1 / 35

ORGANSKA HEMIJA

ORGANSKA HEMIJA. HEMIJA UGLJENIKOVIH JEDINJENJA. Kratka istorija. Jedinjenja i zdvojena iz živih organizama Vitalitistička teorija “vis vitalis” 1828 Wohler sintetiše karbamid NH 4 OCN →CO(NH 2 ) 2. Zašto se organska hemija proučava posebno?.

tristessa
Download Presentation

ORGANSKA HEMIJA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ORGANSKA HEMIJA HEMIJA UGLJENIKOVIH JEDINJENJA

  2. Kratka istorija • Jedinjenja izdvojena iz živih organizama • Vitalitistička teorija “vis vitalis” • 1828 Wohler sintetiše karbamid • NH4OCN →CO(NH2)2

  3. Zašto se organska hemija proučava posebno? • Broj do sada poznatih neorganskih jedinjenja je oko 100.000 • Broj do sada poznatih organskih jedinjenja je oko 30.000.000 sa tendecijom rasta

  4. Šta uslovljava ovako veliki broj organskih jedinjenja? • Osobine atoma ugljenika • Atom ugljenika je četvorovalentan i gradi jake kovalentne veze • Energije veze (KJ mol-1) • C-C 607 Si-Si 230 C-H 416 Si-H 323 • C-N 754 Si-N 470 C-O 336 Si-O 368

  5. Atomi ugljenika se mogu međusobno povezivati u duge otvorene, zatvorene i račvaste nizove

  6. Veze između atoma ugljenika mogu biti jednostruke, dvostruke, trostruke ili kombinacije istih

  7. Drugi atomi kao H,O,N,S,P, halogeni i drugi mogu se vezivati za C atome dajući veliki broj jedinjenja

  8. Strukturna teorija • F.A. Kekule i A.S. Couper 1858 god. a A.M.Butlerov 1861 god. • HEMIJSKA PRIRODA SLOŽENE ČESTICE ODREĐENA JE PRIRODOM ELEMENTARNIH SASTOJAKA, NJIHOVOM KOLIČINOM I HEMIJSKOM STRUKTUROM.

  9. Strukturna teorija

  10. Funkcionalne grupe • Funkcionalna grupa je atom ili grupa atoma i predstavljaju deo organskog molekula koji je centar reaktivnosti i određuje hemijsko ponašanje celog molekula. • Funkcionalne grupe reaguju na određeni način bez obzira na ostali deo molekula • Postoji više tipova funkcionalnih grupa

  11. Funkcionalne grupe istog tipa pokazuju iste osobine bez obzira na ostatak molekula

  12. Tipovi funkcionalnih grupaVišestruke veze ugljenik - ugljenik

  13. Tipovi funkcionalnih grupaUgljenik vezan jednostrukom vezom za elektronegativni atom • Alkil halogenidi: C vezan za halogen (C-X) • Alkoholi: C vezan za O iz hidroksilne grupe (C-OH) • Etri: dva C vezana za isti atom O (C-O-C) • Amini: C vezan za N (C-N) • Tioli: C vezan za SH grupu (C-SH) • Sulfidi: dva C vezana za isti atom S (C-S-C) Veze su polarne, sa (σ+) na C i (σ-) na elektronegativnom atomu

  14. Tipovi funkcionalnih grupaGrupe sa dvostrukom vezom ugljenik – kiseonik (karbonilne grupe) • Aldehidi:jedan vodonik vezan za C=O • Ketoni:dva ugljenika vezana za C=O • Karboksilne kiseline:OH vezana za C=O • Estri: C-O vezano za C=O • Amidi: C-N vezano za C=O • Acil hloridi: Cl vezan za C=O Karbonilni C ima (+) Karbonilni O ima (-).

  15. Organska jedinjenja mogu imati više funkcionalnih grupa

  16. Struktura organskih jedinjenja je ponekad veoma složena

  17. Prikazivanje strukture organskih jedinjenja • Potpune strukturne formule • Racionalne strukturne formule • Formule veza-crtica • Molekulski modeli

  18. Potpune strukturne formuleSvi atomi i sve veze su prikazane

  19. Racionalne strukturne formuleSamo specifične veze su prikazane

  20. Formule veza-crtica Veze su predstavljene linijama Svaki presek linija, početak i kraj linije je C atom H atomi se ne prikazuju H na drugim atomima se moraju prikazati

  21. Strukturne formule

  22. MODELITrodimenzionalni prikaz molekula

  23. IZOMERIJA • Izomerija je pojava kada dva ili više jedinjenja imaju istu molekulsku formulu a različite osobine. • Izomeri imaju različitu strukturnu formulu ili različiti prostorni raspored atoma u molekulu • Postoji više tipova izomerije

  24. Strukturna izomerija

  25. StereoizomerijaGeometrijska izomerija cis 2-buten trans 2-buten

  26. Trodimenzionalne formuleKlinaste formule

  27. Organske reakcijePostoji četiri osnovna tipa organskih reakcija

  28. Organske hemijske reakcije • Reakcije oksidacije se sastoje u udaljavanju vodonika sa atoma ugljenika. Reakcije redukcije se sastoje u adiciji vodonika na primer redukcijom etanala dobijamo etanol. Reakcije polimerizacije se sastoji u povezivanju većeg broja molekula jedne iste supstance (monomeri) u novu supstancu sa velikom molekulskom masom (polimer). Primer, nastajanje polivinil-hlorida iz vinil-hlorida. • n CH2 = CHCl  [-CH2-CHCl-]n • Reakcije kondenzacije pri kojima dolazi do sjedinjavanja više molekula neke supstance uz izdvajanje vode ili nekog drugog proizvoda male molekulske mase. Primer ovakve reakcije je nastajanje skroba iz glukoze • n C6H12O6 (C6H12O6)n + n H2O

  29. Induktivni efekat • Elektronski efekat koji se prenosi u prostoru i preko hemijskih veza u organskom molekulu • Elektronegativni atom ili grupa odvlači elektrone sa atoma ugljenika • Ovaj efekat opada sa rastojanjem

  30. Rezonancioni efekat • Premeštanje elektrona hemijske veze • Predstavlja se u vidu rezonancionih struktura • Ova pojava stabilizuje molekule tako da postaju manje reaktivni

  31. Tipovi reagenasa u organskoj hemiji • Nukleofilni reagensi (vole jezgro), Luisove baze, u hemijskim reakcijama daju ili otpuš-taju elektrone i ponašaju se kao redukciona sredstva. To su molekuli ili anjoni bogati elektronima koji u hemijskim reakcijama mogu da daju elektronski par. Na primer to su: H-Ö-H, : NH3, RO-, CN-, RS- itd. • Elektofilni reagensi (vole elektrone), Luisove kiseline u hemijskim reakcijama primaju elektrone. To su različiti katjoni ili molekuli deficitarni u elektronima kao na primer H+, R3C+, BF3, AlCl3

More Related