Kriteret e hartimit te teksteve

1. Kriteret e hartimit te teksteve Leksioni 6

2. Niveli i parë – vlerësimi i cilësisë së tekstit dhe përdorimit të tij. Ai konsiston: • në vlerësimin kritik të vetë tekstit, • të mjeteve të harxhuara për realizimin e tij, • të kushteve të përdorimit, efektivitetit të tij etj, me një fjalë, për të vlerësuar zbatimin në praktikë të tekstit. • Niveli i dytë – vlerësimi i dijeve të fituara nga nxënënsit. • vlerësimit të dijeve të fituara nga nxënësit, • se a jep teksti mundësi për të bërë plotësimin e mangësive, po qe se kjo është e nevojshme.

3. Vlerësimi duhet të të bëhet për të marrë një vendim. • Marrja e mendimeve per cilesine e teksteve. • Në varësi me situatën, vlerësuesi ose e merr vetë vendimin, ose vetëm epërgatit marrjen e vendimit për një nivel tjetër.

4. Parimi i triangulacionit Ai konsiston në krahasimin e informacionit të marrë nga tri burime të ndryshme. • Dallohen tri nivele triangulacioni: • triangulacioni i nivelit të parë: informacioni mblidhet nga persona të ndryshëm, që kanë të njëjtin status ( nxënës, mësues, prindër etj). • triangulacioni i nivelit të dytë: informacioni mblidhet nga persona që kanë statuse të ndryshëm (për shembull një mësues, një drejtor shkolle dhe një inspektor). • triangulacioni i nivelit të tretë: informacioni mblidhet me tre metodika të ndryshme, (për shembull intervistë me mësuesin, pyetësor për nxënësin dhe vëzhgim nga ana e vlerësuesit).

5. Tipet kryesore të vlerësimit të tekstit: • vlerësimi i procesit, • në fillim të procesit ka vend vlerësimi orientues: • Gjatë procesit një rëndësi të madhe ka vlerësimi rregullues. • vlerësimi i cilësisë së tekstit, • vlerësimi i përdorimit, • vlerësimi i efekteve mbi përdoruesit (mësuesit dhe nxënësit).

6. Fazat e përpunimit të tekstit shkollor • Përpunimi i tekstit shkollor kërkojn si minimum gjashtë vite pune dhe që, duhet të parashikohet deri në dhjetë vjet, po të përfshijmë në këtë proces edhe studimet paraprake, hartimin e planit, si dhe gjetjen dhe trajnimin e personave përkatës. • Në rastin ideal, përpunimi i një teksti shkollor duhet të kalojë në rreth njëzetë etapa. ….duke filluar që nga: • analiza e nevojave • dhe duke përfunduar: • me eksperimentimin e tekstit të përfunduar, • trainimet e zbatuesve, • recensat e herëpashershme • eksperimentimet e pjesshmë,

7. Përgatitja teknike e tekstit • Realizohet përcaktimi dhe përpunimi i parametrave bazë të tekstit: • numri i përafërt i faqeve, • formati, • numri i ngjyrave • Lloji i letres • Kopertina • Lidhja • Madhesia e shkrimit • Pasqyra e lendes

8. Të përdoren variante të ndryshme radhitjesh, gërmash të theksuara, italike, të ndryshohen përmasat e gërmave. • Për të vënë në dukje disa prej titujve ose paragrafeve, të përdoren sfonde të ndryshme. • Përdoren titujt, nëntitujt, ose logot për kalimin në çdo temë të re, apo për ndryshimin e tipit të veprimtarisë. • Evitohen përdorimet e titujve të gjatë. • Titujt të pasqyrojnë përmbajtjen maksimalisht saktë. • Respektohen përshkallëzimet (hierarkinë) e titujve.

9. ILUSTRIMET • A lidhet fotografia në kapak me përmbajtjen e tekstit? • A shoqërohen ilustrimet me legjendën e tyre? • A kanë titull ilustrimet? • A janë të përshtatshme shpjegimet që u janë vendosur ilustrimeve ? • A janë zgjedhur mirë ngjyrat e ilustrimeve? • A është i mjaftueshëm numri i ilustrimeve? • Përshtatja e ilustrimit me informacionin e transmetuar. • A e nxjerr qartë ilustrimi, informacionin që duhet të japë ? • A ka lidhje ndërmjet ilustrimit dhe tekstit të shkruar? • A mbart ilustrimi informacion plotësues në lidhje me përmbajtjen?

10. Kriteret shkencore lidhen: • Me vlerësimin e dijeve, të përftuara nga nxënësit. • Me qendrueshmërinë e dijeve. • Me integrimin e dijeve. • Me përshtatjen e përmbajtjes me synimet. • Me përshtatjen e objekteve të studimit, me nivelin e nxënësve. • Me vlerën shkencore të përmbajtjes. • Me koherencën e paraqitjes së lëndës. • Me shpërndarjen e përmbajtjes në tekst (sipas temave, krerëve).

11. Kritere pedagogjike • Kufizohet numri i koncepteve të reja (ose të fjalëve të reja) në një faqe. • Çdo koncept të ri shoqërohet me të paktën dy shembuj dhe, nëse është e mundur, edhe me kundër-shembuj. • Çdo koncepti të ri, ti ktheheni të paktën edhe dy herë të tjera gjatë tekstit. • Shumica e fjalëve të reja (tri të katërtat) duhen përmendur edhe një herë tjetër në tekst. • Të mbahet një gjatësi optimale e fjalive. • Të shmangen vargjet e fjalive shumë të shkurtëra.

12. Të mbahet një ekuilibër ndërmjet koncepteve të reja që futen me ndihmën e përkufizimeve me shkrim dhe atyre me ndihmën e ilustrimeve. • A jepen shembuj për sqarimin e koncepteve abstraktë? • Renditen ushtrimet sipas shkallës së rritjes së vështirësisë • Te kete në tekst punë praktike

13. Kriteret gjuhesore • A i përshtatet gjuha e tekstit moshës së nxënsve? • A i përshtatet gjuha e tekstit nivelit të përgatitjes së mësuesve? • A është gjuha e qartë dhe e saktë? • A janë vënë mirë në dukje fjalët e reja? • A jepet në tekst përkufizimi i fjalëve të reja? • A është e studjuar doza e fjalëve të reja në tekst? • A janë frazat aq të shkurtëra, saqë nxënësi t’i perceptojë ato me lehtësi? • A kanë fjalitë një gjatësi të mjaftueshme, për të mos shkëputur mendimin ?

14. Kriteret sociale • Emrave të djemve e vajzave; • situatave të përafërta me djemtë e vajzat; • situatave nga mjediset qytetare e fshatare; • tipeve të ndryshme te situatave: artizanati, teknologjia, jeta e përditshme (shkolla, familja, koha e lirë); • shtresave të ndryshme sociale: me nivel të lartë, mesatar dhe të ulët jetese • profesioneve të ndryshme, p.sh. ndërmjet atyre, që konsiderohen të dorës së parë, të dytë, apo të tretë. • Racave apo etnive të ndryshme etj.

15. Etapat e vleresimit • Perzgjedhja e mesuesve • Trainimi I tyre • Vleresimi • Certifikimi • Vleresimi I shkolles • Vleresimi I shtepive botuese