250 likes | 465 Views
Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen. Esther Meerwijk, UMC Utrecht Topzorg in de GGZ-verpleegkunde: waar praktijk en kennis elkaar vinden! 26 mei 2008 esther.meerwijk@ucsf.edu. Richtlijn
E N D
Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen Esther Meerwijk, UMC Utrecht Topzorg in de GGZ-verpleegkunde: waar praktijk en kennis elkaar vinden! 26 mei 2008 esther.meerwijk@ucsf.edu
Richtlijn Effectief omgaan met suïcidaliteit bij patiënten met schizofrenie of een aanverwante psychotische stoornis
Overzicht • Wat was het probleem? • Wat doet de richtlijn voor u? • Hoe zit het met de wetenschappelijke basis? • Wat is er nodig zodat u de richtlijn kunt gebruiken? • Vragen • Samenvatting
Wat was eigenlijk het probleem? • verpleegkundigen bespreken suïcidaliteit vaak niet actief met hun patiënten (Talseth, 1999; Mclaughlin, 1999; Sun, 2005) • beoordelen van suïciderisico is niet straight forward • bij bestaande richtlijnen ontbreekt wetenschappelijke basis, of ze hebben weinig aandacht voor verpleegkundigen • spanning en onrust
Wat doet de richtlijn voor u? Richtlijn ondersteunt bij: • bespreekbaar maken van suïcidaliteit met patiënten • beoordelen van het suïciderisico • selecteren en uitvoeren van interventies waardoor uw bekwaamheid toeneemt Schizofrenie stond bij de ontwikkeling centraal
Onderliggende principes: • de beleving van de patiënt staat centraal (openheid, vertrouwen, acceptatie, niet-veroordelend luisteren) • een therapeutische relatie is essentieel (empathie, beschikbaar-heid) • suïcidaliteit is complex • verantwoordelijkheid voor zorg aan een suïcidale patiënt moet worden gedeeld met andere hulpverleners (overleggen)
Opbouw van de richtlijn: • deel A: theoretische onderbouwing en aanbevelingen • deel B: gegevensverzameling en interventies • basisanamnese • voortgezette anamnese
beoordelen en behandelen • factoren die suïciderisico beïnvloeden • aanbevelingen
onderliggende principes • classificatie van ernst en risico • gegevensverzameling • vaststellen van probleemgebieden • interventies
Hoe zit het met de wetenschappelijke basis van deze richtlijn?
Literatuurstudie: • suicide, risk factor, risk assessment, schizophrenia • Medline, EMBASE, CINAHL, Psycinfo, Cochrane • uitgesloten: medicatiestudies, kinderen & jeugd enkele resultaten: • Practice guideline for the assessment and treatment of patients with suicidal behaviors. APA (2003) • Hawton et al., Schizophrenia and suicide: Systematic review of risk factors. (2005) • Preston & Hansen, A systematic review of suicide rating scales in schizophrenia. (2005)
Expert panel: • 4 patiënten • 4 verpleegkundig specialisten • 1 psycholoog • 1 psychiater alle leden zijn geïnterviewd
Pilot studie (methode): • 21 verpleegkundigen (GGZ Altrecht en Adhesie) • 2 halve dagen scholing • 5 maanden toetsingsperiode • 2x een groepsinterview op beide locaties • afgenomen anamneses zijn verzameld en beoordeeld • vragenlijst voor de verpleegkundigen na afloop
Pilot studie (resultaten & conclusie): • enthousiast over de basisanamnese, en iets minder over de voortgezette anamnese • steun vooral ervaren bij bespreekbaar maken van suïcidaliteit en beoordelen van suïciderisico • steun bij selecteren en uitvoeren van interventies minder groot • komt minder tot z’n recht als een tolk nodig is • integratie in eigen aanpak vergt oefening • advies: implementeren in GGZ
Wat is er nodig zodat u de richtlijn kunt gebruiken? Individueel: • aanpassen van voorbeeldzinnen aan eigen stijl • vereist training • idee loslaten dat suïcidaliteit toeneemt door er over te spreken
Instellingsnivo: • management moet gebruik dragen • doelstelling moet duidelijk zijn • plan van aanpak met tijdspad • regelmatig evalueren
Samenvattend • richtlijn voor het omgaan met suïcidaliteit • richtlijn ondersteunt bij: • bespreekbaar maken van suïcidaliteit met patiënten • beoordelen van het suïciderisico • selecteren en uitvoeren van interventies • stevige basis in wetenschappelijk bewijs en deskundigheid van experts • getoetst in de praktijk • advies: implementeren in GGZ-verpleegkunde
Begeleiding van suïcidale patiënten: een richtlijn voor verpleegkundigen esther.meerwijk@ucsf.edu berno.vanmeijel@inholland.nl