690 likes | 993 Views
Sindirim Sistemi Obstrüksiyonları: Yaklaşım ve Öneriler. Dr. M. Ali Kaplan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji BD, Diyarbakır. Kanserle mücadeleyi yürütecek insanların hepsi bir orkestra ise Medikal Onkolog bu orkestranın şefidir. Plan. Safra Yolları Özefagus Mide
E N D
Sindirim Sistemi Obstrüksiyonları: Yaklaşım ve Öneriler Dr. M. Ali Kaplan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji BD, Diyarbakır
Kanserle mücadeleyi yürütecek insanların hepsi bir orkestra ise Medikal Onkolog bu orkestranın şefidir.
Plan • Safra Yolları • Özefagus • Mide • İntestinal
Plan • SafraYolları • Özefagus • Mide • İntestinal
Epidemiyoloji • Sık karşılaşılan bir problem • Genelde yaygın hastalık gelişene kadar asemptomatik olarak kalır • Semptomatik hale gelince hayat kalitesini belirgin etkiler • Kemoterapötiklerin kullanımını kısıtlar
Etyoloji • Lokal tümörler • Primer pankreatikobilier kanserler • HCC • Metastatik (karaciğer) tümörler
Etyoloji • Tanıda • Takipte
Klinik • Laboratuvar • Direk Bill • ALP • GGT • Nonspesifik tmr markerları (Ca19-9 vb) • Bulgular • İkter • Gayta rengi açık • Koyu idrar • Pruritis • Sağ üst kadran hassasiyeti • Bulantı • Nonspesifik semptomlar
Görüntüleme • USG* • Endosonografi • CT • MRCP • ERCP • PTK
Yaklaşım • Endoskopik • Perkütan • Cerrahi
Yaklaşım • Endoskopik • Perkütan • Cerrahi
Endoskopik Tedavi • Plastik stent • Metalik Stent
Endoskopik Tedavi • Plastik stent • Metalik Stent
Endoskopik Tedavi Polietilen/politetrafloretilen (teflon) Daha ucuz Kolayca çıkarılabilir 3-6 ay içinde tıkanabilir; - tekrar işlem gerekir - tıkanma olabilir • Plastik stent • Metalik Stent
Endoskopik Tedavi • Plastik stent • Metalik Stent
Endoskopik Tedavi Self expanding Metal stents (SEMS) 3-4 kat daha geniş lümen sağlar Kalış süresi daha uzun (111-273 vs 62-165 gün) 15-40 kat pahalı • Plastik stent • Metalik Stent
Yaklaşım PTK • Endoskopik • Perkütan • Cerrahi
Yaklaşım Görüntüleme ve drenaj için kullanılabilir Komplikasyonlar: kolanjit (%6.5-22) kolesistit (%1.9-12) KC absesi (%0.3-0.5) kanama pnömoni • Endoskopik • Perkütan • Cerrahi
Yaklaşım • Endoskopik • Perkütan • Cerrahi
Yaklaşım Küratif amaç (Genelde erken evre tümörlerde başvurulur): Pankreas (Whipple) Kolanjiyokarsinom Hepatik Extrahepatik Ampulla Palyatif amaç (By-pass cerrahisi); metaanaliz: cerrahi vs. plastik stent sonuçları benzer komplikasyonlar cerrahide fazla, sarılık tekrarlama riski plastik stentlerde fazla • Endoskopik • Perkütan • Cerrahi
Safra Yolları- Özet • Safra yollarında obstrüksiyonda tedavi kararını etkileyen faktörler; • Evre (lokalize/metastatik) • Tanıda/takipte • Hasta performansı • İşleme imkan tanıyacak safra yolları • Uygun hastalarda endoskopik uygulamalar öncelikle tercih edilmeli • Seçeneklerin uygulanamayacağı hastalarda seçilmiş hastalarda Kemoterapi??? • Bu hastalarda verilecek kemoterapi ajanlarına da dikkat etmek gerekiyor
Plan • SafraYolları • Özefagus • Mide • İntestinal
Etyoloji • Lümen içi • Lümen dışı
Endoskopik lümen restorasyon • Beslenme yolunu sağlama • Enteral • Gastro/jejunostomi • Radiotherapy • EBRT • Brakiterapi • Kemoterapi • Cerrahi
Endoskopik lümen restorasyon • Beslenme yolunu sağlama • Enteral • Gastro/jejunostomi • Radiotherapy • EBRT • Brakiterapi • Kemoterapi • Cerrahi
Endoskopik lümen restorasyon • Beslenme yolunu sağlama • Enteral • Gastro/jejunostomi • Radiotherapy • EBRT • Brakiterapi • Kemoterapi • Cerrahi
Endoskopik lümen restorasyon • Beslenme yolunu sağlama • Enteral • Gastro/jejunostomi • Radiotherapy • EBRT • Brakiterapi • Kemoterapi • Cerrahi
Endoskopik lümen restorasyon • Beslenme yolunu sağlama • Enteral • Gastro/jejunostomi • Radiotherapy • EBRT • Brakiterapi • Kemoterapi • Cerrahi
SEMS vs diğer modalitelerMetaanaliz • n=2542 • SEMS vs rijit plastik stent (4 çalışma, 433 hasta) • SEMS > rijit plastik stent (disfaji skoru, komplikasyon) • SEMS vs laser (2 çalışma, 125 hasta) • SEMS ≈ laser • SEMS < brakiterapi (disfaji skoru, QOL) • SEMS + brakiterapi > SEMS (erken disfaji skoru daha iyi, geç dönem benzer) • SEMS’ler kendi aralarında benzer Sreedharan A et al, Cochrane Database System Review, 2009
Özfagus-Özet • Amaç lümen açıklığını sağlamak ve enteral yolla beslenme olmalı. (mümkünse endoskopik yöntmelerle) • Endoskopik yöntemler için uygun olmayan hastalarda ostomiler tercih edilebilir • Merkez deneyimine göre brakiterapi kullanılabilir
Plan • SafraYolları • Özefagus • Mide • İntestinal
Epidemiyoloji • Genelde primer tümör obstrüksiyona neden olur • Lümen geniş olduğundan obstrüksiyonlarla 2 yerde sık karşılaşılır; • EGJ • Pilor
Endoskopik yaklaşım • Balon dilatasyon • Stent • Cerrahi • Bypass • Gastrektomi (seçilmiş hastalarda) • Tup besleme (Gastro/jejunostomi) • Radyoterapi • Kemoterapi
Endoskopik yaklaşım • Balon dilatasyon • Stent • Cerrahi • Bypass • Gastrektomi (seçilmiş hastalarda) • Tup besleme (Gastro/jejunostomi) • Radyoterapi • Kemoterapi
Endoskopik yaklaşım • Balon dilatasyon • Stent • Cerrahi • Bypass • Gastrektomi (seçilmiş hastalarda) • Tup besleme (Gastro/jejunostomi) • Radyoterapi • Kemoterapi
Endoskopik yaklaşım • Balon dilatasyon • Stent • Cerrahi • Bypass • Gastrektomi (seçilmiş hastalarda) • Tup besleme (Gastro/jejunostomi) • Radyoterapi • Kemoterapi
Endoskopik yaklaşım • Balon dilatasyon • Stent • Cerrahi • Bypass • Gastrektomi (seçilmiş hastalarda) • Tup besleme (Gastro/jejunostomi) • Radyoterapi • Kemoterapi
Endoskopik yaklaşım • Balon dilatasyon • Stent • Cerrahi • Bypass • Gastrektomi (seçilmiş hastalarda) • Tup besleme (Gastro/jejunostomi) • Radyoterapi • Kemoterapi (daha çok yanıtlı tümörlerde)
Meta-analiz • SEMS vs gastro/jejunostomi • SEMS kullanılanlarda oral alımın daha iyi tolere edildiği • Hastanede yatış daha kısa • Ly J, et al. Surg Endosc, 2010; 24:290-297 • Kısa sağkalım beklenen • Stent • Uzun sağkalım beklenen • Cerrahi gastrojejunostomy • Jeumnick SM, et al. BMC Gastroenterology, 2007; 7:18-27.
Plan • SafraYolları • Özefagus • Mide • İntestinal
Epidemiyoloji • Malign hastaların %3-42’sinde gözlenir • %60-70 tümöre bağlı • %20-30 benign nedenler (en sık adezyon) • En sık over ve KRK’de • Melanom ve meme en çok non-GİS nedenler • Abdominal kitle varlığında her kanserde gözlenebilir (Genelde ileri evre) • İnce barsak daha sık (%61 vs. %39)
Epidemiyoloji • Parsiyel/komplet • Akut/Sinsi • Reversible/irreversible
Ayırıcı tanıda; Vinkaalkaloidlerine bağlı nörotoksisite ve radyasyon hasarı akılda turulmalıdır
Tanı ve ilk değerlendirme • Tanı; • Klinik • Radyolojik (X-ray genelde tanısal) • Yerleşim ve altta yatan neden tespitinde BT, USG ve x-ray dan üstün (%21 tedavi yaklaşımını değiştirir) • Akut nedenlerin ekarte edilmesi (akut cerrahi gerektiren) • Parsiyel/komplet ayrımı zordur En önemli nokta; Acil cerrahi gerektiren durumların varlığının tespiti Cerrahi/medikal yaklaşımı belirlemek