İNŞAAT SEMPOZYUMU

1. İNŞAAT SEMPOZYUMU İNŞAAT İŞLETMELERİNDE VERGİ İNCELEMELERİ NUR EKESAN

2. VERGİ İNCELEMESİ YAPAN BİRİMDE DEĞİŞİKLİK • 10.07.2011 tarihinden itibaren, (646 sayılıKHK) bütün birimler doğrudan Bakana bağlı olarak ,tek çatı altında, (Vergi Denetim Kurulu) toplandı. • 29 ilde 40 Başkanlık halinde örgütlendi. • Büyük ölçekli mükellefler (ciro 21.500.000 aktif 20.000.000 veya öz sermaye 8.000.000 esaslar ile bankalar ve finansman, sigorta şirketleri, SPK’ na tabi şirketler) • Organize Vergi Kaçakçılığı • Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlaması, Yurtdışı kazanç • Küçük Orta Ölçekli Mükellefler

3. VERGİ İNCELEMESİNE MÜKELLEF SEÇİMİNDE DEĞİŞİKLİK • İncelenecek mükellef seçiminde (ihbar ve şikayet dışında) merkezden RİSK ANALİZ SİSTEMİNE göre seçim yapılacak (istisna olabilir) • Vergi müfettişlerinin merkezden verilenler dışında,doğrudan ve kendiliğinden inceleme seçme inisiyatifi azalmıştır .(çapraz incelemelerde bile tam incelemeye geçiş için yeni onay gerekiyor)

4. RİSK ANALİZİ SİSTEMİ • Tüm ekonomik faaliyetler, vergiyle ilgili veriler ve istatistikî bilgiler Bakanlık bünyesindeki “ulusal mali bilgi altyapısı” altında toplanmaktadır. • Bu otomasyon projesinde; risk kriterleri sektör, bölge ve mükellef bazında tanımlanıp, ortalama standart değerden sapmalar dikkate alınarak her mükellefin risk puanları hesaplanır.

5. FİRMA SEÇİMİ KRİTERİ ÖRNEKLERİ • Sektör karlılık oranının altındaki mükellefler • Sürekli zarar beyan eden yükümlüler • Sürekli devir KDV beyan eden firmalar • Yüklü ortak cari hesabı, yüklü kasa ve banka hesabı bakiyeleri • Transfer fiyatlaması verileri ve Raporlar, • Sigortalı çalışan sayısı..

6. VERGİ İNCELEMESİ USULÜNDE DEĞİŞİKLİK(Vergi Usul Kanunu 140.madde) İncelemeye 10 gün içinde başlanır Vergi İncelemesi başlangıcında üç örnek tutanak düzenlenir. (1 mükellef, 1 birim, 1 daire) Defterler tutanakla teslim alınır. Esas prensip, inceleme işyerinde yapılır. Zaruri durum olursa veya mükellef isterse defterler daireye getirilir. Edinilen bilgiler, işten ayrılınması halinde bile ifşa edilemez İş sırasında veya bitiminde tutanak düzenlenir. Rapor değerlendirme komisyonundan çıktıktan sonra15 gün içinde defterler tutanakla iade edilir.

7. İNCELENEN MÜKELLEFLERİN HAKLARI Vergi kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı rapor düzenlenemez. (Özelgeye dikkat) Tam inceleme en fazla bir yıl, sınırlı inceleme 6 ayda bitirilir. 6 ay ek süre alınır ise mükellefe yazıyla bildirilir.(Yasal süredir,uyulmaz ise kanuna aykırılık iddia edilebilir) Raporlar, Değerlendirme Komisyonu veya Merkezi Değerlendirme Komisyonunda değerlendirilir. İnceleme tutanağını incelemek ve her türlü ifade ve itirazı tutanağa kaydettirme hakkı vardır.

8. Defter ve belgelerin ibrazı için 15 gün yasal süre talep edilebilir İnceleme konusu hakkında bilgi alma hakkı vardır, Genel Tebliğ ve sirkülerlerde oluşan görüş değişikliği geriye yürümez, özelgelerde yanılma hali uygulanır. (VUK 369) Yetkili YMM;SMM veya yasal temsilci bulundurma hakkı Gerektiğinde mükellef lehine düzeltmeler yaparlar. Vergi müfettişleri,hem mükellefin hem de kamunun hak ve hukukunu gözetmek; nazik, kibar, ölçülü, saydam, tarafsız, hesap verilebilir, öngörülebilir olma prensiplerine uyarlar. (Yönetmelik md 5/1)

9. İNCELEME DEĞİŞİKLİKLERİNİN MUHTEMEL ETKİLERİ • Torba yasadan yararlanmayan mükellefler ve 2009 sonrası dönemler için inceleme ihtimali yüksektir…… • Vergi Denetim Kurulunun yeniden yapılanması sonucunda yeni yapı oluşuncaya kadar uygulamada doğacak sıkıntılar mükellefleri etkileyebilir. • Orta vadede daha objektif kriterlere göre inceleme seçimi yapılacağından , genel sektör ve mükellef profili dışına çıkan firmaların inceleme görme ihtimali yükselecektir. • İnceleme sayısında artış, derinliğinde azalma beklenebilir. • İnceleme elemanlarının ,incelenen mükelleflerin haklarıyla ilgili daha hassas davranması ,ilişkileri olumlu etkileyebilir.

10. Sirküler ve Tebliğlere aykırı Rapor yazılamayacak olması , okuma komisyonlarının yetkileri mükellef açısından inceleme sonucunun daha kestirilebilir olmasını sağlayacaktır. • Farklı altyapıdan gelen denetim elemanları ile ,yeni müfettiş yardımcılarının bir araya geleceği yapıda uyum sıkıntısı doğar ise bunun ,müfettişlerin moral durumu ve incelemeler üzerinde olumsuz etkileri de olabilir.

11. İNŞAAT İŞLERİ İNCELENMESİNDEELEŞTİRİ KONUSU OLABİLECEK KONULAR 1) HASILAT GİZLEME VEYA DÜŞÜKLÜĞÜ ELEŞTİRİSİ Banka kayıtları, alıcı ifadeleri ) (Danıştay;tercih,kat,cephe gibi faktörler nedeniyle teşmil edilemez), kurumsal firmaların emsalsatışları, tapu kayıtları, avans ve ortak cari hesaplar, yüksek ve orantısız devir KDV’ler, reklamlar, hasılat paylaşımı esasına göre arsa tahsisi yapan Belediye, TOKİ ve benzeri kuruluş kayıtları, kredili konut satışlar….. Vuk taki ekonomik delil kapsamına giren her şey

12. 2) YÜKSEK MALİYET ELEŞTİRİSİ Kullanılmayan malzemenin sarf edilmiş gösterilmesi, (randıman incelemesi)(,İNŞAAT RUHSATINDAKİ BİRİM MKARE FİYAT BİLGİSİ,İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI VERİLERİ Bayındırlık inşaat m2 birim fiyatları, emsal projelerdeki sarflar, satıcıların ifadeleri ve koda girmeleri, Arsalar için emlak vergisi rayiç bedelleri, genel giderlerinin yüksekliği (nakliyat, hafriyat, akaryakıt vb.)……. 1991,1996 yargı kararları,2005 özelge (İstanbul)inşaatta safi kar =HASILATIN %20 Sİ,MALİYETİN %25 idir.

13. 3) KDV İNCELEMELERİ TESLİM TARİHİ VE İNDİRİMLİ ORAN Dönem kayması ile ilgili olarak iskan; elektrik, doğalgaz kayıtları KDV yi doğuran olay –teslim-ile KV doğuran olayın –iktisaden tasarruf hakkının devri- farkı) İhale makamlarından gelen bilgiler Oran ile ilgili fiili tespit ve yoklamalar m2 ve faydalı alan (kat bahçeleri, çift kapı daireler+apart otel ünitesi)(örnek:iç yüzde ile red+KV iade +denetim elemanı üzerine kdv +ek kv) Alıcı ifadeleri, satış sözleşmeleri, KDV istisnası şartlarının ihlali olasılığı (17/4-r)

14. KDV İADE İNCELEMELERİ VE İNDİRİMLİ ORAN • İade talebi fiili teslim dönemidir.(fatura önce olsa bile)(Teslim:Alıcının tasarrufuna terk,tutanak,yoklama,faturalı abonelik) • Genel gider ve ATİK ten yüklenilen KDV ,iadeye konu işlemle genel oranın çarpımından fazla olamaz, • Konut teslimlerinde ,YERİNDE İNŞA EDİLMEYEN EŞYAYA(Beyaz eşya )genel oran uygulanır.İndirim hakkı var,iadeye konu olmaz. • Ortak sosyal alanlar için harcamalar indirim var,iadeye dahil değil. • Konutları kendi kendine fatura ederse nihai tüketiciye teslim olmadığından,iade için üçüncü şahsa satış beklenir.(oysa düşük, bedelsizde emsal bedel üzerinden kdv alıyoruz:çelişki) • Bina altındaki otopark harcaması da iadeye konu edilir. • Teras bahçesi ve çatı terası, balkonlar bir konuta ait değilse,faydalı alan dışındadır,bunlar ve 150 m2 nin hesabında dikkate alınmaz. Bir konuta aitse 2 M2 üstü dahil değildir.

15. 4) DAMGA VERGİSİ Sözleşmeler ile faturaların eşleşmesi, alt taşeronlara ödemenin makbuz ile karşılaştırılması, kâğıtların kaç örnek düzenlendiği, Hasılat paylaşımı sözleşmesi de DV tabi ,ama GYO tarafsa ona isabet eden bölüm istisnadır.

16. 5) YURTDIŞI İNŞAAT Ortakların banka hesapları, çalışan işçilerin hesapları, işlerin sonuçlanıp sonuçlanmadığına ilişkin belgeler (bağımsız denetim raporu, ilgili ülke makamlarının resmi yazısı, sonuçlanan işlerle ilgili şube hesaplarının kapanışı,kazanç üzerinde tasarruf edilebildiği anda kayda intikal etmelidir) Yurtdışında işyeri ve daimi temsilci varlığına ilişkin kanıtlar saklanmalıdır.Genel giderden yurtdışına isabet eden kısma ait KDV maliyete atılmalıdır. Yurtdışı giderler yurtiçi hesaplara gider yazılmaz.İnşaat devam ederken getirilen dövizin kur farkları istisnadır ,ama bittikten sonraki kur farkının merkezde genel hükümlere göre beyan(6 Nolu KV teb).Her işten gelen para bağımsız degerlenir

17. 6) YILLARA SARİ İNŞAAT ONARMA İŞİ İşin bitim tarihi=Geçici kabul tarihi =idarenin onay tarihi (ödeme gecikse bile)(Örnek:mühendislerin itibari kabul tarihi =muvakkat geçici kabul)) dür diye rapor düzenlenmiş)veyafiili tamamlama tarihi veya işin bırakılma tarihi veya (bitmeyen işlerde) tasfiye kararının İdareye bildirim tarihi Taahhüdün varlığı, işin başlangıcından itibaren yıllara yaygın olduğu biliniyor ise stopaj ilk yıldan itibaren başlar,ortak giderlerin dağılımı (harcamalar oranında,amortisman kullanılan gün oranında)arızi gelir (kur farkı,faiz)beyan zamanı,iş bitimi (geçici kabul ) Müteahhidin aldığı işi devretmesi halinde , yenisi vergilenir,eskisinin sadece komisyon geliri vardır

18. 7) KAT KARŞILIĞI VE HASILAT PAYLAŞIMI İdare =trampa ( YRGTY;Çift tipli karma sözleşme)İlk baştan yanlış ,hukukta düzenlenmeli Şirketlerin arsalarını kat karşılığı vermesi ticari kazanç kapsamındadır. Kısmi bölünme ile hisse satışı veya hâsılat paylaşımı modelleri ile istisnadan yararlanmak için önerilebilir, KÖTÜ HABER)(ANCAK İDARENİN 18/4/2012 GÖRÜŞÜ NEGATİF ’İRTİFAKIN KURULMASI,RUHSATIN ALINMASI,TAPULARIN DAĞITIMI ORGANİZASYONDUR’’). SÖZLEŞMELERDE BU HUSUSLARA DİKKAT! 60 nolu sirkülerde açıklama var) KDV DOĞUŞ ZAMANI=TESLİM(Hangisi önceyse; Fatura,iskan,oturma ,fiili kullanım) Arsanın satış değeri,katların arsa payı dahil emsal satış bedelidir

19. HASILAT PAYLAŞIMI • Arsanın müteahhide kat karş devrinde kdv ,katların devrinde doğuyor.(Alınacak bağımsız bölümlerin arsa payı dahil emsal bedeli üzerinden) (VUK 267/2 maliyet +%5) .(SATIŞ YOKSA %5 Mİ TAKDİR Mİ?) • EĞER SÖZLEŞME DİKKATLİ DÜZENLENİR İSE KURUM AÇISINDAN İSTİSNA ŞARTLARI İHLAL EDİLMEYEBİLİR,ŞAHIS AÇISINDAN TİCARİ KAZANÇ DOĞMAYABİLİR (SÖZLEŞME MUVAZAA OLMAMALI-AKTİF PAZARLAMADA ADİ ORTAKLIK İHTİMALİ VAR+ KARMA KAT KARŞILIĞI MODELİ SIKINTILI) • Arsa sahibi gerçek kişi ise onun adına yapılan masraflar(yapı denetimi,harç gibi)KKEG;arsa sahibi kuruma fatura edilebilir • Arazinin beş yıl içinde parsellenerek satılması ticari faaliyettir. Parselasyonun tapu siciline tescil tarihi önemli.

20. 8)ADİ ORTAKLIKLAR • Tüzel kişiliği yoktur ama ortaklar vergi yükümlüsüdür.KDV ve muhtasar yönünden mükellefiyeti olmalıdır.(İş ortaklığı KV mükellefi) • Ama iş ortaklığında makine teçhizat alım ve geri dönüşünde veya kiralamasında EMSAL BEDEL ile devir (KV+KDV) Ortakkurum açısından iştirak kazancıdır. İş bitiminde zararı ortaklar indiremez,bitse de müteselsil sorumluluk sürer. • ADİ ORT da ZARAR İŞ BİTİMİNDE HİSSELER ORANINDA ORTAKLARA DAĞITILIR.AMA DEVİR KDV KALIRSA GİDERE ATILIR.KDV İADESİ ORTAKLARIN VERGİ BORCUNA MAHSUBEN ALINABİLİR. ÇEKİLEN FON FAZLALARI ADATLANDIRILMAZ.

21. 9)KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI (KVK 5/1) . Faaliyet Konusu ,taşınmaz ticareti olanlar yararlanamaz( merkez Depo,şube binaları hariç) (düzenli kira ticaret sayılabilir) (TTK ULTRA VİRES SONRASI?FİİLİ DURUM ÖNE ÇIKIYOR.) . AKTİFE Giriş Tarihinden itibaren(yarım alınan binalarda tamamlanmak kaydıyla) cins tashih tarihi ,fiili kullanım,iskan izin tarihlerinden hangisi önceyse;bölünme devir hallerinde ilk firmadaki iktisap tarihi)730 gün, .İnşa halindeki bina satışında sadece arsa yararlanır . Gayrımenkul satış vaadi ,satış değildir,(ASIL OLAN TAPUDA TESCİLDİR) AMA PARA TAMAMEN TAHSİL EDİLİRSE MUVAZAA İDDİA EDİLEBİLİR.(2 yıl hesabında) İlerideki fiyat farkları yararlananmayabilir. İstisna konusu hasılat ,bağlı değer iktisabında kullanılamaz

22. 10)GAYRIMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI • Halka açılma şartını (3 ay %25)yerine getirmeyen firmalarda ,istisna hakkının kaybedilmesi, • GYO lar ile çalışan kardeş müteahhit firmalarla olan ilişkide transfer fiyatlaması riski, • GYO ların kurum ortaklarının iştirak kazancı istisnasından yararlanmaması (KVK 5 /1-a) (gerçek kişi ortaklar ile kurum ortaklar arasında %20 nihai vergi yükü farkı var) • Gerçek kişi bir yıl tutarak satması durumu da avantajlıdır. • Esas faaliyet dışındaki mevduat,repo,borsa işlemi gibi kazançlardan kesilen stopajlar ,GVK Geç 67 ye göre iade konusu yapılabilir. • Münhasıran gayrımenkul portföyüne ilişkin alım satım ve satış vaadi sözleşmesi DIŞINDAKİ işlemler DV tabi

23. 11)YENİ TORBA YASA VE İNŞAAT • Türkiye de ifa edilen ve yurtdışında yararlanılan mühendislik ,mimarlık ve tasarım gibi hizmetlerden ( teknik hizmetler inşaat işiyle birlikte veya yurtdışında işyeri açılarak verilirse tamamı istisnadır Tanım 6 nolu tebl) sağlanan kazancın %50 sine kadar KV İSTİSNASI, • Arsanın yeri veya konutun değeri/bulunduğu yer dikkate alınarak farklı KDV oranı uygulamak için Bakanlar Kuruluna yetki(yapı ruhsatı tarihi veya kamu iştiraki kuruluşlarınca ihale tarihi Haziran öncesi olanlar hariç) • Değeri 500 mil TL yi aşan teşvikli büyük yatırım projelerine (inşaat harcaması dahil) KDV iadesi • Sermayesinin üzerinde borçlanmalarda ,finansman giderinin %10 KKEG

24. SEKTÖRDEKİ GÜNCEL KONULAR VE MUHTEMEL VERGİ SORUNLARI • MÜTEKABİLİYET: Yabancı şirket ve şahısların satın aldıkları arsaları kat karşılığı ve hasılat paylaşımı ile vermeleri veya doğrudan satmaları halinde vergi nasıl alınacak, (KVK 27 özel beyan ;15 gün içinde adına hareket eden kimse,GVK 101 münferit beyanname)Türkiyedeki alıcının stopaj sorumluluğu var mı?KDV ne olacak?Çifte vergileme anlaşmaları??Kurum ve gerçek kişide istisnadan yararlanma hakkı var . • 2/ B ARAZİLERİ; Alan kişi devredebilecek mi,kat karşılığı verebilecek mi?Bu durumda iktisap değeri ve İKTİSAP TARİHİ? • KENTSEL DÖNÜŞÜM; Binalarını terk eden malikler aldıkları daireleri satarlar ise tüccar sayılacaklar mı?Yıkım ve çevre düzenleme masraflarını müteahhit maliyete mi atacak?

25. TEŞEKKÜRLER….. NUR EKESAN