KOSZT KAPITAŁU

1. KOSZT KAPITAŁU

2. Każdy kapitał, niezależnie od źródła pochodzenia, wiąże się z poniesieniem pewnego kosztu.

3. Koszt długu • Odsetki płacone przez pożyczkobiorcę są wliczane w ciężar kosztów i w ten sposób zmniejszają podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. • Efektywny koszt długu (kdef) pożyczki jednookresowej (tj. zaciąganej na jeden okres i spłacanej pod koniec tego okresu) wyraża się wzorem: kdef = (1 – T) · kd

4. Koszt długu

5. Koszt długu • Koszt kapitału pożyczkowego (kd) dotyczy okresu, w jakim dokonywane były spłaty kredytu czyli miesiąca, kwartału itp.

6. Koszt długu • Chcąc otrzymać wartość porównywalną, należy go przeliczyć na okres roczny. • Efektywny równoważny koszt kredytu (kefd) wyraża się wzorem: kdef = (1 + kd)i – 1

7. Kapitał obcy ze sprzedaży obligacji

8. Kapitał obcy ze sprzedaży obligacji

9. Koszt kapitału własnego uprzywilejowanego • Uprzywilejowanie co do wypłaty dywidend polega na przyznaniu pewnej procentowej części dywidendy akcjom uprzywilejowanym. • Dywidendy są płacone z zysku po opodatkowaniu. • Nie korzysta się w związku z tym z osłony podatkowej.

10. Koszt kapitału własnego uprzywilejowanego • Koszt kapitału własnego uprzywilejowanego (ku) co do stałości dywidend stanowi relację wydatków dywidendowych do wpływów netto z emisji.

11. Koszt kapitału akcyjnego zwykłego

12. Przykład Przedsiębiorstwo rozważa pozyskanie kapitału własnego na drodze emisji akcji uprzywilejowanych co do pierwszeństwa w wypłacie dywidend. Akcje uprzywilejowane są oferowane na następujących warunkach: • cena emisyjna jednej akcji uprzywilejowanej wynosi 120 zł, • wartość nominalna akcji wynosi 100 zł, • dywidendy mają być płacone w wysokości 6% wartości nominalnej akcji, • koszty wprowadzenia akcji do obrotu wynoszą 3,00 zł / akcję, co zmniejsza wpływy emitenta. Należy obliczyć koszt kapitału własnego uprzywilejowanego.

13. Koszt kapitału własnego z zysków zatrzymanych Koszt kapitału własnego z zysków zatrzymanych można wyznaczyć stosując trzy podejścia: • Model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM – capital asset pricing model), • Podejście zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF – discounted cash flow), • Dochód z obligacji plus premia za ryzyko.

14. Model wyceny aktywów kapitałowych CAPM • Zgodnie z modelem CAPM zakłada się, że wymagana przez właściciela stopa zwrotu jest uzależniona od stopy zwrotu z inwestycji wolnych od ryzyka oraz od premii za ryzyko właściwej dla określonej działalności gospodarczej.

15. Model wyceny aktywów kapitałowych CAPM ks = kRF + (kM – kRF) · ß

16. Kalkulacja współczynnika ß • Współczynnik beta dla j-tej spółki (jej akcji) jest określany formułą:

17. Kalkulacja współczynnika ß • Wariancja zwrotu dla portfela rynkowego wyraża się wzorem:

18. Kalkulacja współczynnika ß Kowariancja stopy zwrotu z i-tego aktywu i stopy zwrotu z portfela rynkowego wyraża się wzorem:

19. Zdyskontowane przepływy pieniężne DCF • W podejściu DCF zwraca się uwagę na „zobowiązania” dywidendowe wobec właścicieli, wynikające z zatrzymania „ich” zysków. • W tym przypadku wartość akcji jest równa wartości bieżącej strumienia rosnących dywidend.

20. Zdyskontowane przepływy pieniężne DCF Cenę akcji wyraża wówczas wzór

21. Zdyskontowane przepływy pieniężne DCF • Zatem koszt kapitału własnego pochodzącego z zatrzymania zysków:

22. Dochód z obligacji plus premia za ryzyko • W tym podejściu koszt kapitału pochodzącego z zatrzymania zysków jest zależny od potencjalnego dochodu z obligacji oraz premii za ryzyko.

23. Koszt kapitału własnego z emisji akcji zwykłych Koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji nowych akcji wyznacza się na podstawie dwóch podejść: • Zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF), uwzględniających dodatkowe koszty wprowadzenia akcji, • Kosztów zysków zatrzymanych plus koszty wprowadzenia.

24. Zdyskontowane przepływy pieniężne DCF • Koszt kapitału własnego pozyskanego na drodze emisji akcji wyraża wzór:

25. Koszty zysków zatrzymanych plus koszty wprowadzenia • Koszty kapitałów własnych z zysków zatrzymanych liczy się według formuł wcześniej przedstawionych, • Koszty wprowadzenia są ustalone np. na podstawie negocjacji z bankiem prowadzącym emisję akcji.

26. Średni ważony koszt kapitału • Wypadkowy koszt kapitału finansującego firmę można określić na podstawie średniego ważonego kosztu kapitału (WACC – weighted average cost of capital). • WACC wyraża się wzorem:

27. Przykład Spółka akcyjna dysponuje kapitałem, na który składa się: - 100 tysięcy akcji uprzywilejowanych o wartości nominalnej 100 zł / akcja; dywidenda wynosi 8% wartości nominalnej w skali roku; akcje uprzywilejowane spółki nie są przedmiotem obrotu giełdowego, były one sprzedawane według wartości nominalnej. - 1 milion 800 tysięcy akcji zwykłych o wartości nominalnej 60 zł/akcja; akcje spółki są notowane na giełdzie, ich cena wynosi obecnie 145 zł/akcję.- 80 tysięcy obligacji o wartości nominalnej 1 tys. zł/obligacja, oprocentowanych 12% w skali roku; aktualna cena rynkowa obligacji wynosi 1050 zł,- długoterminowy kredyt bankowy w wysokości 60800 tys. zł, stopa oprocentowania kredytu wynosi 10% w skali roku. Spółka charakteryzuje się dobrą kondycją finansową. Dywidenda wypłacona w poprzednim roku właścicielom akcji zwykłych wyniosła 29 zł/akcję. Na podstawie ubiegłych la ustalono, że wzrasta ona przeciętnie o 2,6% rocznie. Ostatnia wypłata odsetek dla posiadaczy obligacji nastąpiła przed 2 miesiącami. Spółka płaci podatek dochodowy według 27% stopy podatkowej. Wyznacz średni ważony koszt kapitału w analizowanej spółce akcyjnej.

28. Ryzyko jako element wpływający na koszt użycia kapitału • Problemy podejmowania decyzji inwestycyjnych nigdy nie są oparte na modelach deterministycznych, stąd też każda tego typu decyzja jest obarczona pewnym ryzykiem. • Decyzję o zaangażowaniu środków finansowych należy podjąć w danym czasie, natomiast skutki tej decyzji będą znane dopiero w przyszłości.

29. Ryzyko a koszt użycia kapitału • Podjęcie ryzyka ma swoją cenę i w związku z powyższym to ryzyko uwzględnione musi być w koszcie użycia kapitału.

30. Metoda subiektywna Polega na pomnożeniu kosztu użycia kapitału przez indeks ryzyka subiektywnego.

31. Metoda subiektywna Przykład • Przyjmijmy, że koszt użycia kapitału został ustalony na poziomie 20%, • Ustalono trzy klasy ryzyka, którym nadano następujące wagi: • Małe ryzyko 1,1 • Średnie ryzyko 1,3 • Wysokie ryzyko 1,5

32. Metoda subiektywna • Czynniki kształtujące stopień ryzyka dla analizowanego przedsięwzięcia: • Trudno jest określić rzeczywisty poziom inflacji w latach 2004-2010 ; • Perspektywy rozwoju sektora, w którym działa spółka są średnio dobre ; • Spółka z dużym prawdopodobieństwem będzie miała kłopoty ze sprzedażą swoich wyrobów, wystąpi duża bariera popytu.

33. Metoda subiektywna • Przy założeniu, że poszczególne czynniki mają jednakowy wpływ na kształtowanie się kosztu użycia kapitału, indeks ryzyka subiektywnego wynosi

34. Metoda obiektywna • Oparta jest na wzorze: K = Rf + ß · (Km – Rf) gdzie: K - koszt użycia kapitału, Rf - koszt użycia kapitału przy zerowym ryzyku Km - stopa rentowności uwzględniająca notowania na giełdzie w odniesieniu do wszystkich papierów wartościowych, ß - współczynnik korygujący, uwzględniający wpływ notowań giełdowych na rentowność w danym sektorze gospodarczym, w którym działa dana spółka.