HIRKAİŞERİF İLKÖĞRETİM OKULU REHBERLİK SERVİSİ

1. HIRKAİŞERİF İLKÖĞRETİM OKULU REHBERLİK SERVİSİ VELİ EĞİTİM SEMİNERİ • ZİHİNSEL GELİŞİM • ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER • EV ÖDEVLERİ Murat Kaya / Rehber Öğretmen

2. ZİHİNSEL GELİŞİM Zihinsel gelişim çocuklardaki temel ve önemli bir gelişim alanı olup çocuğun tüm yaşam alanlarında karşılaştığı sorunları çözme becerisi zihinsel gelişim ile süregelir. Zihinsel gelişimin sağlıklı olabilmesi için öncelikli olarak bazı becerilerin çocukta gelişmesi gereklidir.. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

3. ZİHİNSEL GELİŞİM İÇİN GEREKLİ BECERİ ALANLARI • Algılama • Hatırlama • Kavram Geliştirme • Sorun Çözme • İfade Etme / Dil Gelişimi Murat Kaya / Rehber Öğretmen

4. ZİHİNSEL GELİŞİM İÇİN GEREKLİ BECERİ ALANLARI Algılama: Gözümüzle, kulağımızla beş duyumuzla çevremizde olup biteni anlamak, tanımak olarak ifade edebiliriz. Çocuğumuzda algılama yeteneğinin gelişimini desteklemek için yapmamız gerekenler ; Çocuğun değişik öğrenme tecrübeleri yaşaması için sizlerle ve arkadaşlarıyla oynayabileceği farklı yerleri ve kişileri görebileceği ortamlar hazırlanmalıdır. Böylece çocuğun nesneleri, kişileri tanıması diğerlerinden ayırt etmesi kolaylaşacaktır. Örneğin, kütüphaneye gitmiş bir çocuk ansiklopedi ile hikaye kitaplarının farkını öğrenecektir. Ailesiyle birlikte deniz kenarına pikniğe giden çocuk denizde bulunan balık türlerini öğrenecektir. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

5. ZİHİNSEL GELİŞİM İÇİN GEREKLİ BECERİ ALANLARI Hatırlama:Öğrenilen bilgilerin gerektiğinde kullanılmak üzere zihinde harekete geçirmek, hatırlamak olarak ifade ederiz. Çocuğumuzda hatırlama yeteneğinin gelişimini desteklemek için yapmamız gerekenler ; Çocuğun anlatmak istediklerini (seyrettiği filmleri, yaptıklarını, yaşadıklarını) anlatması için ona fırsat vermeli, çocukla daha önceden öğrendiği bilgiler, yaşadığı olaylar gibi konularda konuşmalı, onun bunları hatırlaması için yardımcı olunmalıdır. Yaşadığı deneyimleri daha sonra hatırlayabilmesi için bu deneyimleri anlayabilmesi sağlanmalıdır. Örneğin çocukla gezmeye gitmişseniz çocukla karşılaştığınız şeylerle ilgili konuşmak, sorular sormak ve sorduğu soruları cevaplamak çocuk için yaşanan bu deneyimi anlamlı hale getirecek ve anlamasını kolaylaştıracaktır. Hikaye, masal okumak ya da çocuğun okuduklarıyla ilgili çocukla sohbet etmek, sorular sormak onun hatırlama becerisini destekleyebilir. Ayrıca benzer olarak çocuğun izlediği film ya da arkadaşlarıyla yaşadığı deneyimler hakkında konuşmak da çocuğun hatırlama becerisini destekler Murat Kaya / Rehber Öğretmen

6. ZİHİNSEL GELİŞİM İÇİN GEREKLİ BECERİ ALANLARI Kavram Geliştirme: Algılanan, hatırlanan nesneleri zihinde renklerine, şekillerine, büyüklük, küçüklük, gibi özelliklere göre düzenlemeler yapmaktır. Çocuğumuzda kavram geliştirme yeteneğinin gelişimini desteklemek için yapmamız gerekenler ; Çocuk ne kadar çok bilgi alabileceği ortamda olursa bilgileri o kadar çok düzenleme, sınıflama şansı olur. Bu nedenle çocuğun farklı ve bilmediği ortamlarla karşılaşmasını sağlamak kavram geliştirme becerisini geliştirecektir. Örneğin postane, çarşı, pazar, hastane, hayvanat bahçesi, tiyatro gibi farklı yerlere götürmek ve farklı özelliklere dikkat çekmek gibi. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

7. ZİHİNSEL GELİŞİM İÇİN GEREKLİ BECERİ ALANLARI Çocukla daha sonrasında öğrendikleriyle ilgili sohbet etmeli. Çocuğun gördüklerini resim yaparak veya canlandırarak göstermesine olanak tanınmalı. Çocuğun kavramları öğrenebilmesi için algıladığı nesnelerin özelliklerini bilmesi gereklidir. İşte bunun için nesnelerin özelliklerine dikkat etmesi için sorular sorulabilir. Örneğin yediği meyvenin büyüklüğüne, yumuşaklığına, rengine, tadına dikkat çekerek meyvenin farklı özelliklerini fark etmesine yardımcı olabiliriz. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

8. ZİHİNSEL GELİŞİM İÇİN GEREKLİ BECERİ ALANLARI Sorun Çözme: Diğer becerilerin kullanılıp gerekli bilgilerin toplanması ve düşünerek, mantık yürüterek olaylar karşısında nasıl hareket edilmesi gerektiğine karar vermek diyebiliriz. Çocuğumuzda sorun çözme yeteneğinin gelişimini desteklemek için yapmamız gerekenler ; Bir sorunla karşılaştığı zaman bu sorunu kendi başına çözmesi için ona fırsat tanımalıdır. Sorunu kendi başına çözemediğinde ona hemen çözüm yolunu göstermeden çözüm yollarını kendisinin bulmasını sağlayacak ip uçlarını bulmasına yardımcı olmalıyız. Ona kendi davranışlarımızla örnek olarak nasıl mantık yürüttüğümüzü göstermeliyiz. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

9. Temsil Etme / Dil Gelişimi:Düşünceleri, öğrenilenleri sözcüklerle veya resimle, taklitle, rol almayla aktarmak. Çocuğun zihninde canlandırdıklarını sözel olarak ifade etmesi temsil etme becerisinin dışarıya aktarılması, yansıtılmasıdır. Bu nedenle çocukla konuşmak ve onu dinlemek, onun konuşma becerisini, dil gelişimini olumlu etkiler. Çocuğun zihninden geçenleri daha iyi anlayabilmek için onunla sohbet edilebilecek ortamları yaratmak gerekir. Zihinsel gelişim, düşüncelerimizi, algıladıklarımızı, öğrendiklerimizi zihnimizde yorumladıktan sonra ifade etmemizi ve yeni bilgi, becerileri öğrenmemizi sağlayan bir gelişim alanıdır. Çocuklarda da doğuştan var olan zihinsel beceriler yaşı ilerledikçe ve anne babası ve çevresi tarafından desteklendiğinde gelişmektedir. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

10. ÇOCUĞUNUZUN DERSLERİNDEKİ BAŞARISINI ve ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN !. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

11. ÇOCUĞUNUZUN DERSLERİNDEKİ BAŞARISINI ve ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN !. • Çocuklarınızı iyi tanıyınız, onlardan yapamayacağı şeyleri istemeyiniz. Onları yeteneklerinin ötesinde başarı göstermeye zorlamayınız. • Çocuğun tüm arzularının yerine getirilmesi ona her istediği şeyi yapabileceği, elde edilebileceği kanısının verilmesi veya tam tersi isteklerinin çok sınırlandırılması, hiç yerine getirilmemesi çeşitli uyumsuz davranışlar geliştirmelerine neden olacaktır. Bu konuda titiz olunuz. • Çocuklarınızı başka çocuklarla veya kardeşleri ile mukayese etmeyiniz. Her insanın sahip olduğu nitelikler farklıdır. Onları olduğu gibi kabul ediniz. • Çocuklarınızı korkutmayınız. Fazla baskılardan, bedeni cezalardan, olmayacak sınırlamalar koymaktan kaçınınız. • Çocuğunuzun mümkün olduğu kadar sosyal yaşantılar içinde, sosyal olmasını sağlayınız. Okul ve çevresindeki sosyal faaliyetlere katılmasına izin veriniz. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

12. ÇOCUĞUNUZUN DERSLERİNDEKİ BAŞARISINI ve ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN !. • Çocuğunuzu sık sık eleştirmeyiniz. Hele bunu başkalarının yanında asla yapmayınız. Onun aşağılık duygusuna kapılmasını önleyiniz. Takdir ettiğiniz taraflarını söyleyiniz. Onun kendine güven duymasını sağlayınız. Çocuklarınız arasında ayrım yapmayınız. Çocukları kıskandırmayınız. Hepsine sevgi ve ilgi gösteriniz • Çocuğunuzun evde ders çalışmasını kontrol ediniz. Ancak sürekli şekilde “dersine çalış” ikazı olumsuz etki yapmaktadır. Ona güvendiğinizi belli ederek uyarınız. . Çocuğunuzun çalışma programı yapmasına, uygulamasına yardımcı olunuz. Planlı çalışma üzerinde durunuz. • Kitap Okuma Saatleri Belirleyin ve Kaydını Tutun. Yatay eksende haftanın günlerinin yazılı olduğu bir grafik tutarak çocuğunuzu okuma konusunda motive edebilirsiniz. Çocuğunuzun en sevdiği kitaptan her akşam kaç sayfa okuyacağı konusunda hedef belirlenmesini sağlayın ve grafiği nasıl işaretlemesinin gerektiğini öğretin. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

13. ÇOCUĞUNUZUN DERSLERİNDEKİ BAŞARISINI ve ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN !. • Çocuğunuzun yanında ona uygulanan eğitimin tartışmasını yapmayınız. Okul ve öğretmenler ile ilgili olumsuz görüşleriniz varsa bunları çocuğun yanında açığa vurmayınız. • Sınavlarda kendine güvenmesi için motive edici ve hazırlayıcı çalışmalar yapın. Bazı çocuklar herhangi bir sınava tam olarak hazır olduklarını hissetmek için aşırı çalışma ihtiyacı duyarlar. Eğer sizin çocuğunuzda bu kategorideki çocuklardan biriyse, sınav gününden günlerce önce tekrar etmesini sağlayan makul bir ders planı hazırlamasına yardımcı olun. • Sayısal, sözel veya herhangi bir ders ile alakalı bir konuya çalışmaya başlamadan önce, çocuğunuza önce o konunun genel olarak ne hakkında olduğunu anlaması için araştırması gerektiğini, daha sonra konudaki başlıklar hakkında kendi kendine sorular üretmesi gerektiğini ( sizler soru oluşturmada düşündürmeye yönelik yardımcı olabilirsiniz ), bir sonraki aşmada bu sorunlara verilen cevapları okumasını, daha sonra verilen bu cevapları kendi kendine anlatmasını ve en son olarak da bütün öğrendiklerini tekrar etmesi gerektiğini öğretin veya sağlayın. • Televizyon izleme vaktini sınırlayın. Ders çalışırken ve ödev yaparken kesinlikle kapatınız. Çocuğunuzun her hafta kaç saatini TV önünde geçireceğine karar verin. TV rehberinden, programları ve showları çocuğunuzun önceden seçmesini sağlayın. Yılda bir hafta TV izlemeyin. Bu süre daha zevkli işlerin yapılmasına ve yeni şeylerin öğrenilmesine vesile olabilir. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

14. ÇOCUĞUNUZUN DERSLERİNDEKİ BAŞARISINI ve ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN !. • Beraber okuyun. Bütün ailenin aynı anda katılabileceği bir okuma saati ayarlayın. Çocuklar, anne-babalarını okurken görmeye ihtiyaç duyarlar. "Söylediğimi yap", ifadesinin "Yaptığımı yap" kadar etkili olmadığını unutmayın. Okuma kelime dağarcını arttıracaktır ve sohbetleri zevkli hale getirecektir. • Çocuğunuz okumaya başladıktan sonra ona kitap okumayı sürdürün. Şiir ve klasiklere de yer verin ve çocuğunuza okutturun. Sizin çocuğunuza okuduğunuz kitapların çoğu daha sonraları en sevilen ve tekrar tekrar okunan kitaplar arasında yer alır. • Öğretici oyunlar oynayın. Bekleme zamanlarında ve diğer boş vakitlerde, çocuğunuzun düşünmesini harekete geçirmek için aklınızda bir oyun hazır olsun. En erken yaşlardan başlayarak, çocuğunuzun aletlerin çalışma şeklini, kavramları ve çevresindeki nesnelerin özelliklerini anlamasının nasıl geliştiğini gözlemleyin. • Mantıklı hedefler belirleyin. Her seferinde çocuğunuzun her gün çalışması için destekleyin ve gösterdiği çaba için her gün onu tebrik edin. Gelişmeyi göreceksiniz. • Matematiği gerçekçi yapın. Çocuğunuz, gerçek yaşam durumları yansıtan kelime problemine sahip olduğunda, gerçek araçları kullanın. Oturma odanızı adımla ölçün. Belli bir hızla gidilirse, büyükannenin odasına gitmenin ne kadar süreceğini hesaplayın. Matematiği gerçek hayatta ilişkilendirmek, çocuğunuzun öğrenme için ilkeleri ve sebepleri anlamasını kolaylaştırır. Çatalları saydırarak, kurabiyeleri toplatarak, malzemelerin ölçülerini verdirerek, termostatı ayarlayarak vb. çocuğunuza matematiğin önemini sezdirin. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

15. ÇOCUĞUNUZUN DERSLERİNDEKİ BAŞARISINI ve ÖĞRENMEYİ ARTIRMAK İÇİN !. • İyi bir dinleyici olun. Çocuğunuzun, size her gün okumasını sağlayın. Onu sadece yanlış okuduğu kelimeleri düzeltmek için dinlemeyin. Biriyle bağlantılı kavramlar hakkında o durumda karakterlerin başka neler yapmış olabileceği hakkında, daha sonra ne olabileceği hakkında konuşun. Çocuğunuzun, benzer temalarda okumuş olduğu hikayeleri hatırlamasını ve onları karşılaştırmasını sağlayın. • Konuşmayı genişletin. Çocuklar konuşmak istedikleri zaman mümkün olduğunca onlara baş sallayarak yada tek kelimelik cevap vermeyin. Çocuğunuzun kelime dağarcığını genişletin ve onları düşünmeye sevk edecek cevaplar verin. Çocuğunuzun uzun cümleler kurmasına ve düşüncelerini detaylarıyla açıklamasına yardımcı olun. • Çok pratik yaptırın. Büyüklerle kurulan en küçük bir diyalog, oyunlarda rol alma gibi faaliyetler çocuğunuzun pratik yapmasını sağlayacaktır. • Okul takip çizelgesi tutun. Çocuğunuzun her yıl çalışmasını gösteren bir çizelge belirleyin ve böylece onun neleri öğretmekte olduğunu anlayabilirsiniz. Bu şekilde sık sık tekrarladığı hataları ya da dikkatsizlikleri saptayarak gerektiği zaman bu çizelgenin size yardımcı olmasını sağlayabilirsiniz. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

16. EV ÖDEVLERİ ANNE BABALAR OLARAK EV ÖDEVLERİNE YARDIMCI OLMA ..! Murat Kaya / Rehber Öğretmen

17. EV ÖDEVLERİ.. Ev ödevleri, öncelikle okulda öğrenilen bilgi ve yaşantıların kalıcılığını sağlamak veya bu bilgi ve yaşantıları genişletmek amacıyla öğretmenler tarafından öğrencilere verilmektedir. Sınıftaki öğrenci sayısının fazla olması, programda ayrılan zamanın yeterli olmaması gibi çeşitli nedenlerle öğrencilerin bireysel çalışmalarına ve uygulamalarına imkan verilemeyen durumlarda ev ödevleri, ders dışı etkinliklerin en önemlisi olmakla birlikte verilen sorumluluğu yerine getirmeyi öğrenmelerini ve dolayısıyla derslerinde başarılı olmalarını sağlamaktadır. Aynı zamanda ev ödevleri, anne babalara çocuklarının okul hayatıyla ilgilenmeleri için bir fırsat vermektedir. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

18. EV ÖDEVLERİ.. Çocuğun ödevinin bir an önce bitmesi için telaşlandığını gören bazı ana babalar ödevi kendileri yapıp kurtulmayı daha kolay bulur. Bunun hiçbir olumlu yönü olmadığı gibi, çocuğa yardım etmekte sayılmaz. Yapılacak en iyi şeylerden biri, ödev yapmayı gündelik bir alışkanlık haline sokacak bir düzen kurmada çocuğa yardımcı olmaktır. Bu düzen, çocuğun ödevlerini çok geç olmayan uygun bir saatte yapmasını gerektirmekle beraber, size uygun ve çocuğun diğer faaliyetlerini aksatmayacak şekilde olmalıdır. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

19. EV ÖDEVLERİ.. Çocuğun ödevlerini benimsemesi ya da kaçınılması gereken bir angarya gibi görmesinde sizin tutumunuzun etkisi çok büyük olacaktır. Eğer siz, ev ödevini hoşa gitmeyen bir zorunluluk olarak görüyor ve yapılması için cezalandırıcı bir tavır takınıyorsanız, çocukta ev ödevinin sevilmesi değil, yapılması gereken can sıkıcı bir iş olduğu düşüncesini uyandırırsınız. Öte yandan çocuğun ödevlerini yapmasına yardım eder ve bu yardımı gerektiği şekilde yaparsanız ev ödevi ilgi çekici, uyarıcı, hatta eğlendirici bir uğraş haline gelebilir. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

20. ANNE BABALAR OLARAK EV ÖDEVLERİ KONUSUNDA NASIL YARDIMCI OLABİLKİRSİNİZ… • Çocuklarına uygun çalışma ortamı (aydınlık, sessiz vb.) ve araç-gereç sağlamalıdırlar. Çocuklar ödevlerinin büyük bir kısmını evde yapmaktadırlar. Çocuğun rahat çalışabilmesi için dikkatini dağıtacak uyaranların olmadığı bir odasının olması, ısının ve aydınlanmanın yeterli olması ve odasında çalışması için gerekli araç-gerecinin olması ödevlerini yapmasını kolaylaştıracaktır. • Özellikle ilköğretimin ilk yıllarında çocukların ev ödevlerini yapma zamanını planlamada güçlükler ortaya çıkabilmektedir. Küçük çocuklar genellikle oyuna veya tv. izlemeye daha fazla süre harcayarak ödev yapmayı aksatabilmektedirler. Bu nedenle ilk yıllarda anne babalar, ödevlerin yapılacağı zamanı birlikte planlamalı, çocuğun bu plana uymasını sağlamalıdırlar. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

21. ANNE BABALAR OLARAK EV ÖDEVLERİ KONUSUNDA NASIL YARDIMCI OLABİLKİRSİNİZ… • Çocuk yardım istediğinde ev ödevlerine yardımcı olmalıdırlar. Bu yardım, çocuğun ödevini yapmaya değil, onu yönlendirmeye yönelik olmalıdır. Çocuklar ödevlerini yaparken zorlandıklarında veya ödevlerle ilgili çeşitli soruları olduğunda en yakınlarında bulunan yetişkinin yardımına ihtiyaç duyabilmektedirler. Anne babaların çocuklarının tüm sorularını cevaplaması mümkün olmayabilir. Bu durumda anne babaların çocuklarının sorularına ilgisiz kalmamaları, başvuru kaynaklarını göstererek uygun rehberlikte bulunmaları gerekmektedir. Anne babaların çocuklarının yerine ödevlerini yapmaları ise çocukların çalışma alışkanlığı kazanmalarını ve sorumluluk duygusunu geliştirmelerini engelleyecektir. • Anne babalar, çocuklarının ev ödevlerini kontrol etmelidirler. Ödevlerin okulda sunulmadan önce evde anne babalar tarafından kontrol edilmesi, çocuklara yaptıkları hataları düzeltme ve eksiklerini tamamlama fırsatı verecektir. Ayrıca çocuğun ödevini bitirince takdir edilmesi öz güven ve öz disiplinini geliştirici bir pekiştireç olacaktır. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

22. ANNE BABALAR OLARAK EV ÖDEVLERİ KONUSUNDA NASIL YARDIMCI OLABİLKİRSİNİZ… • Anne babalar, çocukların ev ödevlerine olan yaklaşımlarını etkileyecek olumsuz tutumlar göstermemeye çalışmalıdırlar. Anne babaların çocuklarının ödevlerine karşı aşırı ilgili veya ilgisiz, baskıcı ve arkadaşlarıyla kıyaslayıcı tutumları çocuğun ödevlerden hoşlanmamasına ve ödevini yapamama kaygısı duymasına neden olabilir. Anne babaların çocuklarına ev ödevlerinde destek ve rehberlik veren tutumlar sergilemeleri gerekmektedir. • Ödev yaparken çocuğun dinlenmesini ve enerji toplamasını sağlamak amacıyla anne babalar çocuklarıyla birlikte gevşeme veya rahatlama egzersizleri yapmalıdırlar. Rahatlatıcı bir müzik dinlemek, bir şeyler yiyip içmek ya da vücudunu hareket ettirmek yararlı olacaktır. Çocuğun ödevini yaparken sıkılmasını önlemek için kısa süreli aralar vermesi de sağlanmalıdır. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

23. EN VERİMLİ DERS MASA BAŞINDA ÇALIŞILIR… Yatarak , uzanarak ders çalışmak kısa sürede dikkati dağıtır , ders çalışma isteğini yok eder.. Murat Kaya / Rehber Öğretmen

24. ÇOCUĞUN YAŞAMINDAKİ EN ETKİLİ ÇEVRE AİLE ÇEVRESİDİR.. Çocuk yaşamında en çok etkili örnekleri ailesinden alır.. Anne– babalar olarak tüm davranışlarınızla çocuklarınıza örnek olunuz... Murat Kaya / Rehber Öğretmen

25. KATILIMINIZ ve İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.. Murat Kaya / Rehber Öğretmen