400 likes | 500 Views
Nieporozumienia związane z pojęciem entropii Jan Mostowski Instytut Fizyki PAN. Porządkowanie listy. Porz ą dek czy chaos?. Abacki Babacki Cabacki Dabacki Ebacki Fabacki. Porz ą dek alfabetyczny. 163 cm. 172 cm. 175 cm. 178 cm. 181 cm. 182 cm. Porz ą dek czy chaos?. Ca backi
E N D
Nieporozumienia związane z pojęciem entropiiJan MostowskiInstytut Fizyki PAN
Porządkowanie listy
Porządek czy chaos? • Abacki • Babacki • Cabacki • Dabacki • Ebacki • Fabacki Porządekalfabetyczny
163 cm 172 cm 175 cm 178 cm 181 cm 182 cm Porządek czy chaos? • Cabacki • Ebacki • Abacki • Fabacki • Dabacki • Babacki Porządek według wzrostu
10.01.87 15.03.87 17.04.87 17.06.87 02.08.87 24.10.87 Porządek czy chaos? • Ebacki • Fabacki • Abacki • Dabacki • Babacki • Cabacki Porządek według wieku
13,1 s 14,2 s 14,7 s 15,2 s 15,5 s 15,8 s Porządek czy chaos? • Dabacki • Cabacki • Ebacki • Abacki • Babacki • Fabacki Porządek według czasów biegu
1 2 3 4 5 6 Porządek czy chaos? • Cabacki • Ebacki • Abacki • Babacki • Fabacki • Dabacki Porządek Głupiego Jasia
Porządek czy chaos? Każdy porządek jest równie dobry Każda skończona lista jest uporządkowana
Tasowanie kart
dwie siostry, Kasia i Basia, • każda z nich ma: • szafę, w której są trzy półki • dwa sweterki: czerwony i niebieski c, n c, n
Pewnego dnia szafa Kasi szafa Basi W której szafie jest porządek?
Czy potrzeba więcej sweterków? szafa Kasi szafa Basi W której szafie jest porządek?
pewnego tygodnia szafa Kasi: Porządek czy bałagan?
a szafa Basi: Porządek czy bałagan?
bardziej precyzyjniesiedem pomiarów dwóch układów: szafy Kasi i szafy Basi
pierwszy układ (szafa Kasi) – zawsze ten sam rozkładporządek
istnieje 32 = 9 możliwych konfiguracjiidealny porządek:przy każdym pomiarze znajdujemy tę samą konfigurację
największy bałagan:każda z możliwych 9 konfiguracji występuje jednakowo często, w 1/9 przypadków
miara nieuporządkowania:entropia S, logarytm częstotliwości p występowania każdej z konfiguracji:S = -k log p
Uogólnienieczęściowy porządekN możliwych konfiguracji częstotliwości występowania konfiguracji n: pn. S = - kSn=1Npn log pn
Entropiajest funkcjączęstotliwości występowaniaokreślonych konfiguracji. Nie ma sensu „porządek” czy „chaos” pojedynczego układu.Aby mócokreślić entropięmusimy mieć do czynienia zwielokrotnym pomiaremzmieniającego sięukładu.
Entropia osiągamaksymalną wartość, jeśli każda możliwa konfiguracja występuje tak samo często. Entropia jestminimalna, ma wartość zero, jeśli układ znajduje sięzawszewjednej konfiguracji.
Entropiacharakteryzuje częstotliwość występowaniakonfiguracji. Może mieć coś wspólnego ztermodynamiką, w definicji występuje (arbitralnie) stała Boltzmanna k.
Pojęcia bałaganu i porządku, oraz ich miara, czylientropia, nie są ograniczone dotermodynamiki.
Entropia a przepływ ciepła
Układy termodynamiczne-energia wewnętrzna.Np. drobiny gazu – zderzenia, wymiana energii, sumaryczna energia - stała.
Układy termodynamiczne - prawdziwe albomyślowe pomiaryWielokrotny pomiarpołożeń i prędkości drobin w gazie.
W każdym pomiarze –różne położenia i prędkości.Zachowana energia.Częstotliwość występowania poszczególnych konfiguracji - entropia.
model układu fizycznego - sweterki w szafieenergia sweterka na półce – energia potencjalna(im wyższa półka na której sweter leży tym większą ma energię)
Trzy konfiguracje częstotliwość p = 1/3, entropia S = -k log(1/3)
Są4 możliwe konfiguracje. Układ jest maksymalnie nieuporządkowany.Entropia: Sk = - k log (1/4).
Zmiana energii z 2E na 3E, przy maksymalnym nieuporzadkowaniu związana ze zmianą entropii DS = Sk – Sp = k log (4/3).
Związek międzyzmianą entropiiDS a wartościąprzepływu ciepłaDQ(zmiany energii wewnętrznej):DS = DQ /T.
Zastosowanie do określenia „temperatury” sweterków w szafie.
Rozszerzenie na realny przypadek drobin w gazienie jest wcale łatwe. • ciągłe wartości położeń i prędkości. • nierozróżnialność drobin – inne obliczanie liczby konfiguracji.
Na zakończenie pytanie retoryczne.Co myślałAutor Podstawy Programowej nakazując uwzględnienie pojęcia entropii w podstawowym zakresie nauczania fizyki w liceum?