Graves & Waardenmanagement

Leadershift Navigationtm Licentie Training deel 1 Graves & Waardenmanagement

Individueel Waardenmanagement Competentiemanagement WILLEN KUNNEN Noodzaak Mogelijkheid MOGEN MOETEN Contextmanagement Performancemanagement Collectief

Uitgangspunten Leadershift Navigationtm • Empirisch gefundeerde theorieën als basis • Evidence based ‘best practices’ • Voor gecertificeerden toegankelijk ‘Change Management Wiki’ • Iedere gecertificeerde consultant kan volgens een case study format bijdragen aan de Wiki

Waarom de Leadershift Navigationtm methodiek toepassen • Context bieden om organisatieverandering te begrijpen • Inzicht bieden in de eigen waardendrives en motivatie op daarvan begrijpen wat de eigen verander uitdaging is • Op individueel niveau de verandering specifiek maken in gedrag, overtuigingen en waarden • Op teamniveau betekenis geven aan organisatieverandering

Het vertalen van strategie naar concreet gedrag • Het formuleren van strategie is leuk voor de betrokken (top) managers • Een goed geformuleerde strategie is geduldig op papier is lastig te effectueren • Goede voornemens ‘voordat de lade klikt’ • Uitdaging is dat de mensen op de werkvloer zich naar de strategie gaan gedragen • Het Graves model maakt het mogelijk de strategie naar concreet individueel niveau te vertalen

Basis theorie: Harvard psycholoog David Mc Clelland Voorwaarden voor verandering • Commitment (Want to) • Competenties (Able to) • Cultuur gericht op vernieuwing (Chance to) • VerAnkeren in de systemen van de organisatie

Veranderen Van: VER en over ANDEREN Naar: DICHTBIJ en over JEZELF

Verandering • Veranderen is een natuurlijk gegeven dat hoort bij de groei van individuen en organisaties. • In sommige gevallen voelt verandering niet natuurlijk, maar als iets dat moet. • Door te kiezen voor een actieve houding draag je zelf bij aan de gewenste verandering.

Soms ervaar je verandering als een organisatie tsunami

Attitude quadrant Aktief Ik- Jij+ Ik+ Jij+ Slachtoffer Oplossing Vluchtgedrag Gericht Er vanaf bewegen Er naar toe bewegen Depressie Groei Onmogelijkheden Mogelijkheden Nergens heen Kwijt zien te raken Wanhoop Arrogantie Ik- Jij – Jij- Ik + Vluchtgedrag Gerichte Agressie agressie Passief

Een actieve houding kiezen • Het geheim van plezier hebben in je werk schuilt niet alleen in doen wat je leuk vindt, maar ook in leuk vinden wat je doet. • Door de verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen rol in de nieuwe situatie, heb je daar zelf ook een positieve invloed op hoe je die situatie ervaart. • Nadenken en communiceren wat jij in dit veranderings-proces nodig hebt. • Niet klagen, maar bijdragen. Zelf actief zijn!

De waarden transities die mensen doormaken • Afwisseling van ‘IK’ naar ‘WIJ’ waarden • Ieder waardendrive heeft een POSITIEVE en een NEGATIEVE kant • Het gaat niet om de kleurtjes, maar om de ontwikkeling die nodig is om verder te komen • Wat is de transitie die momenteel nodig is? Vergelijk die met de ervaringen van anderen op dat punt

Waardendrives • Waardendrives zijn de drijfveren gedrag sturen op het moment dat mensen een bepaalde behoefte ervaren • Behoeften vormen een reactie op de levensomstandigheden die mensen in een bepaalde context ervaren • Wij meten de waardendrives in de context van het werk dat mensen doen

Daadkrachtig en slagvaardig, trouw aan zijn vrienden, snel, energiek, crises en conflict niet uit de weg gaand Ongeduldig, zonder oog voor de consequenties, vijandig, gewelddadig, zonder geweten, verbaal agressief Rood Waarden- drive Positieve uiting Schaduw kant Paars Verbonden met hen die ze na zijn, gevoel voor de waarde van tradities en hen die de tradities dragen Zinloze ritualiteit, ongezonde hang naar het verleden, onzakelijk, alleen in de binnenkring naar buiten kunnen komen

Resultaatgericht, efficient, wil de eigen ambities realiseren, ondernemend, durft risico’s te nemen Materialistisch, statusgericht, opportunistisch, te zeker van de eigen zaak, weinig oog voor gevoelens van anderen Oranje Waarden- drive Positief label Negatief label Blauw Loyaal, consequent, trouw aan procedures en methodieken, betrouwbaar, diep geloof in de echte missie of waarheid Risicomijdend, niet kritisch, regels gaan boven mensen, bureaucratisch, het gaat om de procedure, niet om het resultaat

Kennis- en ervaring georiënteerd, feiten en achtergronden moeten op tafel mogen komen Zinloze analyses, onpraktisch, altijd complicerend,weinig op de praktijk gericht Geel Waarden- drive Positieve uiting Schaduw kant Groen Sociaal, medemenselijke, communicatief, inlevend, goed benaderbaar Soft, naïef, traag door behoefte aan draagvlak bij iedereen, verkrampt over ongelijkheid, geen begrip voor macht

Waarden- systeem Positieve uiting Schaduw kant Bezig met belangrijke mondiale problemen, ziet de noodzaak van een duurzame oplossing Vaag, abstract, wereldvreemd, relativeert alledaagse problemen Turkoois

Overzicht Waarden Systemen Duurzame Wereld Synergie Gemeenschap Succes Orde Macht Identificatie Overleving

Oefening • Praat eens met elkaar over een aantal veranderingen in de context van werk • Welke drives werden in je aangewakkerd of afgezwakt?

Theorie van Clare Graves • Empirisch fundament: • 30 jaar wetenschappelijk onderzoek in de periode 1950 tot ‘80 door Clare W. Graves • Toepassingen: Beck/Cowan (Spiral Dynamics) • Voorgezet onderzoek Egbert Kinds (RUG): • Gevalideerd meetinstrumentarium • Voor het vinden van het beste aangrijpingspunt bij organisatieverandering

Clare W. Graves (1914 - 1986): • De waardensystemen van de mens veranderen als de leefomstandigheden veranderen. • De mens beschikt in potentie over een oneindig aantal waardensystemen. • Management, opleiding en regelgeving moeten overeenstemmen met de actieve waardensystemen. Nieuwe tijden, nieuwe waarden

De theorie over de bestaansniveaus van Dr. Clare W. Graves • op persoonlijk niveau • op organisatie niveau • op maatschappelijk niveau • op macro niveau

Dr. Clare W. Graves • Na het jarenlang onderwijzen van de psychologische benaderingen van Freud, Jung, Watson, Skinner, Rogers en anderen kwam de vraag: “ Wat is de juiste benadering”. • De Queeste werd: het begrijpen van de ontwikkeling van de menselijke natuur. • Omdat er geen onderzoeksgeld was werden de studenten zonder dat ze het wisten de onderzoeksobjecten • Bijzonderheid: het onderzoeksobject was de gezonde volwassen menselijke persoonlijkheid

Dr. Clare W. Graves De erkenning dat alle theorieën elementen van de waarheid bevatten, maar ook lacunes, heeft ertoe geleid dat hij zich dertig jaar lang heeft ingespannen om te komen tot een beter inzicht in de zich ontwikkelende aard van de menselijke natuur en de verschillende denkrichtingen bij elkaar te brengen.

De nimmer eindigende zoektocht... `In ieder stadium van zijn bestaan is een volwassen mens op zoek naar zijn heilige graal, naar de manier waarop hij wil leven. Op het eerste niveau is hij op zoek naar automatische fysiologische bevrediging. Op het tweede niveau streeft hij naar veiligheid, wat gevolgd wordt door streven naar heldendom, naar macht en roem, naar diepe vrede, naar materieel genot, naar warme relaties, naar zelfrespect en naar harmonie in een onbegrijpelijke wereld. Maar als hij die gevonden heeft, heeft hij nog geen rust en gaat hij op weg naar zijn doel op het negende niveau. Als hij op weg gaat, gelooft hij dat hij het antwoord op het bestaan zal vinden. Maar tot zijn verrassing, en zeer tot zijn ontzetting, ontdekt hij steeds opnieuw dat het antwoord op het bestaan niet de oplossing is die hij zoekt. Ieder stadium dat hij bereikt, brengt hem opnieuw in verwarring en verlegenheid. Het is eenvoudig zo dat er, als hij één probleem heeft opgelost, een nieuw probleem voor in de plaats komt. Zijn zoektocht is eindeloos.' Claire W. Graves

ECLET Emergent - de zich ontwikkelende Cyclical - cyclische Double Helix - dubbele helix Model of - van Adult - volwassen BioPsychoSocial Systems Development - ontwikkeling

TASTBAAR Acties, Ikonen, Voorwerpen, Gedrag, Incidenten, Modes, Lifestyles ONTASTBAAR Ideeën, Overtuigingen, Houdingen, Trends, Ethiek, Normen Oppervlakte Waarden • Waarden Systemen • Kaders voor interacties, mindsets • Ordeningen van Macht, • Vrijheidsgraden voor complexiteit • Steigers voor ethiek • Attractoren voor Waardendrives Diepe Waarden ATTRACTOREN De KERN Source: Chris Cowan

De 12 Principes GravesPrincipe # 1 Menselijke ontwikkeling is een zich ontvouwend, zich ontwikkelend, oscillerend en in spiralen verlopend proces dat oudere minder complexe manieren van denken onderwerpt aan nieuwere, complexere manieren. Oude systemen verdwijnen niet, maar worden opgenomen in de latere systemen en kunnen gereactiveerd worden als oude problemen weer aan de oppervlakte komen.

De 12 Principes GravesPrincipe # 2 Mensen zijn geneigd hun biopsychosociale wezen te veranderen als hun bestaansomstandigheden zich wijzigen.

Cyclisch • Het golfachtige proces oscilleert tussen een focus op de externe wereld en hoe deze te beheersen en een focus op het de eigen innerlijk aard en hoe daarmee in harmonie te raken. • De focus wisselt tussen pluralistische en individualistische waarden, zorgen en “ Wij en Ons” en “Ik en Mijn”.

Waarom leven mensen in verschillende werelden? • Er bestaan systemen in mensen en verschillende manieren van denken over dingen, dit zijn geen mensentypen. Levensomstandigheden BUITEN • werken in op denkvermogens VAN BINNEN met als resultaat DENKSYSTEMEN en niveaus van psychologisch bestaan

Een afwisselend, cyclisch proces Warme kleuren Beige, rood, Oranje, geel, Interne locus, met een focus Op het veran- Deren van de buitenwereld Koude kleuren, Paars, blauw, groen, turkoois met een uiterlijke locus om met de wereld in vrede te geraken

De 12 Principes GravesPrincipe # 3 Waardensystemen kenmerkend zich door het afwisselen van een focus op … • DE EXTERNE WERELD, hoe deze te veranderen en te beheersen • DE INTERNE WERELD, hoe daarmee in harmonie te raken

De 12 Principes GravesPrincipe # 4 Waardensystemen komen voort uit de interactie tussen twee krachtenvelden • a. de bestaansomstandigheden voor het leven in een bepaald milieu • b. het neuropsychologische uitrusting van de menselijke hersenen

De dubbele helix Het continuum van de bestaansniveaus komt voort uit de interactie van twee krachtenvelden: • levensomstandigheden (tijd, plaats, problemen, omstandigheden). • Het neurobiologische gereedschap van het denken en de hersenen.

Matrix van denksystemen Externe Innerlijke Omstandigheden Toestanden • Tijden Biologie • Plaatsen Neurologie • Problemen Psychologie • Situaties Cognitieve complexiteit • A, B, C, D, E, F, G, H... N,O,P,Q,R,S,T,U Biopsychosociale systemen van menselijke ontwikkeling

Letterparen Helix 1 Helix 2 Omstandigheden Mindcapacities H ------------------------------------- U G ------------------------------------- T F ------------------------------------- S E ------------------------------------- R D ------------------------------------- Q C ------------------------------------- P B ------------------------------------- O A ------------------------------------- N AN - AN/bo - an/BO - BO (V.b. voor overgangsnotitie)

De drie fasen van de golf Opkomend A-n/B-O, b-o/C-P, c-p/D-Q, d-q/E-R, e-r/F-S, f-s/A’-N’, a’-n’/B’-O’ Op de top A-N, B-O, C-P, D-Q, E-R, F-S, A’-N’, B’-O’ Neergaand A-N/b-o, B-O/c-p, C-P/d-q, D-Q/e-r, E-R/f-s, F-S/a’-n’, A’-N’/b’-o’

De 12 Principes GravesPrincipe # 5 Mensen die gecentreerd zijn in een waardensysteem zijn in zichzelf psycho-sociaal congruent met de componenten van dat systeem

De 12 Principes GravesPrincipe # 6 Het kan voorkomen dat een mens niet is uitgerust om naar een meer complex systeem door te groeien, alhoewel de bestaansomstandigheden dat wel vereisen.

De 12 Principes GravesPrincipe # 7 Een persoon kan zich stabiliseren in een of meerdere waardensystemen als de bestaansomstandigheden stabiel zijn.

De 12 Principes GravesPrincipe # 8 Ieder waardensysteem wordt gekenmerkt door een reeks van positieve en negatieve karakteristieken en gedragingen - aangepaste en onaangepaste elementen

De 12 Principes GravesPrincipe # 9 Indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven dan kan een persoon, of een groep een regressie doormaken naar een vorig waardensysteem

De 12 Principes GravesPrincipe # 10 Een individu kan op verschillende gebieden functioneren in een open, geblokkeerde of gesloten toestand

De 12 Principes GravesPrincipe # 11 Intelligentie, geslacht, ras, leeftijd en vaste persoonlijkheidskenmerken correleren NIET met waardensystemen

De 12 Principes GravesPrincipe # 12 • Geen enkel waardensysteem is inherent “beter” of “ slechter” dan een ander • AANPASSING aan het milieu en de LEVENSOMSTANDIGHEDEN vormen de sleutel

Oefening • Bespreek de principes met elkaar • Wat moet nog verduidelijkt worden • Zijn er principes waar je moeite mee hebt?

Graves & Waardenmanagement