Egzamin po szkole podstawowej i gimnazjum (stan obecny i planowane zmiany).

1. Egzamin po szkole podstawowej i gimnazjum (stan obecny i planowane zmiany).

2. Sprawdzian po szkole podstawowej oraz egzamin gimnazjalny należą do form oceniania zewnętrznego • Ocenianiem zewnętrznym zajmują się instytucje zewnętrzne wobec szkoły – Centralna Komisja Egzaminacyjna oraz okręgowe komisje egzaminacyjne. • Ocenianie zewnętrzne pozwala na zdiagnozowanie osiągnięć edukacyjnych uczniów, ocenę jakości oddziaływań edukacyjnych szkół oraz porównywalność zaświadczeń, świadectw dyplomów bez względu na miejsce ich wystawienia. • Zasady oceniania zewnętrznego określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. nr 83, poz. 562, z późn. zm.).

3. Sprawdzian •  Pierwszy sprawdzian odbył się 10 kwietnia 2002 roku • Sprawdzian jest egzaminem przeprowadzanym w szóstej klasie szkoły podstawowej. Jest on powszechny i obowiązkowy, co oznacza, że muszą do niego przystąpić wszyscy uczniowie. Przystąpienie do sprawdzianu jest jednym z warunków ukończenia szkoły. • Sprawdzianu nie można nie zdać. Wynik ma znaczenie tylko informacyjne i nie powinien być podstawą do prowadzenia jakiejkolwiek selekcji. •  Uczniowie, którzy do sprawdzianu nie przystąpią w danym roku, muszą powtórzyć ostatnią klasę szkoły podstawowej i przystąpić do sprawdzianu w roku następnym. •  Do sprawdzianu nie przystępują uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym. 

4.  Na sprawdzianie badany i oceniany jest poziom osiągnięć uczniów w zakresie pięciu obszarów umiejętności:  -  czytania, -  pisania, -  rozumowania, -  korzystania z informacji, -  wykorzystywania wiedzy w praktyce. •  Umiejętności te określono w standardach wymagań egzaminacyjnych będących podstawą przeprowadzania sprawdzianu w klasie szóstej szkoły podstawowej. Mają charakter ponadprzedmiotowy, co oznacza, że np. czytanie obejmuje nie tylko umiejętności odczytywania tekstów literackich, ale także wykresów, map itp., a zadania są tak skonstruowane, że sprawdzają umiejętności kształcone w obrębie różnych przedmiotów. • Umiejętności te są:  -  podstawowe dla tego poziomu kształcenia, -  ponadprzedmiotowe, -  niezbędne na wyższym etapie kształcenia (w gimnazjum) i przydatne w życiu codziennym.

5.   Na sprawdzianie każdy uczeń otrzymuje taki sam zestaw zadań wraz z kartą odpowiedzi (zwany zestawem egzaminacyjnym). Propozycje zestawów do przeprowadzania sprawdzianu przygotowują okręgowe komisje egzaminacyjne, a o tym, który zestaw będą rozwiązywać uczniowie, decyduje dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Przykład • Sprawdzian i egzamin gimnazjalny w szkołach dla dzieci i młodzieży przeprowadza się w kwietniu, w terminie ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej • trwa 60 minut i jest to czas, który przeznaczony jest na rozwiązywanie zadań. • Przed przystąpieniem do wykonywania zadań uczeń koduje swój zestaw zgodnie z poleceniem przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego lub zespołu nadzorującego oraz zapoznaje się z informacjami z pierwszej strony zestawu do przeprowadzania sprawdzianu. Czas poświęcony na zapoznanie się ucznia z tymi informacjami oraz kodowanie nie jest wliczany do czasu sprawdzianu. Dla uczniów (słuchaczy) z dysfunkcjami czas trwania sprawdzianu może być przedłużony nie więcej niż 30 min.

6.  Prace uczniów są sprawdzane i punktowane przez specjalnie przygotowanych i przeszkolonych egzaminatorów. • Egzaminatorów powołuje dyrektor OKE. • Egzaminatorzy nie mogą sprawdzać prac uczniów ze szkoły, w której są zatrudnieni. •  Maksymalnie na sprawdzianie można uzyskać 40 punktów.  • Wyniku sprawdzianu nie odnotowuje się na świadectwie szkolnym. •  Każdy uczeń otrzymuje wystawione przez OKE zaświadczenie o szczegółowych wynikach sprawdzianu.  • Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) zaświadczenie o wynikach sprawdzianu odbierają w szkole.

7. Sprawdzian na zakończenie szkoły podstawowej jest diagnozą, w jakim stopniu uczeń opanował wiedzę i umiejętności pozwalające na rozumienie otaczającej go rzeczywistości oraz czy jest przygotowany do edukacji w gimnazjum. Diagnoza ta  dostarcza istotnych informacji dla ucznia i jego rodziców, szkoły podstawowej, której uczeń staje się absolwentem oraz dla gimnazjum, czyli szkoły, będącej kolejnym etapem edukacyjnym, która będzie odpowiadała za jego dalszą edukację.

8. Egzamin gimnazjalny •  Egzamin gimnazjalny przeprowadzany jest w trzeciej klasie gimnazjum. Jest on powszechny i obowiązkowy, co oznacza, że musi przystąpić do niego każdy uczeń kończący szkołę. Przystąpienie do egzaminu jest bowiem jednym z warunków jej ukończenia. •  Jeżeli jakiś uczeń nie przystąpi do egzaminu gimnazjalnego w danym roku, musi powtórzyć ostatnią klasę gimnazjum przystąpić do niego w roku następnym. • Liczba punktów uzyskana na egzaminie gimnazjalnym nie ma wpływu na ukończenie szkoły. • Wynik egzaminu gimnazjalnego jest brany pod uwagę przez szkoły ponadgimnazjalne przy przyjmowaniu uczniów do tych szkół.

9. Egzamin gimnazjalny ma sprawdzać opanowanie przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach ogólnych i szczegółowych zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.

10. Na egzaminie gimnazjalnym sprawdzane jest opanowanie wiadomości i umiejętności określonych w standardach wymagań egzaminacyjnych będących podstawą przeprowadzania egzaminu w trzeciej klasie gimnazjum, obowiązujących we wszystkich szkołach w Polsce. • Egzamin ten sprawdza umiejętności międzyprzedmiotowe, uwzględniając powiązania między różnymi dziedzinami wiedzy. • Zdawany jest w trzech częściach: - pierwsza obejmuje wiadomości i umiejętności z zakresu przedmiotów humanistycznych: języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie, plastyki, muzyki oraz uwzględnia ścieżki edukacyjne: filozoficzną, regionalną - dziedzictwo kulturowe w regionie, czytelniczą i medialną, europejską, kulturę polską na tle tradycji śródziemnomorskiej; - druga obejmuje wiadomości i umiejętności z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych: matematyki, biologii, geografii, chemii, fizyki i astronomii oraz uwzględnia ścieżki edukacyjne: filozoficzną, prozdrowotną, ekologiczną, czytelniczą i medialną, regionalną - dziedzictwo kulturowe w regionie, europejską, obronę cywilną; - trzecia obejmuje wiadomości i umiejętności  z zakresu języka obcego nowożytnego (angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski); do tej części egzaminu uczeń przystępuje z języka, którego uczy się w szkole jako przedmiotu obowiązkowego

11.  Każdy uczeń przystępujący do egzaminu gimnazjalnego otrzymuje zestaw zadań wraz z kartą odpowiedzi (tzw. zestaw egzaminacyjny). Zestawy do przeprowadzania egzaminu przygotowują okręgowe komisje egzaminacyjne, a o tym, który z nich będą rozwiązywać gimnazjaliści, decyduje dyrektor CKE. •  Egzamin gimnazjalny rozpoczyna się punktualnie o godzinie wyznaczonej przez dyrektora CKE. Część pierwsza i druga egzaminu trwają po 120 minut, a część trzecia trwa 90 minut - jest to czas przeznaczony na rozwiązywanie zadań. Przed przystąpieniem do wykonywania zadań uczeń koduje swój zestaw zgodnie z poleceniem przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego lub zespołu nadzorującego oraz zapoznaje się z informacjami z pierwszej strony arkusza egzaminacyjnego. Czas poświęcony na zapoznanie się ucznia z informacjami z pierwszej strony oraz kodowanie nie jest wliczany do czasu egzaminu. • Dla uczniów z dysfunkcjami czas trwania egzaminu gimnazjalnego może być przedłużony nie więcej niż o:-  60 min. w przypadku części pierwszej i drugiej,-  45 min. w przypadku części trzeciej. • Z każdej części egzaminu gimnazjalnego można otrzymać maksymalnie 50 punktów. Wyniku egzaminu gimnazjalnego nie odnotowuje się na świadectwie szkolnym. Każdy gimnazjalista otrzymuje natomiast wystawione przez OKE zaświadczenie o uzyskanych przez siebie wynikach. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) odbierają to zaświadczenie w szkole.

12. Standardy wymagań • Egzamin gimnazjalny obejmuje wiadomości i umiejętności ustalone w standardach wymagań egzaminacyjnych. • Standardy wymagań z zakresu przedmiotów humanistycznych egzaminu ujęte są w dwóch obszarach: · czytania i odbioru tekstów kultury oraz · tworzenia własnego tekstu. Standardy wymagań z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych ujęte są w czterech obszarach: · umiejętnego stosowania terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu, · wyszukiwania i stosowania informacji, · wskazywania i opisywania faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych, · stosowania zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów. Standardy wymagań z zakresu języka obcego nowożytnego ujęte są w trzech obszarach: · odbioru tekstu słuchanego, · odbioru tekstu czytanego, · reagowania językowego.

13. Struktura egzaminu Egzamin gimnazjalny składa się z części: - humanistycznej, - matematyczno-przyrodniczej - od roku szkolnego 2008/2009 z zakresu języka obcego nowożytnego

14. Planowane zmiany Od roku szkolnego 2011/2012 zmieni się struktura przeprowadzanego egzaminu gimnazjalnego. - część humanistyczna zostanie podzielona na zadania z zakresu języka polskiego i z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie • matematyczno-przyrodnicza na część matematyczną i z zakresu przedmiotów przyrodniczych • Język obcy uczniowie będą natomiast zdawać na poziomie podstawowym lub rozszerzonym egzamin z języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym będzie obowiązkowa dla uczniów, którzy kontynuowali w gimnazjum naukę języka obcego nowożytnego rozpoczętą w szkole podstawowej.

15. egzamin gimnazjalny 2011/2012 część I humanistyczna część II matematyczno-przyrodnicza część III Z zakresu języka obcego nowożytnego zadania z zakresu języka polskiego zadani z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie zadania z zakresu przemiotów przyrodniczych poziom podstawowy poziom rozszerzony zadania z zakresu matematyki

16. Na zaświadczeniu o szczegółowych wynikach egzaminu uczeń otrzyma wynik procentowy i wynik centylowy dla każdego z 5 lub 6 zakresów. wynik centylowy pozwoli porównać wynik ucznia na tle całej populacji zdających. Zmieniona zostanie nie tylko sama forma egzaminu, ale też sposób konstruowania zadań na egzaminie i oceniania ich. - Już nie będziemy pytać tylko, co uczeń wie i potrafi, ale też czy potrafi skoordynować i wykorzystać to, co wie i potraf. Na przykład zadanie, w którym uczeń pytany jest o fraszkę Jana Sztaudyngera "Żona do męża" brzmiącą: "Jeśli nie chcesz mojej zguby, daj mi banknot, ale gruby". Uczeń ma odpowiedzieć czy jest ona inspirowana wypowiedzią postaci z "Krzyżaków", "Romea i Julii", "Dziadów" czy "Zemsty".

17. Ministerstwo Edukacji Narodowej http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=43&Itemid=66 • Centralna Komisja Egzaminacyjna http://www.cke.edu.pl/index.php

18. Dziękuję A. Skawińska