Aandachts- en interpretatiebias bij agressieve kinderen: een experimentele analyse

1. Aandachts- en interpretatiebias bij agressieve kinderen: een experimentele analyse Doctorandus: Melanie Hendrickx Promotor: Prof. Dr. G. Crombez Co-Promotor: Prof. Dr. H. Roeyers Begeleidingscommissie: Prof. Dr. A. Vandierendonck Prof. Dr. C. Braet Prof. Dr. P. Bijttebier Dr. B. Orobio De Castro

2. Overzicht presentatie • Theoretisch kader • Vraagstelling • Operationalisering • Implicaties

3. Situering • Prevalentie agressie bij kinderen: 4%-9% • Geen systematisch experimenteel onderzoek naar affectieve en cognitieve processen bij agressieve kinderen

4. Uitgangspunt Sociaal-cognitieve model (Crick & Dodge, 1994) 5 fasen: • Encodering van cues • Interpretatie van cues • Doelstelling • Response selectie • Response evaluatie

5. Differentiatie proactieve & reactieve agressie • Definiëring PA - RA • Dodge: PA en RA vertonen bias in SC-processen, maar in verschillende fasen: • Encodering van cues RA • Interpretatie van cues • Doelstelling • Response selectie PA • Response evaluatie

6. Vraagstelling • Experimenteel onderzoek van het sociaal-cognitieve model (Crick & Dodge) op volgende terreinen: 1.Aandachtsprocessen in de selectie van agressie-relevante cues (facale stimuli) in normale en agressieve kinderen 2. Interpretatiebias in normale en agressieve kinderen 3. Experimentele validatie van het onderscheid tussen PA - RA

7. Operationalisering aandachtsbias • Model Posner & Petersen (1990): 3 aandachtscomponenten • Attentional shift • Engagement • Disengagement • Cueing paradigma Posner Fixatiekruis cue target cue = bedreigende en neutrale gezichten

8. X

9. X

10.  X

12. X

13. X

14. X 

15. Hypothesen aandachtsbias Aandachtsbias voor dreiging: modellen uit exp. psychopathologie vs. evolutionair perspectief iedereen besteedt selectief aandacht aan agressie-relevante cues klinische populatie: moeilijkheid om aandacht van dreiging los te maken (Fox, 2001)

16. Hypothesen aandachtsbias • Alle kinderen reageren sneller op valiede trials met bedreigende gezichten dan op trials met neutrale gezichten • Agressieve kinderen maken aandacht moeilijker los van bedreigende gezichten en zijn dus trager op invaliede trials + controleren voor externaliserende variabelen (ADHD) internaliserende variabelen (angst)

17. Operationalisering interpretatiebias • Evidentie: angstige en agressieve kinderen maken negative interpretaties van ambigue stimuli • Dodge: interpretatiebias gebaseerd op voorbarige en snelle informatieverwerking

18. Operationalisering interpretatiebias • Paradigma: modificatie Bradley & Lang (1999) Categorisatie van visuele beelden met positieve of negatieve valentie als positief of negatief gelaatsexpressies van kinderen categoriseren in blije en kwade gezichten

19. Hypothesen interpretatiebias • Agressieve kinderen zullen geneigd zijn neutrale/ambigue gezichten te categoriseren als kwade gezichten • Agressieve kinderen categoriseren kwade gezichten sneller dan neutrale en blije gezichten

20. Validatie onderscheid PA - RA Nood aan betrouwbaar en valied instrument om te differentiëren tussen PA - RA  kritische beschouwing van bestaande instrumenten (Dodge & Coie, 1987; Brown et al., 1996)  validering Dodge-vragenlijst en VIRA (Van Goozen & Matthys, 2001

21. Klinische implicaties • Vroegtijdige opsporing en preventie van gedragsproblemen • Subtypering agressie: verfijnde screening en diagnostiek