580 likes | 1.44k Views
Motywowanie uczniów do nauki. „Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi „ Janusz Korczak .
E N D
„Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi „ Janusz Korczak
„O wiele lepiej jest, gdy na właściwie postawione pytanie otrzymamy nieprecyzyjną odpowiedź, niż gdybyśmy na złe pytanie otrzymali odpowiedź precyzyjną” Joseph S. Renzulli
Niechętny stosunek donauki może być wynikiem: • obniżonej sprawności umysłowej i psychoruchowej dziecka, utrata wiary w siebie, • zaburzeń emocjonalno-społecznych , • niewłaściwego oddziaływania środowiska rodzinnego,
Motywacja - jest to proces powstania, podtrzymania i ukierunkowywania działania; podtrzymuje określone zachowania ludzi mające doprowadzić do osiągnięcia określonych celów.
osiągnięcie celu musi być postrzegane przez człowieka jako użyteczne prawdopodobieństwo realizacji celu przez jednostkę musi być wyższe od zera Proces ten zachodzi, gdy spełnione są dwa warunki:
Motywacja wewnętrzna to tendencje do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na jego treść, czyli osobistą satysfakcję lub przyjemność. Cechą tej motywacji jest ciekawość, związana z potrzebą samo determinacji i skuteczności działania. Motywacja zewnętrzna to tendencje do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na pewne konsekwencje, do których one prowadzą, związane z poczuciem, że przyczyna i kontrola działania ma charakter zewnętrzny i nie zależy od nas. Wyróżniamy dwa rodzaje motywacji: wewnętrzną i zewnętrzną.
Nauczyciele, którzy wyzwalają wewnętrzną motywację u uczniów : • znają potrzeby każdego ucznia • są zainteresowani rozwojem każdego ucznia • są konsekwentni i zdecydowani w sprawach reguł, nieprzekraczalnych granic i zadań • widzą możliwość osiągnięcia sukcesu przez każdego ucznia • odnoszą się z szacunkiem do starań i wkładu pracy każdego ucznia
„Nauczyciel ma obowiązek doprowadzić do tego, że uczeń będzie się uczyć wytrwale i z zapałem, że konsekwentnie będzie się starał wykonać zadanie stawiane mu w toku nauki. Obowiązek ten zostanie spełniony, jeśli nauczyciel zdoła wzbudzić w swoich uczniach i utrzymać motywy uczenia się. (...) Niemal w każdym momencie swojej pracy nauczyciel decyduje, jak wpływać, jak podtrzymywać, jak wzmocnić motywację uczniów. Jak przenosić je z obszaru na obszar.”
Aby nauczyciel mógł motywować uczniów do pracy, sam musi tę motywację posiadać.
W przypadku nauczyciela możemy wskazać zasadnicze cele jego działania, ustrukturyzować je. Temat „nauczyciel” sugeruje, że osoba wykonująca tę rolę organizuje i kieruje procesem dydaktycznym, organizuje pracę pozalekcyjną uczniów, współpracuje z instytucjami społecznymi, pogłębia własną wiedzę i doskonali umiejętności pedagogiczne.
„Nauczając masz wypracować u swojego ucznia takie wewnętrzne zainteresowanie tym, czego masz zamiar go nauczyć, że każdy inny przedmiot uwagi zostaje przepędzony z jego myśli, następnie przedstaw mu temat tak sugestywnie i frapująco, by zapamiętał go, aż do śmierci, na koniec wzbudź w nim zżerającą go ciekawość i pragnienie poznana następujących elementów wiedzy związanych z tym tematem” Ch. Galloway 1988r.
Kwalifikacje nauczyciela nie są równoważne kompetencjom, gdyż te pierwsze to czasami tylko papier.
Kompetencje specjalistyczne, dydaktyczne i psychologiczne ważne są, by umieć: • Rozplanować zajęcia tak, aby w ciągu roku udało się zrealizować podstawę programową; • Logicznie skonstruować lekcję, aby na wszystkie jej ogniwa poświęcić odpowiednią ilość czasu, mieć czas na utrwalenia, wyjaśnienia i odpowiadanie na pytania; • Precyzować cele, zarówno ogólne, jak i operacyjne tak, by faktycznie je osiągnąć; • Uwzględniać cykl uczenia, poczynając od konkretnego przeżycia (doświadczenia) poprzez refleksję, obserwację, aż do umiejętności uogólnienia i wyciągania wniosków; • Dobrać techniki zachęcania uczniów do aktywności np. poprzez metody aktywne, by wciągnąć ich do współtworzenia lekcji.
Techniki motywowania uczniów do nauki: • Praca w grupach sprawia, że wzrośnie jakość pracy, zdolności i umiejętności członków grupy uzupełniają się i sumują, grupa daje oparcie i poczucie przynależności, uczniowie lepiej się komunikują; • Istotne jest także ustawienie ławek. Tradycyjne, czyli w rzędach, dobre jest na pracę klasową lub na pracę w parach. Do pracy w grupie ustawiamy stoły tak, aby wszyscy mieli ze sobą kontakt. Na godzinach wychowawczych zauważyłam, że najlepsze jest ustawianie krzeseł w kręgu (bez ławek, chyba, że są one potrzebna do jakiejś pracy warsztatowej); • Jeśli jest to możliwe, warto korzystać z pomocy urządzeń audiowizualnych lub komputerowych. Informacje docierają wtedy poprzez różne zmyły, co sprzyja zapamiętywaniu; • Warto też przygotowywać tzw. gotowe kserowane zadania (np. na sprawdzian lub powtórzenie wiadomości) lub ważne do lekcji informacje. Nie tracimy wtedy czasu na dyktowanie i mniejsze jest prawdopodobieństwo pomyłki u ucznia na skutek błędnie zrozumianej informacji. • Stosowanie możliwie różnych metod nauczania i umiejętne dostosowywanie ich do tematu, celu i stylu uczenia; • Zwracanie uwagi na potrzeby uczniów. Nie należy mówić monotonnie – modulujemy głosem, pozwalamy uczniom na zadawanie pytań w każdym momencie lekcji. Pozwólmy im pofantazjować (nawet na matematyce jst to możliwe); • Lekcje powinny być jak najatrakcyjniejsze dla uczniów.
Motywy skłaniające ucznia do nauki: 1. wpływ sugestywny nauczyciela 2. obawa przed złą oceną3. ciekawość i zainteresowanie4. ambicja5. siła nawyku6. praktyczna przydatność wiedzy7. potrzeba uzyskania świadectwa szkolnego8. motywy ideowe i światopoglądowe
Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela : •Poziom napięcia, jakie w uczniach wytwarza osiąganie danego celu uczenia się. /Umiarkowany poziom napięcia i pomaganie uczniom w ustanawianiu sobie celów służą motywacji/. •Koloryt emocjonalny. / Nauczyciel może nadawać zadaniu pozytywny, negatywny lub neutralny koloryt emocjonalny/. •Poziom poczucia sukcesu powiązany jest za stopniem trudności zadania i włożonym w nie wysiłkiem. /Skuteczny nauczyciel uczy się, jak dostosowywać stopień trudności zadania do danego ucznia/. •Poziom zainteresowania. /Nauczyciel ma duże możliwości nawiązywania do zainteresowań uczniów/ •Sprzężenie zwrotne. /Informacje zwrotne dotyczą tego, co uczeń powinien poprawić, jak i tego, co wykonuje dobrze/. •Kształtowanie motywów panowania i afiliacji. /Uczniowska potrzeba panowania zostaje zaspokojona, jeśli uczeń czuje, że ma pewien wpływ na swoje środowisko dydaktyczne i na zadania. Potrzebę afiliacji nauczyciel może skierować na właściwą drogę poprzez wprowadzenie zespołowych struktur dydaktycznych celów i nagród; nie żałując czasu, pomoże uczniom utworzyć grupę klasową/.
Sposoby motywowania uczniów wg Hanny Hamer: 1.Stwórz luźną, nieformalną atmosferę podczas lekcji, demonstruj poczucie humoru, żartuj: spraw, aby nauka w zabawie stała się przyjemnością. 2.Szanuj odmienne zdanie uczniów i zachęcaj ich do samodzielnego, krytycznego, twórczego myślenia. 3.Staraj się być lubianym nauczycielem. 4.Reaguj na potrzeby uczniów, np. kiedy mówią Ci, że czegoś nie rozumieją lub gdy demonstrują objawy zmęczenia, zniechęcenia lub znudzenia. 5.Stosuj pomoce audiowizualne. 6.Dostosowuj metody nauczania do stylów uczenia się uczniów. 7.Dbaj, aby poziom motywacji uczniów nie był zbyt niski (wtedy nic nie robią), ani za wysoki (wtedy dochodzi do dezorganizacji myślenia i działania, zwłaszcza w sytuacjach trudnych). 8.Obniżaj w grupie uczniów poziom napięcia i lęku; im wyższy lęk, tym mniejsza sprawność intelektualna. 9.Próbuj zaciekawiać uczniów i rozwijać ich zainteresowania; motywy poznawcze (pragnienie wiedzy i rozumienia) dają znacznie lepsze i trwalsze efekty niż czysto egocentryczne (rywalizacja, pokazanie swojej wyższości) i zewnętrzne (nauka dla stopnia i sprawienia przyjemności innym osobom). 10.Oczekuj od uczniów tego, co w nich najlepsze i mów im o tym.
11.Dostosuj wymagania do górnej granicy możliwości uczniów: niech mają poczucie osiągalności celu, ale przy dużym wysiłku; tylko wtedy bowiem nauka może być dla nich w pełni satysfakcjonującym wyzwaniem.12.Przypominaj uczniom, że niepowodzenia i błędy to normalny etap na drodze do doskonalenia się.13.Ucz wyciągania konstruktywnych wniosków z porażek.14.Zachęcaj do odnoszenia sukcesów.15.Omawiaj konkretne korzyści, jakie można odnieść z każdej lekcji.16.Chwal uczniów często; także za najdrobniejsze osiągnięcia.17.Nagradzaj współpracę.18.Przyznawaj się do błędów, okazuj, że jesteś omylny, ponieważ to zwiększa sympatię uczniów do Ciebie i modeluje zachowanie uczniów (stanowi wzór do naśladowania).19.Utrzymuj własną motywację do pracy na wysokim poziomie: bądź entuzjastyczny.20.Kontroluj własny poziom stresu.
RECEPTA DLA NAUCZYCIELA NA SUKCES UCZNIA 1.Przekonaj ucznia, że naprawdę lubisz go uczyć.2.Mów jasno, głośno, wyraźnie, z zapałem.3.Dbaj o właściwe tempo mówienia.4.Mów z zapałem.5.Bądź swobodny i baw się razem z uczniem podczas nauki.6.Okazuj mu zaufanie.7.Wyraźnie określ cele.8.Pokaż korzyści.9.Bądź przygotowany do lekcji.10.Dobrze organizuj lekcję.11.Rób duże, przejrzyste i łatwe do oglądania pomoce naukowe.12.Ogranicz do minimum czynniki rozpraszające uwagę.13.Dbaj o dobry nastrój ucznia.14.Nie nudź.15.Przypominaj informację, kiedy uczeń zaczyna ją zapominać.16.Polegaj na nim, stawiaj na niego, wierz w jego możliwości.17.Bądź dla niego oparciem, bądź po jego stronie.18.Nie oszukuj go.19.Dotrzymuj przyrzeczeń.
20.Udzielaj odpowiedzi na najtrudniejsze pytania.21.Jeśli coś mu się nie uda, zrozum go, ale nie okazuj litości, zachęć do dalszej pracy.22.Zachęcaj go do chwalenia się kolejnymi osiągnięciami.23.Chwal za wszystko, co da się pochwalić.24.Mów mu często jak podoba Ci się jego praca, doceniaj go.25.Nigdy nie przerywaj, kiedy on mówi.26.Pozwól mu kontynuować Twoją myśl na jego sposób.27.Słuchaj uważnie upewniając się, że dobrze rozumiesz.28.Rozwijaj jego samodzielność.29.Zachęcaj do krytycznego myślenia.30.Okazuj mu swoje pozytywne uczucia.31.Pokaż mu, że jesteś człowiekiem omylnym i popełniającym błędy.32.Stosuj różne metody nauczania - bądź nieszablonowy i ekscytujący.33.Odnoś do rzeczywistości to, czego go uczysz - niech praktyka uzupełnia teorię.34.Kończ lekcję w takim momencie, żeby miał poczucie niedosytu (jak w dobrym serialu).
Nauczanie „powinno” być procesem, który skłania uczniów do przejmowania kontroli nad własnym uczeniem się. Nauczyciel „ma być” osobą motywującą uczniów do pracy. Aby mógł to czynić skutecznie „powinien” poznać ucznia, jego indywidualne potrzeby i zainteresowania, skoncentrować uwagę na sposobach skłaniania uczniów do tego, by czuli się odpowiedzialni za własną naukę i aktywnie w nią się angażowali, nagradzać swoich uczniów oraz zachęcać, by sami się nagradzali i byli dumni z tego, czego dokonali. To z całą pewnością przyczynia się do zaistnienia właściwego klimatu, w którym uczniowie czują, że się o nich dba. Nauczyciel musi stworzyć dobre relacje z uczniami i klimat charakteryzujący się wzajemną troską i wsparciem, bo tylko w ten sposób może wyzwolić uczniowską naturalną motywację do nauki, a przecież o to właśnie w nauczaniu chodzi.
By stworzyć przyjazny klimat należy: • być zadowolonym z pracy • zwracać uwagę na to co pozytywne • utrzymywać porządek • zachęcać uczniów do podejmowania ryzyka • mieć poczucie humoru • umieć przebaczać i zapominać • być zrelaksowanym
Wskaźniki pozytywnego klimatu: • uczniowie znają się, pomagają sobie • są do siebie nastawieni przyjacielsko • zachęca się uczniów, aby przejawiali różnorodne zainteresowania • nauczyciele są wyczuleni na społeczne i emocjonalne potrzeby poszczególnych uczniów • uczniowie uczestniczą w podejmowaniu decyzji
Po czym można poznać, że w klasie panują warunki wyzwalające w uczniach to, co w nich najlepsze?Wg Merrill Harmin
Uczniowie nie sprawiają wrażenia zawstydzonych. • Nie trwają w nieustannej gotowości do sprostania każdemu zadaniu czy wygrania kolejnej rozgrywki. • Sprawiają wrażenie osób pełnych szacunku dla siebie samych, świadomych swoich możliwości oraz wiedzących, że ich wartość jako istot ludzkich nie zależy od sukcesu lub pochwały. • Siedzą wyprostowani. • Czują się w klasie bezpiecznie, są odprężeni i całkowicie pochłonięci nauką. • Uczniowie z zaangażowaniem zajmują się pracą. Nie oznacza to jednak, że pracują gorączkowo, z niepokojem czy w napięciu. • W klasie panuje umiarkowany gwar i ruch. Nie ma przestojów w nauce. • Uczniowie nie zerkają na zegarki w oczekiwaniu na koniec lekcji, za to z widoczną przyjemnością i zainteresowaniem zajmują się pracą. • Uczniowie są samodzielni, kierują się wewnętrzną motywacją. Biorą odpowiedzialność za swoje poczynania. • Dokonują samodzielnych wyborów, sami decydują, kiedy są gotowi do pracy i kiedy ją skończą. • Nie trzeba wydawać im drobiazgowych poleceń.
Uczniowie dbają o dobre relacje z innymi, także z nauczycielem. Słuchają siebie nawzajem. • Akceptują innych i czują się akceptowani. Okazują sobie nawzajem szacunek. Nie lekceważą innych i sami nie czują się odrzuceni. • W sytuacjach konfliktowych uczniowie i nauczyciele dążą do znalezienia rozwiązania problemu. • Atmosfera panująca w kasie sprzyja wyzwalaniu tego, co w każdym z uczniów najlepsze. Uczniowie chętnie ze sobą współpracują, nie izolują się od grupy. • Uczniowie uważni i czujni. Nie nudzą się, nie starają się tylko przetrwać dnia. Nie podchodzą do swoich zadań w sposób bezmyślny. • Widać w nich skupienie i twórczy wysiłek. Uczniowie są świadomi swojego udziału w procesie wspólnego uczenia się i są wrażliwi na opinie i uczucia innych uczniów.
Wskaźniki negatywnego klimatu: • nauczyciel traktuje pewnych uczniów lepiej niż innych • zadania stawiane przed uczniami są zbyt trudne • wśród uczniów ciągle zdarzają się napięcia i kłótnie • kładzie się nacisk na wzajemną rywalizację pomiędzy uczniami
Atmosfera w klasie zmienia się na niekorzyść: • uczniowie wdają się w utarczki, obwiniają się nawzajem, tracą wiarę w siebie – obniża się poczucie własnej wartości wśród uczniów • w klasie wyczuwa się apatię – słabnie zaangażowanie • uczniowie stają się bierni, wykonują tylko to co im się każe – słabnie samodzielność • uczniowie złośliwie odnoszą się do siebie, niektórzy czują się odrzuceni – zanika poczucie wspólnoty • uczniowie są nieuważni, znudzeni, udzielają bezmyślnych, powierzchownych odpowiedzi – słabnie świadome uczenie się
Triadowy model struktury zdolności F. J. Mönksa oparty o teorię J. S. Renzulliego szkoła rówieśnicy zaangażowanie w zadanie ponadprzeciętne zdolności twórczość rodzina
„ Uzdolnione i utalentowane dzieci to te, które zostały zidentyfikowane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach jako te, które mają predyspozycje do wybitnych osiągnięć. Są to dzieci, które wymagają zróżnicowanych programów nauczania i/lub dodatkowych możliwości poza tymi, których dostarczają normalne programy szkolne. Do grupy tej zalicza się zarówno te dzieci, które mają już na swym koncie wybitne osiągnięcia, jak i te, które mają ku temu predyspozycje”.
Uczniowie często funkcjonują w grupach rówieśniczych nieodpowiednio. Zdarza się, że są oni wyobcowani, odizolowani od pozostałych kolegów, nie znajdują wśród nich partnerów o podobnym poziomie intelektualnym. Niejednokrotnie bywa tak, że uczeń np. z powodu częstego zadawania pytań jest kłopotliwy dla nauczyciela, co wpływa na sposób jego oceniania.
Kwestionariusz wielorakiej inteligencji Wypełnij poniższy kwestionariusz, przypisując wartość liczbową każdemu stwierdzeniu, które twoim zdaniem jest prawdziwe w odniesieniu do ciebie. Jeśli w pełni się z nim zgadzasz, postaw cyfrę 5. Jeżeli sądzisz, że nie masz z nim nic wspólnego - wstaw 0. Użyj cyfr od 5 do O, aby określić stopień prawdziwości poszczególnych stwierdzeń.
Posiadam uzdolnienia manualne • Posiadam dobre wyczucie kierunku • Posiadam naturalną umiejętność rozwiązywania sporów między przyjaciółmi • Łatwo zapamiętuję słowa piosenek • Potrafię wyjaśniać w prosty sposób trudne zagadnienia • Robię wszystko krok po kroku • Dobrze znam samego siebie i rozumiem, dlaczego postępuję tak, a nie inaczej • Lubię ćwiczenia grupowe i spotkania towarzyskie • Dobrze uczę się, słuchając wykładów i wywodów innych ludzi • Słuchając muzyki, doznaję zmian nastroju • Lubię krzyżówki, łamigłówki i problemy logiczne • Tablice, zestawienia i pomoce wizualne odgrywają dla mnie ważną rolę podczas uczenia się • Jestem wrażliwy na nastroje i uczucia otaczających mnie ludzi • Najlepiej uczę się, kiedy muszę wziąć się w garść i zrobić coś samemu • Zanim zechcę się czegoś nauczyć, muszę zobaczyć, jaką będę miał z tego korzyść • Podczas nauki i rozmyślań lubię spokój i samotność • Potrafię usłyszeć poszczególne instrumenty w złożonych utworach muzycznych • Łatwo przychodzi mi wywołanie w wyobraźni zapamiętanych i wymyślonych obrazów • Posiadam bogaty język i potrafię się nim posługiwać • Lubię robić notatki • Posiadam dobre poczucie równowagi i lubię ruch fizyczny • Potrafię dostrzegać strukturę przedmiotów i związki między różnymi rzeczami • Potrafię pracować w zespole i korzystać z cudzych doświadczeń • Jestem dobrym obserwatorem i często zauważam rzeczy uchodzące uwadze innych • Często bywam niespokojny • Lubię pracować lub uczyć się niezależnie od innych • Lubię komponować muzykę • Potrafię radzić sobie z liczbami i problemami matematycznym
KLUCZ DO KWESTIONARIUSZA WIELORAKIEJ INTELIGENCJI typy inteligencji stwierdzenia suma punktów Lingwistyczna 5 9 19 20 Punkty ........................ Matematyczno- logiczna 6 11 22 28 Punkty ........................ Wizualno- przestrzenna 2 12 18 24 Punkty ........................ Muzyczna 4 10 17 27 Punkty ........................ Interpersonalna 3 8 13 23 Punkty ........................ Intrapersonalna 7 15 16 26 Punkty ........................ Kinestetyczna 1 14 21 25 Punkty ........................
Celem pracy z uczniami jest: zdiagnozowanie klasy pod względem ich zdolności, zainteresowań oraz problemów ich dotykających, zadawanie uczniom dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych, korygowanie przez uczniów błędów kolegów (szukanie błędów w rozumowaniu), prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji (czasami przygotowywanie całej lekcji), zachęcanie ich do czytania czasopism związanych z danym przedmiotem, zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi, organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań trudniejszych, samodzielne poznawanie przez ucznia nowego materiału (ewentualne niejasności konsultuje z nauczycielem), przekazywanie pod opiekę stałą lub doraźną uczniów słabych uczniom zdolnym, powierzanie im przewodnictwa w grupach lekcyjnych.
Ogólne zasady motywowania • Nagradzanie niezależnego myślenia. Postawa partnerska w kontaktach nauczyciel – uczeń. Okazywanie sympatii. • Uatrakcyjnienie lekcji różnymi sposobami, np. wprowadzenie dramy, innych metod wizualizacji – stymulując w ten sposób twórczość ucznia, wzbogacanie nauczania elementami gier, pokazy, wyście w teren itd. • Wyraźne określenie celów lekcji, omawianego tematu, skierowanie uwagi uczniów na praktyczną wartość nauczonych wiadomości i umiejętności. • Umożliwianie uczniowi samemu ocenić postępy i dostrzec związek między nakładem pracy a efektami. • Wybieranie czynności, które wymagają od uczniów aktywnego zachowania i natychmiast dostarczają informacji zwrotnej, która dotyczy tego, co uczeń powinien poprawić, jak i tego, co wykonuje dobrze. Stawianie zadań wymagających zróżnicowanych umiejętności, zadań integralnych i istotnych. • Odwoływanie się do ciekawości, wywołać napięcie; materiał abstrakcyjny zmienić w osobisty, konkretny, znajomy ; starać się zainteresować zadaniem i pokazać , dlaczego jest istotne; sprawić, żeby uczniowie wytworzyli własne motywacje do nauki. • Motywowanie uczniów za pomocą nagradzania i wspierania, np. ustne i pisemne pochwały, przywileje. Za każde dobrze rozwiązane zadanie lub choćby postęp w nauce należy pochwalić ucznia po to, aby uwierzył on w swoje możliwości, a następnie dostrzegł sens i piękno danego przedmiotu. Ale także przez stosowanie kar. • Dostosowywanie stopnia trudności zadania do danego ucznia, pomóc dostrzec związki pomiędzy wkładem pracy i wysiłkiem a powodzeniem i osiągnięciami. Nie tylko wskazywać błędy ucznia, ale także korygować je. • Kierowanie uwagi ucznia na proces wykonywania zamiast na rezultat czynności, w przypadku informacji o błędzie wskazywać również prawidłowo wykonaną czynność.
Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotówhumanistycznych • Za pomocą wyszukiwania informacji w różnych tekstach kultury (film, obraz, tekst źródłowy itp.) • Udział uczniów w konkursach i olimpiadach przedmiotowych szkolnych i pozaszkolnych. • Przygotowywanie przez uczniów referatów dotyczących bieżących tematów w oparciu o różne dostępne źródła informacji (np.Internet, czasopisma). • Częste wykorzystywanie na lekcjach metody projektów oraz innych metod aktywizujących, (praca w grupach, dyskusja, drama, inscenizacja, wykonanie portfolio itp.) • Częste ocenianie aktywności uczniów na lekcjach za pomocą ocen i ustnej pochwały wobec klasy i wychowawcy.
Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotów ścisłych • Stosowanie technik aktywizujących, np. dyskusja nad problemem, by wspólnie rozwiązać go, a nie podawać gotowe rozwiązanie ( np. wspólne wyprowadzanie niektórych wzorów). • Osobom "o słabej motywacji" i "nie zainteresowanym" należy dobrać takie zadania, które będą na miarę ich możliwości i będą zawierać elementy zaciekawiające ucznia (np. ciekawa forma zadania). • Różnicować prace domowe, zadając prace nieobowiązkowe, gdyż przynoszą one satysfakcję. • Za dobrze rozwiązane zadanie lub nawet niewielki postęp w nauce pochwalić ucznia, aby uwierzył w swoje możliwości. • Oceniając ucznia brać pod uwagę przyrost jego wiedzy, porównywać aktualny stan wiedzy z poprzednim, a nie z wiedzą innych uczniów. • Organizacja konkursów na wykonywanie ćwiczeń w grupach. • Sprawozdanie z lektury literatury uzupełniającej, referaty ucznia uwzględniające ciekawostki dotyczące danego przedmiotu lub • dyskusja na temat rozwiązania interesujących problemów z literatury uzupełniającej. • Prace laboratoryjne, eksperymenty, doświadczenia w terenie z następnym uogólnieniem.
Nauczyciel pracując z uczniem (…), „powinien” wyznaczyć m.in. takie cele: 1. Rozbudzanie wśród uczniów zainteresowania ……… 2.Wykrywanie i rozwijanie zdolności............... 3.Rozwijanie umiejętności szybkiego i poprawnego…............... 4.Zapewnienie możliwości osiągnięcia sukcesu ……. 5.Szukanie uczniów zdolnych ………………………. 6.Rozwijanie pamięci i myślenia logicznego 7.Doskonalenie języka ………… 8.Przygotowanie do samodzielnego pogłębiania wiedzy i szukania informacji 9.Kształcenie umiejętności stawiania hipotez i formułowania wniosków 10.Nabycie umiejętności argumentacji 11.Obserwowanie przyczyn i przewidywanie skutków 12.Zastosowanie ….. w życiu codziennym i nietypowych sytuacjach.
Najnowsze badania potwierdzają: • wykład,jako metoda nauczania powoduje zapamiętywanie tylko 5% treści, • czytanie – 10%, • stosowanie pomocy audiowizualnych – 20%, • prezentacja graficzna – 30%, • dyskusja w grupie zwiększa zapamiętywanie do 50%, • działania praktyczne – 70%, • uczenie innych pozwala na zapamiętywanie 90% treści. • Rodziewicz
PRACA NAUCZYCIELA Z UCZNIEM : 1.Opracowanie indywidualnych planów pracy 2.Opracowanie, dobór skutecznych form i metod pracy 3.Motywowanie, aktywizowanie uczniów 4.Wykorzystanie intelektualnego potencjału ucznia 5.Analizowanie osiągnięć 6.Dzielenie się uwagami, doświadczeniami, spostrzeżeniami 7.Nakłanianie uczniów do samorealizacji 8.Opracowanie narzędzi badań uczniów 9.Przyjmowanie roli doradcy, moderatora i organizatora procesu uczenia się 10.Pomoc uczniowi w prawidłowej i szybkiej ocenie swoich pomysłów 11.Korelownie treści przedmiotowych 12.Współpraca z rodzicem ucznia
METODY 1.Metody problemowe 2.Metody kształcące poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł 3.Metody stosowania zdobytej wiedzy w praktyce 4.Metody rozwijania zainteresowań 5.Metody skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach 6. Metody prezentowania własnych poglądów 7.Metody kształcące umiejętność argumentacji 8.Metody kształcące prawidłowe stosunki interpersonalne 9.Metody aktywizujące 10.Metody pozwalające uczniowi ocenić stan swojej wiedzy
Formy pracy - krótkie, kilkuminutowerozmowy nauczyciela z uczniem, zwykle komentujące w sposób rozszerzający bieżący materiał lub kończące się sformułowaniem problemu, a potem rozwiązaniem go, - zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych, - przygotowanie przez ucznia referatów po przeczytaniu odpowiedniej literatury, - korygowanie błędów kolegów (szukanie błędów w rozumowaniu), - prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji (czasami przygotowanie całej lekcji), - zachęcanie do czytanie fachowych czasopism, - zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi, - stworzenie uczniom okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych, swobodnej decyzji w podejmowaniu dodatkowych zadań, - organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań trudniejszych, - praca w grupach o podobnym poziomie uzdolnień, gdzie zadawane są zadania trudniejsze dla grup zdolniejszych, - praca w grupach, w których uczniowie zdolni pełnią rolę liderów, a praca może być formą konkursów.
Przydzielanie uczniom zadań podczas pracy grupowej lub indywidualnej Stwarzanie uczniom sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń o większej skali trudności lub prac dodatkowych Różnicować stopnia trudności prac domowych i prac klasowych Stopniowe zwiększanie wymagań Przydzielanie uczniom specjalnych ról: asystenta, lidera itp. Praca pozalekcyjna Organizacja konkursów i olimpiad
Liczne eksperymenty wskazują, że aktywne postawy umysłowe wywołują tylko te sytuacje szkolne, które wprowadzają uczniów w stan intelektualnego zakłopotania, budzą spontaniczną ciekawość otaczającego świata na lekcjach biologii, chemii, fizyki, języku polskim i in.
DZIĘKUJĘ Violetta Tyborowska