Solunum Sistemi Enfeksiyonlarında Hızlı Tanı Araçları Maliyet – Etkinlik Değerlendirmesi

1. Solunum Sistemi Enfeksiyonlarında Hızlı Tanı AraçlarıMaliyet – Etkinlik Değerlendirmesi Prof. Dr. Tanıl Kocagöz

2. Enfeksiyon Etkeni Tanısı • Öykü, fizik inceleme, radyoloji • Laboratuvar incelemeleri • Etkene özgül olmayan: Kan sayımı, formül, periferik yayma, ESR, CRP • Etkene özgül: • Mikroskopi: En ucuz, en hızlı yöntem (balgam incelemesi) • Kültür ve antimikrobiyal duyarlılık incelemesi: Hızlı üreyen bakteriler için etkin, ucuz; bazı bakteriler için yavaş veya olanaksız ; virüsler için etkin değil • İmmünolojik testler: Antikor testleri özgül, geç sonuç veriyor; antijen testleri hızlı, özgül, duyarlılığı düşük • Moleküler tanı: Hızlı, özgül, virüsler için en önemli tanı aracı; zor?; pahalı?

3. Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu • Etkenlerin %90’ı virüs • Mikrobiyolojik tanının en önemli amacı antibiyotik verip vermeme kararını verebilmek • Bakteriyel enfeksiyonların %90’ında etken A grubu Beta Hemolitik Streptokok (AGBHS). Tedavi edilmezse romatizmal ateş, romatizmal kalp kapak hastalığı, poststreptokoksik glomerülonefrit gibi komplikasyonlar gelişebiliyor.

4. Örnek Alma Dakronlu Çubuk Bademcik

5. AGBHS Hızlı Antijen Testi • Duyarlılık %80-90

6. Boğaz Kültürü Kanlı Agar (0,6TL) Bacit A (1TL) 1. gün 1. gün SONUÇ AGBHS 2. gün Basitrasin diski

7. Boğaz Kültürü • AGBHS’ların bugüne dek penisiline dirençli olanı saptanmamış. • Antibiyogram yapılmaz. • Tedavi penisilin ile yapılır. • Boğaz kültüründe zaman zaman S. pneumoniae, M. catarrhalis yakalanabilir.

8. Solunum Yolu Enfeksiyonlarında Viral Etkenler • İnfluenza A ve B, Parainfluenza tip 1, 2 ve 3, İnsan Solunum Sinsityal Virüsü (RSV) A ve B, İnsan Metapnömovirüsü, İnsan Koronavirüsleri OC43/HKU1 ve 229E/NL63, İnsan Rinovirüsleri (HRV) A ve B, Adenovirüs türleri • İnfluenza bebek ve yaşlılarda ölümcül olabilir; erken antiviral (oseltamivir) tedavisi yaşam kurtarıcı olabilir. İlk 48 saatte başlanmazsa etkisiz. • Etken mikroorganizmanın bilinmesi tedaviyi yönlendirir; gereksiz antibiyotik kullanımını ortadan kaldırır.

9. Çoklu Polimeraz Zincirleme Tepkimesi • Ekonomik ve hızlı tanı sağlıyor • Seçilmiş olgularda kullanıldığında çok etkin İzlenebilir Elektroforez Observable Real Time Electrophoresis (ORTE)

10. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu • Bakteriler ön planda. Mikroskopla inceleme en hızlı en etkin yöntem.

11. Mikrobiyolojik Kültürün Önemi • Enfeksiyon etkeninin kesin tanısı • Antibiyotiklere duyarlılık saptayabilme • İyileşmenin izlenebilmesi • Yeniden enfeksiyon veya tekrarlamaların ayırt edilebilmesi

12. Kültürde hızlı üreyen mikroorganizmalar S. pneumoniae E. coli S. aureus P. aeruginosa C. albicans K. pneumoniae

13. Antibiyotik Duyarlılık Testi Mueller Hinton Agar 0,6TL 18-24 saat QuiColor 1TL 4-6 saat

14. Atipik Pnömoni EtkenlerininÇoklu PZT ile saptanması Molekül Ağırlık Standartı Chlamydia pneumoniae Legionella pneumophila Mycoplasma pneumoniae 1350 900 600 437 310 277 bp bp

15. Tüberküloz Tanısı • Mikroskopla inceleme: Hızlı, ucuz duyarlılığı düşük • Kültür: Çok duyarlı, geç sonuç veriyor • Moleküler Yöntemler: Hızlı, duyarlı, pahalı

16. Dekontaminasyon, Konsantrasyon • Kubica (NaOH – NALC) yöntemi: 45 dakika, soğutmalı santrifüj gerektiriyor. MYCOPROSAFE

17. DECOMICS Bütün işlem 20 dakika Santrifüj gerektirmez

18. Klasik ve Hızlı Kültür Sistemleri • Löwenstein Jensen: 3-6 hafta, ucuz (0,5TL) • Hızlı otomatize sistemler: 2 hafta, pahalı? (7-25TL)

19. TK Kültür Sistemi

20. Antijen testi ile M. tb ve TDM ayrımı • Bütün M. tb suşları pozitif sonuç verirken 99 çeşit farklı türden TDM negatif sonuç verdi. • Özgüllüğü çok yüksek. • Kültürde üreyen mikobakterinin tiplendirmesinde kullanılıyor

21. PZT, Restriksiyon enzim incelemesi ile mikobakteri türlerinin saptanması • hsp65 gen bölgesi PZT ile çoğaltılıp, BstEII and HaeIII enzimleri ile kesilir • Restriksiyon biçemleri elektroforez ile incelenir

22. “Line Probe Assay” • INNO-LiPA Mycobacteria (Innogenetics, Ghent, Belgium) • 16S-23S rRNA “spacer region”; Biyotinli primerler ile PCR • Tersine hibridizasyon; streptavidine-alkalen fosfataz • M. tuberculosis, M. kansasii, M. xenopi, M. gordonae, M. avium, M. intracellulare, M. scrofulaceum, and M. chelonae

23. Rifampisin ve İNH direnci

24. Tek nükleotit farklılıkların PZT ile ayırt edilmesi

25. Çoklu özgül PZT ile tür saptanması • 1: M. xenopi; 2: M. diernhoferi; 3: M. gadium; 4: M. bovis (BCG); 5: M. interjectum; 6: Negatif kontrol (su) • Bu proje TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir.

26. TK ile antitüberküloz ilaçlara duyarlılk ve tür belirleme • Ortalama 11 günde sonuç veriyor

28. TDM

29. Floresans Rezonans Enerji Transferi (FRET) Propları

30. Red640 ile işaretli FRET Propları ile erime eğrileri Fluorescence (-dF/dT) Temperature

31. Red705ile işaretli FRET Propları ile erime eğrileri Fluorescence (-dF/dT) Temperature

32. Gene Xpert

33. D C A Molecular Beacon -3’ 5’- -5’ 3’- E B Target Hybrid Rifampisin direncine neden olan rpoB mutasyon bölgesine propların bağlanması

35. Hızlı Tanı Ekonomik Kazancı • A.B.D. de 500 yataklı bir hastanede hızlı antibiyotik duyarlılık testi uygulaması ile antibiyotik duyarlılık test sonuçlarının ortalama 5,2 saat daha erken verilen hasta grubunda: • mortalitenin ortalama %9,6’dan %7,9’a düştüğü, • ortalama hastanede kalış süresini 12,6 günden 10,7 güne indirdiği, • hasta başına 1750$ tasarruf edildiği, bunun da hastaneye yıllık toplam 4 milyon $ sağladığı hesaplanmıştır

36. Erken tanı koyduran, gereksiz ve yanlış tedaviyi önleyen hiç bir tanı yöntemi pahalı değildir

37. Korunma herşeyden önemlidir

38. Teşekkürler