrijk - politieke instellingen • Algemene opvatting van de staat • République une et indivisible: franse taal • Laïque démocratique et sociale • Geen federalisme - decentralisatie • Verhouding van de machten • President (zelfstandige bevoegdheden) • Parlement: beperkte rol en bevoegdheid (lois); grondwettelijke machtsmiddelen van de regering • Regering: residuaire bevoegdheid (décrets) technieken om parlement • Beperkte directe democratie (referenda) • Formele grondwet: bloc de constitutionnalité • Wijziging grondwet • Grondwettigheidstoetsing: enkel preventief; Conseil constitutionnel

  2. Frankrijk - Gerechtelijke organisatie • Tweedeling van rechtsmachten (Tribunal des conflits) • Juridiction judiciaire • gerechtelijke piramide • Cour de cassation • Juridiction administrative • gerechtelijke piramide • Conseil d’Etat • Juridische beroepen

  3. Frankrijk - Grondwettelijke waarden • Grondrechten • 1789: fundamentele vrijheden; gelijkheid voor de wet • 1946: sociaal-economische rechten • 2005: charte de l’environnement • Conseil constitutionnel breidt zijn bevoegdheid uit - hoe zite de CC toe op de gelijkheid ? • Geen beroep tot vernietiging, geen prejudiciële procedure, geen grondrechtenklacht

  4. Frankrijk - Rechtsbronnen • Positie van de wet als principiële rechtsbron • Stijl wetgeving • ook declamatoir • onvolledige definities • Verhouding rechter-wet; stijl rechtspraak - « forme corps avec la loi » - revirements : niet openlijk, dus retro-actief • Andere bronnen

  5. Frankrijk - Privaatrecht • Algemeen • Formele kenmerken van de code Napoléon • Inhoudelijke kenmerken: in/buiten handel; enkele basisbegrippen • Belangrijkste evoluties in wetg. & rechtspraak; nieuwe « Codes » • Familie- en erfrecht • Kenmerken napoleontisch recht • Evoluties • Recht van de burgerlijke maatschappij en kerk • Fundamentele vrijheden, positief en negatief • Positiefrechtelijk: vele compromissen

  6. Duitsland - Politieke geschiedenis 1 • Karolingers (keizerskroning 800 - 919) • Ottoonse keizers • Dynastieke federatie (oorsprong keurvorstenstelsel) • Reichskirchensystem (prinsbisdommen) • Salische keizers : investituurstrijd • Hohenstaufen • Groot interregnum 1254-1273 • Keizers uit diverse huizen • Habsburgers vanaf 1438 (tot 1806) - Reichsreform 1495: eeuwige rijksvrede, Kreise, Kammergericht, rijksbelasting • Reformatie, godsdienstoorlogen, 30-jarige oorlog • Westfaalse vredesverdragen 1648

  7. Duitsland - Politieke geschiedenis 2 • Westfaalse vredesverdragen 1648 - cuius regio illius et religio • Late rijk: confederatie vorstendommen en rijkssteden • Rijksdag met 3 Kurien (keurvorsten, rijksadel, rijkssteden) • Napoleontische oorlogen • 1803 : Reichsdeputationshaupschluss: herverkaveling • 1806 : ontbinding / Rijnbond • Bevrijdingsoorlogen (Fichte, Reden an die Deutsche Nation) • 1815: Duitse Bond (confederatie, vrij verkeer) • Streven naar eenmaking • Maart 1848 revolutie mislukt • Paulskirche 1849: federale grondwet mislukt (75 Professoren, Vaterland …) - Zollverein 1833 meer succes (zonder Oostenrijk)

  8. Duitsland - Politieke geschiedenis 3 • Eenmaking • Pruisisch-Oostenrijkse oorlog 1866 leidt tot Noordduitse Bond 1866; federaal o.l.v. Pruisen • Frans-Duitse oorlog 1870 - uitroeping Tweede keizerrijk • Tweede keizerrijk • Scheiding der machten op z’n amerikaans: • Parlement exclusieve wetgever • Keizer, Reichskanzler & regering onafhankelijk van parlement • Kulturkampf & sociale wetgeving • 1914-1918 WO I - eindigt in opstand en burgeroorlog • 1919 Weimar-republiek - Grondwet • federaal bestel • grondrechten • regering verantwoordelijk jegens parlement

  9. Duitsland - Politieke geschiedenis 4 • Nationaal-socialisme 1933-1945 - Economische crisis - NSDAP gedijt • 1933 Hitler kanselier verkozen - kort nadien noodtoestand uitgeroepen • Uitschakeling parlement, deelstaten, kerk, civil society • Racistische politiek van verjaging • Naar een « nieuwe orde » - dictatuur van het ras (ipv het proletariaat) • Oorlogspolitiek / WO II - uitroeiingskampen • Bezettingsregime vanaf 1945 • 4 bezettingszones + gezamenlijk over Duitsland als geheel • 2 staten opgericht in 1949 • Deutschlandvertrag 1952: quasi soeverein • SBZ > DDR • Bodenreform / collectiviseringspolitiek • Dictatuur socialistische eenheidspartij • BRD: deelstaten heringericht; federaal Grundgesetz 1949 • Hereniging 1989-1990 (Einigungsvertrag + toetreding: 4 + 2 Verdrag)

  10. Duitsland geschiedenis privaatrecht • Middeleeuwen: • Van volksrecht naar territorialiteitsbeginsel • Gewoonterecht, handelsrecht, rechtspraak, vorstelijke wetten; Sachsenspiegel • Rezeption • Romeins recht als Kaiserrecht • 1495 Reichskammergericht • Verhouding ius particulare / ius commune (gemeines Recht) • Aktenversenung / Spruchbehörden • Resultaat: Usus modernus pandectarum (+ gemeines Sachsenrecht) • Andere stromingen • strafrecht: constitutio carolina • Lijfeigenschap • (beperkte) herwaardering germaans recht • Iusnaturalisten

  11. Duitse geschiedenis privaatrecht 2 • Rationalisatie / eerste codificaties • Pruisen • Friedrich Wilhelm I: leerplicht, folterverbod, Hypothek & Konkursrecht • Frederik II de Grote: hervorming gerecht; rechtsers-ambtenaren; ontwerp van eenmaking en codificatie van het recht • Friedrich Wilhelm II: afkondiging Allgemeines Landrecht 1794; nieuw procesrecht • Allgemeines Landrecht: I. persoon als individu, II. in sociale verbanden & klassen • Oostenrijk: Maria Theresia, Jozef II: codificatiepogingen (ABGB 1811) • Napoleontische bezetting: invoering CC in Rijnland, Baden • Strijd om codificatie en eenmaking • paradox: codificatie of eenmaking ? • J. Thibaut t. v. F.C. Savigny • v. Savigny’s historische rechtswetenschap: recht groeit, niet gedicteerd; geen monopolie van de wetgever - hoofdrol voor de rehctswetenschap • 2 stromingen: romanistische / germanistische • Romanistische : alle bronnen nieuw gebruiken (Pandektisten) • Germanistische: « germaanse » rechtsfiguren ontwikkelen

  12. Duitse geschiedenis privaatrecht 3 • Invloed Pandektisten: • de facto geldend recht • systeem van abstracte begrippen • Interessenjurisprudenz / Freirechtsschule • Wetgevende codificatie • 1856 Handelsgesetzbuch • 1865 Strafprozessordnung • 1873 bevoegdheidsoverdracht: 1874 Vorkommission; 1874 Elferkommission; 1890 tweede commissie; parlement 1896; BGB in werking 1900 • Privaatrecht na het BGB • geen breuk • interpretatie door Interessenjurisprudenz • creatieve rechtspraak • dwingende bijzondere wetgeving • NS-Volksgesetzbuch is er nooit gekomen; rechtspraak perverteert BGB • Na WO II: Restitutiewetgeving • Naturrechtsrenaissance (GG) en Wertungsjuripsrudenz • Na hereniging 1990: restitutiewetgeving

  13. Duitse politieke instellingen • 5 staatskenmerken: democratie bondsstaat republiek rechtsstaat Sozialstaat • Kenmerken Duits federalisme: centripetaal, 2 staatsniveaus; symmetrisch; residuiare bevoegdheid bij deelstaten; Kompetenzkompetenz bij Bond • Bevoegdheidsverdeling: geen parallellie • Wetgevende bevoegdheden: exclusieve / concurrerende (BRbLR); kaderwetten • Uitvoeringsbevoegdheid federale wetten: in beginsel deelstaten (2 types); soms bundeseigen; soms Gemeinschaftsaufgaben • Verflechtung en Föderalismusreform • Rechterlijke macht: deelstatelijk behalve hoogste rechtscolleges • Verhouding tussen de machten • parlement: Bundestag / Bundesrat: exclusieve wetgever • kanselier en regering: enkel uitvoeringsbevoegdheid (legaliteitsbeginsel) • statuut politieke partijen • Verhouding tussen de machten in de deelstaten: Homogenitätsgebot • Formele grondwet - wijzigbaar 2/3; maar Ewigkeitsgarantie voor Staatsfundamentalnormen • Duidelijke normenhiërarchie • Internationaal recht: binnen de grenzen van de grondwet

  14. Grondwettigheidstoetsing • Abstracte normencontrole (vernietiging): beperkte toegang • Concrete normencontrole (prejudicieel) • Verfassungsbeschwerde • (weerstandsrecht)

  15. Gerechtelijke organisatie

  16. Grondrechten • Art. I GG • 1: onaantastbaarheid van de menselijke waardigheid • 2: grondrechten basis van de gemeenschapsordening • 3: negatieve en positieve staatsplicht • Art. 2 tot 19 GG • catalogus van grondrechten • beperkingen telkens apart nauwkeurig aangegeven • Art. 6 GG Bescherming van huwelijk en gezin • Staatszielbestimmungen - Gesetzgebungsauftrag • Nader over de Verfassungsbeschwerde

More Related