BÖLGESEL KALKINMA

1. BÖLGESEL KALKINMA KADİR DÜNDAR

2. KADİR DÜNDAR

3. PROJELER ZBK(ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK) YEŞİLIRMAK DOKAP(DOĞU KARADENİZ PROJESİ) DAP(DOĞU ANADOLU PROJESİ) GAP(GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ) KADİR DÜNDAR

4. ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK BÖLGESEL GELİŞME PROJESİ PROJENİN SAHİBİ: DPT MÜSTEŞARLIĞI BÖLGESEL GELİŞME VE YAPISAL UYUM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MÜŞAVİR FİRMA: BRLİ-GERSAR/TÜMAŞ KONSORSİYUMU PROJEYE BAŞLAMA TARİHİ: EYLÜL 1995 PROJENİN TAMAMLANMA TARİHİ: MART 1997 KADİR DÜNDAR

5. KADİR DÜNDAR

6. KADİR DÜNDAR

7. GEREKÇE 1- ZONGULDAK, BARTIN VE KARABÜK BÖLGESİ HIZLI SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞİM SÜRECİNDEDİR. 2- EKONOMİK VE SOSYAL YAPI DEMİR-ÇELİK VE KÖMÜR SANAYİİNİN ETKİSİNDEDİR. 3- KARDEMİR 1995.TE ÖZELLEŞTİRİLMİŞ; T.T.K. KÜÇÜLTÜLMÜŞTÜR. KADİR DÜNDAR

8. PROJENİN AMACI 1- EKONOMİK VE SOSYAL SONUÇLARIN ANALİZİ, 2- ÖZEL SEKTÖRDE YENİ YATIRIM ALTERNATİFLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ, 3- ORTA VE UZUN VADELİ BÖLGESEL GELİŞME PLANI HAZIRLANMASI, 4- BÖLGEDE YAPILABİLECEK YATIRIM ALANLARININ TANIMLANMASIDIR. KADİR DÜNDAR

9. PROJE DOKÜMANLARI 1- TTK VE KARDEMİR RAPORU 2- MEVCUT DURUM RAPORU 3- SENARYO VE STRATEJİLER 4- BÖLGESEL GELİŞME PLANI 5- PROJENİN TANITIMI 6- 3 ADET FİZİBİLİTE İLE 7 ÖN FİZİBİLİTE ETÜDÜ KADİR DÜNDAR

10. TTK TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU .PAZARLANABİLİR KÖMÜR 2,8 MİLYON TON/YIL.DIR .1990.DA 36975 OLAN PERSONEL SAYISI 1994.DE 26599 .İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ 118 TON-ADAM/YIL.DIR (AVRUPA.NIN 1/8.İ) . 1990.DA 299 MİLYON DOLAR OLAN ZARAR 1994.DE 526 MİLYON DOLAR KADİR DÜNDAR

11. KURUM.UN KAPATILMASI DURUMUNDA . Sosyal ve Ekonomik Dengeler bozulacak, . Dış göç hızla artacak, . Taş kömürü ile çalışan firmalarda kriz meydana gelecektir. KADİR DÜNDAR

12. TTK İLE İLGİLİ ÖNERİLER . Yılda 2,8 milyon ton olan üretimin korunarak işletme küçültülecek, . Verimli damar ve paneller seçilecek, . Madencilik Yönetimi standardize edilecek, . Yeni ve modern yöntemler kullanılacak ve ekipman yenilemesine gidilecek, . Personelin hizmet içi eğitimi sağlanacaktır. KADİR DÜNDAR

13. KARDEMİR .1989 VE 1994 YILLARI ARASINDA ZARAR 1.1 MİLYAR $. .ÜRETİM MALİYETİ ULUSLARARASI BENZER MALİYETİNDEN 4 KAT DAHA FAZLADIR. .PERSONEL GİDERLERİ MALİYETLER İÇERİSİNDE ÖNEMLİ BİR PAYA SAHİPTİR. .BENZER TESİSLERE GÖRE PERSONEL FAZLADIR. KADİR DÜNDAR

14. KARDEMİR.İN VERİMLİLİĞİ; . İşletmede modernizasyon ve yenileme yatırımları tamamlanacak, . Filyos ’da yapılacak liman yatırımı ile hammaddenin naklinde ucuzluk sağlanacak, . Atıkların değerlendirilmesinin sağlanacağı yeni yatırımlar yapılacak, . Çevreye duyarlı teknolojiler seçilerek sürdürülebilir gelişme ve ekonomik fayda sağlanacaktır. KADİR DÜNDAR

15. BÖLGENİN MEVCUT DURUM ANALİZİ KADİR DÜNDAR

16. 1. FİZİKSEL ÖZELLİKLER .ÜÇ İL TOPLAM 9695 KM2.DİR. .KIYI ŞERİDİ YAĞIŞLI, GÜNEYDE KARASAL İKLİM. . EĞİMLİ TOPOGRAFİK YAPI. KADİR DÜNDAR

17. 2. DEMOGRAFİK YAPI .BÖLGE NÜFUSU 1.103.345 (1990) TÜRKİYE NÜFUSUNUN % 2.Sİ .NÜFUS YOĞUNLUĞU 114 KİŞİ (TÜRKİYE 72) .BÖLGE NÜFUS ARTIŞI % 0,5 (TÜRKİYE % 2,17) . BÖLGE NET GÖÇ VEREN KONUMDADIR (% 1.7) KADİR DÜNDAR

18. 3. YERLEŞİM VE ARAZİ KULLANIMI .BÖLGE; 3 İL, 13 İLÇE VE 884 KÖY YERLEŞİM BİRİMİ, SAHİL KESİMİNDE DAĞINIK KÖY VE MEZRALAR, HOMOJEN OLMAYAN BÖLGE YAPISI, .ARAZİ KULLANIMI TOPOGRAFİK ŞARTLARA BAĞLI, BÖLGENİN % 51.İ ORMAN, .EĞİMLİ VE ÇOK PARÇALI TARIM ARAZİSİ. KADİR DÜNDAR

19. 5. ULAŞTIRMA .TAMAMLANMIŞ, STANDARDI YETERSİZ ULAŞTIRMA ALTYAPI AĞI .SALTUKOVA HAVAALANI İLE HAVA ULAŞIMI İMKANI . STANDARDI DÜŞÜK DEMİRYOLU BAĞLANTISI .EREĞLİ VE DİĞER LİMANLAR İLE KARADENİZ TRAFİĞİNE AÇILMA İMKANI KADİR DÜNDAR

20. 6. ÇEVRE . ÖNEMLİ VE ZENGİN BİR DOĞAL ÇEVRE .DOĞAL YAPI YOĞUN YERLEŞİM VE SANAYİ DIŞINDA KORUNMUŞ, . KENTSEL YERLEŞİMLERDE SANAYİ ATIKLARI HAVA VE SUYU AB STANDARTLARI ÜSTÜNDE KİRLETMEKTE KADİR DÜNDAR

21. 7. TARIM .TARIM SEKTÖRÜ İSTİHDAMDA BİRİNCİ SIRADA, ANCAK, VERİMLİLİK VE PAZARLAMADA DİĞER BÖLGELERDEN GERİ, .HAYVANCILIK ARAZİ SINIRLILIĞI NEDENİYLE ÖNEMLİ BİR POTANSİYEL, .TARIMDA AİLE İŞLETMECİLİĞİ YAYGIN, .SANAYİ SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARIN İKİNCİ GELİR KAYNAĞI .ORMANLARIN % 71.İ VERİMLİ, .DENİZ VE TATLI SU BALIKÇILIĞINDA DÜŞÜK POTANSİYEL VARDIR. KADİR DÜNDAR

22. 8. SANAYİ .KARABÜK.TE KARDEMİR, EREĞLİ‘DE ERDEMİR VE ZONGULDAK.TA TTK İMALAT SANAYİİNİN TEMELİ, . BARTIN, KARABÜK, ÇAYCUMA VE EREĞLİ‘DE ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İNŞAAT SAFHASINDA, .FİLYOS VADİSİNDE SERBEST BÖLGE VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ PROGRAM SAFHASINDA, .10 KÜÇÜK SANAYİ SİTESİNDE 1641 İŞYERİ MEVCUTTUR. KADİR DÜNDAR

23. BÖLGESEL GELİŞME PLANI KADİR DÜNDAR

24. BITKISEL URETIM VE HAYVANCILIK •GENEL ÜRETİMİ DESTEKLEME PROGRAMI . ÇAYIR VE MERALARIN ISLAHI . YEM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN TEŞVİKİ .TARLA ÜRÜNLERİNDE ÇEŞİT VE VERİM ARTIŞI . SÜT ÜRETİMİ VE BESİCİLİK . SÜT TOPLAMA VE SÜT ÜRÜNLERİ İŞLEME, MODERNİZASYON .SERACILIK VE MEYVECİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ KADİR DÜNDAR

25. ORMANCILIK VE BALIKÇILIK •UZUN VADELİ PROGRAMLA ORMAN ÜRÜNLERİ ÜRETİMİNİN İKİ KATINA ÇIKARILMASI .ÇINAR, KAVAK, KESTANE VE CEVİZ AĞACI YETİŞTİRİCİLİĞİ İLE ÖZEL ORMANCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ .YENİ ORMANLARIN OLUŞTURULMASI VE EROZYONLA ETKİLİ MÜCADELE .TATLISU HAVZALARINDA KÜLTÜR BALIKÇILIĞININ DESTEKLENMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ KADİR DÜNDAR

26. SANAYİ 1. İMALAT SANAYİİ . K.O.B.İ..LER İÇİN GENİŞ KAPSAMLI DESTEK PROGRAMI, . PAZAR VE SEKTÖR ETÜDLERİ YAPILMASI . OSB.LERİN KURULMASI VE YAYGINLAŞTIRILMASI . KOSGEB VE BÖLGESEL KALKINMA AJANSI İŞBİRLİĞİ KADİR DÜNDAR

27. 2. MADENCİLİK . DEVLETİN ÜRETİMİ ARTIRACAK FAALİYETLERDE BULUNMAMASI . MADENCİLERİN YENİDEN EĞİTİMİ . TTK.NIN KÜÇÜLTÜLMESİ NEDENİYLE ZORUNLU İŞTEN AYRILANLARIN YENİDEN İSTİHDAMINI DESTEKLEME KADİR DÜNDAR

28. 3. DESTEKLEME ARAÇLARI . KATILIM FONU : FİNANSAL YÜKÜ AZALTIR VE DENGELİ MALİ BİLANÇO SAĞLAR . GARANTİ FONU : TECRÜBESİZ GİRİŞİMCİYE VERİLEN KREDİNİN RİSKİNİ HAFİFLETİR . TEKNİK YARDIM FONU : GİRİŞİMCİYE ÖZEL DANIŞMANLIK HİZMETİ VERİR . PAZARLAMA DESTEĞİ : PAZARLAMA AĞINI KURAR VE SEKTÖR ARAŞTIRMALARINI GELİŞTİRİR KADİR DÜNDAR

29. YEŞİLIRMAK HAVZASI KALKINMA BİRLİĞİ KADİR DÜNDAR

30. DPT ve DİE tarafından yürütülen İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması çalışması sonucunda; 12 adet Düzey-I (NUTS-I), 26 adet Düzey-II (NUTS-II) ve 81 adet Düzey-III (NUTS-III) bölge birimi oluşturulmuştur. Bölgemiz kodu Düzey-II İBBS da TR83 (Amasya, Çorum, Samsun Tokat) tür. DPT Müsteşarlığınca ihalesi yapılmış ve çalışmaları sürdürülen Bölgesel Kalkınma Planı ise “YEŞİLIRMAK HAVZA GELİŞİM PROJESİ” dir. KADİR DÜNDAR

31. Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi; Amasya, Tokat, Samsun, Çorum İllerini içine alan ve Türkiye’nin kalkınmışlık çizgisinin altında kalan bu bölgenin top yekün planlı bir kalkınma çizgisine ulaştırılması hedeflenerek hazırlanmış bir “bölgesel kalkınma modeli”dir. KADİR DÜNDAR

32. Yeşilırmak ve kollarında oluşan kirliliği ve nedenlerini önlemek için gerekli tedbirleri almak, bölgede erozyon giderici çalışmaları yapmak, akış rejimini düzenlemek, Yeşilırmak Havzasında bulunan yerleşim birimlerinin sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmalarına yönelik her türlü çalışmaları yapmak, yaptırmak ve bu amaçla ilgili kamu ve özel kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmak üzere havzadaki 5 ilin (Amasya, Çorum, Samsun, Tokat ve Yozgat) katılımıyla 1997 yılında “Yeşilırmak Havzası İl Özel İdareleri Hizmet Birliği” kurulmuştur. KADİR DÜNDAR

33. ojenin en önemli özelliklerinden biri bölgesel niteliği ve proje yönetiminin bir yerel yönetim birliği olmasıdır. Bu nedenle Sivil Toplum Kuruluşlarını bir çatı altında toplayabilmesi açısından AB tarafından son derece cazip bulunmuş ve özellikle yönetim açısından diğer NUTS-II bölgelerine model olarak alınması uygun görülmüştür. KADİR DÜNDAR

34. 2004 yılında Tüzük değişikliğine gidilerek Birliğin adı Kalkınma Birliği olarak değiştirilmiştir. (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırılması doğrultusunda Yozgat, Ocak 2004 itibarıyla Bölgemizden ve Hizmet Birliği üyeliğinden ayrılarak, Kayseri-Sivas-Yozgat Bölgesini oluşturmuştur.) KADİR DÜNDAR

35. Avrupa Birliği Yapısal Fonları’ndan ülkemize yapılacak hibe yardımların önemli bölümünün yerel ve bölgesel nitelikli projelere aktarılacak olması nedeni ile Havzada Nisan 2002’den itibaren DPT ve AB temsilcileri ile ortaklaşa yoğun vizyon oluşturma çalışmaları başlatılmış, yaklaşık bir yıllık süreç içerisinde bölge illerinde tüm kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin katkı ve katılımlarıyla tamamen katılımcı bir çalışma sonucu; SWOT Analizleri (Strengths, Weakness, Opportunities, Threats; Güçlü ve zayıf yönlerle fırsat ve tehditlerin analizi) gerçekleştirilmiş, illerin öncelikleri ve bunlara bağlı tedbirler tespit edilmiş, son aşamada da bölge vizyonu oluşturulmuştur. KADİR DÜNDAR

36. Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerini kapsayan Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi Master Planı, DPT Müsteşarlığı tarafından ihalesi yapılarak Mevcut Durum ve Analizi aşaması tamamlanmış olup Strateji ve Ana Plan kısmının çalışmaları devam etmektedir KADİR DÜNDAR

37. PROJENİN KAPSAMI Projenin coğrafi alanı, Yeşilırmak Havzası sınırları içinde bulunan 4 ilin (Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat) bulunduğu, yaklaşık 40.000 km² lik ve 450 km. uzunluğunda olan alandır. NUTS II sınıflandırmasında TR 83 olarak isimlendirilmiştir. Bu illere bağlı olarak, havzada 44 ilçe, 195 belde ve 2446 köy bulunmaktadır. Projede öngörülen analiz ve çalışmaların tamamı veya büyük bir bölümü havza sınırları içinde olan ve yukarıda belirtilen iller kapsamında gerçekleştirilecektir. KADİR DÜNDAR

38. PROJENİN YÖNETİMİ Projenin yönetimi Havzada yer alan 5 ilin temsilcilerinin katılımı ile oluşturulan, 23 Eylül 1997 tarih ve 97/9992 sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesi ile kurulmasına izin verilen ve 7 Ekim 1997 tarih ve 23133 Sayılı Resmi gazetede yayımlanarak resmen faaliyete geçen “Yeşilırmak Havzası Kalkınma Birliği” vasıtasıyla sağlanmaktadır. Birliğin merkezi Amasya, başkanı Amasya Valisidir. KADİR DÜNDAR

39. Bölgemizde kullanılacak AB Yapısal Fonlarının etkin kullanımı için Kalkınma Birliğinde DPT’nın da katkıları ile proje ekibi kurulmuştur. Proje ekibinde 1 Genel Sekreter 1 Program Teknik Koordinatörü (DPT elemanı), 3 Birim Koordinatörü (Kalkınma Birliği elemanı), 1 İdari ve Mali İşler Koordinatörü (Bilgiişlem), 1 Sayman, CBS(Coğrafi Bilgi Sistemi) için 1 Harita Teknikeri ve her ile kurulan proje birimlerine kamudan teknik personel görevlendirilmiştir. Bu kapsamda internet ortamında bilgilendirme amacıyla www.yesilirmak.org.tr sitesi açılmıştır. KADİR DÜNDAR

40. Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Projesi (CBS) Yeşilırmak Havzası il Özel İdareleri Hizmet Birliği’nin kurulmasıyla Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) çalışmaları başlamış ve halen devam etmektedir. KADİR DÜNDAR

41. Coğrafi Bilgi Sistemi veri tabanında havza illerinin tümüne ait; kompozit uydu görüntüleri, yollar ve yerleşim yerleri, mülki sınırlar, vejetasyon verileri, akarsular ve göller, sayısal yükseklik, ( eğim, bakı ve aydınlanma) verileri, toprak verileri (arazi kullanım kabiliyet sınıfları, büyük toprak grupları, erozyon durumu, diğer toprak özellikleri vs.), meteorolojik veriler bulunmaktadır. Yeşilırmak Havzası Kirlilik Haritası çalışmaları devam etmektedir. Bu bilgi katmanları güncellenmeye açıktır. Gerektiğinde bu katmanlardan yeni veri katman bilgileri oluşturulabilmektedir. KADİR DÜNDAR

42. YEŞİLIRMAK HAVZASI’NIN VİZYONU Bölgenin coğrafi konum, insan kaynakları, tarım, sanayi ve turizm alanlarındaki güçlü yönlerini ve fırsatlarını temel alarak sürdürülebilir kalkınma ilkesi doğrultusunda yaşam standart ve kalitesinin yükseltilmesini aşağıdaki yollarla eşgüdümle sağlamaktır; KADİR DÜNDAR

43. Özellikle genç nüfusun bilişim başta olmak üzere her alanda bilgi ve becerilerinin artırılması, bölge üniversiteleri, araştırma enstitüleri, mesleki-teknik okullar, yaygın eğitim kurumları, yatırımcı kuruluşlar, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarının olanaklarının desteklenip daha etkin kullanılması yoluyla insan kaynaklarını geliştirmektir. KADİR DÜNDAR

44. Tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde, özellikle KOBİ’lerin modern işletmecilik teknikleri ve yeni teknolojiler konularında eğitilmesi ve yüksek kalite standartları yakalanarak rekabet gücünün artırılması, ulusal ve uluslararası pazara ulaşılabilirliğinin sağlanması, kırsal kesim ve kadın işgücü gibi grupların ekonomi ile bütünleşmesinin sağlanarak üretim gücünün ve gelir artırıcı faaliyetlerin özendirilipgeliştirilmesidir. KADİR DÜNDAR

45. Çevrenin, tarihi ve turistik değerlerin korunup geliştirilmesi, gelir artırıcı faaliyetler yolu ile ekonomiye kazandırılması, turizmin çeşitlendirilip daha geniş kitlelere ulaştırılması, böylece; bölgenin tüm insanlarının çalışmayı ve yaşamayı tercih ettiği bir yer olarak ulusal ve uluslar arası düzlemde tanıtılmasıdır. KADİR DÜNDAR

46. TÜRKİYE İÇİN AB KATILIM ÖNCESİ MALİ YARDIM PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR DPT-AB işbirliği ile başlatılan Bölgesel Kalkınma Programı bölgemizde (Amasya, Çorum, Samsun, Tokat) DPT koordinasyonunda ve Hizmet Birliği ile işbirliği çerçevesinde yürütülmesi esası çerçevesinde DPT tarafından Samsun, Kastamonu ve Erzurum NUTSII Bölgelerinde (toplam 10 il) Bölgesel Kalkınma Proje Fişi hazırlanmış, Kalkınma Birliği’nin yapılanması ile ilgili olarak eleman görevlendirmeleri yapılmış ve Teknik Yardım Ekibi 4 Nisan 2005 tarihinde görevine başlamıştır KADİR DÜNDAR

47. AB DESTEKLİ BÖLGESEL KALKINMA PROGRAMININ AMACI Yerel kalkınma insiyatifleri için bir hibe programını (9,86 milyon Euro), KOBİ ler için bir hibe programını (14,8 milyon Euro), Küçük ölçekli bir altyapı hibe programını (24,67 milyon Euro), Proje uygulamasını destekleyecek bir teknik yardımhizmetini (3 milyon ) uygulamaya koymaktır. Toplam 52,33 milyon €’luk kaynak tahsis edilmiştir KADİR DÜNDAR

48. 4 Mayıs 2005 tarihinde Ankara’da Program Teklif Çağrısı yapıldıktan sonra Bölgede İl Bazında Bilgilendirme Toplantıları, İl ve İlçelerde Eğitim Toplantıları Düzenlenmiş, kısa dönem uzmanlar ve birim koordinatörlerince muhtemelbaşvuru sahiplerinin projelerine teknik destek verilmiştir. KADİR DÜNDAR

49. Program Bileşenleri: Yerel Kalkınma Girişimleri – 15 Temmuz 2005 KOBİ – 20 Temmuz 2005 Küçük Ölçekli Altyapı – 22 Temmuz 2005 Tarihleri itibariyle 10 ilden toplam 1.049 Adet proje MFİB’ne sunulmuştur. Projeler değerlendirme sürecindedir. Seçilen projelerin Kasım 2005 itibariyle sözleşmeleri imzalanacak ve Kalkınma Birliğimiz PUB, İzleme ve Değerlendirme Sürecinde aktif olarak yer alacaktır. KADİR DÜNDAR

50. Bölgemizde İl Özel İdarelerinin üstlendiği, Yeşilırmak’ın kirliliğini önleyecek projelerin eş finansman ihtiyacının Kalkınma Birliği Bütçesinden İl Özel İdarelerine aktarılarak Karşılanması, Birlik Encümenince 15.07.2005 tarihli toplantıda karara bağlanmıştır. KADİR DÜNDAR