1 / 48

Dieet bij coeliakie en diabetes mellitus

Dieet bij coeliakie en diabetes mellitus. Mw. dr. Erica Hopman, d iëtist, Leids Universitair Medisch Centrum. Inhoud presentatie. Even voorstellen Dieet bij coeliakie Wet en etiket Dieet bij diabetes mellitus Koolhydraten De combinatie

teigra
Download Presentation

Dieet bij coeliakie en diabetes mellitus

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Dieet bij coeliakie en diabetes mellitus Mw. dr. Erica Hopman, diëtist, Leids UniversitairMedisch Centrum

  2. Inhoudpresentatie • Even voorstellen • Dieet bij coeliakie • Wet en etiket • Dieet bij diabetes mellitus • Koolhydraten • De combinatie • Knelpunten / aandachtspunten • Uw vragen Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  3. Dieet bij coeliakie Doel van behandeling: • Korte termijn: • verminderen en voorkomen van klachten Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  4. Doel van de behandeling • Middellangetermijn: • daling antistoffen, • goede voedingstoestand. • Langetermijn: • voorkomen van complicaties. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  5. Behandeling Hoe: Glutenvrij dieet Volwaardige voeding Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 5

  6. Gluten Eiwit in granen: • tarwe, • rogge, • gerst, • spelt, • kamut. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  7. Glutenbevattende voedingsmiddelen Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  8. Functionele eigenschappen van gluten • Structuur / stevigheid. • Bindmiddel. • Glansmiddel. • Vochtregulator. Daarom veelvuldig gebruikt in voedingsmiddelenindustrie. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  9. Gluten vind je ook in: Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  10. Gluten ook in: Niet-voedingsmiddelen: Medicijnen, vitamine-mineralensupplementen, knutselmateriaal, spaarzegels, cosmetica (lippenstift), rokerstandpasta of kleefpasta. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  11. Wat zijn de mogelijkheden Drie categorieën voedingsmiddelen: • Van nature glutenvrij, onbewerkt. • Op basis van ingrediënten geen gluten. • Speciaal gemaakt voor glutenvrij dieet : glutenvrije dieetproducten. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  12. 1. Van nature glutenvrij • Glutenvrije voedingsmiddelen: aardappel, groente, fruit, melk, kaas, olie, roomboter, vlees, vis, wild, gevogelte, ei, peulvruchten, noten, zaden, pitten, thee, koffie, suiker, honing, verse en gedroogde kruiden en specerijen. • Glutenvrije granen: rijst, mais, gierst, haver*, boekweit, teff, amarant, quinoa, sorghum. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  13. Gras families Kagnoff. J Clin Invest 2007;117:41-9 Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  14. 2. Op basis van ingrediënten geen gluten Warenwet: • 14 Allergenen, waaronder tarwe en gluten, verplichte vermelding op verpakking, ongeacht hoeveelheid. • Maltose, malto-dextrine en glucosestroop: vrijstelling van etikettering. • Voor coeliakie soms verwarrend: • Ingrediënten geven aan: bevat tarwe → toch glutenvrij logo, • Clausule: ‘geproduceerd in een omgeving waar tarwe wordt verwerkt’. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  15. Etiket glutenvrij voedingsmiddel, verwarring tarwe Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  16. Etiket glutenvrij voedingsmiddel met besmettingsrisico Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  17. Etiket glutenvrij voedingsmiddel Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  18. Hulpmiddelen • Glutenvrije merkartikelenlijst, Voedingscentrum. • www.livaad.nl. Valkuilen: • Geen gluten analysetest. • Contaminatie wordt niet op etiket vermeld. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  19. 3. Glutenvrije dieetproducten Europese verordening 41/2009, voorheen Codex Alimentarius: 200 mg gluten/kg → verlaagd naar 20 mg gluten/kg • 2 categorieën: • 20 mg gluten/kg = glutenvrij • 20-100 mg gluten/kg = laag in gluten Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  20. Glutenvrije dieetproducten tekst glutenvrij en /of Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  21. Etiket glutenvrij dieetproduct Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  22. Wat geeft vaak onduidelijkheid • Gewoon tarwezetmeel / glutenvrij tarwezetmeel. • Wel of niet gebruiken? → Vermijden bij aanhoudende klachten. • Diverse glutenvrije logo’s. • Glutenvrij logo op van nature glutenvrije voedingsmiddelen, zoals aardappelen, melk, etc. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  23. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  24. Volwaardige voeding • Extra aandacht voor: • Vitamine B1 en foliumzuur (B11), • IJzer, • Voedingsvezel, • Jodium, • Calcium, • Vitamine D. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  25. Dieet bij diabetes Doel van de behandeling: Korte termijn: • beperken acute klachten van hypo- en hyperglycemie. (Middel-)lange termijn: • goede diabetesinstelling, • goede voedingstoestand. Lange termijn: • voorkomen of uitstellen van late van complicaties. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  26. Behandeling Hoe: Volwaardige voeding. Rekening houdend met koolhydraatinname, goede vetsoorten en natrium. Diabetesmedicatie. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 26

  27. Koolhydraten • Zetmeel • Vruchtensuiker Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 27

  28. Koolhydraten • Melksuiker • Suiker Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 28

  29. Koolhydraten • Glucose Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 29

  30. Koolhydraat-insuline ratio hoeveelheid koolhydraten per maaltijd ----------------------------------------------------- aantal eenheden kortwerkende insuline Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 30

  31. Rekenen met koolhydraten • koolhydraten (gram) • 2 sneden bruinbrood 32 • halvarine 0 • 1 plak 48+ kaas 0 • 1 jam 9 • 1 beker halfvolle melk 11 • Totaal 52 gram Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 31

  32. Koolhydraat-insuline ratio • Ratio berekenen: • 52 gram koolhydraten • 10 EH kortwerkende insuline • 52/10= 5 • koolhydraat-insuline ratio = 5 • → dus: 1 EH insuline op 5 gram koolhydraten Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 32

  33. Koolhydraat-insuline ratio Voorwaarde: stijging bloedsuiker 2 mmol na de maaltijd. De ratio kan per maaltijd verschillen. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 33

  34. De combinatie : Richtlijnen Goede Voeding • 6-7 sneetjes glutenvrij brood • 2 ons groente • 2 stuks fruit • 3-4 aardappelen, rijst, glutenvrije pasta, peulvruchten • 450 ml melkproducten ; 1,5 plak kaas • 100-125 g vlees, - vervanging, vis, kip, ei • 30-35 g halvarine • 1 eetlepel vloeibaar bak-en braad vet • 1,5-2 liter vocht Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  35. Lijkt heel veel…….. • Totale energie Richtlijnen Goede Voeding: 1400 kcal • Advies: • Mannen: 2500 kcal/d • Vrouwen: 2000 kcal/d Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 35

  36. Natrium • Gemiddelde Nederlander 9 gram zout/dag = 3600 mg natrium • Aanbeveling max. 6 gram zout/dag = 2400 mg natrium • Natriuminname speelt rol bij bloeddruk → risico hart – en vaatziekten Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 36

  37. Vetten • Vet is nodig • ‘goede’ en ‘slechte’ vetsoorten • Risico hart- en vaatziekten • Overgewicht Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 37

  38. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 38

  39. Gewicht • goed gewicht : BMI 20-25 kg/m2 Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 39

  40. Snel te zwaar 140 kcal per week te veel → gewichtstoename 1 kg per jaar • 1 handje pinda’s • 1 glas zoete witte wijn • 1 glas dubbeldrank • 1 glas chocolademelk • 1 croissant • 1 chocolade koekje

  41. Beweging Om 140 kcal te verbranden: • 14 minuten hardlopen • 19 minuten fietsen • 21 minuten zwemmen • 35 minuten wandelen

  42. Nederlandse Norm Gezond Bewegen • Tenminste 5 dagen per week gedurende een half uur matig intensief bewegen. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 42

  43. Voordelen lichaamsbeweging •  cholesterol •  insulinegevoeligheid •  bloeddruk • Ondersteunt • gewichtsreductie Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 43

  44. Knelpunten - koolhydraten • Glutenbevattend = koolhydraatbevattend → effect op bloedglucose → evt. aanpassing medicatie. • Koolhydraatgetallen op verpakkingen. • Zelf gebakken: koolhydraten vanuit ingrediënten berekenen. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 44

  45. Knelpunten - hypo • Eerst ‘snelle suikers’: • druivensuiker (dextro, hypofit), limonade, sap • Indien nodig ‘langzame suikers’: • (gedroogd) fruit, glutenvrije repen, crackers, toast, tussendoorbiscuit. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 45

  46. Samengevat • Gluten. • Koolhydraten. • Hypo. • Niet te weinig: vitamine B1, foliumzuur, voedingsvezel, ijzer, jodium, calcium, vitamine D. • Niet te veel: natrium, vet. • Ongewenst gewichtstoename. Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC 46

  47. Dank voor uw aandacht Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

  48. Verdere informatie Voor patiënten: www.glutenvrij.nl ; info@glutenvrij.nl ; dietist@glutenvrij.nl  www.dvn.nl ; info@dvn.nl ; Diabeteslijn 033-4630566 www.voedingscentrum.nl Voor diëtisten of andere professionals: Diëtisten Info Netwerk Coeliakie (DINC) www.dinc-online.nl ; info@dinc-online.nl  www.dnodietist.nl ; dno@nvdietist.nl www.voedingscentrum.nl Coeliakie en diabetes, 31 oktober 2012, NCV, LUMC

More Related