Ergonomia stanowiska komputerowego

1. Ergonomia stanowiska komputerowego Autorzy : Krzysztof Wieczorek Patryk Puchalski

2. Plan prezentacji. • Co to jest ergonomia? • Co nam grozi podczas długotrwałej pracy z komputerem? • Omówienie zjawisk zagrażających zdrowiu. • Jak wygląda ergonomiczne stanowisko? • Jakie biurko i krzesło? • Jakie stosować oświetlenie? • Co z używaniem monitora, klawiatury, myszy, oprogramowania ? • Zalecenia dla pomieszczenia. • Zalecenia ogólne. Free Template from www.brainybetty.com

3. Co to jest ergonomia ? Ergonomia - nauka o pracy, czyli dyscyplina naukowa zajmująca się dostosowaniem pracy do możliwości psychofizycznych człowieka. Ma na celu humanizowanie pracy poprzez taką organizację układu: człowiek - maszyna - warunki otoczenia, aby wykonywana ona była przy możliwie niskim koszcie biologicznym i najbardziej efektywnie, co uzyskuje się m.in. poprzez eliminację źródeł chorób zawodowych. Ergonomia jest nauką interdyscyplinarną. Korzysta z dorobku takich nauk lub dziedzin naukowych jak: psychologia pracy, socjologia pracy, fizjologia pracy, higiena, medycyna pracy, organizacja pracy, oraz nauk technicznych, np. materiałoznawstwa, budowy maszyn. Free Template from www.brainybetty.com

4. Dolegliwości występujące podczas długotrwałej pracy z komputerem Praca przy komputerze, wykonywana codziennie dłużej niż 4 godziny, może być uciążliwa, gdyż: • intensywna praca wzrokowa może powodować dolegliwości wzroku, bóle głowy, zmęczenie i znużenie, • długotrwałe unieruchomienie może być przyczyną dolegliwości pleców, barków, kręgosłupa, spłycenia oddechu, spowolnienia krążenia, zwłaszcza w obrębie nóg, • zła organizacja pracy, szybkie tempo, presja terminów, odosobnienie podczas pracy, złe oprogramowanie, brak wsparcia w trudnych sytuacjach, mogą powodować stres prowadzący do zmęczenia, znużenia, frustracji, wypalenia zawodowego. Free Template from www.brainybetty.com

5. Dolegliwości występujące podczas długotrwałej pracy z komputerem Główne problemy zdrowotne to: • Zespół Cieśni Nadgarstka - jego objawy to przewlekły ból ramion, przedramion, przegubów dłoni występowanie drętwienia palców wskazujących, które narastająco obejmuje barki. Dochodzi do usztywnienia mięśni pleców, karku i rąk. Pogarszająca się sprawność kończyn górnych oraz zakres ruchów i słabnąca siła chwytu palców. • Podrażnienia skóry i alergie - wywołuje je kontakt skóry z dodatnio naładowanymi cząstkami kurzu odpychanymi przez monitory oraz wypychanymi z jednostek centralnych komputerów przez ich wentylatory. • Podrażnienia błony śluzowej - podrażnienia śluzówek oczu, nosa, krtani wywoływane przez reakcję organizmu na zbyt duże stężenie ozonu w powietrzu • Narażenie narządu wzroku - po długotrwałej pracy, pojawia się łzawienie i przekrwienie oczu, zaczerwienione spojówki, uczucie pieczenia i szczypania, objawy zaburzenia widzenia, wrażenie suchych oczu oraz bóle głowy senność, apatię. Większość też podaje objawy zaburzenia widzenia oraz wrażenie suchych oczu. • Dolegliwości kręgosłupa i pleców - są to bóle kręgosłupa, pleców, dyskopatia, skurcze mięśni nóg oraz skrzywienie kręgosłupa. Free Template from www.brainybetty.com

6. Zjawiska zagrażające zdrowiu • Promieniowanie ekranu - promieniowanie ekranu jest powodem zachwiania równowagi między jonami dodatnimi a jonami ujemnymi w powietrzu, przez zwiększenie się ilości jonów ujemnych. Reakcją człowieka jest depresja, obniżenie ciśnienia krwi, obniżenie sprawności organizmu i ból głowy. Przeciwdziałamy tym zjawiskom przez umieszczanie w pomieszczeniu roślin ewentualnie jonizatorów (w odległości 1 do 2 m od stanowiska pracy). • Pole elektromagnetyczne - jest wytwarzane przez płynący prąd.Powoduje polaryzację napięcia elektrostatycznego pomiędzy człowiekiem a ekranem monitora. W jej rezultacie twarz operatora przyciąga naładowane cząsteczki kurzu w takim samym stopniu, co naładowany elektrycznie ekran. • Promieniowanie rentgenowskie -emisja promieniowania rentgenowskiego przez nowoczesne monitory została w ostatnich latach obniżoną i obecnie jest niższą od tła. • Pole elektrostatyczne - Promieniowanie to jest neutralizowanym przez działanie wody zawartej w powietrzu. Przy wilgotności powietrza 50 - 60% potencjał elektrostatyczny jest znacznie ograniczonym. Dlatego ważnym zagadnieniem jest wietrzenie pomieszczeń, zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy wilgotność może spadać do 30%. Najbardziej intensywne pole elektrostatyczne występuje przez pierwszy kwadrans od włączenia monitora. Zaleca się włączanie komputera kilka minut przed rozpoczęciem pracy Free Template from www.brainybetty.com

7. Zjawiska zagrażające zdrowiu • Promieniowanie jonizujące - wnowych monitorach jest filtrowane przez szkło ołowiowe. Samo szkło oraz warstwa antystatyczna redukuje niemal całkowicie pole elektryczne i ładunki statyczne ekranu. Konstrukcja odchylania i ekranowanie zamyka pole magnetyczne wewnątrz obudowy. • Ruch powietrza - zainstalowane wewnątrz komputera urządzenia wirujące (wentylatory) wymuszają ruch powietrza przenosząc pyłki, alergeny oraz zjonizowane powietrze wytworzone przez monitor. Wzrostowi natężenia zjonizowanego powietrza i pyłków w pomieszczeniu zapobiega wietrzenie pomieszczeń. • Szkodliwe gazy -razem z nagrzanym powietrzem z wnętrza komputera i monitora wydzielają się związki chemiczne. Są to gazy bezwonne, tlenki i furany. Są zaliczanymi do najgroźniejszych trucizn środowiska naturalnego oraz mają działanie rakotwórcze. Wydostają się z emulsji ognioodpornej, którą pokryte są obudowy nowych monitorów i jednostek centralnych i dlatego występują najczęściej w pomieszczeniu, do, którego został wstawiony nowo zakupiony sprzęt. Przeciwdziałamy tym zjawiskom przez dobre „wygrzanie” sprzętu w czasie kilku dni w często wietrzonym pomieszczeniu. Szkodliwe substancje w tym czasie ulatniają się. Free Template from www.brainybetty.com

8. Organizacja stanowiska komputerowego Ergonomiczne, wydzielone stanowisko komputerowe z przestrzenią na pracę bez komputera Free Template from www.brainybetty.com

9. Organizacja stanowiska komputerowego Free Template from www.brainybetty.com

10. Układ stanowiska komputerowego Wariantowe układy pulpitów umożliwiają zachowanie kąta obserwacji i położenia klawiatury względem przedramienia Free Template from www.brainybetty.com

11. Układ stanowiska komputerowego • Miejsce pod biurkiem powinno być zajęte tylko przez nogi i ew. podnóżek, nie powinno tam być innych rzeczy. • W przypadku gdy stół nie posiada regulacji wysokości należy (na życzenie pracownika) wyposażyć stanowisko w podnóżek. • Biurko powinno mieć jasny, matowy kolor i zaokrąglone brzegi. • Istotne znaczenie mają dodatkowe urządzenia wspomagające pracę jak wysięgnik z podstawką na dokumenty umieszczany obok monitora, na wysokości oczu operatora i umożliwiający odczyt dokumentów bez odrywania wzroku od monitora. Free Template from www.brainybetty.com

12. Parametry siedziska Możliwość regulacji siedziska to jeden z ważniejszych elementów dobrego stanowiska pracy z komputerem Free Template from www.brainybetty.com

13. Parametry siedziska • Siedzisko powinno być stabilne, wyposażone w podstawę co najmniej pięciopodporowąz kółkami jezdnymi, powinno mieć możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°. • Powinno posiadać regulację wysokości w zakresie min. 40÷50 cm, licząc od podłogi, regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu. • Wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia powinno być odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych. • Mechanizmy regulacji powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej. Free Template from www.brainybetty.com

14. Oświetlenie stanowiska Odpowiednie oświetlenie stanowiska zapewniają trzy źródła światła: • Oświetlenie dzienne (regulowane np. żaluzjami) • Oświetlenie ogólne pomieszczenia • Oświetlenie punktowe stanowiska Free Template from www.brainybetty.com

15. Oświetlenie stanowiska • Najkorzystniejszym jest oświetlenie w przedziale od 300lx do 700lx .Bardzo ważnym jest, aby na klawiaturze komputera średnie natężenie oświetlenia wynosiło 500 lx. • Z pola widzenia pracującego powinny być usunięte wszelkie źródła światła emitujące oświetlenie silniejsze od monitora. Free Template from www.brainybetty.com

16. Umiejscowienie monitora Free Template from www.brainybetty.com

17. Umiejscowienie monitora • Górna krawędź monitora powinna znajdować się na wysokości oczu operatora (w pozycji siedzącej), lub niżej. • Monitor powinien znajdować się pomiędzy oprawami oświetleniowymi i stać bokiem do okien. • Nie ustawiamy monitora na tle okna, naprzeciw okna ani na tle innych jaskrawych obiektów. • Odległość między tyłem monitorem a osobą pracującą obok powinna być większa niż 80 cm. • Odległość między sąsiednimi monitorami powinna być większa niż 60 cm. • Minimalna odległość ekranu od oczu wynosi 1,5 – 2 przekątne monitora. Free Template from www.brainybetty.com

18. Klawiatura • Klawiatura powinna być umieszczona na wysokości łokcia. • Odległość między klawiaturą a przednią krawędzią stołu nie powinna być mniejsza niż 10 cm. • Klawiatura powinna być usytuowaną w linii środkowej ciała operatora. • Ręce podczas pisania na klawiaturze powinny być swobodne Free Template from www.brainybetty.com

19. Klawiatura • Jeśli klawiatura jest wyżej wówczas powinno się stosować wsporniki nadgarstkowe do klawiatury. • W zachowaniu właściwej pozycji pracy mogą pomagać wyprofilowane tak, aby dłonie leżały na klawiaturze w sposób naturalny, klawiatury ergonomiczne. Free Template from www.brainybetty.com

20. Mysz • Cała dłoń od kciuka po końce palców powinna leżeć wygodnie na myszy. • Część myszki, na której leży ręka winna być wypukła, a przednia część musi być niższa od tylnej. • Osoby redagujące teksty oraz internauci winni kupować myszki z rolką przewijającą tekst. • Mysz powinna znajdować się w pobliżu klawiatury, tak aby po nią nie sięga na dalszą odległość Free Template from www.brainybetty.com

21. Oprogramowanie • Łatwość obsługi • Intuicyjny sposób poruszania się po aplikacji. • Najważniejsze i najczęściej używane funkcje są łatwo dostępne („są na wierzchu”) • Duże znaczenie ma odpowiednie nasycenie barwy i kontrastu. • Czarne pismo na jasnym tle działa na oczy najłagodniej. Z uwagi na różną długość fal świetlnych, kolorowe barwy niejednakowo załamują się na soczewce oka i oko musi się dostosowywać. Zalecane jest pisanie ciemnych liter na jasnym tle. • Należy dopasować rozmiar czcionki aby zapewnić odpowiedni poziom komfortu podczas przeglądania tekstu wyświetlanego na ekranie. • Zmiany kontrastu powodują szybkie zmęczenie się oczu. • Zapewnienie szkoleń z obsługi programu • Dostępność pomocy w razie kłopotów ze oprogramowaniem Free Template from www.brainybetty.com

22. Czynniki otoczenia Temperatura : • latem (20-24 °C) • zimą (18-22 °C) Poziom hałasu: • poniżej 55dB Free Template from www.brainybetty.com

23. Pomieszczenie w którym pracujemy. • Jest wskazanym, aby pomieszczenia posiadały klimatyzację. • Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny być często, co 3 - 4 godziny wietrzone, zwłaszcza w okresie grzewczym. • W czasie wietrzenia należy unikać powstawania przeciągów. Ruch powietrza nie powinien przekraczać od 0,1 do 0,15 m/sek. • wilgotność powietrza w pomieszczeniu wynosząca powyżej 50% jest wilgotnością bardzo pożądaną, ponieważ zapobiega wytwarzaniu się nadmiernego natężenia pola elektrostatycznego w pobliżu komputera. • W okresie zimowym w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem wilgotność spada do 30% i potencjał elektrostatyczny ekranu monitora może być szczególnie wysoki. Należy zadbać o zwiększenie wilgotności powietrza w pomieszczeniach zakładając odpowiednie parowniki. • Za pomocą żaluzji lub pionowych zasłon zapobiegamy nadmiernemu nagrzewaniu się pomieszczeń i urządzeń pod wpływem światła słonecznego, a jednocześnie eliminujemy olśnienia i odbicia pochodzące od jaskrawych płaszczyzn okien. • Na 1 stanowisko pracy przy monitorze ekranowym powinno przypadać 6 m2 powierzchni pokoju o wysokości najmniej 3,3 m. • Podłoga w pomieszczeniu z komputerami powinna być gładka, bez szczelin, pokryta wykładziną antyelektrostatyczną. • Stanowiska pracy muszą być tak usytuowane, aby zapewniały każdemu pracownikowi swobodny dostęp do stanowiska pracy. Free Template from www.brainybetty.com

24. Zalecenia ogólne • Zaleca się robienie 10 minutowych przerw w pracy (przeznaczonych na wykonywanie pracy o innym charakterze bądź odpoczynek) po każdej 1 lub 2 godzinach pracy. • Zaleca się, aby podczas przerw w pracy z komputerem, wykonać kilka ćwiczeń relaksujących. • Kąt w stawie kolanowym nie powinien być mniejszy niż 90 stopni, a stopy nie mogą znajdować się pod siedziskiem. • Miejsce na krzesło pracownika (między biurkiem a ścianą) powinno być większe niż 80 cm. Free Template from www.brainybetty.com

25. Źródła • Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy (http://www.ciop.pl/11221.html) • Poradnik Internetu dla firm – eGospodarka.pl (http://www.praca.egospodarka.pl/13972,Ergonomia-stanowiska-komputerowego,1,46,1.html) • CHIP.PL (http://klub.chip.pl/lipka/praktyczne/zdrowie.htm) (http://www.chip.pl/archiwum/sub/article_29559.html) • Monitory.mastiff.pl (http://www.monitory.mastiff.pl/faq.php?ID=33) • ErgoTest (http://www.ergotest.pl/zdrowieMozeszZostacKaleka.php) • Wikipedia (http://pl.wikipedia.org/wiki/Ergonomia) Free Template from www.brainybetty.com

26. Dziękujemy za uwagę ! Free Template from www.brainybetty.com