Topik 2: Keutuhan Wacana Pensyarah : Dr. Sajap Maswan Email: sajap@sajadstudio

1. GWP1092WACANA PENULISAN • Topik 2: • KeutuhanWacana • Pensyarah: • Dr. SajapMaswan • Email: sajap@sajadstudio.info • JabatanPenyelidikanInovasiProfesionalismeKeguruan • IPG KampusTuankuBainun • Pulaupinang

2. Perkara yang akan dibincangkan 2.1 Keutuhansemantik 2.2 Keutuhanleksikal 2.3 Keutuhangramatikal 2.4 Keutuhanfonologi

3. Perbincangan Berdasarkan perbincangan pada kuliah yang lalu apakah ciri-ciri wacana yang baik?

4. Pengenalan • Wacana yang baikadalahmerujukkepadabentukpenulisan yang mempunyaiduaciriutamaiaitu: a. kesatuan b. pertautan • Kesatuanialahunsurdalamwacanamempunyaihubungan idea dengantajukataujudul.

5. Pengenalan Pertautan pula merujuk kepada hubungan antaraunsur-unsur bahasa seperti kata hubung, penanda wacana, kata rujukan, dan sebagainya yang berfungsi sebagai penyambung bahagian-bahagian dalam wacana. Sebuahwacana yang baikdikenalisebagaiwacana yang utuh.

6. Pengenalan Keutuhanwacanamerupakanaspek yang pentingkeranaakanmemastikansamaadasesuatukesatuanitubolehdikatakanwacanaatauhanyasekumpulanayat yang tidakteratur. Keutuhanwacanadapatditelitidaripadawujudnyakaitan-kaitanaspeksemantik, fonologi, leksikal, dangramatikal

7. Domain Keutuhan Wacana KeutuhanWacanadaripadaempat domain; 1. KeutuhanSemantik 2. KeutuhanLeksikal 3. KeutuhanFonologi 4. KeutuhanGramatikal

8. Keutuhan Semantik Bagaimanamelihathubungandarisegikeutuhansimantik?

9. Keutuhan Semantik Hubunganinidapatdilihatdariduasegiiaitu : a. Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana. b. Hubungansemantik yang dilihatdarisegikonteksataulatarwacana.

10. Keutuhan Semantik • Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana • HubunganSebabdanAkibat . • Contoh : • Amir tidakbersungguh-sungguhsemasabelajar. Diagagaldalampeperiksaan. • Diasangatmengantuk. Diatertidur.

11. Keutuhan Semantik • Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana • HubunganSebabdanAkibat . • Contoh : • Amir tidakbersungguh-sungguhsemasabelajar. Diagagaldalampeperiksaan. • Diasangatmengantuk. Diatertidur.

12. Keutuhan Semantik • Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana • HubunganSebab Dan Tujuan. • Contoh : • Nabila sangatrajinbelajar. Diainginberjayadalampelajaran. • Muridinirajin. Iamahukankejayaan yang cemerlang.

13. Keutuhan Semantik • Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana • HubunganSebab Dan Hasil • Contoh : • Aisyahsangatrajinbelajar. Dia lulus dengancemerlangdalampeperiksaanPenilaianMenengahRendah. • Diaseorangpekerja yang amatrajinbekerja. Pendapatannyamelebihipendapatanseorangmenteri.

14. Keutuhan Semantik • Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana • HubunganlatardankesimpulanContoh : • Laguitusungguhenakdidengar. SebenarnyaM.Nasir yang menciptanya.

15. Keutuhan Semantik • Hubungansemantikdiantarabahagian-bahagianwacana • Hubunganmemperkuatkanisi • Contoh : • Sungguhcantikgadisitu. Rambutikalmayang, berlesung pipit danhidungmancung.

16. Keutuhan Semantik Hubungansemantikdarisegikonteksataulatarwacana Kesatuantajukatautopik Contoh : Wajahnyaberseri-seri. Diaamatgembirasekarang. Perubahannyasungguh-sungguhdiluardugaan. (Orang yang dimaksudkanitudahulunyamuramdanseringbersedih.)

17. Keutuhan Semantik Hubungansemantikdarisegikonteksataulatarwacana HubunganSosialAntaraPenutur Dan Pendengar. Contoh : A. Sudahsiap? B. Belum. Bekalantidakmencukupi. (Kedua-duapenuturmemahamiapa yang dimaksudkanwalaupunorang lain mungkintidakmemahaminya)

18. Keutuhan Semantik Hubungansemantikdarisegikonteksataulatarwacana LarasBahasa yang bersesuaian. Contoh: Larasbahasadalamiklan. Walaupunayat-ayatnyadiucapkansecaraterputus-putustetapikitadapatmemahaminyadandapatmenganggapnyasebagaiwacanakeranaituadalahcarapenyampaiannya.

19. Keutuhan Fonologi • Hubungandariaspekkeutuhanfonologibolehdilihatdaripadasegihentiansuara, nada suara, danintonasisuara. • Intonasidapatmenimbulkanhubungansemantikdiantarabahagianwacana. • Intonasiberperananpentingsebagaipenandadanpemisahfrasadanpembezastrukturayat, contohnyasepertiayatdibawah: • 1. Malaysia negara yang aman. • a. Negara yang aman, Malaysia (ayatpenyata) • b. Amannegara Malaysia? (ayattanya)

20. Keutuhan Fonologi • Hubunganwacanadariaspekfonologiberdasarkanhentian, intonasiatau nada suara. Unsur-unsurtersebutdapatmembezakansesuatuwacana. • Contohnyahubunganantaraayatpenyata, • “ Diasudahpergi ? ” • “Diasudahpergi” • Perbezaanantarakedua-duanyawujudmelaluinada suarasemasapenuturmenuturkannya.

21. Keutuhan Fonologi • Unsur-unsur para linguistik juga membantu pemahaman tentang sesuatu wacana. • Dalam wacana tulisan, unsur-unsur para linguistik ini ialah alat-alat yang digunakan untuk memperjelaskan persembahan wacana.

22. Keutuhan Fonologi • Dalam wacana tulisan, alat-alat tersebut ialah tanda baca seperti noktah, koma, tanda soal, titik bertindih dan sebagainya. • Dalam wacana lisan pula, ekspresi wajah , iaitu keadaan air muka serta gerakan tangan dan badan merupakan alat-alat untuk membantu memahami ujaran.

23. Keutuhan Leksikal • Berdasarkanpemilihandanpenggunaanperkataan yang sesuaidenganmakna yang ingindisampaikan • Antonim • Contoh • Pemudaharapanbangsa. Pemuditiangnegar

24. Keutuhan Leksikal • b. Sinonim • Contoh • Ali seorang yang rajin. Kegigihannyabelajarmembolehkandiamelanjutkanpelajarankeuniversiti

25. Keutuhan Leksikal • c. Hiponim • Kata yang maknanyaterangkumdalammaknakata lain.Contoh, • Diamenanampokokmelur, cempaka, bungarayadanbungakertasdihalamanrumahnya. Jadihalamanrumahnyanampakindahdenganpokok-pokokbungatersebut.

26. Keutuhan Leksikal • d. Homonim • Kata yang bunyinyasama, tetapimempunyaierti yang berlainan • Contoh • Bukit yang akudakisebentartadisangattinggi . Akuberasaletihkeranamengeluarkanbanyakpeluhsehinggabadankudipenuhidaki

27. Keutuhan Leksikal • e. Pengulangan kata yang sama • Contoh : • Aminah memang mudah menangis . Disebabkan perkara kecil pun dia menangis. Semasa gembira pun dia menangis .

28. Keutuhan Leksikal • f. Kolokasi • Dua perkataan atau lebih yang masing-masing merupakan perkataan tersendiri , tetapi kebiasaannya dikaitkan antara satu sama lain. Contoh : • Pembalakan haram itu menggugat habitat flora dan fauna. Banyak haiwan liar seperti harimau, gajah, badak sumbu, dan lain-lain kehilangan tempat tinggal.

29. Keutuhan Leksikal • g. Unsur bersambut • Contoh : • Pihak kerajaan mengemukakan hujah manakala pihak pembangkang membidas hujah tersebut.

30. Keutuhan Gramatikal • Wacanaberkualitimestimemperlihatkanhubunganberdasarkanbinaantatabahasadapatdilihatdaripadapenggunaanpenandagramatisseperti: • a. katahubung: menghubungkandiantaraayatdenganayatatauperenggandenganperenggan yang lain. • berfungsisebagaipenghuraian: seterusnya, selainitu, padasudut yang lain, sebaliknyadan lain-lain.

31. Keutuhan Gramatikal • berfungsisebagaipengembangan idea: seperti, dan, tetapi, olehitu, kerana, dengandan lain-lain • berfungsisebagaipenambahan: sebelum, selepas, kemudian, berikutnya, padamasa, ketikaitudan lain-lain

32. Keutuhan Gramatikal • Katarujukan • Kata yang bolehmenggantikansesuatu, samaadabendaataumanusia. • i. katagantinama : saya, dia, mereka, kami, kita, itu, ini, siapadan lain-lain

33. Keutuhan Gramatikal c. Peleburandanpenggantian Untukmengelakkanpengulanganterhadapsesuatumaklumatdaripadapenyataan yang diberikan. Contoh: Ali menendang bola denganlaju, manakalaHasanmenendangdenganperlahan.

34. Sekian Terima Kasih

35. Nota ini disediakan oleh; Norhayati Ayit Jabatan Pengajian Melayu IPG Kampus Pulau Pinang

36. Rujukan AsmahHj. Omar (1980). AnalisisWacana, dalamJurnalDewanBahasa 24:3, hal. 11-25 dan 24:4, hal. 9-25. Tarigan, Henry Guntur (1995), PengajaranWacana. Kuala Lumpur: DBP. Wacana Bahasa Melayu(2009). [Online], [Diakses: 5 Januari 2014]. Boleh didapati: http://gurubahasamelayu.blogspot.com/2009/07/wacana-bahasa-melayu.html