Onderzoekende leerling

1. Onderzoekende leerling Ad Mooldijk, FIsme

2. Onderzoekende leerling • Kerndoelen • Onderzoeken / ontwerpen • Stuiterles / eierrace • Onderzoeken leren • Onderzoekende houding bij kinderen • Kenmerken • Hoe zie je die houding • Stimuleren • Werkvormen / activiteiten • Do’s en dont’s • Waar meer te vinden

3. Kerndoelen basisonderwijs Onderwijs heeft drie belangrijke functies: • draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen, • zorgt voor overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden • en het rust kinderen toe voor participatie in de samenleving. De belangrijkste dingen die kinderen moeten leren om actief deel te nemen aan de samenleving, staan vastgelegd in de zogenaamde kerndoelen.

4. Kerndoelen basisonderwijs Gezien het karakter van het basisonderwijs dienen leraren een beroep te doen op de natuurlijke nieuwsgierigheid en de behoefte aan ontwikkeling en communicatie van kinderen en deze te stimuleren. Door een gestructureerd en interactief onderwijsaanbod, vormen van ontdekkend onderwijs, interessante thema’s en activiteiten, worden kinderen uitgedaagd in hun ontwikkeling.

5. Stuiterles Professionaliseringstraject Wetenschap en Techniek Noord-Holland

6. 1. Confrontatie

7. 2. Verkennen Hoe ‘goed’ stuitert een bal? Dit levert (hopelijk) onderzoeksvragen op, klassikaal inventariseren.

8. 3. Opzetten experiment - Hoe meten? - Eerlijk meten - Voorspelling?

9. 4. Uitvoeren experiment Materiaal, logboek, resultaten opschrijven.

10. 5. Concluderen Resultaat in overeenkomst met voorspelling? Wat is dan het antwoord op de onderzoeksvraag?

11. 6. Presenteren Laat elk groepje nu de bevindingen presenteren aan de rest van de klas.

12. 7. Verdiepen/Verbreden • Verdiepen: wat is stuiteren? • Verbreden: hoe passen we dit verschijnsel bijvoorbeeld toe? Proefjestechniek obs ;t Vrieske Honk Vriescheloo

13. onderzoeken / ontwerpen Onderzoekend leren • A1. Confrontatie • A2. Verkennen • A3. Opzetten experiment • A4. Uitvoeren experiment • A5. Concluderen • A6. Presenteren / Communiceren • A7. Verdiepen Ontwerpend leren • B1. Probleem constateren • B2. Verkennen • B3. Ontwerpvoorstel maken • B4. Ontwerpvoorstel uitvoeren • B5. Testen en bijstellen • B6. Presenteren / Communiceren • B7. Verdiepen M. van Graft en P. Kemmers (2007)

14. Probleem Verkennen Ontwerpvoorstel Voorstel uitvoeren Testen en bijstellen Presenteren verdiepen Ei valt van drie hoogen valt stuk Wat is probleem? Bedenk een mogelijke oplossing (parachute) Maak een prototype Uitproberen en verbeteren Presenteer oplossing Kan je dat ook met een vaas doen? ontwerpend leren

15. Onderzoeken leren • instrumentele vaardigheden aanleren • technische vaardigheden aanleren • onderzoeksvaardigheden aanleren • begripsontwikkeling stimuleren • onderzoekende houding ontwikkelen

16. houding wetenschappers • Willen weten • Willen bekritiseren • Willen delen • Willen begrijpen • Willen bereiken • Willen innoveren • (2009 R. van de Rijst) • (voorgezet) Onderwijs • Nieuwsgierigheid • Kritisch • Willen delen • (2009 T. van der Valk)

17. Nieuwsgierig Verwondering Waarnemen uitdaging Cognitief / kritisch Eigen inzicht Systematisch Nuanceren Feiten / meningen Sociaal-emotioneel Doorzetten Open houding Subjectief / objectief Delen Creatief Verrassend Vindingrijkheid Originaliteit Houding op de basisschool Van Graft, Kemmers (2007)

18. bewondering not to know verwondering “nice to know” nieuwsgierig “desire to know” willen begrijpen Attention Interest Desire Action nieuwsgierigheid

19. Wat doe ik? waarom zo? hoe kan het anders, misschien wel beter? onderzoekbaarheid opzet onderzoek herhaalbaarheid betrouwbaarheid zekerheid kritisch zijn

20. delen • Vanuit passie • Ervaringen vertellen • Presenteren • Discussiëren • verslaglegging

21. Vorm Open – gesloten Persoongericht – onderwerpgericht Timing Wachten Herformuleren Handopsteken Denken, delen, uitwisselen Wat valt je op als?/ zie je de belletjes…? Wat denk jij wat dat voor belletjes zijn? – Wat zit er in de belletjes Vb Conceptcartoon Vragen stellen

22. Conceptcartoons

23. Vragen stellen • ideeën verteld • Je meer leert over • ideeën van leerlingen • onderzoeksvaardigheden van leerling • bij leerlingen ontwikkelen • Ideeën • Onderzoeksvaardigheden (observeren, voorspellen, onderzoeken en interpreteren) • Delen en samen ontwikkelen • aanmoedigen reflectie

24. Verwondering en interesse Informatie Vragen met moeilijke antwoorden Filosofisch onderzoekbaar Hoe komen rotsen aan hun kleur? Is goud ook rots? Waarom zijn veel rotsen hard? Waarom zijn er rotsen op aarde? Wat gebeurt er als je een boon omgekeerd in de grond plant? Vragen krijgen

25. Ideeën uitbreiding verdieping • Kringgesprek • Antwoorden eerst in schrift, dan uitwisselen (DDU) • Puppets • Tekenen • Logboek • Denkwolkjes na onderzoekje • Conceptcartoons of meerkeuzevragen

26. Conceptcartoon 2

27. discussie Je moeder heeft het talloze malen herhaald ‘Doe je jas aan, dan krijg je het warm.’ Uiteindelijk smelt de sneeuwman toch. Het maakt geen verschil uit of je hem een jas aandoet of niet. We bekijken de sneeuwman eventjes.. Wanneer je stoffen koel wil houden stop je ze bijvoorbeeld in een koelbox. Je koelbox is dan als het ware de jas die je rond deze stoffen legt. Andere mogelijkheden……….

28. Kansen voor onderzoek

29. 26 regionale steunpunten • lesmateriaal • filmpjes over voorbeeldscholen

30. bronnen • www.ecent.nl • http://www.wtwijzer.nl/ • www.vtbprogramma.nl • M. van Graft en P. Kemmers (2007) Onderzoekend en ontwerpend leren, platform beta techniek, Den haag. Zie voor publicatie en lesmateriaal:http://www.slo.nl/primair/leergebieden/wereldorientatie/natuur/vtb/ • W. Harlen (2006) teaching, learning & assessing science 5 – 12, Sage, London • www.orionprogramma.nl