MONITOROWANIE I EWALUACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE IPET-u I PDW

1. MONITOROWANIE I EWALUACJADZIAŁAŃ W ZAKRESIE IPET-u I PDW

2. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi • Specjalne potrzeby edukacyjne według M.Bogdanowicz odnoszą się do tej grupy uczniów, która nie może podołać wymaganiom powszechnie obowiązującego programu edukacyjnego. Mają oni, bowiem znacznie większe trudności w uczeniu się niż ich rówieśnicy. • Są w stanie kontynuować naukę, ale potrzebują pomocy pedagogicznej w formie specjalnego programu nauczania i wychowania, specjalnych metod, dostosowanych do ich potrzeb, możliwości i ograniczeń. • Powinni być nauczani przez specjalistyczną kadrę pedagogiczną w odpowiednich warunkach bazowych przy uwzględnieniu odmiennych rozwiązań organizacyjnych.

3. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnegootrzymują uczniowie: Niepełnosprawni: • słabo słyszący i niesłyszący, • słabo widzący i niewidomi, • z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, • z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, • z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym, • z autyzmem, w tym z Zespołem Aspergera, • z niepełnosprawnościami sprzężonymi, Zagrożeni niedostosowaniem społecznym i niedostosowani społecznie.

4. Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (od daty wydania opinii do czasu rozpoczęcia nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej)

5. Inne orzeczenia lub opiniedotyczą ucznia : • z orzeczeniem o potrzebie indywidualnego nauczania • z orzeczeniem o potrzebie rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego • szczególnie uzdolnionego; (indywidualny program lub tok nauki) • ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia); • z zaburzeniami komunikacji językowej; • chorego przewlekle; • będącego w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; • z niepowodzeniami szkolnymi; • zaniedbanego środowiskowo lub wychowawczo (w związku z trudną sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi); • z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z wcześniejszym kształceniem się za granicą lub różnicami kulturowymi;

6. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi to różnorodne działania polegające na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia. Realizowana jest m.in. poprzez indywidualizację działań dydaktycznych, rewalidacyjnych, terapeutycznych zarówno na obowiązkowych, jak i na dodatkowych zajęciach edukacyjnych. ZA ORGANIZACJĘ POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ ODPOWIEDZIALNY JEST DYREKTOR

7. Organizacja pomocy

9. POZIOM DIAGNOSTYCZNY • 1. Rozpoznawanie potrzeb ucznia ■ potrzeby i możliwości, mocne strony i deficyty uczniów ■ zasoby szkoły

10. 2. Inicjowanie pomocy • na podstawie •  orzeczenia lub opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej • dostarczonej przez rodzica lub pełnoletniego ucznia •  wniosku nauczyciela lub specjalisty • dyrektor • niezwłocznie powołuje zespół i wyznacza osobę koordynującą

11. Dyrektor może powierzyć koordynowanie pracami kilku zespołów jednej osobie. Nie jest korzystnie, kiedy wszystkie zespoły są koordynowane przez tę samą osobę. Efektywnym rozwiązaniem może być powierzenie jednej osobie koordynowania prac zespołów uczniów z jednej klasy lub z podobnymi potrzebami i możliwościami. Dobrym rozwiązaniem wydaje się powołanie na koordynatora prac zespołu wychowawcy danej klasy.

12. II. POZIOM PROGRAMOWY 3. Planowanie wsparcia i koordynowanie działań zespół określa zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej ustala zalecane formy, sposoby i okresy udzielania uczniowi pomocy opracowuje dokumentację (KIPU → PDW, WOPFU → IPET) dyrektor ● na podstawie rekomendacji zespołu ustala formy, sposoby i okresy udzielania pomocy oraz wymiar godzin  proponuje rodzicom udział w pracach zespołu ● pisemnie informuje rodziców o ustalonych formach, sposobach, okresach i wymiarze godzin udzielanej pomocy ● wnioskuje o udział pracownika poradni psychologiczno-pedagogicznej w pracach zespołu, jeśli koordynator informuje dyrektora o takiej potrzebie Rodzice mogą wnioskować do dyrektora o udział innych osób.

13. III. POZIOM PRAKTYCZNY 4. Wspieranie każdy nauczyciel i specjalista realizuje zaplanowane zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie ze swoimi zadaniami i kompetencjami dyrektor  pełni nadzór jako osoba odpowiedzialna za organizację pomocy  monitoruje przez cały okres realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego oraz planu działań wspierających

14. 5. Ocena efektywności pomocy udzielanej przez zespół wyznaczony zespół nauczycieli i specjalistów analizuje wynikimonitorowania i przeprowadza ewaluację działań określonych w Indywidualnym Programie Edukacyjno-Terapeutycznym i Programie Działań Wspierających dyrektor • wskazuje osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie ewaluacji • przyjmuje raport po przeprowadzonej ewaluacji

15. MONITOROWANIE, czyli proces stałego, systematycznego zbierania danych, które podlegają analizie w celu określenia postępów ucznia i podejmowania świadomych decyzji odnośnie dalszej edukacji i wsparcia dla dziecka. Monitoring ma charakter ciągły, ma kluczowe znaczenie dla doskonalenia projektu w trakcie jego realizacji. Dane zebrane podczas monitoringu wykorzystywane są w ewaluacji. Monitorowanie osiągnięć i efektów pracy z uczniem realizującym Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny przeprowadzane jest w formie ponownej Wielospecjalistycznej Oceny Poziomu Funkcjonowania Ucznia. W przypadku ucznia lub grupy uczniów o jednorodnym lub zbliżonym rozpoznaniu, którzy uczestniczyli w realizacji Planu Działań Wspierających, monitorowanie przebiegu działań przeprowadzane jest w formie okresowej oceny efektywności udzielanego wsparcia i jest dokonywane po upływie czasu zalecanego w treści Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia.

16. EWALUACJA to badanie praktyczne oceniające; w celu wydania sądu o jakości, wartości, ważności przeprowadzonych działań, służy systematycznemu gromadzeniu, porządkowaniu i ocenie danych dotyczących zrealizowanych działań z zakresu udzielonej uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Aby przeprowadzić ewaluację, konieczne jest określenie kryteriów i wymagań. Ewaluacja ma określić stopień ich spełniania, na podstawie oceny przebiegu i efektów podejmowanych działań. Podczas prowadzenia ewaluacji wykorzystuje się dane z monitoringu. Materiały z ewaluacji powinny zostać wykorzystane w sprawozdaniu merytorycznym z przeprowadzanego przez dyrektora nadzoru pedagogicznego.

17. Ewaluacja i jej wyniki służyć mają przede wszystkim przedszkolu, szkole lub placówce, przynosząc informacje o tym, co należy poprawić lub doskonalić, aby przedszkole, szkoła lub placówka jak najlepiej realizowała swoje zadania. Wskazuje jak podnosić skuteczność i efektywność działań. Dla doskonalenia jakości pracy kluczowe znaczenie ma współpraca dyrektora z nauczycielami. Ewaluacja powinna być działaniem zespołowym – wskazane jest np. łączenie nauczycieli w zespoły dla wspólnego przeprowadzenia badań. Ewaluacja może pomagać w zapobieganiu sytuacjom problemowym bądź zapewniać szybkie i trwałe rozwiązywanie problemów, które już się pojawiły.

18. Ewaluacja jest użyteczna do rozpoznawania potrzeb i możliwości uczniów. Wspomaga proces podejmowania decyzji dotyczących planowania i realizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w kolejnych okresach nauki. Pozwala zidentyfikować słabe i mocne strony realizowanych działań. Jest użyteczna przy określaniu stopnia zgodności realizacji i rezultatów projektu z przyjętymi założeniami.

19. Z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach wynika, że: cytat: § 23. 1. Zespół dokonuje oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności realizowanych zajęć dotyczącej: 1) danej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej – po zakończeniu jej udzielania; 2) pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielonej w danym roku szkolnym – przed opracowaniem arkusza organizacji przedszkola, szkoły lub placówki, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy, na kolejny rok szkolny. 2. Na wniosek rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia, a także na wniosek nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze lub zajęcia specjalistyczne, a w przypadku klasy terapeutycznej – na wniosek wychowawcy klasy zespół dokonuje oceny efektywności tych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej przed upływem ustalonego przez dyrektora przedszkola lub szkoły okresu udzielania danej formy pomocy. 3. Dokonując oceny, o której mowa w ust. 1 i 2, zespół określa wnioski i zalecenia dotyczące dalszej pracy z uczniem, w tym zalecane formy, sposoby i okresy udzielania uczniowi dalszej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 4. Na podstawie oceny, o której mowa w ust. 2, dyrektor przedszkola lub szkoły decyduje o wcześniejszym zakończeniu udzielania uczniowi danej formy pomocy psychologiczno pedagogicznej.

20. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych ( § 5 ust.4 ) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach ( § 5 ust.4) cytat: Zespół, nie rzadziej niż raz w roku szkolnym, dokonuje okresowej, wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając okresową ocenę efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielonej uczniowi oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu.

21. PRZYKŁADOWY PLAN EWALUACJI

22. RAPORT Z EWALUACJI • Przedmiot badania i kontekst ewaluacji – zaprezentowanie tego, co i w jakich okolicznościach było badane. W tej części należy zawrzeć stosunkowo dokładny opis przedmiotu ewaluacji oraz przedstawić sytuację, jaka w tym czasie miała miejsce (zwłaszcza, jeśli mogła wywierać wpływ na prowadzone badanie). • Procedura badawcza (stosowane metody) – zaprezentowanie i uwiarygodnienie zgromadzonych danych. W tej części należy przedstawić koncepcję badania i projekt badawczy, tak aby jasna była struktura badania oraz sposoby zbierania informacji. W tym fragmencie powinny też się znaleźć krótkie opisy doboru próby badawczej oraz metod gromadzenia danych wykorzystywanych podczas ewaluacji.

23. Wyniki badania (informacja o zgromadzonych danych, interpretacja danych, wyniki badań) – zaprezentowanie zebranego materiału. W tej części należy przedstawić, w sposób uporządkowany, dane uzyskane podczas ewaluacji. W zależności od ich rodzaju można w tym fragmencie umieścić m.in.: opisy poparte cytatami (np. z dokumentów czy wywiadów), zestawienia porządkujące zebrane informacje, zestawienia liczbowe. • Wnioski z ewaluacji (z uwzględnieniem specyfiki badanego obszaru, potraktowaniem go jako całości, pokazaniem zarówno zalet, jak i słabości) – podsumowanie tego, czego dotyczyła ewaluacja. Wnioski powinny być przedstawione w zwięzły, jednoznaczny i konkretny sposób oraz wynikać bezpośrednio z zebranego materiału. • Rekomendacje (zalecenia i sugestie ułatwiające podejmowanie decyzji) – opis możliwych do wykonania działań doskonalących projekt wynikających z doświadczenia zdobytego podczas ewaluacji.

24. PRZYKŁADOWY UKŁAD TREŚCI RAPORTU: WSTĘP- data napisania raportu, nazwisko autora lub autorów, tytuł raportu 1. Opis ewaluowanego przedsięwzięcia/obszaru (Jakie to przedsięwzięcie? Dlaczego chcemy to badać?) 2. Opis ewaluacji (Jakie informacje chcemy uzyskać? Jakimi metodami się posłużyliśmy?) 3. Opis danych i ich zbierania (Jakie dane uzyskaliśmy w wyniku badania? Jakich danych nie udało nam się zdobyć i dlaczego? Kiedy i w jakich warunkach odbywało się zbieranie danych?) Podsumowanie (Zebrane na jednej stronie najistotniejsze zagadnienia poruszane w raporcie.) Wyniki (Prezentowane jako próba udzielenia odpowiedzi na pytania, które postawiliśmy projektując ewaluację.) Wnioski (Prezentowane np.: wg kryteriów ewaluacji) Zalecenia 8. Aneks (Powinien zawierać narzędzia, za pomącą których zbieraliśmy dane oraz dodatkowe materiały.)

25. Struktura raportu (zapożyczone z materiałów Ministerstwa Edukacji narodowej): · streszczenie raportu; · spis treści; · wprowadzenie (w którym prezentowane są informacje na temat przedmiotu badania oraz założeń badania – co było celem badania, jakie postawiono pytania ewaluacyjne i jakie przyjęto kryteria ewaluacji); · opis zastosowanej metodologii oraz źródła informacji wykorzystywanych w badaniu (w którym opisujemy zastosowane metody badawcze); · prezentacja wyników ewaluacji (w strukturze opracowanej na postawie pytań ewaluacyjnych); · wnioski (uwzględniające odwołanie się do przyjętych kryteriów ewaluacji) oraz rekomendacje; · aneksy (w których mogą być prezentowane tabelaryczne zestawienia wyników badań ilościowych, lista osób, z którymi przeprowadzono wywiady, lista przeanalizowanej dokumentacji, wykorzystane narzędzia badawcze, inne informacje, które uzupełniają treść raportu). Coraz częstszą praktyką jest zamieszczanie w aneksie również opisu zastosowanej metodologii, zamiast prezentacji jej w głównej części raportu, która skupia się wtedy jedynie na prezentacji wyników badania.

26. RAPORT Z EWALUACJI PDW przeprowadzonej w ………………………………………. w roku szkolnym ………………………… W roku szkolnym 2011/12 w ……………………. realizowany był Program działań Wspierających dla ………………………………………… We wrześniu 2011r. odbyło się pierwsze spotkanie Dyrekcji Szkoły i zespołu d/s uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Program realizowany był przez cały czas trwania roku szkolnego. W maju 2012 powołano zespół ewaluacyjny, na którym wytyczono cele badań, określono kto zostanie poddany badaniu i jakimi metodami zbierzemy potrzebne nam informacje. W tym samym miesiącu zespół d/s ewaluacji wewnętrznej opracował projekt ewaluacji wskazanego obszaru. Cele ewaluacji 1. Określenie, w jaki sposób wprowadzona oferta pomocy psychologiczno-pedagogicznej wpływa na poprawę funkcjonowania uczniów. 2. Sprawdzenie, na ile oferta pomocy odpowiada potrzebom i możliwościom uczniów. 3. Zbadanie, czy oferta pomocy jest modyfikowana i wzbogacana i czy wpływa na rozwój zainteresowań uczniów. Odbiorcy Dyrekcja, nauczyciele, rodzice, uczniowie. Wykonawcy ewaluacji Wskaźniki ewaluacji 1. Nauczyciele realizują PDW odpowiednio stworzony dla grupy uczniów. 2. Każdy uczeń realizuje program dostosowany do jego potrzeb i możliwości. 3. Uczniowie są motywowani przez osiąganie wyników na miarę możliwości. 5. PDW są systematycznie doskonalone. 6. Programy zapewniają uczniom ciągły rozwój. Pytania kluczowe ewaluacji 1. W jaki sposób oferta pomocy umożliwia zmianę funkcjonowania uczniów? 2. W jaki sposób oferta pomocy odpowiada potrzebom uczniów? 3. W jaki sposób monitoruje się realizację pomocy? 4. W jaki sposób oferta edukacyjna jest modyfikowana i wzbogacana? Narzędzia badawcze  wywiad celowy z nauczycielami,  ankieta skierowana do uczniów,  wywiad z pedagogiem,  ankieta skierowana do rodziców uczniów,  ankieta skierowana do nauczycieli,  analiza dokumentów: PDW, KIPU, IPET, dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć pozalekcyjnych, przedmiotowe plany wynikowe, plany wychowawcze, plany profilaktyki szkolnej, udział uczniów w konkursach,

27. Ramy czasowe  Tworzenie projektu ewaluacji wewnętrznej – maj  Tworzenie narzędzi badawczych – maj  Przeprowadzenie badań – czerwiec - wrzesień  Analiza wyników badań – wrzesień  Tworzenie i prezentacja raportu – wrzesień  Wdrażanie wniosków – kolejny rok szkolny. Wyniki badań – odpowiedzi na pytania kluczowe Ad. 1 Analiza wywiadu wśród nauczycieli pozwala stwierdzić, że: 1) Oferta pomocy umożliwia zmianę funkcjonowania uczniów. 2) Nauczyciele realizują programy … Ad. 2 Z analizy ankiet przeprowadzonych wśród uczniów wynika, że oferta pomocy odpowiada potrzebom różnych uczniów …. Z analizy wypowiedzi pedagoga szkolnego wynika jasny wniosek, że nauczyciele realizując programy pomocy dostosowują ją do indywidualnych potrzeb i możliwości każdego dziecka. Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych zostały objęte pomocą psychologiczno – pedagogiczną na mocy Ustawy MEN z dnia 17. XI. 2010r., która mówi o łączeniu w procesie lekcyjnym funkcji edukacyjnej z funkcja terapeutyczną. Dla uczniów posiadających opinię PPP tworzy się tzw. PDW – Plany Działań Wspierających i Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia, które pozwalają indywidualizować pracę z dziećmi. Z analizy ankiet z rodzicami wynika, że szkoła zaspakaja potrzeby dzieci, a realizacja pomocy umożliwia im odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości. Placówka uwzględnia potrzeby uczniów z problemami w nauce. Stosowane na lekcjach metody i formy pracy są wystarczające dla kształtowania umiejętności i zdobywania wiedzy. Dzieci są motywowane przez nauczycieli do nauki. Wnioski wynikające z przeprowadzonej ewaluacji 1. Zwiększyć liczbę zajęć umożliwiających wyrównywanie szans edukacyjnych. 2. Zapewnić uczniom pomoce dydaktyczne dostosowane do ich dysfunkcji. 3. Praca szkoły skierowana ku uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest odbierana przez rodziców pozytywnie i należy ją kontynuować. Raport sporządziły: Raport i wynikające z niego wnioski zostały przyjęte do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu 22 czerwca 2012r. Dyrektor

28. Jakie aspekty udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej warto poddać ocenie: • 1. Zasoby używane do realizacji IPET lub PDW: •  styl i sposób pracy, jakość i częstotliwość kontaktów zarówno z dzieckiem, • jak i pomiędzy nauczycielami, specjalistami i rodzicami, •  rodzaj udzielonego wsparcia oraz stosowane metody pomocy •  częstotliwość i jakość kontaktów pomiędzy osobami realizującymi IPET lub PDW w ramach spotkań zespołu •  nakłady finansowe

29. 2. Skuteczność podejmowanych działań (uwzględniająca opinię ucznia i jego rodziców):  edukacyjnych,  wychowawczych,  informacyjnych,  zmian w środowisku szkolnym i pozaszkolnym,  współpracy ze specjalistami, trenerami spoza szkoły. 3. Zmiany i postępy w nauce i funkcjonowaniu społecznym ucznia

30. Prowadzenie ewaluacji związane jest z gotowością do zbadania i lepszego zrozumienia konsekwencji własnego działania. Dzięki temu ewaluacja może się stać:  istotnym elementem uczenia się i samodoskonalenia nauczycieli;  narzędziem systematycznej refleksji nad osiąganymi postępami pracy, prowadzonej w celu zwiększenia wydajności i skuteczności działań podejmowanych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;  forum wypowiadania opinii wszystkich kluczowych osób zaangażowanych w proces planowania i realizacji pomocy, zbieranych i dokumentowanych w celu wzmacniania współodpowiedzialności za prowadzone formy pomocy oraz jej efekty.

31. Zadania dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki:podsumowanie 1. Odpowiada za organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zatem nadzoruje i czuwa nad całością. 2. Jest osobą decyzyjną - ustala z organem prowadzącym i ostatecznie zatwierdza wymiar pomocy udzielanej uczniowi. 3. Jest osobą powołaną w sposób formalny do oficjalnych kontaktów z rodzicami (zaproszenia, powiadamianie o ustaleniach zespołu). 4. Jest osobą, która może wnioskować o udział przedstawiciela poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innego specjalisty w pracach zespołu.

32. 5. Przedstawia radzie pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru (nie rzadziej niż dwa razy w roku; w połowie roku szkolnego i do 31 sierpnia). 6. Wspólnie (z radą pedagogiczną) dokonuje refleksji nad wykorzystaniem wyników i wniosków w planowaniu dalszej pomocy psychologiczno- pedagogicznej na terenie szkoły. 7. Opracowuje harmonogram działań służących podniesieniu jakości pracy szkoły w obszarze udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 8. Modyfikuje plan nadzoru o realizację założeń IPET i PDW. 9. Powtórnie dokonuje ewaluacji – czy zaplanowane działania odniosły skutek i czy stopień spełnienia wymagań jest wyższy niż poprzednio.

33. Dziękuję za uwagę.