Glastuinbouwzones als onderdeel van een duurzame energiecluster Vlaamse Regering

1. Glastuinbouwzones als onderdeel van een duurzame energieclusterVlaamse Regering IFEST 21oktober Marc Moons Marc Moons

2. Innovatiesteunpunt | EnergieBelangrijkste realisaties • WKK-motoren glastuinbouw • Stilstand in vermogen 2000 -2004: 70 MWe • Uitbreiding: 2005 – 2008: > 110 MWe • Biomassa-verbrandingsinstallaties: • Tot 2004: 1 • 2005-2008: ongeveer 35 • Groepsaankopen aardgas • Fotovoltaïsche systemen • Energiescan Marc Moons

3. Project duurzame glastuinbouwzonesAchtergrond • Actieplan glastuinbouw • 100 ha nieuwbouw/jaar • Kritische massa van 2.000 ha behouden • 2012  75% op aardgas of duurzamer • Rechtszekerheid bouwen van serres • Economische slagkracht • Aantrekkelijke warmteprijs • Schaalvoordeel • Maatschappelijke meerwaarde • Op een duurzame manier voedseltelen • Bijdragen aan Kyoto-doelstellingen Marc Moons

4. Project duurzame glastuinbouwzonesVaststellingen • Kyotodoelstelling voor Vlaanderen • 20% CO2-reductie • 15% Energiebesparing • 13% Hernieuwbare energiebronnen • Energie wordt schaars en duur • Elektriciteitsverbruik stijgt • Elektriciteitsproductie rendement 40%  60% warmtevernietiging • restwarmte bij industriële processen en afvalverking Marc Moons

5. Gasprijs /m³ Marc Moons

6. Duurzame Glastuinbouwzones 4 pijlers Ruimte Energie CO2 Water • Energie en CO2 zijn de belangrijkste en zijn steeds gekoppeld • Glastuinbouw met hoge warmtebehoefte • Energiecluster = maatschappelijke en economische doelstelling verwezenlijken Marc Moons

7. Project duurzame glastuinbouwzonesOrganisatiestructuur Terrein • Parkmanagement • Warmteverdeling • Waterbeheer • Logistiek • Groenbeheer • Secretariaat • …. Tuinder V Industrie Tuinder W CO2 Tuinder X distributie Tuinder Y Energieleverancier Tuinder Z Marc Moons

8. Case Plassendale Warmte en CO2 belevering door Electrawinds Marc Moons

9. Case PlassendaleGegeven • Warmte: • Electrawinds 24 MWth • Proviron 20 MWth • Aanvoer °t: 70°C • Binnen aanvaardbare afstand • Leidingtraject niet complex • Warmte-afkoppeling éénvoudig • Vergunning: moet restwarmte benutten Marc Moons

10. Case PlassendaleGegeven • Ruimte: • 3 locaties afgetoetst • Aansluitend op havengebied • Regelmatig van vorm • Vrij horizontaal • 90 ha gebied, mogelijkheid 40 à 45 ha glasopstand • Aandachtspunten: • Doorsneden met treinspoor • Doorsneden met hoofdleiding voor drinkwater • Aanwezigheid natuurreservaat • Toeristische route langs kanaal Marc Moons

11. Case PlassendaleInrichtingsschets 1 Marc Moons

12. Case PlassendaleGegeven • Bereikbaarheid en ontsluiting: • Nieuw op- en afrittencomplex Oudenburg/A10 aansluitend aan gebied • Nieuwe weg tot bij gebiedstoegang • Ongebruikte spoorwegbrug om noordelijk deel te bereiken • 50 km van Reo-veiling (Roeselare) Marc Moons

13. Case PlassendaleRendabiliteit • Energie en CO2: • Warmtevraag en aanbod in optimale verhouding • Korte leidingafstand • Investering verantwoord door WKK-steun • Warmteprijs concurrentieel voor tuinbouw • Mogelijkheid voor CO2- uitwisseling Marc Moons

14. Case PlassendaleJaarlijkse milieu-impact op energie • Vermeden verbruik fossiele brandstof: 15.000.000 m³gas of 13.500.000 l olie • CO2-reductie:ref.GasEZO • Verwarming: 27.000 t 50.000 t • CO2-bemesting: 013.000 t Totaal: 27.000 t 63.000 t CO2 emmissie op energie door gemiddeld gezin: 9 ton Marc Moons

15. Case PlassendaleVergunningstraject • Plan – MER: • Voorbereiding afbakening Sted. Geb. • Gegund op 1 december 2007 • Klaar: 15 maart • Plenair overleg Brussel: 16 juni • Afbakening Stedelijk Gebied Oostende • VL. Reg. 18 juli 2008 voorlopige goedkeuring • 1 jaar onderzoek en advies • Project – MER • Vergunningen Infrastructuur • Tuinbouwprojecten • 2010 vergunningen aanvragen • Gekoppeld aan inrichtingsplan Marc Moons

16. Case PlassendaleTussentijdseevaluatie • Belangrijke emissiereductie • Rendabel uit te voeren • Aantrekkelijke warmteprijs • Ontsluiting gemakkelijk • Draagvlak • Overheid • Industrie • Land- en tuinbouw • Interesse tuinbouw groot • Werkgelegenheid > 200 VAK • Klimaat / Licht Marc Moons

17. Gebied met 50 ha glas Keuze tussen restwarmte of centrale productie Alleen leidinginfrastructuur Restwarmte = bvb bestaande installatie Centrale productie = bvb elektriciteitscentrale die ook rendabel kan draaien zonder warmteafname Case 2: Vergelijking Restw./ Centrale prod.Gegeven Marc Moons

18. Restwarmte Bestaande grote installatie Afstand 7-10 km Laagwaardige basiswarmte met bijstook Centrale productie Afgestemd op warmtevraag In of aangrenzend aan glastuinbouw Regelbaar warmte-aanbod zonder bijstook Case 2: VergelijkingGegeven warmtebronnen Marc Moons

19. Restwarmte Complex Complex 2X 2X 20% Zeer beperkt Duurder 31.328 Ton/J Centrale productie Vooraf ingepland Enkel distributie X X Regelbaar tot 100% Kans op WKK-cert. OK 39.160 Ton/J Case 2: VergelijkingRendabiliteit • W-afkoppeling • Leidingtraject • Investering • Onderhoud • Bijstook • Steun • Ref: WKK • CO2-reductie (ref:aardgas) Marc Moons

20. Project Duurzame GlastuinbouwzonesAlgemene conclusies • Glastuinbouw als onderdeel van duurzame energiecluster • Grote warmteafnemer • CO2 als grondstof • Efficiënt inzetten van laagwaardige warmte • Warmtevraagprofiel: goed Marc Moons

21. Bron: KHK-glasreg Marc Moons

22. Project Duurzame GlastuinbouwzonesAlgemene conclusies • Restwarmteprojecten • Passen in Kyoto-doelstellingen • Antwoord op dure energie • Kunnen hoog verbruik fossiele brandstof vermijden • Bepalend voor rendabiliteit • Warmtevraagprofiel • Afstand in functie van warmtevraag • Inkomsten van warmte zijn verwaarloosbaar in totale investering Marc Moons

23. Project Duurzame GlastuinbouwzonesBeleidsaanbevelingen • Restwarmteprojecten • Ruimtelijke ordening / Energie- efficiëntie • Steunmaatregelen ook voor restwarmteprojecten • Decentrale elektriciteitsproductie • Net aanpassingen noodzakelijk Kontaktgegevens: Marc Moons www.innovatiesteunpunt.be Marc Moons