Rola ultrasonografii w ocenie stopnia zaawansowania zmian w RZS – porównanie z badaniem RTG

1. Rola ultrasonografii w ocenie stopnia zaawansowania zmian w RZS – porównanie z badaniem RTG Małgorzata Wieczorek, K.Zaniewicz-Kaniewska, M.Rell-Bakalarska* Zakład Radiologii * Przychodnia PrzyklinicznaInstytutu Reumatologii w Warszawie

2. Materiał • 44 chorych ( 39 K i 5 M ) z rozpoznanym klinicznie rzsw wieku 21 -72 lat (śr. 51 lat) • 118 badań usg rąk i/lub stóp- 76 badań rąk i 42 badania stóp • Badania RTG

3. Metoda • RTG – CR, kasety z wysoką rozdzielczością – 50 μ • USG- HDI 5000 sonda 12 MHz, PD z wysoką czułością

4. Metoda • RTG – ocena zmodyfikowaną metodą Sharpa • USG- ocena powierzchni kostnych zmodyfikowaną metodą Sharpa • Odstęp między badaniami do tygodnia

5. Ocena zmian Okres I – wczesny – zmiany niewielkie (ręce)(przynajmniej 1 z poniższych objawów) RTG- osteoporoza przystawowa,- niewielkie zwężenie przestrzeni stawowych - płyn i/lub obrzęk błony maziowej w pochewkach ścięgien- płyn i/lub obrzęk błony maziowej wewnątrzstawowej - obrzęk części miękkich okołostawowych,- geody USG

6. Ocena zmian Okres II -– zdefiniowane wczesne zmiany: RTG / - osteoporoza przystawowa,- zwężenie przestrzeni stawowych, USG - obrzęk tkanek miękkich, - nadżerki

7. Ocena zmian Okres III – średnie zmiany destrukcyjne: USG RTG / - osteoporoza przystawowa,- zwężenie przestrzeni stawowych, - obrzęk tkanek miękkich,- geody w tkance podchrzęstnej, - nadżerki na powierzchniach stawowych różnych stawów.

8. Radiologiczna ocena zmian(modyfikacja) Okres IV – deformacji stawowych: RTG / - uogólniona osteoporoza, USG - obrzęk tkanek miękkich,- nadżerki kostne, - zniekształcenia powierzchni stawowych,- nadwichnięcia,- przykurcze.

9. Radiologiczna ocena zmian(modyfikacja) Okres V – ciężkich deformacji stawowych: RTG / - uogólniona osteoporoza, USG - obrzęk tkanek miękkich,- nadżerki kostne,- zniekształcenia powierzchni stawowych, - nadwichnięcia,- przykurcze,- kostne zesztywnienia.

10. K. l. 48 RZS 1

11. RZS 2

12. M. l.57 RZS?

17. RZS 3

18. RZS IV

19. RZS V

20. Porównanie wyników badań RTG z USG

21. Porównanie wyników badań RTG z USG

22. Porównanie wyników badań RTG z USG

23. Okres I: Obrzęk pochewek ścięgien – najczęściej zginaczy może nie pogrubiać zarysu tkanek miękkich. Nadżerki na przednich i tylnych powierzchniach widoczne są w projekcji AP jako geody.Okres ≥ II: Część nadżerek na bocznych i przyśrodkowych powierzchniach nie jest widocznych z powodu nasilonej osteoporozy. Ocena zmianwyniki RTG fałszywie ujemne

24. Okres I: Nasilona, uogólniona osteoporoza. Obrzęk limfatyczny.Okres > III: Nakładające się zmiany zwyrodnieniowe i pozapalne. Okres V: Duże zwężenia przestrzeni stawowych i osteoporoza Ocena zmianwyniki RTG fałszywie dodatnie

25. Okres ≥ II: Odmiany anatomiczne kształtu kości udające nadżerki. Błąd jest tym większy im większy obrzęk błony maziowej i przekrwienie. Usztywnienie stawów wynikające ze zmian i bólu – badanie czynnościowe może nie wykazać przesuwania się kości względem siebie. Ocena zmianwyniki USG fałszywie dodatnie:

26. Okres ≥ II: Część nadżerek na trudno dostępnych powierzchniach nie jest widocznych. Trudności w uwidocznieniu zwężonej przestrzeni stawowej, zwłaszcza gdy ograniczony jest ruch w stawie. Ocena zmianwyniki USG fałszywie ujemne

27. Wnioski • Badanie usg zmienia klasyfikację zmian w przebiegu RZS, szczególnie we wczesnych postaciach choroby.

28. Wnioski • powinno być włączone w standardy postępowania diagnostycznego. • jest badaniem nieinwazyjnym, stosunkowo tanim i łatwym do zniesienia przez chorego,

29. Dziękuję!