1.12k likes | 1.67k Views
KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON. Yrd. Doç.Dr. F. Mutlu Kukul Güven CÜTF Acil Tıp AD Sivas. Her yıl yaklaşık olarak hastane dışı Amerika’da 250.000, Avrupa’da 375.000 ölümün ani kardiyak arest nedeni ile olduğu tahmin edilmektedir. Hastane dışı KPR başarı oranı < %6 Hastane KPR başarı oranı %13.
E N D
KARDİYOPULMONER RESUSİTASYON Yrd. Doç.Dr. F. Mutlu Kukul Güven CÜTF Acil Tıp AD Sivas
Her yıl yaklaşık olarak hastane dışı Amerika’da 250.000, Avrupa’da 375.000 ölümün ani kardiyak arest nedeni ile olduğu tahmin edilmektedir. • Hastane dışı KPR başarı oranı < %6 • Hastane KPR başarı oranı %13
KPR • CPCR= CARDIO-PULMONARY-CEREBRAL RESUSCITATION • Kalbi yeniden çalıştırmak ve beyin fonksiyonlarını korumak-düzeltmeye çalışmak • Serebral resusitasyon ileri kardiyak yaşam desteğinin en önemli hedefidir.
Sağ kalım oranları • KPR yapılmamış- gecikmiş DF: %0- 2 • Erken KPR- gecikmiş DF: %2-8 • Erken KPR- erken DF: %20 • Erken KPR- çok erken DF- Erken İYD: %30
KPR nin gelişimi • 1891 - Dr. FriedrichMaass İnsanlarda rapor edilmiş ilk göğüs kompresyonunu gerçekleştirdi. • 1903 - Dr. George Crile İnsanlarda ilk başarılı göğüs kompresyonunu rapor etti. • 1947 - ClaudeBeck Defibrilatörü geliştirdi ve defibrilasyon ile bir insanı kurtardı. • 1954 - James Elam Expire edilen hava ile yeterli oksijenizasyonun sağlanacağını kanıtladı. • 1956—Peter Safarand James Elam Ağızdan ağıza solunumu gerçekleştirdi • 1963 - The American Heart Association Leonardscherlis tarafından KPR komitesi kuruldu • 1965 - J. Frank Pantridge Hastane kulanılmak üzere ambulansın içine portabledefibrilatör yerleştirdi. • 1979 - Otomatik EksternalDefibrilator İlk yapılan OED hastane öncesi kullanılabileceği fikri ortaya çıktı. • 1992 – ILCOR (ILCOR: InternationalLiaisonCommittee on Resuscitation) KPR de yapılması gereken işlemlerin belli bir içinde yapılması için öneri niteliğinde kararlar yayımladı. • 1997 – ILCOR Evrensel İYD algoritması • 2000 – ILCOR İYD önerileri • 2003 – ILCOR terapötikhipotermi önerileri • 2005 – ILCOR İYD önerileri
Kardiyak Arrest(KPA)1 • Etkili kalp atımlarının durması solunum yetersizliği sonucu kalbin durması kalp durmasını takiben solunumun durması Kardiyopulmoner Arrest
Hastane içindeki kardiakarrestlerin önlenmesi • Kritik veya klinik bozulma riski olan hastalarda uygun yerde uygun düzeyde bakım • Bu hastalarda, hastalığın şiddetine veya klinik bozulma ve kardiakarrest olasılığına göre gözlem tipi ve sıklığı belirlenmeli • Bu tür hastaların tanınabilmesi için erken uyarı skorlama sisteminin(EUS) kullanılması • Personel eğitimi • Kardiyopulmonerarrestin beklenen bir son durum olduğu, KPR’ nin uygun olmadığı hastaları ve KPR uygulanmasını istemeyen hastaları tanımlamalı. • Hastanelerin ulusal rehberlere dayanan , resusitasyon uygulanmayacak (DNAR=do not attemptresuscitation) hastalar için bir politikası olmalı
Hastane içinde resusitasyon • Kardiyopulmonerarrest hızla tanınmalı • Standart bir telefon numarası ile yardım çağrılmalı • Etkin göğüs kompresyonu uygulanarak ve hava yolu araçları (cep maskesi) kullanılarak KPR’ abaşlanmalı • Endikasyonu varsa 3 dk içinde defibrilasyon(DF)
KPA • 10-15 sn içinde bilinç kaybı • 45 sn sonra dilate pupil • Önce kardiyak arrest olmuş ise 1-3 dk içinde solunum durması
0 - 4 dk. Geri dönüşsüz beyin hasarı yoktur 4 - 6 dk. Beyin hasarı görülebilir 6 -10 dk. Beyin hasarı olasılığı yüksek 10 dk. Geri dönüşsüz beyin hasarı
Tanı • Büyük arterlerde nabız alınamaması • 10-15 sn içinde bilinç kaybı • Solunumun durması • Ciltte solukluk siyanoz • Pupil dilatasyonu • Kalp seslerinin duyulamaması(KTA’ nın olmaması)
Kesin Tanı EKG’ de Kardiyak Arrest (KA) ritimlerinin görülmesi
KA Ritimleri Nelerdir? • VF • Pulseless VT • PEA • Asistol
Kardiyopulmoner Resusitasyon(KPR)Nedir? • KPA tanısı konur konmaz solunum ve dolaşım fonksiyonlarının yeniden sağlanmasına yönelik işlemler Amaç: Kalbin normal olarak çalışmaya başlamasına kadar geçen sürede yaşamsal organ fonksiyonlarının sürdürülmesi için uygulanan semptomatik tedavi
BLS-BASİC LİFE SUPPORT= TYD- TEMEL YAŞAM DESTEĞİ CPR VE DEFİBRİLASYON ACLS-ADVANCED CARDIAC LIFE SUPPORT=İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ YOĞUN BAKIM-İLERİ AŞAMA DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ
KPR Aşamaları • Temel Yaşam Desteği • İleri Yaşam Desteği • Uzun Vadeli Yaşam Desteği sıra ile uygulanması mutlak sözkonusu değildir
OLASI KARDİAK ARREST YANITSIZLIĞI DEĞERLENDİR BLS yanıtsız • 112 ACİL YARDIM SİSTEMİNİ AKTİVE ET • DEFİBRİLATOR/ AED İSTE • PRİMER ABCD BAKI • A SOLUNUMU DEĞERLENDİR (aç, bak, dinle, hisset) Solunum yok B2 solunum ver C10 içinde nabız değerlendirmesi- eğer yok ise Cgöğüs kompresyonlarına başla [ 30:2 ] Den kısa zamanda defibrilatör Nabız yok Devamlı kpr-ritm değerlendirmesi
Temel KPR/ABCD • A= Havayolu • B= Solunum • C= dolaşım • D= Defibrilatör
Tavsiye Sınıflandırması • Klas I: Mükemmel; Kesinlikle önerilmektedir. Çok iyi çalışma sonuçlarıyla desteklenmektedir. Etkisi ve yeterliliği ispatlanmıştır. • Klas II a: Çok iyi; Kabul edilebilir ve yararlıdır. Çok sayıda çalışma ile desteklenmektedir ve kanıtlanmıştır. • Klas II b: İyi; Kabul edilebilir ve yararlıdır. Az sayıda çalışma vardır ve az sayıda kanıt ve destek vardır. • Belirsiz Klas: Araştırma ve çalışma aşamasındadır. Sonuç verebilmek için yeterli kanıt yoktur. Sonuçlar umut vericidir. Ancak ilave desteğe gereksinim vardır. Zararı yoktur ama yararı da belli değildir. • Klas III: Kabul edilemez. Kaydedilmiş yararı yoktur. Zararlı olabilir.
Göğüs kompresyonu • 100/dk (normal output’un %25) • 30:2 kompresyon/ventilasyon • 4-5cm.lik göğüs depresyonu • 5 siklusta bir nabız kontrol • Her solunum için 2 saniye
TYD Nedir? İlk dakikalar içinde yapılan müdahaleler zinciri
Erken arama Erken KPR Erken defibrilasyon
TYD Basamakları • Değerlendirme • 112 sistemi (EMS) aktivasyonu • KPR’ın ABC’si • Defibrilasyonun “D”i
Bir Başka İfadeyle; • Yanıtsızlığı değerlendir • Yanıt yoksa 112 yi ara • Defibrilatör iste • Temel KPR/ABCD
Değerlendirme Uygun değerlendirme yapılana kadar CPR yapma ! • Alan güvenliğini sapta. • Sars ve sor “ İyi misiniz ?” • Gerekmedikçe hastayı hareket ettirme.
112’ yi Yönlendirme • Olay yeri (yer, numarası, cadde adı,vs) ? • Telefon numarası ? • Olay nedir ? (kalp krizi, trafik kazası, vs) • Hasta sayısı ? • Hastaların durumu ? • Siz ne yaptınız ? • Gerekliyse diğer bilgiler.
YARDIM ÇAĞIRMA SIRASI <8 YAŞ 1 DK. CPR SONRASI >8 YAŞ CPR ÖNCESİ
“phone first, phone fast” Erişkin Kardiak arrest (VF) İnfant, çocuklar Respiratuar arrest Çocuk “phone fast” Erişkin “phone first”
“phone first, phone fast” Özel durumlar: • Near drowning (phone fast) • Travmatik arrest (phone fast) • Drug overdose (phone fast) • Çocuk dahil kardiak arrest (phone first)
İlk Değerlendirme • Bilinç düzeyi • Havayolunun açıklığı / yeterliliği • Solunum varlığı ve niteliği • Dolaşım durumu
CPR için pozisyon • Sert bir zeminde sırt üstü düz yatar pozisyon • Asla farklı pozisyon (yan, yüzükoyun, düşey) verilmez (İSTİSNA!!!) • Taşınacaksa hastanın baş, boyun ve sırtı birlikte hareket ettirilir
Havayolu Solunum Dolaşım
Hava Yolu (A) • Solunumu olmayan hastada uygun pozisyon “supin pozisyon” • Hava yolu obstruksiyonunun en sık nedeni “dil”
Hava Yolu (A) Çene itme manevrası (boyun travması şüphesinde etkin) Baş geri- çene yukarı Manevrası
Ventilasyon zorluğunun En sık nedeni uygun Olmayan baş çene pozisyonu.
Solunum (B) Bak Dinle Hisset 10 Sn.
Solunum(B) Ağızdan ağıza solunum 2 soluk ver Her biri 1 sn.
Solunum (B) • Ağızdan ağıza solunum komplikasyonları • gastrikinflasyon • Regurjitasyon • Aspirasyon • Pnomoni • 10 ml/kg (700-1000 ml) tidalvolum, 1 sn de verilir (klas IIa)
Solunum (B) • Ağızdan buruna solunum : • Trismus, ağızda yaralanma, suda boğulma vakalarında en iyi metod. • Ağız- stoma solunumu: • trakeostomili hastalar • Ağız bariyer aracılı solunum : • ağız- yüz kalkanı • ağız-maske
Solunum (B) Krikoidbası (SELLİCK MANEVRASI) • Gastrikinflasyon, regurjitasyon, aspirasyon riskini azaltır. • Yalnızca hastanın bilinci yoksa uygula. • Yalnızca tek kurtarıcı varlığında kullan.
Dolaşım(C) • Nabız • Dolaşım bulguları • Göğüs kompresyonu
Dolaşım (C) Nabız kontrolu: • 1968’ den itibaren altın standart • Kurtarıcı nabız kontrolu yapmalı mı? • spesifite %90 • sensitivite %55 • accuracy %65
Dolaşım (c) Sağlık personeli nabız kontrolu yapmalıdır