270 likes | 462 Views
Deniz Ticareti Hukuku 18-19/2/2012. Bekleme Süreleri. Ç/S: Hazırlık ihbarı (notice of readiness); Starya (laytime ); Sürastarya süresi (kararlaştırılması şart); Sürastarya parası (demurrage ); hızlandırma primi ( dispatch money = navlun iadesi) (TTK m. 1152-1157, 1168-1173)
E N D
Bekleme Süreleri • Ç/S: Hazırlık ihbarı (notice of readiness); Starya (laytime); Sürastarya süresi (kararlaştırılması şart); Sürastarya parası (demurrage); hızlandırma primi (dispatch money = navlun iadesi) (TTK m. 1152-1157, 1168-1173) • K/A: davet üzerine gecikmeden teslim / tesellüm (TTK m. 1163, 1176)
Konişmento – 1/14 • Konişmento = Bill of Lading (“B/L”) • 1. Kanunlar ihtilâfı kuralları • a) MS: 25/8/1924 tarihinde Brüksel’de kabul edilen “Konişmentoya Mütaallik Bazı Kaidelerin Tevhidi Hakkındaki Milletlerarası Sözleşme” (“1924 KTMS”) + 1968/1979 Protokolleri • b) Şekil: düzenleme yeri (MÖHUK m. 7 f. 1) • TTK ek hüküm: Düzenleme yeri hukuku uyarınca e-B/L mümkün (m. 1526 f. 2 c. 2); • c) Hükümler: varma yeri (MÖHUK m. 21 f. 2).
Konişmento – 2/14 • 2. Nedir? • TTK m. 1228-1245 • Kıymetli evrak: TTK m. 645 • Emtia senedi (Dikkat: TMK m. 957 ve m. 980; ayrıca: E-TTK 3. Kitap 6. Fasıl başlığı; Y-TTK m. 832 öncesinde bu başlık yok, ancak sonuç değişmedi.)
Konişmento – 3/14 • 3. Tamamlayıcı hükümler • Poliçeler (TTK m. 831 f. 2) • Dikkat: “müracaat”a ilişkin hükümler uygulanmaz (E-TTK m. 743 f. 2; Y-TTK m. 831 f. 3 [atıf yanlış: f. 2 olmalı!])
Konişmento – 4/14 • 4. Ne zaman düzenlenir? • a) (“Karada”:) Tesellüm (TTK m. 1228 f. 2 c. 1) • b) (“Gemide”:) Yükleme (TTK m. 1228 f. 2 c. 2)
Konişmento – 5/14 • 5. Zorunlu mu? • Kanunen hayır; TTK m. 1228 f. 2 c. 2 = “istediği kadar” = istem üzerine evet! • 6. Kim ister? • Yükleten (TTK m. 1228 f. 2 c. 2) • 7. Kim düzenler? • Taşıyan (Kaptan / Acente) (TTK m. 1228 f. 2 c. 4)
Konişmento – 6/14 • 8. Ne yazılır? • a) TTK m. 1229 • b) “Borçlu” • “Taşıyan, yoksa Donatan = Taşıyan” (TTK m. 1238 f. 2 c. 1) • c) Yük • Yüke ilişkin kayıtlar → Yükleten yazılı bildirir (TTK m. 1229 f. 1 b. [a]) • meğerki doğruluğundan şüphe edilsin → şerh verilebilir (“unknown”) (TTK m. 1239 f. 1).
Konişmento – 7/14 • 9. Lehtar kim? • “Gönderilen” emrine veya “emre” = Yükleten (TTK m. 1228 f. 3 c. 2-3) • Nâma veya hâmiline de olabilir. • 10. Tedavül? • Ciro + teslim (TTK m. 1230 f. 1 ve m. 1235 f. 1 c. 1).
Konişmento – 8/14 • 11. İşlevleri? • a) Makbuz • Eşyanın, B/L’de tanımlanan şekilde yüklendiğine ilişkin bir makbuz (TTK m. 1239 f. 3 c. 1); • “Karine”; aksi ispat edilebilir (E-TTK m. 1110 f. 2 c. 1) • Dikkat: 3. kişiye karşı edilemez (TTK m. 1239 f. 3 c. 2)!
Konişmento – 9/14 • b) Borç senedi • Boşaltma limanında, • Meşru hâmile • B/L iadesi karşılığında • Yükü teslim etme taahhüdü • (TTK m. 1230 ve m. 1236).
Konişmento – 10/14 • c) Emtia senedi • TTK m. 1234 • → TMK m. 980: zilyetliğin devri yoluyla mülkiyetin geçişi • → TMK m. 957 f. 1: rehin cirosu (TTK m. 689) yoluyla taşınır rehni kurulması.
Konişmento – 11/14 • 12. Hukuksal ilişkilere etkisi • Taşıyan – 3. Kişi Gönderilen: B/L [TTK m. 1237 f. 1] • Taşıyan – Taşıtan: Navlun Sözleşmesi [TTK m. 1237 f. 2] • B/L’den atıf = “incorporation clause” • Çözüm: TTK m. 1237 f. 3.
Konişmento – 12/14 • 13. Kime Teslim? • a) Tek B/L hâmili: iade karşılığında [TTK m. 1230 ve m. 1236] • b) Birden çok meşru B/L hâmili: • aa) Farklı tarihlerde başvuru: ilk hâmile teslim ile borçtan kurtuluş [TTK m. 1230 f. 2, m. 1235 f. 1]
Konişmento – 13/14 • bb) Aynı anda “teslim” isteyerek başvuru: ambara tevdi [TTK m. 1231] (Hangi Borçlar Hukuku hükmü bu?) • cc) Aynı anda zıt istemlerle (örn. teslim, rehin vs.) başvuru: müşterek cirantadan “ilk teslim cirosu” tercih edilir (TTK m. 1235 f. 2)
Konişmento – 14/14 • 14. Yükleten tarafından verilen garantiler • Sorun: B/L düzenlenirken, kayıtların doğruluğu konusunda tereddütler • Uygulama: YT tarafından verilen garanti (örn. para, altın, garanti mektubu) • Çözüm TTK m. 1241: • 3. kişi gönderilene karşı geçersiz • “Aldatma kasdı” yoksa yükletene karşı geçerli.
Denizaşırı Satış – 1/11 • 1. Tanım ve kaynaklar • Satılan eşyanın, deniz yoluyla taşınıp teslim edilmesine ilişkin satış sözleşmeleri • E-TTK m. 1133-1158 • TTK: Yok çünkü uygulamada: • INternational COmmercial TERMS • Kaynak: Aslıhan Sevinç Kuyucu, INCOTERMS (Uluslararası Ticari Terimler), Filiz Kitabevi, İstanbul 2011
Denizaşırı Satış – 2/11 • 2. CIF (Sif) Satış (E-TTK m. 1139-1158) • 1. Tanım (E-TTK m. 1139 f. 1) • Bir eşyanın belli bir yere taşınması için gemiye yükletilmesi şartıyla • (a) eşya bedelinden ve • (b) satıcı tarafından ödenecek sigorta ücretiyle • (c) navlundan • Oluşan, maktu bir bedel karşılığında yapılan satışa “Sif” satış denir.
Denizaşırı Satış – 3/11 • Cost: semen (satış bedeli): “C tipi satış” • Insurance (premium): sigorta primi • Freight: navlun • Türkçe okunuş: “sif” = E-TTK m. 1139 • INCOTERMS: aynı ilkeler, ancak daha çağdaş kurallar. • Yaygın türev: CFR = cost, freight (sigorta sözleşmesi yapma borcu yok).
Denizaşırı Satış – 4/11 • 2. Satıcının Borçları • a) Eşyanı Teslimi • Sözleşme veya teamüle uygun şekilde ve zamanda ve ambalaj içinde gemiye yükletilme (E-TTK m. 1140 f. 1) • Yüklemenin ispatı: yükleme konişmentosu (E-TTK m. 1141 f. 2 c. 1)
Denizaşırı Satış – 5/11 • Yarar ve hasarın geçişi: geminin küpeştesini (bordasını) geçme anında (E-TTK m. 1143 f. 1 c. 1) • Dikkat: “Satıcıya düşen teslim borcunun ifa yeri malın yüklendiği yerdir. Şu kadar ki; malın mülkiyetinin alıcıya geçmesi onu temsil eden konişmentonun ciro ve teslimi ile olur.” (f. 4).
Denizaşırı Satış – 6/11 • b) Navlun Sözleşmesi ve Konişmento • Yükleme yerinden varma limanında vinç üzerinde teslime kadar eşyanın taşınması için navlun sözleşmesi kurmak ve • Navlunu ödemek (E-TTK m. 1144 f. 1) • Konişmento düzenlettirmek (E-TTK m. 1145 f. 1).
Denizaşırı Satış – 7/11 • c) Sigorta Sözleşmesi • Eşyayı, • sigorta poliçelerine eklenmesi yaygın olan şartlar çerçevesinde • denizcilik rizikolarına karşı • sigorta ettirmek ve • primi ödemek (E-TTK m. 1147 f. 1).
Denizaşırı Satış – 8/11 • d) Belgelerin Teslimi • Yükleme tamamlandıktan sonra • Konişmento, sigorta poliçesi, fatura, gerekiyorsa eşyanın niteliğini ve tartısını ispat eden şahadetname ile diğer belgeleri • gecikmeksizin alıcıya teslim etmek veya ettirmek (E-TTK m. 1150 f. 1). • Uygulama: bankada açılan “akreditif” yoluyla.
Denizaşırı Satış – 9/11 • 3. Alıcının Borçları • Belgeleri inceleyip kabul veya reddetmek (E-TTK m. 1152 f. 1) • Kabul halinde, belgelerin karşılığında: • “Sif” satış bedelini ödemek (E-TTK m. 1153 f. 1) • Eşyayı teslim almak (E-TTK m. 1155 f. 1).
Denizaşırı Satış – 10/11 • III. FOB Satış (E-TTK m. 1138) • 1. “Free on board” = gemide teslim • = “F tipi satış” • 2. Satıcının Borçları: eşyayı ambalaj içinde gemide teslim etmek ve konişmentoyu almak • Yarar ve hasarın geçişi: geminin küpeştesini (bordasını) geçme anında (f. 2 c. 1)
Denizaşırı Satış – 11/11 • 3. Alıcının Borçları • Semeni (satış bedelini) ödemek • Navlun sözleşmesi yapmak veya yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen yapabilir) • Eşyayı yükleme limanında teslim almak • Dilerse: Sigorta sözleşmesi yapmak veya yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen veya alıcıyı “sigortalı” göstererek yapabilir).