220 likes | 408 Views
I Savjetovanje CG CIGR É Budva, Oktobar 2009. Studijski komitet C1. ENERGETSKE PERSPEKTIVE CRNE GORE DO 2030. GODINE. Prof. dr Ilija Vujošević Mr Zoran Miljanić Univerzitet Crne Gore Elektrotehnički fakultet Podgorica. UVOD.
E N D
I Savjetovanje CG CIGRÉBudva, Oktobar 2009 Studijski komitet C1 ENERGETSKE PERSPEKTIVE CRNE GORE DO 2030. GODINE Prof. dr Ilija Vujošević Mr Zoran Miljanić Univerzitet Crne Gore Elektrotehnički fakultet Podgorica
UVOD • Zastoj u izgradnji novih izvora – najveći u regionu (od 1982.) • Amortizovana energetska postrojenja • Visoka uvozna zavisnost(oko 60%) (100% - naftni derivati i oko 40% - el. energija) • Neiskorišćeni hidro potencijal (82% - 70% zavisno od HE koncepta) I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Primarni oblici energije (54%) (HE – 33,6%, ugalj – 56,5%, drvo – 10%) • Nizak stepen energetske efikasnosti (En. intenzivnost 2003. – 5,6 puta veća od EU-15) (El.en. intenzivnost 2003. – 8,5 puta veća od EU-15) • Razlog: KAP(44%)i Željezara(4%) • Gubici el. energije 2006. (Distribucija29.1% Ukupni14.9%) • Učešće energetike u BDP6% I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
CG - dugoročni energetski razvoj • Usvojena Dugoročna energetska politika Crne Gore (2005.) • Usvojena Strategija energetske efikasnosti (EE) (2005.) • Usvojena Strategije razvoja energetike (SRE) (2007.) • Prihvaćena Strategija EU: 20 x 20 x 20, sa povećanjem učešća bio-dizela na min. 10% I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Preostali tehnički iskoristivi HE potencijal svih vodotoka - u prirodnom toku I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Preostali tehnički iskoristivi HE potencijal svih vodotoka - prevođenje I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Energetski bilansi CG (1990, 1997-2006) I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Potrošnja finalne energije do 2025. godine Tri scenarija: GDPE • Niski (4,3%) (1,9%) • Srednji (6,3%)(2,5%) • Visoki (7,7%) (3,0%) Veliki uticaj KAP-a i Željezare na prognozu U slučaju gašenja KAPa – ne zaustaviti gradnju elektrana! Klasične tehnologije Nove tehnologije Visoke tehnologije, EE i OIE I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Potrošnja finalne energije po scenarijima I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Razvoj elektroenergetskog sektora do 2025. g. Potrošnja, vršno i minimalno opterećenje za period 2005.-2025. Stope rasta Energ.: 1,22% Snaga:1,51% Učešće el.energije: > 40% I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Struktura izvora u pokrivanju potrošnje u scenariju N-2 I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Elektroenergetski bilansi za scenario N-2 (u GWh) I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Razvoj el.energetskog sektora od 2025. – 2030. Nova energija(400 - 500 GWh) i snaga(80 – 100 MW). Dilema: gradnja ili uvoz? Značaj HE ''Koštanica'' za razvoj elektroenergetike poslije 2025. godine • Scenario N-3 (Stručne osnove SRE knjiga D) predstavlja scenario N-2 sa izgradnjom HE ''Koštanica'' i HES ''Buk Bijela'' • Ideja prevođenja – stara oko 100 godina • Uzana vododjelnica između slivova Tare i Morače • Derivacijom od 6-7 km ostvaruje se pad od preko 700 m. • HE „Koštanica” - derivaciona sa ak. basenom „Žuti krš“ i komp. basenom „Bakovića klisura“. I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Struktura izvora u pokrivanju potrošnje u scenariju N-3 I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Elektroenergetski bilansi za scenarij N-3 (u GWh) I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Tehnički i ekonomski pokazatelji HE “Koštanica” (s prevođenjem 22 m3/s) Uticaj na HE na Morači: + 52%, tj.povećanje za 360 GWh Nizvodni uticaji na HE na Drini: - 5,25%, tj.smanjenje za 182 GWh. Izborom N-2 scenarija SREpotiskujeHE “Koštanicu”za neko kasnije neodređeno vrijeme. I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Korišćenje Tare moguće je samo uz punu ekološku zaštitu kanjona. Varijanta ekološki usmjerenog korišćenja Tare: • kaskadni sistem HE uzvodno od zaštićenog dijela kanjona • poboljšanje režima malih voda u toplom dijelu godine, • upravljanje temperaturnim i kiseoničnim režimom. Dispozicija HE u integralnom rješenju prevođenja sa RHE “Koštanica” I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
KoncepcijaRHE “Koštanica” sa faznomgradnjom: I faza: klasična HE sa 2 generatora u podzemnoj izvedbi II faza: dogradnja pumpnog postrojenja Bilateralni i multilateralni sporazumi: • korišćenje i upravljanje vodama, • prevođenje voda, • podjela zajedničkog hidropotencijala, • podjela energetskih efekata nastalih zbog uticaja akumulacija u Crnoj Gori na nizvodne korisnike. I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Strateški interesi Crne Gore: • Optimalno iskorišćenje HE potencijala Drine i Morače, • Obezbjeđenje HE visokih instalisanih snaga, • Potpuno očuvanje zaštićenog dijela kanjona Tare, • Intenzivnija urbanizacija gradova u gornjem toku Tare. • Strateški interesi BiH i Srbije: • Poboljšanje režima malih voda u vegetac. periodu, • Ublažavanje talasa velikih voda čeonim akumulac., • Racionalno iskorišćenje srednje i donje Drine i Lima i • Povećanje regulacione rezerve u HE Srbije. I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
ZAKLJUČAK • Rastući energetski deficit • Nove aktivnosti – usvajanje SRE do 2025. godine • Usvojen umjereni scenario razvoja • Korišćenje samo oko 900 GWh hidropotencijala na Morači, Pivi i malim vodotocima • Prećutkivanjem prevođenja ne potstiče međudržavne pregovore o tom rješenju. • Velika opasnost da se izuzetno vrijedan potencijal trajno degradira! I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.
Hvala na pažnji ! I Savjetovanje CG CIGRE-Budva, oktobar 2009.