E N D
1. KEMIK ILIGI ÖGRENIM HEDEFLERI
Kemik iliginin histolojik yapisini
tanimlayabilecek
Tiplerini ve bulundugu yerleri sayabilecek
Fonksiyonlarini söyleyebilecektir.
2. Kemik iligi Total vücut agirliginin %5’ini olusturur.
Yumusak, jelatinöz, ileri derecede vasküler ve selüler bir organdir.
Kan hücrelerinin yapimi ve dolasima verilmesinden sorumludur.
Bu islevini prenatal 5. aydan ölüme dek sürdürür.
3. Kemik iliginin tipleri
Kirmizi kemik iligi
(Aktif / Hematojen)
Sari kemik iligi
(Inaktif)
4. Kirmizi iligin bulundugu yerler Vertebra korpuslari
Kostalar
Sternum
Kafatasi diplöe araligi
Pelvis kemikleri
Uzun kemiklerin epifizi
5. Kemik iliginin yapisal elemanlari Stroma
Hücreler
Lifler
Vasküler kompartman
Parenkim
Hemopoetik kompartman
6. Stroma Lenfoid dokuya benzer.
Retiküler fibriller (kollajen tip III)
Adventisyal retiküler hücreler
Yag hücreleri
Makrofaj
9. Vasküler komponent
10. Sinüzoidler Genis çapli
Endotel kesintili
Bazal lamina ince ve kesintili
Endotel hücreleri arasinda makrofajlar bulunur
Retiküler lifler ve adventisyal retiküler hücrelerle desteklenmistir.
11. Hemopoetik komponent
12. Aktif kemik iliginin fonksiyonlari Kan hücrelerinin yapimi
Eritrositlerin yikimi
Yikim sonucu açiga çikan demirin depolanmasi
Indifferensiye T ve B lenfosit yapimi
13. Sari kemik iligi Çok sayida yag hücresi, makrofaj, indifferensiye mezenkimal hücreler ve retiküler hücreleri içerir.
Retiküler lifler çatiyi olusturur.
Depo organidir, yagdan zengindir.
Yedek hemopoetik dokudur.
17. HEMATOPOEZ ÖGRENIM HEDEFLERI
Hematopoezde geçerli olan görüsü açiklayabilecek
Hematopoetik kök hücreleri sayabilecek
Bu hücrelerin histolojik özelliklerini karsilastirabilecek
Prenatal hematopoez evrelerini sayabilecek
Hematopoeze etki eden büyüme faktörlerini söyleyebilecek.
18. Kan hücreleri Myeloid elemanlar
Eritrosit
Granülositler
Monosit
Trombosit
Lenfoid elemanlar
Lenfositler
19. Hematopoez teorileri Unitarian görüs
Dualistik görüs
Trialistik görüs
20. Kök hücreler Pluripotent hemopoetik kök hücre
Multipotent hemopoetik kök hücre
Projenitör hücre (Uni/Bipotent)
Prekürsör (Öncül) hücre (Unipotent)
Olgunlasmakta olan hücreler
Olgun hücre
21. Kemik iliginde kök hücreden matür hücre olusum evreleri
22. Pluripotent Hemopoetik Kök Hücre Morfolojik olarak tanimlanamazlar.
Düsük mitotik aktiviteye sahiptir.
Kendini yenileme kapasitesine sahiptir.
Kemik iliginde az sayida bulunurlar.
23. Multipotent Kök Hücre Myeloid multipotent kök hücre
Lenfoid multipotent kök hücre
Morfolojik olarak tanimlanamazlar.
Düsük mitotik aktiviteye sahiptir.
Kendini yenileme kapasitesine sahiptir.
Kemik iliginde az sayida bulunurlar.
24. Projenitör hücreler Lenfositlere benzerler (morfolojik ayirimlari yoktur).
Yüksek mitotik aktivite gösterirler.
Kendini yenileme kapasitesi vardir.
Mono ya da bipotansiyele sahiptirler.
CFU olustururlar.
25. Koloni olusturan hücreler CFU–E (ECFC)
Eritrosit
CFU–MG (MGCFC)
Monosit ve granülosit
CFU–Eo (EoCFC)
Eozinofil
CFU–B (BCFC)
Bazofil
CFU–Mg (MgCFC)
Megakaryosit
CFU–Ly (LyCFC)
Lenfosit
26. Prekürsör hücreler Morfolojik faklilasma baslamistir.
Yüksek mitotik aktivite gösterirler.
Kendini yenileme kapasitesi yoktur.
Monopotansiyele sahip hücrelerdir.
27. Olgun hücreler Belirgin morfolojik özelliklere sahiptir.
Mitotik aktivitesi yoktur.
Islevsel aktivite kazanmislardir.
Hemopoetik dokularda, kanda ve diger bag dokularinda bulunurlar.
28. Farklilasma sirasinda kök hücrelerde görülen degisiklikler Kök hücre Projenitör hücre Öncül hücre Olgun hücre
29. Koloni stimülan faktör / hematopoetinler
Glikoprotein yapidadir.
Kan yoluyla tasinirlar (endokrin etki)
K.iligi stromal hüc. salgilar (parakrin etki)
Direkt hücre–hücre temasi (yüzeyel sinyal molekülleri)
Büyüme faktörleri
30. Büyüme faktörleri Olgunlasmamis hücrelerin çogalmasini uyararak,
Hücrelerin olgunlasma sirasinda farklilasmalarini saglayarak,
Olgunlasmis hücrelerin fonksiyonlarini arttirarak etki gösterirler.
31. Steel Faktör Stem cell factor
Pluripotent, multipotent ve unipotent kök hücrelere etki eder.
Kemik iligi stromal hücreleri tarafindan yapilip membranda eksprese edilir.
Bu stromal hücrelerle temas eden kök hücreler mitotik bölünmeye baslar.
32. Hemopoeze etki eden büyüme faktörleri
33. Büyüme faktörleri (devam)
34. Intrauterin hematopoez Primordial (mezoblastik) faz
2. hafta
Vitellus kesesi mezodermi
Hepatosplenotimik faz
Karaciger 6. hafta
Dalak 8. hafta
Timus 8. hafta
Medullolenfatik faz 3–5. ay
35. Postnatal hematopoez Kemik iligi
Lenfoid organlar
Hastalik halinde
Ekstrameduller hematopoez
(Karaciger + Dalak + Lenf nodlari)
36. Özet olarak; hematopoez kök hücrelerden gelisen ve farklilastikça dönüsme özellikleri azalan, es zamanli ve devamli olarak çesitli kan hücrelerinin üretilmesi ve bu hücrelerin farklilasmasi islemidir.
37. Bilgilerimizi gözden geçirelim
38. Morfolojik olarak tanimlanabilen ilk hücre ? Prekürsör hücreler
(Öncül=Blastik hücreler)
39. Kendini yenileme kapasitesi olan hücreler ? PHSC
MHSC
CFU
Projenitör hücre
40. Prenatal kan yapiminin ilk görüldügü yer ? Vitellus kesesi mesodermi
41. Multipotent myeloid kök hücreden gelisenler ? CFU–E
CFU–GM
CFU–Eo
CFU–B
CFU–Mg
Multipotent myeloid kök hücre
42. Kemik iliginde en az sayida bulunan hücre ? Pluripotent hemopoetik kök hücre
43. Eritrosit yapimini uyaran faktör? Eritropoetin
44. Büyüme faktörlerinin etkileri ? Mitotik aktivitenin uyarilmasi
Hücre farklilanmasinin uyarilmasi
Olgun hücrelerin islevsel aktivitelerinin uyarilmasi
45. Tesekkürler…
46. HEMATOPOEZ
Kaldigimiz yerden devam ediyor…
48. Kök Hücreler Kendini yenileme kapasitesi ?
Çesitli hücrelere farklanabilme kapasitesi ?
49. Hemopoetik kök hücreler Tüm kan hücreleri
Çizgili kas
Kalp kasi
Böbrek
Epidermis
Tip II pnömositler
Karaciger
Kemik
Kikirdak
Nöral hücreler
Pankreas B hücreleri
GIS hücreleri
50. Doku uygunlugu HLA antijenleri
(human leukocyte-associated)
CD34 (+)
Lin-Sca-1+Thy-1lowc-kit+
CD34(-)
51. Kemik iligi transplantasyonu Kemik iligi yüksek doz kemoterapi ve/veya radyasyon ile haraplanan kisilere bir vericiden (donör) alinan hemopoetik kök hücrelerin nakledilmesi islemi
Otolog transplant (hastanin kendi dokusu)
Singenik transplant (ikiz kardesinden)
Allogenik transplant (baska bir kisiden)
52. Kök hücre kaynaklari Kemik iligi
Periferik kan
Kordon kani
Kriyopreservasyon
Aferez
53. Engraftment Hastaya damar yolu ile verilen kök hücrelerin kemik iligine yerlesip yeni kan hücrelerini üretmesi
2-4 hafta içinde gerçeklesir
Immün fonksiyonlarin düzelmesi 1-2 yil alir.
54. Kemik iligi naklinin riskleri Kisa-dönem yan etkileri
Bulanti, kusma, bas agrisi, istahsizlik, cilt reaksiyonlari, ates
Uzun-dönem yan etkileri
Infertilite, katarkt, sekonder kanserler, karaciger, böbrek, akciger ve/veya kalp komplikasyonlari
Graft-versus-host
55. Kullanildigi yerler Lösemiler
Lenfomalar
Aplastik anemi
Çesitli genetik eritrosit anomalileri
Genetik immün sistem bozukluklari
Genetik trombosit anomalileri
Diger maligniteler