Sport en btw

1. Sport en btw Maandag 14 april 2014 AnteaGroep PwC Belastingadviseursmr. dr. J.J.P. SwinkelsJ. Rous M.Sc.

2. Agenda • Btw-positie sportvereniging • Beheermodellen • Sportstichting PwC Belastingadviseurs

3. Btw-positie sportvereniging PwC Belastingadviseurs

4. Btw-positie sportvereniging • Drie activiteiten • Laten sporten van de ledenVrijgesteld van btw: inkoop-btw is een kostenpost • FondsenwervingDiensten ≤ € 50.000: vrijgesteld van btwGoederen ≤ € 68.067: vrijgesteld van btw • Exploitatie kantineOmzet ≤ € 68.067: vrijgesteld van btwKantinestichting PwC Belastingadviseurs

5. Enkele beheermodellen PwC Belastingadviseurs

6. Gemeente – sportvereniging – sportstichting • Enkele beheermodellen • Subsidiemodel in geld • Subsidie in natura • Verhuurmodel • Gelegenheid geven tot sportbeoefening • Sportstichting PwC Belastingadviseurs

7. Subsidiemodel (geld) • De gemeente verstrekt geld aan de sportvereniging • Voordeel: eenvoudig • Nadeel: kostbaar doordat de btw bij de sportvereniging een kostenpost vormt • Subsidie mag geen vergoeding voor dienstverlening zijn, anders heffing van btw • Vóór 1 januari 2014 btw-integratielevering Vereniging Gemeente PwC Belastingadviseurs

8. Subsidiemodel (natura) • De gemeente verstrekt accommodatie aan de sportvereniging • Voordeel: eenvoudig • Nadeel: kostbaar doordat de btw bij de gemeente een kostenpost vormt • Overdrachtsbelasting / verkoop regulerend beding • Subsidie mag geen vergoeding voor dienstverlening zijn, anders heffing van btw • In verleden geen btw-integratielevering Vereniging Gemeente PwC Belastingadviseurs

9. Verhuurmodel • Eenvoudig maar fiscaaltechnisch kostbaar bij investeringen, renovatie en groot onderhoud • Inkoop-btw bij gemeente ter zake van onderhoud is kostprijsverhogend • Inkoop-btw bij sportvereniging ter zake van sport-/spelmateriaal, gas (kleed- en wasruimte) en elektriciteit (verlichting gras- en kunstgrasvelden) is kostprijsverhogend • Btw op aanleg gras- en kunstgrasvelden, kleed- en wasruimten is kostprijsverhogend • Vóór 1 januari 2014 btw-integratielevering oplevering verhuur Gemeente Gebruikers Aannemer 21% btw geen btw PwC Belastingadviseurs

10. Gelegenheid geven tot sportbeoefening • Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie van het sportpark • Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit • 6% btw-druk bij sportvereniging op gebruiksvergoeding die de gemeente in rekening brengt, maar wel aftrek (veelal) 21% inkoop-btw bij gemeente • Fiscaal vriendelijk • Actieve rol gemeente waaraan kosten zijn verbonden / aanvullend dienstbetoon gelegenheid geven tot sportbeoefening oplevering Gemeente Gebruikers Aannemer 21% btw 6% btw PwC Belastingadviseurs

11. Gelegenheid geven tot sportbeoefening / Aanvullend dienstbetoon • Onderhouden, schoonmaken, toezicht of beveiligen van de accommodatie • Terbeschikkingstelling sport- en spelmateriaal en (andere) attributen die noodzakelijk zijn voor het beoefenen van de sport  • Gebruiksklaar maken accommodatie PwC Belastingadviseurs

12. Gelegenheid geven tot sportbeoefening / inkoop diensten bij sportvereniging • Gemeente stelt sportpark ter beschikking • Gemeente geeft de vereniging gelegenheid tot sportbeoefening • Gemeente koopt aanvullend dienstbetoon in bij de vereniging • Sommige eenheden gingen akkoord met deze handelwijze, andere eenheden stelden dat sprake was van een constructie / rondje • Model wordt doorgaans niet meer geaccepteerd gelegenheid geven tot sportbeoefening Gemeente Gebruikers 6% btw werkzaamheden PwC Belastingadviseurs

13. Sportstichting PwC Belastingadviseurs

14. Sportstichting • De gemeente verhuurt het sportpark belast met btw en krijgt de inkoop-btw op aanleg, onderhoud en exploitatie van het sportpark terug van de Belastingdienst. • De sportstichting exploiteert het sportpark door tegen vergoeding gelegenheid te geven tot sportbeoefening / bewegingsonderwijs aan de sportvereniging en onderwijsinstellingen. De sportstichting heeft recht op aftrek van inkoop-btw. • Op de gebruiksvergoeding die de sportstichting in rekening brengt drukt 6% btw. De btw is voor de sportvereniging en de onderwijsinstellingen een kostenpost. gelegenheid geven tot sportbeoefening (btw-belaste) verhuursportcomplex Gemeente Gebruiker Gemeente Sportstichting 6% btw 21% btw geen btw exploitatiesubsidie Inkoop sportdiensten PwC Belastingadviseurs

15. Cijfervoorbeeld — Aanleg kunstgrasveld • Huidige situatie • € 400.000 + € 80.000 aan btw • Investeringskosten € 480.000 • Sportstichting • € 400.000 + € 0 aan btw • Investeringskosten € 400.000 • Besparing onderhoud • Besparing door inzet sportstichting = € 80.000 PwC Belastingadviseurs

16. Cijfervoorbeeld — Exploitatie sportaccommodaties • Huidige situatie • Inkoop sport- en spelmateriaal € 10.000 + € 2.000 aan btw • Inkoop elektriciteit/verlichting € 30.000 + € 6.000 aan btw • Inkoop gas voor kleed- en wasaccommodatie € 20.000 + € 4.000 aan btw • Totaal € 12.000 aan btw • Sportstichting • Gebruiksvergoeding: € 60.000 × 6% = € 3.600 aan btw • Structurele besparing vereniging = € 8.400 PwC Belastingadviseurs

17. Cijfervoorbeeld — Onderhoud sportpark • Vermindering kosten van btw bij onderhoud gras/kunstgrasvelden en ander cultuurtechnisch onderhoud • Gemiddelde onderhoudskosten € 20.000 + € 4.000 btw • Sportstichting: btw verrekenbaar • Structurele besparing door inzet sportstichting= € 4.000 • Btw-last vereniging: € 1.200 – per saldo besparing vereniging: € 2.800 PwC Belastingadviseurs

18. Uitgangspunten sportstichting • Belaste verhuur met btw gemeente/stichting • Aftrek inkoop-btw bij gemeente • Gelegenheid geven tot sportbeoefening door sportstichting • Aftrek inkoop-btw bij sportstichting • Btw-druk gebruiksvergoeding 6% over lage vergoeding • Sportstichting verkrijgt startkapitaal door vooruitbetaling gebruikersvergoeding / subsidie / geen lening PwC Belastingadviseurs

19. Voordelen • Geen inkoop-btw bij gemeente • Lage btw-druk bij vereniging door lage gebruikersvergoeding • Lage btw-druk bij vereniging op sport- en spelmateriaal • Lage btw-druk onderhoud/renovatie PwC Belastingadviseurs

20. Aandachtspunten • Sportstichting moet gelegenheid geven een sport te beoefenen • Onderhoud • Schoonmaken • Beheer • Sport- en spelmateriaal • Kleed-/doucheruimte • Aanpassen contracten (sponsor) • Vrijwilligers PwC Belastingadviseurs

21. Fiscale valkuilen • Symbolische huur/gebruiksvergoeding • Btw-fiscale eenheid • 90% criterium bij stichting • Aanpassing sportvrijstelling • Kinderopvang / BSO PwC Belastingadviseurs

22. Fiscaal profijtelijk • Door sportstichting bestaat recht op aftrek van btw op: • Investeringskosten • Sport- en spelmateriaal • Kosten elektriciteit/gas • Nu ook mogelijk bij (alleen) sportvelden door het vervallen van de eis van sanitaire voorzieningen • Gemeente kan activiteit op afstand zetten/kostenbesparing • Betere exploitatiemogelijkheden PwC Belastingadviseurs

23. Kantine in exploitatiestichting/sportstichting • Geen btw-fondsenwervingsvrijstelling • Lagere gebruiksvergoeding zodat btw-druk op gebruiksvergoeding daalt • Behouden kantineregeling/splitsen opbrengsten PwC Belastingadviseurs

24. Stichting geeft gelegenheid tot sportbeoefening • Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie sportpark • Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit • 6% btw-druk bij sportvereniging op gebruikersvergoeding die de sportstichting in rekening brengt, maar wel aftrek (veelal) 21% btw bij sportstichting en gemeente • Fiscaal vriendelijk • Wordt niet meer door de Belastingdienst geaccepteerd in één op één relatie WORDT NIET MEER GEACCEPTEERD DOOR DE BELASTINGDIENST (btw-belaste) verhuur sportpark gelegenheid geven tot sportbeoefening Sportstichting Vereniging Gemeente 21% btw 6% btw PwC Belastingadviseurs

25. Standpunt Belastingdienst / symbolische vergoeding (1/3) • Als ondernemers zoals gemeenten slechts symbolische vergoedingen berekenen voor de terbeschikkingstelling van sportaccommodaties, vormt die terbeschikkingstelling geen belastbare handeling voor de btw-heffing en bestaat daarvoor ook geen recht op aftrek. De beoordeling of sprake is van een symbolische vergoeding, vergt een beoordeling van alle feiten en omstandigheden. • In algemene zin zijn hiervoor geen grensbedragen aan te geven nu de prijsstelling afhankelijk is van de lokale situatie. De prijzen voor de terbeschikkingstelling van met name buitensport-accommodaties zijn historisch gegroeid en vaak ingegeven door de mate waarin een gemeente de sport binnen haar gemeente wenst te subsidiëren. De prijzen zijn daarmee veelal onafhankelijk van de kostprijs van de sportaccommodatie en vormen doorgaans geen kostendekkende vergoeding. De gangbare prijzen voor niet commercieel door gemeenten geëxploiteerde sportaccommodaties variëren op dit moment enorm per gemeente en per verschillende soort sportaccommodatie, zoals grasvoetbalvelden, kunstgrasvoetbalvelden, gymzalen en sportzalen. PwC Belastingadviseurs

26. Standpunt Belastingdienst / symbolische vergoeding (2/3) • Voor de bepaling of sprake is van een symbolische vergoeding is van belang welke vergoeding voor soortgelijke in het maatschappelijke verkeer verrichte prestaties wordt bedongen (HR 11 februari 2005). Dit is met name het geval als zou blijken dat deze vergoeding abnormaal laag is en niet beantwoordt aan enige economische realiteit. In het geval de prijs voor de ter beschikking gestelde accommodatie zo sterk neerwaarts afwijkt van hetgeen gemiddeld in die gemeente en/of in een andere soortgelijke gemeenten gebruikelijk is voor de terbeschikkingstelling van sportaccommodaties, is mogelijk sprake van een symbolische vergoeding. • Als sprake is van een symbolische vergoeding ontbreekt het economisch karakter aan de terbeschikkingstelling van de sportaccommodatie. PwC Belastingadviseurs

27. Standpunt Belastingdienst / symbolische vergoeding (3/3) • Voorbeeld: de laagste prijs voor de terbeschikkingstelling van een sportveld in gemeente X is € 4.902 per jaar. In die gemeente wordt besloten om een soortgelijk sportveld met een vergelijkbare kostprijs aan een vereniging ter beschikking te stellen (verhuren) voor een jaarlijks bedrag van € 100. De € 100 wordt aangemerkt als een symbolische prijs voor de terbeschikkingstelling. Als een dergelijke prijs wordt gehanteerd is er geen sprake van een belastbare economische activiteit en bestaat er geen recht op aftrek. PwC Belastingadviseurs

28. Standpunt Belastingdienst / misbruik van recht (1/3) • De beoordeling of van een misbruik van recht-situatie sprake is dient plaats te vinden aan de hand van het voorwerp, de doelstelling en de gevolgen (niet de aard) van de betrokken transacties in hun onderlinge samenhang bezien. Van een dergelijke situatie is bijvoorbeeld sprake als btw-aftrek wordt gegenereerd door een oneigenlijk samenstel van rechtshandelingen zoals bijvoorbeeld het contractueel heen en weer laten gaan (bijvoorbeeld via verhuur en terughuur) van opstallen terwijl de rechtstoestand die daardoor wordt gecreëerd niet wezenlijk afwijkt van de rechtstoestand die zonder het plaatsvinden van de rechtshandelingen zou zijn ontstaan. PwC Belastingadviseurs

29. Standpunt Belastingdienst / misbruik van recht (2/3) • Het gaat hierbij bijvoorbeeld om verhuurstructuren via speciaal daarvoor opgerichte stichtingen met betrekking tot buitensportaccommodaties, waarbij sprake is van situaties die erop zijn gericht om btw-aftrek te genereren, terwijl de feitelijke beschikkingsmacht over het clubgebouw bij de sportvereniging blijft liggen en de sportvereniging de financiering van de investering verzorgt. Omstandigheden die een rol kunnen spelen, zijn bijvoorbeeld: • de bestuurders van de stichting worden door de vereniging benoemd; • de stichting is gevestigd op het adres van de vereniging; • de stichting is financieel afhankelijk van de vereniging; • de administratie van de stichting wordt gevoerd door de vereniging; • de taken van de stichting worden uitgevoerd door de vereniging; • de sportaccommodatie wordt gerenoveerd. PwC Belastingadviseurs

30. Standpunt Belastingdienst / misbruik van recht (3/3) • Een sportvereniging is zelf eigenaar van sportvelden en bijbehorende accommodatie (bijv. kleedruimten/clubgebouw) en wil deze renoveren. Een sportvereniging heeft volgens de wet geen recht op aftrek van voorbelasting voor de renovatiekosten. De activiteiten van de sportvereniging aan de leden zijn namelijk vrijgesteld van btw. Om toch recht op aftrek te creëren worden de sportvelden en de accommodatie door de vereniging geleverd of verhuurd aan een door de vereniging opgerichte stichting die de renovatie voor haar rekening neemt. De stichting trekt de btw op de renovatiekosten af en stelt de sportvelden en de bijbehorende voorzieningen weer als geheel als sportaccommodatie tegen een vergoeding met berekening van btw ter beschikking aan de vereniging. De vergoeding is zodanig dat er in dit samenstel meer aftrek wordt gecreëerd dan volgens de wetgeving mogelijk zou zijn zonder deze constructie, waarbij de contractvoorwaarden niet beantwoorden aan normale marktvoorwaarden. In dat geval is sprake van een belastingvoordeel verkregen in strijd met het doel van de bepalingen van de BTW-richtlijn en de nationale wettelijke regeling tot omzetting van deze richtlijn. Deze situatie zal worden bestreden met het leerstuk misbruik van recht. In dit voorbeeld is een stichting een tussenschakel, maar deze situatie kan zich ook voordoen als bijvoorbeeld een gemeente deze rol vervult. PwC Belastingadviseurs

31. Procedure rechtbank Gelderland • Rechtbank Gelderland 19 november 2013, AWB 13/4182 • Op 19 november 2013 heeft Rechtbank Gelderland een belangrijke uitspraak gedaan over sport en btw. De uitspraak heeft betrekking op de situatie waarin een stichting wordt opgericht die zich gaat bezighouden met de aanleg en exploitatie van een kunstgrasveld. De Belastingdienst heeft als beleid om in die situatie veelvuldig te stellen dat de stichting de status van aftrekgerechtigd btw-ondernemer ontbeert en tevens dat sprake is van misbruik van recht. De Rechtbank oordeelt anders. De stichting bezit volgens de Rechtbank de status van aftrekgerechtigd btw-ondernemer en in de gegeven omstandigheden is van misbruik van recht geen sprake. Een opsteker voor een groot aantal zogenoemde sportstichtingen die op dit moment ter zake een geschil hebben met de Belastingdienst. PwC Belastingadviseurs

32. Stichting geeft gelegenheid tot sportbeoefening aan meerdere verenigingen op het sportpark • Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie sportpark • Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit • 6% btw-druk bij sportverenigingen op gebruikersvergoeding die de sportstichting in rekening brengt, maar wel aftrek (veelal) 21% btw bij sportstichting en gemeente • Fiscaal vriendelijk (btw-belaste) verhuur sportpark gelegenheid geven tot sportbeoefening Sportstichting Verenigingen Gemeente 21% btw 6% btw PwC Belastingadviseurs

33. Besparingen / sportstichting / meerdere gebruikers • Besparing door gemeenschappelijke inkoop sport-/spelmateriaal • Besparing door gemeenschappelijke inkoop elektriciteit en gas • Besparingen op verzekeringen en dergelijke • Besparing op inzet vrijwilligers en bestuur verenigingen • Besparingen op inzet bij verenigingen en gemeente door gemeenschappelijk overleg • Besparing op aanschaf onderhoudsmaterieel • Besparing op onderhoudskosten door inzet vrijwilligers PwC Belastingadviseurs

34. Algemene aandachtspunten / sportstichting / meerdere gebruikers • Vrijwilligers • Vrijwilligers ter zake van accommodatie worden vrijwilliger van de sportstichting en ingezet op een sportpark naar keuze • Administratie • Administratie wordt zo ingericht dat iedere sportvereniging het echte gebruik betaald en daar inzicht in heeft • Bestedingsruimte • Nauwe samenhang tussen kosten en gebruikersovereenkomst • Lage kosten is lage gebruiksvergoeding PwC Belastingadviseurs

35. Standpunt Belastingdienst? • Wisselend beeld. PwC Belastingadviseurs

36. Vragen? • Joep SwinkelsPwC | Senior Tax ManagerTel: 088 792 47 08 | Mobiel: 06 20 57 08 21 E-mail:joep.swinkels@nl.pwc.comJeffrey Rous PwC | Senior Tax ConsultantTel: 088 792 19 63 | Mobiel: 06 23 43 25 38 E-mail: jeffrey.rous@nl.pwc.com