1 / 46

Bilime Karşı Yalancıbilim

Bilime Karşı Yalancıbilim. Prof. Dr. M. Oğuz Güç, MD PhD Farmakoloji Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi oguc@hacettepe.edu.tr. Pseudobilim versus Bilim. Kızamık şekeri yedirmek Jiletle “kan bırakmak” Okunmuş su içirmek Kırmızı çaput bağlamak

sera
Download Presentation

Bilime Karşı Yalancıbilim

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Bilime Karşı Yalancıbilim Prof. Dr. M. Oğuz Güç, MD PhD Farmakoloji Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi oguc@hacettepe.edu.tr

  2. Pseudobilim versus Bilim • Kızamık şekeri yedirmek • Jiletle “kan bırakmak” • Okunmuş su içirmek • Kırmızı çaput bağlamak • Alabalık / et bağlamak • Kırmızı ışıkta barındırmak • Lohusa şurubu içirmek • Gelincik, kırmızıbiber, vb. • …

  3. Effectiveness of Vaccines for Some Common Infectious Diseases Abbas et al. Cellular and Molecular Immunology (2007, 6th ed.) Page:4

  4. Civa Buharı (zehirlenmesi) ile Frengi Tedavisi

  5. Selçuk Erdem, Penguen 27 Eylül 2007

  6. Bilerek ve İsteyerek • Şarlatanlık • Sahtekarlık • Cinayet • .. Kabahat (affedilebilir) Suç (affedilemez) Pseudobilimsel tıbbi uygulamalar Mecburiyetten • Bilgisizlik • Yoksulluk • Kaza • ..

  7. "Pseudo" bilimadamı

  8. Memleketimden insan manzaraları..

  9. !

  10. Pseudobilimin karakteristik özellikleri Rory Coker, Distinguishing Science and Pseudoscience, www.quackwatch.com • İspat etmeye çalışmaz, ikna etmeye çalışır • İnançlara ve imana hitab ederek saf değiştirmeye zorlar • Güvencesi kişisel beyanatlar ve hikayelerdir • Literatürü (eğer denebilirse) sade vatandaşa yöneliktir • Araştırması (eğer varsa) istisnasız sallapati yapılmıştır • Standartları, ölçüm hassasiyeti, validasyonu yoktur • Başarısızlıklar göz ardı edilir, mazeret ileri sürülür • Bilinçli olarak detaylar gizlenir ve mistik bir hava verilir • İleri sürülen iddia hiçbir suretle terk edilmez, değiştirilmez • Hiçbir ilerleme olmaz, somut bir ürüne varılmaz

  11. Şarlatanlık ürünü tıbbi cihaz nasıl anlaşılır ? • Adı karmaşık ama kulağa bilimsel gelen bir terimdir • Üzerinde çok sayıda düğme, ışık, gösterge vardır

  12. Şarlatanlık ürünü tıbbi cihaz nasıl anlaşılır ? “Her hastalığı iyileştirir”

  13. Şarlatanlık Konusunda Yanıltıcı Önyargılar Şarlatanlık kolay anlaşılır Sadece akılsızlar kurban olur Devlet bizi şarlatandan korur Alternatif tıp bilimselleşiyor (?) Minör şarlatanlık zararsızdır Stephen Barrett, Common Misconceptions About Quackery http:\\www.quackwatch.com

  14. Biyoenerji hakkında cevaplanmayan sorular • Birimi nedir ? • (Watt, Joule, Erg, Beygirgücü, ..) • Nasıl ölçülür ? • (AVOmetre, Spektrometre, ..) • Depolanabilir mi ? • (Pil, Akümülatör, ..)

  15. The Creation of Adam, Michaelangelo

  16. Lancet 361: 2017-2023, 2003 81 788 patients Vitamin E etkisiz 138 113 patients Vitamin A mortalite arttı !

  17. “Pseudo”bilimin Yedi Belirtisi 1. Buluş önce medyaya açıklanır 2. Mucit tek başına keşfetmiştir 3. Buluş bir tesadüf sayesinde olmuştur 4. Güç odakları mucidi baskılıyordur 5. Bilimsel etki saptanma sınırındadır 6. Etki yeni bir doğa kanunuyla açıklanır 7. Buluş asırlardır bilindiği için saygındır Robert L. Park, Seven Warning Signs of Bogus Science http:\\www.quackwatch.com

  18. İnsanlık Tarihi Kadar Eski “Geleneksel Hint Tıbbı” !

  19. Tezgahüstü (OTC) İlaç Reçetesiz satılan ilaç..!

  20. Sarı Kantaron

  21. These statements have not been evaluated by FDA This product is not intended to diagnose, treat, cure or prevent any disease

  22. Bu ürün Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın izni ile USA’den ithal edilmiş olup ilaç değildir

  23. Tayvan’da 8 hastane 2609 “Çin İlacı” % 23.7’sinde Asetaminofen, Prednizolon, Kafein Hidroklorotiyazid, İndometasin http://meds.queensu.ca

  24. Sibutramin eklenmiş Çin İlacı: Zayıflatıcı Yosun

  25. “Gerçek” (Kanıta Dayalı) İlaç • 100.000 molekülden 1 adet • 200-800 milyon Dolar • 7-12 yıl • İyi Klinik (Araştırma)Uygulamaları • 4.000 – 12.000 insan denek • Etkin, güvenli, uygun (maliyet)

  26. Kanıta-dayalı Tıp

  27. Kanıt piramidi Meta analiz Randomize kontrollü çalışma Kohort çalışması Olgu-kontrol çalışması Olgu raporu “Editorial”, klinik görüş, vd Hayvan verileri, in vitro çalışma, vd

  28. Pseudobilim

  29. Pseudobilim ürünü tedaviler neden işe yarıyormuş gibi algılanır? • Hastalık doğal seyrini izleyerek hafiflemiş olabilir • Bir çok hastalık dönemseldir • Plasebo etkisi öne çıkmıştır • En başta tanı-prognoz konusunda hata yapılmıştır • Geçici duygulanım iyileşmeleri “tedavi” olarak algılanır • Hastanın psikolojisi hüküm verme hatası yaptırabilir • İyileşen kişiler bunu “asıl tedavi”ye bağlamazlar Barry L. Beyerstein, www.quackwatch.com

  30. Bilim versus Pseudobilim

  31. unproven

  32. Pseudobiliminsanlığa karşı suç işlemektir ! Çünkü.. • Bilimin toplumdaki saygınlığını azaltır • İnsanlığa zaman kaybettirir • Hastalıklarla savaşı zorlaştırır • İnsanlığın kaynaklarını boşa harcar • Yoksulluğa sebep olur • "Suistimal"için mükemmel bir örnektir

  33. Pseudobilimin çirkin bir yüzü vardır !

More Related