390 likes | 582 Views
‘En…, lekker gewerkt?’ Over duurzame inzetbaarheid en participatie. Prof. dr. Carel Hulshof AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB). Is werk(en) belangrijk?.
E N D
‘En…, lekker gewerkt?’Over duurzame inzetbaarheid en participatie Prof. dr. Carel Hulshof • AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid • Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)
Is werk(en) belangrijk? Zowel Bie als mijzelf zijn namelijk niet aan de Alkohol, niet aan de Drugs, maar reeds jaren aan het Werk. Wat een hele erge Verslaving is. Daar kom je namelijk nooit meer van af. Koot, 1976
Is werk goed voor je gezondheid? (Review Waddell & Burton, 2006) JA: • Sterk bewijs: werk is goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid en welzijn • Maakt nadelige effecten van werkloosheid op gezondheid ongedaan Maar: • Effect afhankelijk van aard, kwaliteit en context van het werk • Werk moet veilig en aangepast zijn • Verlaging van uitkeringen zonder re-integratie in werk gaat gepaard met achteruitgang in gezondheid en welzijn (UK/USA)
Invloed werkomstandigheden op geestelijke gezondheid bij werkhervatting • Butterworth P et al. Occup Environ Med 2011;68:806-12
Beroepsziekten nog steeds actueel Gemelde beroepsziekten in 2012: 6451 Incidentie: 266 op 100.000 werknemersjaren Top 5: • Psychische aandoeningen • Bewegingsapparaataandoeningen • Lawaaislechthorendheid • Huidaandoeningen • Luchtwegaandoeningen (NCvB Kerncijfers Beroepsziekten, 2013)
Meta-analyse: verband tussen werkdruk (‘job strain’) en coronaire hartziekten (Kivimäki M et al. Lancet 2012;380:1491-7) Conclusie: Werkstress is geassocieerd met een gering maar consistent verhoogd risico op het optreden van ischemische hart- en vaatziekten (ook na correctie voor leeftijd, geslacht en SES) Het populatie-attributieve risico is 3,4% en daarmee kleiner dan roken (36%); abdominale obesitas (20%) en inactiviteit (12%) Preventie toch belangrijk!
Healthcare professionals statement (UK) “Wij, de ondertekenaars, zullen samenwerken met de overheid, andere gezondheidszorgwerkers en werkgever- en werknemersorganisaties om mogelijkheden te ontwikkelen ter ondersteuning van individuen om van de sociaaleconomische en gezondheidsvoordelen van werk te profiteren. Deze belofte houdt ook in dat we de gezondheidszorggemeenschap, werkgevers en mensen in de werkzame leeftijd zullen blijven informeren over de voordelen die werken kan opleveren en we zullen alles doen wat in ons vermogen ligt om mensen te helpen te komen, te blijven of terug te keren in het werk.”
Carpale tunnel syndroom COPD Alcoholmisbruik Inflammatoire darm aand. Whiplash Obesitas Cystic fibrosis Vroege interventies na rampen Obstr. slaapapnoe syndroom Constitutioneel eczeem Hernia Somatoforme stoornissen Schildklierfunctiestoornis Aangezichtspijn Prikkelbare darmsyndroom Oncologische revalidatie Behandeling tabaksverslaving Overspanning/burnout Prikaccidenten Lyme’s disease Lage rugpijn Angststoornis Depressie Chron. vermoeidheidssyndroom Cardiovasculair risicomanagement Hartfalen Complex regionaal pijnsyndroom Chronische rhinosinusitis Subfertiliteit Reumatoïde arthritis Enkelletsel Multiple sclerose Huiselijk geweld Diabetes en werk Klachten arm, nek, schouder (KANS) Etc. In ons land: aandacht voor ‘Arbeid’ in multidisciplinaire richtlijnen (>50)
Werknemers veranderen Meer ouderen Meer mensen met chronische aandoening, medicatie, medische hulpmiddelen 10.000 mensen in Nederland hebben een ICD
Deelname ouderen aan werk(bron: CBS/TNO 2012) • Arbeidsparticipatie 60- jarigen: • 15% in 1996 • 60% in 2011 • Wil tot 65e doorwerken: • 21% in 2005 • 45% in 2010
Toename chronische ziekten 2005-2025 in %(Blokstra et al. RIVM 2007)
Wat is gezondheid? WHO 1948: “a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.” Voorstel nieuwe definitie (Huber M, Knottnerus JA, Green L et al. How should we define health? BMJ 2011 Jul 26;343:d4163): “the ability to adapt and self manage in the face of social, physical, and emotional challenges.”
International classification of functioning, disability, and health (ICF) Gezondheids-interventies omgevingsinterventies gedragsinterventies 24
Paradigma shift 1 (WHO-GPA 2007) De ‘Labour’ Aanpak The Public Health Aanpak Occupational Health Werknemers met contract Verantwoordelijkheid werkgevers Alleen op de werkplek Alleen werkgebonden gezondheidszaken Onderhandeling tussen werknemers en werkgevers Workers’ Health Alle werkenden Ieders verantwoordelijkheid Ook buiten het werk Alle gezondheidsdeterminanten Wijdere sociale dialoog met stakeholders: o.a.verzekeraars, Gezondheidsbescherming niet alleen afhankelijk van collectieve onderhandeling
Paradigma shift 2 Verzuimbegeleiding Zorg voor werkenden • Exclusieve aandacht voor verzuimbegeleiding is passé…! • vooruitgang geboekt: WvP, eb-richtlijnen, aandacht chron.en psych. aand • defensief, vertrouwensprobleem, ondergrens (?) • bereikt ca. 10% van de werknemers • slechts gedeeltelijk oplossing voor toekomstige problemen • Meer aandacht voor preventie (in brede zin) nodig • evidence • instrumenten, tools • implementatiestrategieën en –onderzoek • politieke wil
Arbeidsprobleem? Werknemers met (ernstig) overgewicht hebben een grotere kans op bedrijfsongevallen en arbeidsongeschiktheid Neovius et al. Obesityreviews 2009;10:17–27 Chau et al. Am J Ind Med 2004;45(1):84-92
Statements uit ‘Effecten van preventie’ (VTV 2010, RIVM) relevant voor ‘arbeid’ Wetgeving effectief in beïnvloeding gedrag Fysieke en sociale omgeving belangrijk aangrijpingspunt voor leefstijlgerelateerde preventie Doelmatig beleid vraagt om doelgroepgerichte benadering Individuele preventie overgewicht heeft op de korte termijn effect ‘Beweegvriendelijke omgeving’ met gezond voedingsaanbod positieve gedragsveranderingen (maar bewijs nog beperkt) Individuele preventie rokers/probleemdrinkers effectief maar slechts fractie wordt via curatieve zorg bereikt
Effectiviteit van het PMO De effectiviteit van het PMO kan nooit groter zijn dan de effectiviteit van de erin opgenomen interventie !
Aanbevelingen voor leefstijlprogramma’sMello MM, Rosenthal MB. Wellness programs and lifestyle discrimination, the legal limits. New Eng J Med 2008;395:192-9 • Goede verantwoording doelen en middelen • Bescheiden beloningen als ‘lokkers’: gebaseerd op deelname, niet op resultaat • Biedt alternatieven aan voor mensen met een handicap • Een ‘derde partij’ voor beheren medische gegevens; geen gegevens naar werkgever (“firewall”) • Benadruk het vrijwillige karakter
Werken leefstijlinterventies? • Door bedrijfsartsen (en arboverpleegkundigen) Iris Groeneveld Bouwvakkers met een verhoogd HVZ risico 12 maanden: Minder snacks, alcohol, roken, lager gewicht en meer intensief bewegen
Ontwikkeling psychische module PMO(Gärtner et al. 2012) Ontwikkeling beroepsspecifieke vragenlijst voor werkfunctioneren succesvol Goed bruikbaar en hanteerbaar in praktijk Psychische module verhoogt hulpzoekgedrag bij verminderd werkfunctioneren Effectief in vermindering problemen met werkfunctioneren
Business case: na PMO aanzienlijk hoger percentage werknemers verbetering in werkfunctioneren En…kosten besparend!! AMC, Coronel Instituut / Trimbos Inst, 2012,2013 Promovendi FaniaGärtner, Sarah Ketelaar, Cindy Noben
Effecten leefstijlinterventies op werkgerelateerde uitkomsten: meta-analyse van 18 intern. artikelen Betekenis effect-size: • 0 - 0.32 = klein • 0.33 – 0.55 = gemiddeld • 0.56 – 1.20 = groot Erasmus MC, 2013, Rongen e.a.
Samenvattend: Werk ↔ Gezondheid Werk Gezondheid inkomen, contact, leren, verhoging eigenwaarde, sociaal functioneren bevordert herstel; platform interventies ongevallen, beroepsziekten en werkgerelateerde aandoeningen Gezondheid Werk vitaliteit, bevlogenheid, productiviteit verzuim, arbeidsongeschiktheid, kosten Duurzame inzetbaarheid bij aandacht voor beiden. Taak voor ons allen !
Bedankt voor uw aandacht Vragen? c.t.hulshof@amc.uva.nl