420 likes | 1.91k Views
Pulmoner Arteryel Hipertansiyon (PAH): Hastalığı anlamak. Prof. Dr. H. Gül Öngen İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. PAH: Adlandırma kronolojisi ve dönüm noktaları. Tarihçe. 1891 Romberg Pulmoner vasküler skleroz 1901 Argentine Okulu Ayerza Hastalığı
E N D
Pulmoner Arteryel Hipertansiyon (PAH):Hastalığı anlamak. Prof. Dr. H. Gül Öngen İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
PAH: Adlandırma kronolojisi ve dönüm noktaları Tarihçe 1891 Romberg Pulmoner vasküler skleroz 1901 Argentine Okulu Ayerza Hastalığı 1940 Brenner Pulmoner vasküler skleroz 1951-55 Dresdale-Woo Primer pulmoner hipertansiyon 1970 Orta Avrupa Aminorex epidemisi 1973 1.WHO-Cenevre Açıklanamayan pulmoner hipertansiyon 1995 PGI2 Epoprostenol’e FDA onayı 1998 2.WSPPH-Evian Pulmoner arteryel hipertansiyon 2000 BMRP2 Ailesel PPH 2000 17 CCTs ERA, Prostanoidler, PDE 5 inhibitörleri 2002 Kombine tedavi 2003 3.WSPAH-Venedik Geçmiş Bugün Gelecek
PAH:Hastalığı anlamak PAH konusunda güncel kılavuzlar WHO Cenevre Sempozyumu 1973 WHO Evian Sempozyumu 1998 WHO Venedik Sempozyumu 2003 ACCP Pulm. Hipert. Kılavuzu 2004 ESC Pulm. Hipert. Kılavuzu 2004 JACC 2004; 43: Supplement Chest 2004; 126: Supplement EHJ 2004;25:2243-78
1.Pulmoner arter hipertansiyonu(PAH) İdiyopatik PAH Ailesel PAH İkincil Neden olan durumlar Bağ dokusu hastalıkları Bağ dokusu has. HİV ilaç ve toksin HİV Portal hipertansiyon Portal hipertansiyon İştah kesiciler İştah kesici ilaçlar Doğuştan kalp has. Eisenmenger Sendromu Yeni doğan persistan Yeni doğan persistan Venöz-kapiller tutulum PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner hipertansiyon geçmiş ve güncel sınıflama Dünya Sağlık Örgütü 1998 Dünya Sağlık Örgütü 2003 1. Primer pulmoner hipertansiyon Sporadik Ailesel
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner hipertansiyon geçmiş ve güncel sınıflama Dünya Sağlık Örgütü 1998 Dünya Sağlık Örgütü 2003 2. Pulmoner venöz hipertansiyon 2.Sol kalp hastalığına bağlı PH 3.Solunun hastalıklarına bağlı PH 3.Akciğer hast ve/ya da hipoksiye bağlı PH(KOAH, İAH, yükseklik) 4. Kronik tromboembolik PH 4.Kronik trombotik ve/veya embolik hastalığa bağlı PH 5. Pulmoner damarları etkileyen öbür durumlar (sarkoidoz) 5. Pulmoner damarları etkileyen öbür durumlar (sarkoidoz)
PAH, prognozu kötü bir hastalıktır. Medyan sağ kalım 2.8 yıl 100 % 68 % 48 % 34 80 60 Sağ kalım (%) 40 20 0 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 İzlem yılı D’Alonzo et al. Ann Internal Med 1991;115:343
PAH’ da sağkalım Konjenital kalp hastalıkları 100 80 portapulmoner 60 Sağ kalım (%) 40 Kollajen doku hastalıkları HIV 20 N = 194 patients 0 0 1 2 3 4 5 İzlem yılı McLaughlin VV.Chest,2004;126:78-92S
PAH:Hastalığı anlamak PAH Epidemiyolojisi • Toplumsal gerçek veri yok. • İPAH insidans milyonda 1-2 • Kadınlarda daha sık K / E = 1.7/1 • Prevelans en yüksek 20-40 yaş arası Türkiye’de 70-150/ y IPAH olmalı !!
PAH:Hastalığı anlamak PAH tanısı konan 686 hastada tiplere göre dağılım % 37,4 İdiyopatik Bağ dokusu hastalıkları % 15,1 Portal hipertansiyon % 12,4 Doğumsal kalp hastalıkları % 11,2 İştah kesici ilaçlar % 11,5 HIV infeksiyonu % 8,6 Ailesel % 3,8 French Database Expience
PAH:Hastalığı anlamak Hangi semptomların varlığında kuşkulanılmalı ? Dispne Takipne Angina Senkop Ödem Reynaud fenomeni
PAH:Hastalığı anlamak Hangi fizik muayene bulguları varlığından kuşkulanılmalı? Dakika solunum sayısının artması S2’nin pulmoner bileşeninin sertleşmesi Sternum sol üst ve alt yanı vurumları + Akciğer seslerinin normal olması Triküspid yetersizliği üfürümü Juguler ven basıncı artışı Periferik ödem ve assit
Ağır egzersizde kalp debisi Pulmoner basınçlar Dinlenme sırasında kalp debisi PAH:Hastalığı anlamak PAH’ın seyri Preklinik Dönem Semptomatik / Stabil Dönem Progresif / İniş Dönemi Prod Cardiovasc Dis 31;Rich S. Primer pulm HT 205-38 1988
Günlük olağan aktiviteyi sınırlamayan; yorgunluk, dispne, göğüs ağrısı, presenkopa yol açmayan PAH I II Günlük olağan fizik aktivitede hafif kısıtlama yaratan PAH Günlük olağan aktivitelerde belirgin kısıtlama yaratan PAH III Hiçbir fiziksel aktivite semptomsuz yapılamaz. Sağ kalp yetersizliği bulguları var IV PAH:Hastalığı anlamak PAH’ın fonksiyonel evrelemesi
% 63 % 24 % 12 % 1 PAH:Hastalığı anlamak PAH hastalarının fonksiyonel sınıflara göre dağılımı %80 %70 %60 %50 %40 %30 %20 %10 Sınıf I Sınıf II Sınıf III Sınıf IV French Database Expience WHO World Symposium, Venice 2003
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner arter hipertansiyon tanısı: radyoloji
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner arter hipertansiyon tanısı: EKG Sağ ventrikül hipertrofisi Sağ eksen sapması P pulmonale Sağ ventrikül yüklenmesi
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner hipertansiyon tanısı: ekokardiyografi • Mutlaka yapılmalı. • PAB ölçümünde :duyarlılık : % 90 özgüllük: % 75 • Sağ ventrikül sistolik basıncı, sağ atriyum ve sağ ventrikül çapları, perikard efüzyonu • Sol ventrikül fonksiyonları, kapak hastalıkları • Kontrastlı inceleme ile intrakardiyak şant araştırması • Risk gruplarında tarama için kullanılmalı.
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner hipertansiyon tanısı: sağ kalp katerizasyonu • Tanıyı doğrulamak, hastalığın şiddetini ve prognozu belirlemek için şarttır • Tedavi seçimi için yönlendiricidir
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner hipertansiyon tanısı: hemodinami Pulmoner arter tıkalı basıncı ≤15 mmHg • Ortalama PAB: • Dinlenmede ≥ 25 mmHg • Egzersizde ≥ 30 mmHg Sol A P A Sağ A Sol V Sağ V Rubin JL,Chest 2004;126:4S-6S
PAH:Hastalığı anlamak Pulmoner hipertansiyon tanısı: 6 dk. yürüme testi • Basit bir testtir. • Tarama için uygun bir testtir. • Takip için uygun bir testtir. • Kalp fonksiyonlarındaki değişimi gösterir. • Egzersiz kapasitesi seri olarak izlenir. • PAH mobidite ve mortalitesini tahminde duyarlıdır. • Tedaviye yanıtı değerlendirmede fonksiyonel kapasite kullanılır
PAH:Hastalığı anlamak Erken tanı çok Önemlidir. WHO World Symposium, Venice 2003
PAH:Hastalığı anlamak Erken tanı nasıl konur? WHO World Symposium, Venice 2003
PAH:Hastalığı anlamak Tarama yapılarak. Herkese mi? WHO World Symposium, Venice 2003
PAH:Hastalığı anlamak Risk gruplarında tarama yapılmalı. • Ailesel PAH olanlar • Bağ dokusu hastalıkları • PSS..........% 15-20 • SLE..........% 5-10 • Pulmoner emboli • Konjenital kalp hastalıkları ( sol-sağ şant)... % 5 • HIV infeksiyonu ......%0.5 WHO World Symposium, Venice 2003
PAH:Hastalığı anlamak Tarama nasıl yapılmalı? • 6 dk yürüme testi • EKO ( risk gruplarında yıllık takip) • EKG • AFT • Akciğer grafisi • Genetik yöntemler (BMPR2...ailesel PAH için) • Biyokimyasal göstergeler (ürik asit, endotelin, BNP) WHO World Symposium, Venice 2003
PAH:Hastalığı anlamak Kötü prognostik göstergeler? • Fonksiyonel sınıflamada evre III ve IV • Perikard sıvısının varlığı. • EKG de sağ ventrikül hipertrofisi bulguları. • Sağ atriyum basıncında yükselme • Kardiyak indekste azalma • Yüksek Ort PAP • BNP yüksekliği
PAH:Hastalığı anlamak Sonuç: PAH survisi kötü bir hastalıktır. Erken tanı morbidite ve mortaliteyi azaltır. Erken tanı tedavi başarısını artırır. Erken tanı için risk grupları taranmalıdır. Tarama EKO ve 6 dk. yürüme testi ile yapılır. Kesin tanı için sağ kalp kateterizasyonu gerekir.