Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: mogelijke gevolgen voor ouderen

1. Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: mogelijke gevolgen voor ouderen Presentatie Jannie Soepboer Geertje Haringsma adviseur programma Aandacht voor Iedereen Programma Aandacht voor iedereen

2. Filmpje http://www.awbzwmo.nl/index.php/impact/aandachtsgebieden/administratie-en-ict/18-nieuws/151-publieksvoorlichting-hlz-van-awbz-naar-wmo Programma Aandacht voor iedereen

3. 1. Wat is het programma ‘Aandacht voor Iedereen?’ - landelijk programma cliëntenorganisaties, financiering VWS doelen: informeren van cliëntenorganisaties; toerusten van Wmo-raden; agenderen van thema’s (zelfregie, burgerinitiatieven) - onderdelen: regionale adviseurs; nieuwsbrief; kennisdossiers rollen naar ouderenbonden: geven presentaties; meedenken over inhoudelijke standpunten; adviseren rollen naar Wmo-raden: inhoudelijke sparringpartner; procesbegeleider; organisatie-adviseur. • ( Programma Aandacht voor iedereen

4. 2. Wat zijn belangrijke ontwikkelingen? - drie nieuwe wetten (decentralisaties) per 1 januari 2015: Jeugdwet, Participatiewet en Wet maatschappelijke ondersteuning (gemeente verantwoordelijk voor participatie kwetsbare burgers) - Maatschappelijk : nadruk zelfregie en zelfredzaamheid; drang tot participatie; burgerinitiatieven (‘doe-democratie’); van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving politiek: beperken overheidsuitgaven, AWBZ te duur, overdracht taken naar gemeenten en grote beleidsvrijheid van gemeenten. Programma Aandacht voor iedereen

5. 3.a. Wat houdt de hervorming van de langdurige zorg in? kernpunten langer zelfstandig thuis wonen; ondersteuning in thuissituatie, wijkgericht werken (wijkteams, wijkverpleegkundige) beperking van de AWBZ tot intensieve 24-uurszorg; ondersteuning en participatie naar gemeenten - Wmo; behandeling en verpleging naar Zorgverzekeringswet. Programma Aandacht voor iedereen

6. 3.b. concrete maatregelen - functie persoonlijke verzorging (hulp bij wassen aankleden) in Zorgverzekeringswet of in de Wmo (nog niet bekend) - wijziging zorgzwaarte pakketten (zzp), 1- 4 verdwijnt. - Persoonsgebonden budget onder stringente voorwaarden - gemeentemiddelen voor: - sociale wijkteams - wijkverpleegkundige - cliëntondersteuning - financieel vangnet Programma Aandacht voor iedereen

7. 4. Wat betekenen de decentralisaties voor ouderen? - beperken hulpmiddelen (rollator)- langer zelfstandig thuis wonen (o.a. afschaffen enkele zorgzwaartepakketten)- bezuinigingen en beperken huishoudelijke hulp (schoonmaken, opruimen)- overhevelen en bezuinigingen begeleiding (dagbesteding, dagstructurering, inclusief vervoer) Programma Aandacht voor iedereen

8. 5. Scheiden wonen en zorg Zoveel mogelijk thuis blijven wonen, met hulp of begeleiding. Wonen bij een instelling: Eigen huur betalen voor woning/appartement, huurtoeslag aanvragen Zelf voor eten zorgen of betalen aan instelling Zelf huishouden doen of laten doen Zelf de was doen of laten doen Zelf administratie doen of laten doen Laten doen kan door familie, vrienden of vrijwilligers Zorg en/of begeleiding Indicatie voor verpleging bij CIZ aanvragen Begeleiding of verzorging aanvragen bij Wmo Altijd eigen bijdrage Programma Aandacht voor iedereen

9. 6. Wat houdt de nieuwe Wmo in; enkele belangrijke punten - de compensatieplicht wordt vervangen door de (breder geformuleerde) resultaatverplichting - de gemeente moet mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen- algemene voorzieningen moeten toegankelijk zijn voor iedereen- de gemeente zorgt ervoor dat cliëntondersteuning beschikbaar is- de gemeente is verantwoordelijk voor de kwaliteit en continuïteit van de voorzieningen- algemene voorzieningen zijn voorliggend op maatwerk- voorzieningen (individuele voorzieningen voor mensen die niet op eigen kracht, niet met mantelzorg, niet met algemene voorzieningen in staat zijn tot zelfredzaamheid of participatie Programma Aandacht voor iedereen

10. 6.a. Wat zijn de gevolgen van de veranderingen? - cliënt: minder rechten en meer maatwerk; meer eigen verantwoordelijkheid; stimuleren tot maatschappelijke participatie; weg naar gemeente vinden gemeente: sturende rol; nadruk eigen kracht; creatieve verbindingen tussen domeinen; inkoopbeleid cruciaal (welzijns- en zorg)instelling: onzekere positie; (her)formuleren aanbod; positioneren (samenwerken, concurreren) algemeen: elke partij maakt krachtenveldanalyse (bijvoorbeeld ouderenbond: gevolgen voor ouderen; standpunten; belangenbehartiging; initiatieven, samenwerking) Programma Aandacht voor iedereen

11. 6.b. gevolgen voor de rol en positie van burgers en belangenbehartigers verschuiving rollen van burgers, overheid en instellingen: van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving- belang van belangenbehartiging door ouderen (standpunten, acties, manieren, moment)- positie van ouderenbonden: belangenbehartiging, stimuleren interne discussie, bron van maatschappelijke initiatieven? Programma Aandacht voor iedereen

12. 7.a. Aanbevelingen voor ouderen en hun bonden - voer discussie over mogelijkheden en beperkingen van zelfredzaamheid en participatie- formuleer een aantal inhoudelijke speerpunten * ondersteuning bij het ‘keukentafelgesprek’ * pgb * ondersteuning mantelzorgers * vangnet meest kwetsbare ouderen * verbinding sociale wijkteams en wijkverpleegkundige - let op mogelijkheden van wijkverpleegkundige en sociale wijkteams stimuleer dat ouderen vroegtijdig, op verschillende manieren en herhaaldelijk worden betrokken en geïnformeerd bij de veranderingen Programma Aandacht voor iedereen

13. 7.b Aanbevelingen voor ouderen en hun bonden - zoek samenwerkingspartners (andere bonden, Wmo-raad vrijwilligersorganisaties) - benader politieke partijen (verkiezingsprogramma’s, kandidaat- gemeenteraadsleden, bijeenkomsten, stemadvies) - let op het stappenplan van de gemeente en oefen tijdig invloed uit (nieuw Wmo-beleidsplan december 2013; verordening; contracteerbeleid)- denk als ouderenbond na over de eigen rol (informeren leden; van soos naar belangenbehartiging; op gang brengen discussie zelfredzaamheid en participatie; burgerinitiatieven) Programma Aandacht voor iedereen

14. Programma Aandacht voor iedereen

15. Casus Een licht dementerende oma krijgt niet meer de 2,5 uur hulp ( begeleiding) vanwege de inwoning van een kleindochter. Programma Aandacht voor iedereen

16. Stellingen Mijnkinderenhelpenmijelke dag bij het aankleden 2. De gemeentezorgtvoor het vervoer naar de huisarts 3. Eenouderiemand in eenrolstoel leestvoor op eenkinderdagverblijf Programma Aandacht voor iedereen