EVROPSKE UNIJA–SASTAV i CILJEVI,ZADA c I

1. EVROPSKE UNIJA–SASTAV i CILJEVI,ZADAcI

2. Pravo građanstva,ekonomska i monetarna politika,spoljna i bezbjednosna politika,pravosuđe i unutrašnji poslovi • Evropska unija obrazovana prema modelu tri stuba Ugovorom o EU 7.februara 1992. godine • Ugovorna osnova EU

3. Ugovor o EU sa izmjenama izvršenim Amsterdamskim ugovorom od 2.oktobra 1997. godine i Ugovorom iz Nice od 26. februara 2001. godine • Tri evropske zajednice nastale su prije EU: Evropska zajednica, Evropska atomska zajednica, Evropska zajednica za ugalj i čelik

4. Bitna komponenta Unije – zasniva se na zajednicama dok je komplementarni element zajednička spoljnja i bezbjednosna politika kao i poliocijska i sudska saradnja • Principi legaliteta, supsidijarnosti,proporcionalnosti • Načela slobode, demokratije,poštovanje osnovnih ljudskih prava i sloboda

5. Ugovor o EU bio je podijeljen na osam poglavlja • Čl-1-7 opšte odredbe,članovi o izmjenama u osnivačkim ugovorima tri evropske zajednice( čl.8,9. i 10), članovi o zajedničkoj soljnjoj i bezbjednosnoj politici ( 11/28) • Članovi o policijskoj i sudskoj saradnji u krivičnim stvarima (29-42) • Članovi o bližoj saradnji(43-45),završne odredbe ( 46-53)

6. Sastav Evropske unije prema neratifikovanom ustavnom ugovoru • III stub iz Ugovora o EU- podvrgnuta kritikama • Drugačije rješenje – Ustav EU • Neuobičajeno rješenje – imao dvije preambule • Sastav Ustava EU • Pravni subjektivitet Unije –jedinstvena međ.organizacija • Nadležnost EU određena principom dobrih ovlašćenja

7. Pravni akti Unije morali su imati pravni osnov u Ustavu EU • Određivanje nadležnosti Unije vrši se uz poštovanje načela supsidijarnosti i proporcionalnosti • Ustavom za Evropu ukinuti su dotadašnji evropski konstitutivni ugovori ,poništena njihova struktura od tri stuba i Unija je rekostruisana na osnovu jedinstvenog ugovora utemeljenog na jedistvenom pravnom poretku

8. Sastav EU prema važećem pravu EU • Ustav za Evropu ukinuo je došadašnju strukturu EU( model tri suba) zadržavajući Evropsku atomsku zajednicu kao posebnu zajednicu ustanovljenu posebnim ugovor potpisanim u Rimu 1957.godin • Uspostavljanje ravnoteže između materije bivša tri stuba EU- posledice • Lisabonski ugovor zadrži odredbe o vertikalnom razgraničenju nadležnosti uzmeđu EU i država članica

9. Nadležnost Unije – princip pozitivne enumeracije ,supsidijarnosti,proporcionalnosti • Lisabonskim ugovorom nisu izmijenjene nadležnosti predviđene ustavom za Evropu a zadržan je najveći broj odredaba o proširenju odlučivanja kvalifikovanom većinom o procedurama saodlučivanja

10. Vrijednosti i ciljevi EU • Pojam cilja • Ciljevi i osnovna načela EU utvrđeni su u Ugovoru o EU • Ugovor o osnivanju evropske zajednice –izostavljenje odredbe o ciljevima • Unija je utemeljena na vrijednostima poštovanja ljudskog dostojanstva, slobode,demokratije,jednakosti,vladavine prava i poštovanje ljudskih prava

11. Ciljevi • Unapređenje mira, vrijednosti i blagostanja svog naroda • Sloboda kretanje lica u skladu sa odgovarajućim mjerama kontrole spoljnjih granica,azila,imigracije,prevencije borbe protiv kriminala • Uspostavljanje unutrašnjeg tržišta • Uspostavljanje ekonomske i monetarne unije čija je moneta euro • Unapređivanje svojih interesa i vrijednosti

12. Za ostvarenje navedenih vrijednosti i ciljeva, Evropskoj uniji povjerene su određene nadležnosti • Institucije i tijela EU imaju zadatak da ostvare vrijednosti i ciljeve Unije • Obezbjeđivanje mira i života

13. Principi EU • Demokratija kao načelo EU • Pravna država kao načelo Evropske unije • Podjela vlasti kao načelo Evropske unije • Druga načela EU( načelo dodijeljenih ovlašćenja, fleksibilnosti,lojalnosti,supsidijarnosti,proporcionalnosti,zaštita životne sredine,javnosti,poštovanje statusa)

14. Institucionalni okvir EU • Evolucija – aktivnost insitucija • Institucionalni okvir EU posle stupanja na snagu Lisabonskog ugovora – brojni nedostaci,proširenje unije i povećanje njenih nadležnosti i zadataka • Rješavanje problema u postupcima odlučivanja,povećati njihovu transparentnost i djelotvornost,poboljšati predstavljanje Unije u spoljnim odnosima

15. - Lisabonskim ugovorom izvršene su važne promjene u Evropskom parlamentu, Evropskom savjetu,Savjetu, Komisiji, i drugim institucijama Unije – broj institucija povećan - Povećana ovlašćenja • Smanjenje broja komesara u Komisiji

16. Pojačana saradnja u Evropskoj uniji • Evolucija pojačane saradnje – mogućnost određenih država članica koje namjeravaju da uspostave saradnju da donose pravne akte i druge odluke radi realizcije ciljeva EU • Pojačana saradnja posle stupanja na snagu Lisabonskog ugovora – u skladu sa ugovorima i pravom EU ( glava 4. Ugovora o EU)

17. Države članice koje žele da uspostave pojačanu saradnju u okviru zajedničke spoljnje politike upućuju zahtjev Savjetu • Povećan broj učesnika u pojačanoj saradnji • Olakšano je uspostavljanje pojačane saradnje u materiji bivšeg trećeg stuba EU

18. Pravo građanstva EU • Građanin Unije je svako lice koje ima državljanstvo neke od država članica • Građanstvo Unije komplementira a ne zamjenjuje nacionalno pravo • Pravo građanstva Unije obuhvata i neka prava svojstvena državljanstvu i izvjesna organičena politička prava

19. Pravo građanstva Unije ne obuhvata neka druga prava koja mogu na teritoriji države članice uživati samo njeni državljani • Imaju pravo peticije - Evropski Prlament • Mogu se obraćati ombusmanu na nekom od službenih jezika zajednice • Nediskriminacija i pravo građanstva

20. Suština EU • Nadnacionalni elementi EU • Širina područja unije • Obaveznost Unije osnovnim zajedničkim političkim vrijednostima • Autonomna i intezivna vlast stvaranja prava od strane institucija EU • Samostalnost institucija EU • Finansijska samostalnost • Obimna pravna zaštita

21. Nedovršenost i trajnost unije • Koja su to svojstva koja nedostaju EU koja se u optoj teoriji ustavnog i međunarodnog prava smatraju nezaobilaznim svojstvima moderne države ?

22. Nepostojanje vlastite teritorije • Nepostojanje vlastitog naroda ( građanin Unije samo djelimično obuhvaćen vlašću Unije kao adresat određene uredbe ili kao Građanin s pravom glasa pri izboru Evropskog parlamenta ) • Ograničenost vlasti Unije • Nepostojanje suvereniteta Unije

23. Odnos EU i država članica • Složena priroda • Pojam ugovora • Sistem EU nastao međunarodnim ugovorom • Promjena odredbi o nadležnosti EU • Opozivanje prenijetih suverenih prava

24. Pristpuanje novih država članica EU • Poptupak pristupanja – nepotpuno uređen u članu 49. UEU • Uvodna etapa - počinje kada država tražilac uputi Savjetu zahtjev za pristupanje Uniji • Komisija daje prethodno mišljenje • Savjet odlučuje na osnovu mišljenja Komisije o otvaranju pregovora ali nije vezan mišljenjem

25. Zaključak Savjeta o otvaranju pregovora mora da bude jednoglasno donijet • Pregovore o pristupanju vodi Savjet uz odgovarajuće učešće Komisije • Politički gledano države članice imaju odlučujuću riječ u pregovorima o pristupanju • U toku pregovora može doći do prekida • Po okončanju pregovora Komisija daje konačno mišljenje o mogućnosti pristupanja države tražioca

26. Savjet mora da sačeka odluku Evropskog parlamenta • Ako ne dobije saglasnost od Parlamenta Savjet jednoglasno donosi zajljučak o pristupanju • Do pristupanja dolazi na osnovu zaključenog međunarodnog ugovora • Međ.ugovor moraju ratifikovati sve države ugovornice shodno svojim ustavnim pravilima • Poslije uspješno okončane procedure ratifikacije u svim državama ugovornicama država tražilac postaje članica EU