KOBİ ’LER VE KOSGEB DESTEK PROGRAMLARI

1. KOBİ’LER VE KOSGEBDESTEK PROGRAMLARI ADANA HİZMET MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ

2. KOBİ’ler Hakkında Genel Bilgi

3. KOBİ’LERİN TANIMI Ülke ekonomisinin temel taşlarını teşkil eden küçük ve orta büyüklükteki işletmeler; Kısaca KOBİ olarak nitelendirilmektedir. 25997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 18 Mayıs 2006’da yürürlüğe giren “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” ileKOBİ’lerin tanımı yapılmıştır. Buyönetmeliğegöre KOBİ’ler; istihdam, bilanço/net satış hasılatına göre sınıflandırılmıştır.

4. KOBİ’ ler ve sınıflandırılması: • 250’den az çalışan istihdam eden, • Yıllık bilanço veya net satış hasılatı 25 Milyon TL’yi geçmeyen işletmeler KOBİ olarak nitelenmektedir. • KOBİ’lerin sınıflandırılması: Tanımın dayanağı:

5. Türkiye’deKOBİ’in oransal dağılımı Orta (50-249) %1,3 Küçük (10-49) %4,2 %100 %99,76 Mikro (1-9) %94,5 %0,24 TOPLAM İŞLETME TOPLAM KOBİ TOPLAM BÜYÜK İŞLETME Kaynak: TÜİK 2008 Yılı İş Kayıtları

6. KOBİ’lerin Temel Sorun Yönetim ve Organizasyon sorunları: Aile şirketi yapısı, kurumsallaşmamış olma, Ölçek sorunu:Yüksek hammadde tedarik maliyeti, işbirliği ve ortaklık kuramama, yeni teknolojileri takip ve edinme güçlüğü, Finansman sorunları:Sermaye yapısı yetersizliği, kredibilite, kredi maliyetlerinin yüksekliği, kredi kullanımında teminat ve kefalet sorunu, Nitelikli Eleman istihdamı sorunu: Nitelikli eleman sağlanamaması ve yüksek maliyeti ,

7. Türkiye’de KOBİ’lerin Temel Sorunları Pazarlama sorunları:Markalaşma, pazar araştırma ve fikri mülkiyet konularında bilinç eksikliği;, Verimlilik, kalite, standardizasyon ve çevre:İç ve dış pazardaki zorunlu standartlara uyum eksiklikleri, Araştırma-Geliştirme, inovasyon: yenilik faaliyetleri ile bunların sonuçlarının ticarileştirilmesi anlamındaki yetersizlik, Proje bazlı çalışama eksikliği:Planlı/programlı, bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı çalışmamama, sorunları KOBİ’lerimizin temel ve ortak sorunlarıdır.

8. KOSGEB • 1990 yılında, 3624 sayılı Kanun ile kuruldu • Amacı: Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin; • Ekonomideki Payını ve etkinliğini arttırmak, • Rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, • Ekonomide entegrasyonu gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek.

9. KOSGEB DESTEKLERİ KOSGEB İŞLETME GELİŞTİRME DESTEKLERİ (YÖNETMELİK) KOSGEB FİNANSMAN (KREDİ FAİZ) DESTEKLERİ KOSGEB LABORATUAR PROJE ve BİLGİLENDİRME DESTEKLERİ 11

10. KOSGEB Destek Sistemi ve Destek Programları

11. KOSGEB Kanunu Değişikliği ile Hedef Kitlesinin Genişledi Önceki hedef kitle 5 Mayıs 2009’da Yürürlüğe Giren,5891 Sayılı Kanunla,KOSGEB Desteklerinden yararlanabilecek sektörler; 2009/15431 sayılı BKK ile belirlendi. İmalat sanayi KOBİ’leri iken Yeni hedef kitle Tüm KOBİ’ler* KOSGEB Hedef Kitlesi; 400 Binden 3.4 Milyon KOBİ’ye çıkmıştır. *Tarım, sağlık ve eğitim sektörleri hariç

12. KOSGEB Destek Sistemi ve Destek Modelleri’ne Neden İhtiyaç Duyuldu? 1. Mevcut destek sistemindeki aksaklıklar; desteğe erişim, destek içerik ve limitlerindeki yetersizlikler v.b, 2. KOBİ’lerimizin teknolojik ve konjonktürel değişimlere hızlı uyumunu sağlayabilecek, esnek bir mevzuat yapısına ihtiyaç duyulması, 4. Tüm Dünya’da ve ülkemizde destekleme sistemlerinin “Proje Bazlı Destekleme Sistemi” ne doğru kayması, 5. Hedef Kitleden Gelen Geri Bildirimler ve talepler. Destek Modellerinin hazırlanmasında etkili olan unsurlardır.

13. KOSGEB Destek Sistemi ve Destek Modelleri Temel Yaklaşım ve Prensipleri • Yararlanan işletme üzerinde gözlemlenebilir etki yaratacak düzeyde etkili, erişimi ve modelleri sade, anlaşılabilir, dinamik ve ulaşılabilir bir destekleme mekanizması oluşturulması, • KOBİ’ler ve Meslek Kuruluşlarını kapsayan, nitelikli KOBİ’lere daha nitelikli destekler sağlanan, desteklerin bir araç olduğu destek mekanizması geliştirmek, • KOSGEB’inKOBİ’lerin temsilcisi, KOBİ temelli stratejilere yön veren, Politikalar oluşturan, KOBİ destek mekanizması içinde “model üreten” bir kurum olması, • Proje bazlı destekleme (proje + yaygın destek) amaç olmuştur.

14. KOSGEB Destek Programları

15. KOSGEB DESTEK PROGRAMLARI KOBİ PROJE DESTEK PROGRAMI İŞBİRLİĞİ-GÜÇ BİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI YÖNETMELİK KAPSAMINDA VERİLEN DESTEKLER AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL   UYGULAMA DESTEK PROGRAMI GİRİŞİMCİLİK DESTEK PROGRAMI TEMATİK PROJE DESTEK PROGRAMI GENEL DESTEK PROGRAMI

16. 1. KOBİ PROJE DESTEK PROGRAMI

17. KOBİ Proje Destek Programı • Programın Amacı: • İşletmelere özgü sorunların işletmeler tarafından projelendirildiği ve projelendirilen maliyetlerin desteklenebildiği bu program ile, • KOBİ’lerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması, • İşletmelerin proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi, • KOBİ’lerin; üretim, yönetim-organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projelerin desteklenmesi hedeflenmiştir.

18. KOBİ Proje Destek Programı Program ve Proje Limitleri Program Süresi 3 yıl Proje Süresi 6-24 ay (+ 12 ay) 150.000 TL Destek Üst Limiti 1. ve 2. Bölge %% 50 3. ve 4. bölge %% 60 Destek Oranı

19. KOBİ Proje Destek Programı Desteklenecek Proje Giderleri Arsa, bina, inşaat, taşıt aracı, vergi, resim, harçlar ve finansman giderleri, enerji ve su giderleri, kira giderleri ve proje ile ilişkilendirilmemiş diğer maliyetler dışında bulunan ve Kurul tarafından uygun bulunan; Yönetim ve organizasyon yapısını güçlendirmesi, insan kaynaklarının geliştirilmesi, ürün çeşitliliği, Pazar payının arttırılması, ihracatın geliştirilmesi, eğitim ve danışmanlık giderleri, tanıtım ve markalaşma gibi alanlardaki proje çerçevesindeki giderler destek kapsamındadır. 21

20. KOBİ Proje Destek Programı Proje ile ilişkilendirilmiş makine-teçhizat, hammadde ve malzemeye ilişkin KOSGEB desteği, Kurul tarafından karar verilen toplam KOSGEB destek tutarının % 10’unu aşamaz. • Desteklenecek Proje Konuları: İşletmelerin; üretim, yönetim-organizasyon, standardizasyon ve çevre, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler, finans ve bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projeler desteklenir.

21. 2. TEMATİK PROJE DESTEKPROGRAMI

22. Tematik Proje Destek Programı • Programın Amacı • KOBİ’lerde Makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması, • Uluslararası mevzuat ve önceliklere KOBİ’lerin uyumunun sağlanması, • Meslek Kuruluşlarının KOBİ’leri geliştirmek amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi için işletmeve meslek kuruluşları projelerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.

23. Tematik Proje Destek Programı Programın Kapsamı ve Hedef Kitle Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı Çağrı Esaslı Tematik Programı Meslek Kuruluşları Meslek Kuruluşları KOBİ’ler

24. Tematik Proje Destek Programı Tematik Destek Programı Destek Unsurları

25. Tematik Proje Destek Programı Çağrı Esaslı Tematik Program Desteklenecek Proje Giderleri • Personel ücretleri ve seyahat giderleri, • Makine-ekipman, yazılım ve donanım alımı veya kiralanması giderleri (azami % 25), • Sarf malzemesi giderleri, • Hizmet alım giderleri, • Genel idari giderler (azami %10).

26. Tematik Proje Destek Programı Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı Desteklenecek Proje Giderleri Bina inşaat yapımı, tadilatı, gayrimenkul alımı, makine-teçhizat, tefrişat, taşıt aracı, vergi, resim ve harçlar, sosyal güvenlik primlerinin işveren payı, haberleşme giderleri, finansman giderleri, proje ile ilgili olmayan personel giderleri, enerji, su, kira giderleri, proje ortaklarından alınan danışmanlık ve hizmet alımı giderleri ve proje ile ilişkilendirilmemiş maliyetler dışında bulunan ve Kurul tarafından uygun bulunan giderler destek kapsamındadır.

27. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı 3. İŞBİRLİĞİ - GÜÇBİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI

28. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı • Programın Amacı • KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği anlayışı ile bir araya gelerek, ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuar ile ortak imalat ve hizmet sunumu ve benzeri konularda sunacakları projelerin desteklenmesi, • KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği anlayışında bir araya gelerek “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” üretilmesi, • KOBİ’lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına çözümünde zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması, • KOBİ’lerin bir araya gelerek kapasite ve rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesi, • Ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanması, • KOBİ’ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesi

29. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı Program ve Proje Limitleri Program Süresi 3 yıl 6-24 ay (+ 12 ay) Proje Süresi 250.000 TL. Geri Ödemesiz 500.000 TL. Geri Ödemeli Destek Üst Limiti 1. ve 2. Bölgelerde %50 3. ve 4. Bölgelerde % 60 Destek Oranı

30. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı • Desteklenecek Proje Konuları • Hammadde, ara mamul, mamul, lojistik ve diğer hizmetleri daha hızlı ve ucuz temin edebilmeleri amacıyla ortak tedarik, • Ürün ve hizmet geliştirmeleri, ürettikleri ürün ve hizmetleri yeni pazarlara sunmaları amacıyla ortak tasarım, • Ürün ve hizmet kalitelerini yükseltmek ulusal ve uluslararası pazar paylarını artırmak, marka imajı oluşturmak, uluslar arası pazarın ihtiyaçlarına cevap vermeleri amacıyla ortak pazarlama, • Ürün ve hizmet standartlarını geliştirmeleri amacıyla ortak laboratuar, • Üretim ve hizmet kapasitelerini, çeşitlerini, verimliliğini ve kalitelerini artırmak amacıyla ortak imalat ve hizmet sunumu konularında sunulacak KOBİ projeleri desteklenir. 32

31. İşbirliği-Güç birliği Destek Programı Desteklenecek Proje Giderleri • Bina inşaat veya tadilat, gayrimenkul alım, tefrişat, taşıt aracı alım ve kiralama, haberleşme, enerji ve su ile finansman giderleri, proje ile ilgili olmayan personel giderleri, proje ile ilişkilendirilmemiş diğer maliyetler, vergi, resim ve harçlar, işverene ait sosyal güvenlik primleri dışında bulunan ve Kurul tarafından uygun bulunan giderler destek kapsamındadır. 33

32. 4. AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYELUYGULAMADESTEK PROGRAMI

33. Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama • Programın Amacı Yeni ürün, yeni süreç bilgi ve/veya hizmet üretilmesi veya ticarileştirilmesi için araştırma, geliştirme, inovasyon ve endüstriyel uygulama projelerinin desteklenmesi suretiyle; • Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi, • Teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin desteklenmesi, • KOBİ’lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması ve Ar-Ge kapasitesinin artırılması, • Ar-Ge ve İnovasyon proje sonuçlarının ticarileştirilmesi ve endüstriyel uygulamasına destek sağlanası, 35

34. Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama 36

35. Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Proje Süresi • Ar-Ge ve İnovasyon Programı için en az12 (on iki), en çok 24 (yirmi dört) ay, • Endüstriyel Uygulama Programı için en çok 18 (on sekiz) ay, • Her iki program için de Kurul kararı ile 12 (on iki) aya kadar ek süre verilebilir. 37

36. 5. GİRİŞİMCİLİK DESTEK PROGRAMI

37. Girişimcilik Destek Programı • Program Amacı • Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla Uygulamalı girişimcilik eğitimleri, yeni girişimci ve İŞGEM Kurma ve İşletme desteklerinin sağlanması, • Başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulması, • Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması, • İş Geliştirme Merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi, • İstihdamın artırılması. 39

38. Girişimcilik Destek Programı Kapsam Girişimcilik Destek Programı 3 alt programdan oluşur: • Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi • Yeni Girişimci Desteği • İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği

39. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Girişimcilik Destek Programları • Minimum 60 saatlik eğitim ve atölye çalışmasından oluşan eğitim programını kapsar (girişimcilik özelliklerinin sınanması, iş fikri egzersizleri yapılması ve iş planı hazırlanması) • Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri KOSGEB veya diğer kurum ve kuruluşlar (üniversite, İŞKUR, meslek kuruluşu, belediye v.b. tarafından düzenlenebilir, • Eğitimler, genel ve özel hedef grupları (gençler, kadınlar, dezavantajlı gruplar) için düzenlenir, • Eğitimlere katılanlardan ücret alınmaz.

40. Yeni Girişimci Desteği Girişimcilik Destek Programı Bu destekten; • Uygulamalı girişimcilik eğitimini tamamlayarak işini kuran girişimciler ve • İŞGEM girişimcileri faydalanabilir.

41. Girişimcilik Destek Programı Yeni Girişimci Desteği Destek Unsurları

42. Girişimcilik Destek Programı İş Geliştirme Merkezi Desteği • İş Geliştirme Merkezleri, bünyesinde barındırdığı işletmelere, işletme geliştirme danışmanlığı, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis ekipmanı, ofis hizmetleri gibi hizmetler sunarak işletmelerin en kırılgan oldukları ilk yıllarını sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve büyümelerini sağlamak amacıyla kurulan ve işletilen merkezlerdir. • İşletme Geliştirme Merkezlerinin kuruluş başvurusu; belediyeler, üniversiteler, özel idareler, kalkınma birlikleri, meslek kuruluşları ve kar amacı gözetmeyen kooperatifler tarafından münferiden veya birlikte yapılabilir.

43. İş Geliştirme Merkezi Desteği Destek Unsurları Girişimcilik Destek Programı

44. 6. GENEL DESTEK PROGRAMI

45. Genel Destek Programı • Programın Amacı • KOBİ’lere yönelik işletme genel işletme geliştirme destekleri sağlanarak rekabet gücünü artırıcı bireysel faaliyetlerin desteklenmesi, • Proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’ler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuş sektörlerdeki KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması, • KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması, • Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBİ’nin bu desteklerden yaygın şekilde faydalanması, • KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi. 47

46. EK: Genel Destek Programı Destek Üst Limitleri ve Oranları Tablosu Genel Destek Programı Program Destek Üst Limit ve Oranları Genel Destek Programının süresi üç yıldır.

47. Yeni Destek Mevzuatının Kazanımları Yalın, esnek, dinamik ve erişimi kolay bir destek sistemi kurulmuştur, KOBİ’lerin yanı sıra, Girişimciler, Meslek Kuruluşlarının KOBİ’lere yönelik projeleri de desteklenmektedir, Proje bazlı destekleme sistemine geçiş sağlanmıştır, Performans değerlendirme ve izlemeye imkan sağlanacaktır, Kaynakların daha etkin ve verimli kullanımına imkân sağlanacaktır, KOBİ’lerimiz daha fazla proje geliştirme anlamında teşvik edilmektedir, Planlı programlı gelişme modeli teşvik edilmektedir, İşletmelerin daha yenilikçi olmaları, Ar-Ge ve yenilik, ortak işyapma ve girişimcilik ve rekabet gücünü artırıcı faaliyetler desteklenmektedir. 49

48. İLGİLERİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ KOSGEB ADANA HİZMET MEMERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ TEL:(322) 428 91 30 PbxFAKS:(322) 428 69 78 Web Adresi: http://www.kosgeb.gov.tr e-mail:adana@kosgeb.gov.tr