Opleidingskundig Leiderschap voor een Positief Leerklimaat

1. Opleidingskundig Leiderschap voor een Positief Leerklimaat POOLL KU Leuven Joseph Kessels UniversiteitTwente – LOOK Open Universiteit 9januari 2013

2. Opleidingskundig Leiderschapeen overzicht: • Dilemma’s bij leidinggeven aan vernieuwing • Aandacht voor leerklimaat en kennisproductiviteit • Positioneel leiderschap: Impliciete opvattingen • Verkenning van het gespreide leiderschap • Professionele ruimte: autonomie en sturing

3. Verleiden tot kennisproductiviteit • Bevorderen wederzijdse aantrekkelijkheid: • gedeelde zorg voor een aangenaam leerklimaat • participatie • sociale context • Op zoek naar een passie: • de energie uit persoonlijke gedrevenheid • vertrouwen in eigen bekwaamheid • inhoudelijke component • Kessels (2001) Verleiden tot Kennisproductiviteit. Inaugurele rede Enschede: Universiteit Twente

4. Medewerkersgestuurd Leren • Grote betrokkenheid • Snelheid • Vernieuwend • Effectief • Van der Waals (2001). Op eigen kracht. Van managergestuurd naar medewerker gestuurd leren. Enschede: Universiteit Twente

5. Versterking van het onderwijs:Kwaliteit van de leraren • Zorgdat de besten de volgendegeneratiegaanopleiden • Een professional word je door van elkaarteleren – met de deur open • Schoolleiderswerkenminimaal 40% van huntijdsamen met lerarenaanonderwijskwaliteit • McKinsey (2012)

6. Dienend Democratisch Samenwerkend Gespreid Collegiaal Gedeeld Leiderschap Coachend Transformationeel

7. Corporate Curriculum • materiedeskundigheid • probleemoplossen • reflectieve vaardigheden • communicatieve vaardigheden • zelfregulatie van motivatie en affectie • rust en stabiliteit • creatieve onrust • Kessels (2001); Van Lakerveld (2005); Stam (2007)

8. Dilemma bij vernieuwen: De grenzen van het organiseren • Kennisontwikkeling vereist: • nieuwsgierigheid • betekenisvol werk • passie • autonomie, vrijheid en zelfsturing • zin in leren en onderzoek • gunstig leerklimaat • Performance verbetering vereist: • prestatieafspraken • administratieve regels • centrale sturing • gehoorzaamheid • kwaliteitscontrole • verantwoording • accreditatie

9. Motivatie voor werk en leren Behoefte aan: • de ontwikkeling van bekwaamheid • het vergroten van autonomie • het versterken van verbinding (Ryan & Deci, 2000: SelfDeterminationTheory)

10. Taak en Autonomie stress leren hoog overbelast uitdagend taak eisen vervelend makkelijk laag regelmogelijkheden weinig veel Karasek & Theorell (1990)

11. Bevlogenheidin het werk • Toewijding (Dedication): betekenisvol, enthousiasme, inspiratie, trots. • Opgaan in het werk (Absorption):flow, jezelf vergeten • Uitdaging (Challenge): uitdagende, complexe taken • Plezier (Enjoyment): nieuwsgierigheid en zelfexpressie (Schaufeli & Bakker, 2004)

12. Sociaal Kapitaal Kwaliteit van verbindingen Vertrouwen, respect, integriteit, veiligheid, transparantie, gedeelde waarden. De Jong(2010). Kessels, J.W.M., Verdonschot, S, & De Jong, Tj. (2011

13. OntwerpPrincipesvoorinnovatieve teams (1) • Initiator • Urgente en intrigerende vraag • Persoonlijke motivatie, passie en engagement • Bouwen op kracht: positivepsychology • Ondersteun de ontwikkeling van nieuwe bekwaamheden (Verdonschot, 2009, De Jong, 2010)

14. Ontwerp Principes voor innovatieve teams (2) • Creëer samen iets nieuws – stop met praten • Verbind verschillende werelden en disciplines (linking) • Aandacht voor interactie processen • Werken vanuit wederzijdse aantrekkelijkheid (Verdonschot, 2009, de Jong, 2010)

15. Balanceren tussenInstructie & Ontwikkeling • Performance indicatoren • Protocollen • Materiedeskundigheid • Competentie profielen • Gap analysis: wat ontbreekt er • Toetsen en assessment • Afrekenen op prestatieafspraken • Persoonlijke ontwikkeling • Talent en nieuwsgierigheid • Betekenisvolle activiteiten • Geloof in eigen kunnen • Waardering voor wat is • Samen sterk zijn • Zin in leren en onderzoeken

16. referenties • Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2008). Positiveorganizationalbehavior: engaged employees in flourishingorganizations. Journal of OrganizationalBehaviour, 29, 147-154. doi: 10.1002/job.515 • Bush, T. (2011). Theories of EducationalLeadershipand Management (Fourth ed.). London: SAGE Publications Ltd. • Congress Federal Government USA. (2001). No Child LeftBehind Act - Public Law 107-110 (p. 670). Washington. • De Jong, T. (2010). LinkingSocialCapitalto Knowledge Productivity. Universiteit Twente, Enschede. • Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "What" and "Why" of Goal Pursuits: Human Needsand the Self-Determination of Behavior. PsychologicalInquiry, 11(4), 227-268. • DeRue, D. S., & Ashford, S. J. (2010). Whowill lead andwhowill follow? A socialprocess of leadershipidentityconstruction in organizations. Academy of Management Review, 35(4), 627-647. • Fullan, M. (2005). Leadership & sustainability. System thinkers in action. Thousand Oaks: Corwin Press. • Harrison, R., & Kessels, J. W. M. (2004). Human Resource Development in a knowledgeeconomy. An organizational view. Hampshire – New York: PalgraveMacmilla. • Hemelrijk, C., & Hildenbrandt, H. (2011, 5 August 2011). De magie van een spreeuwenzwerm. Retrievedfromhttp://www.kennislink.nl/publicaties/onderzoekers-doorbreken-magie-van-spreeuwenzwerm • Karasek, R. A., & Theorell, T. (1990). Healthywork: stress, productivityand the reconstruction of working life. New York: Basic Books. • Kessels, J. W. M. (1996). Het Corporate Curriculum. Inaugurele rede, 23 februari 1996: Rijksuniversiteit Leiden. • Kessels, J. W. M. (2001). Verleiden tot kennisproductiviteit.InaugurallectureInaugurallecture, Universiteit Twente, Enschede. • Kessels, J. W. M., & Plomp, T. (1999). A systematicandrelational approach toobtaining curriculum consistency in corporate education. Journal of Curriculum Studies, 31(6), 679-709. • Kessels, J. W. M., Verdonschot, S., & Jong, T. (2011). Characteristics of learning environments which support knowledgeproductivityandwhichfacilitateinnovation. In IPOB (Ed.), The future of knowledge intensive service work. Theoryand practice of managing human andorganizational resources (pp. 221-232). Marburg: Metropolis-Verlag. • Lakerveld, J. v. (2005). Het corporate curriculum. PhD, University of Twente, Enschede. • OECD. (2010b). PISA 2009 Results: WhatMakes a School Successful? – Resources, PoliciesandPractices (Vol. 4). Paris: OECD. • Sahlberg, P. (2012). FinnishLessons. Whatcan the worldlearn form educational change in Finland? : Teacher's College Press. • Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, andtheirrelationshipwithburnoutand engagement: a multi-sample study. Journal of OrganizationalBehaviour, 25, 293-315. doi: 10.1002/job.248 • Stam, C. (2007). Knowledge productivity. PhD, University of Twente, Enschede. • Van der Waals, J. K. (2001). Op eigen kracht. Van managergestuurd naar medewerkergestuurd opleiden en leren. PhD, University of Twente, Enschede. • Van Ginneken, J. (2009). De kracht van de zwerm. Zelfsturing in de organisatie. Amsterdam/Antwerpen: Business Contact. • Van Lakerveld, J. A. (2005). Het corporate curriculum. Onderzoek naar werk-leeromstandigheden in instellingen voor zorg en welzijn. Universiteit Twente, Enschede. • Verdonschot, S. G. M. (2009). Learning toinnovate. a series of studies toexploreandenablelearning in innovationpractices. Dissertatie, Universiteit Twente, Enschede.