Metody przygotowujące do nauki czytania i pisania

Metody przygotowujące do nauki czytania i pisania

Metoda Hanny Tymichowej Cele: • Zapobieganie trudnościom w rysowaniu i pisaniu. • Zachęcanie do podejmowania aktywności plastycznej. • Wyrabianie sprawności motorycznej rąk oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej. • Wspomaganie osiągania gotowości do nauki pisania. • Korygowanie nieprawidłowej techniki rysowania i pisania.

Metoda Hanny Tymichowej Założenia: „H. Tymichowa zaleca, aby ćwiczenia grafomotoryczne wykonywać w czterech różnych pozycjach: • postawa stojąca, wzór zamieszczony w płaszczyźnie pionowej; • postawa stojąca, wzór w płaszczyźnie poziomej; • postawa siedząca, łokcie uniesione; • postawa siedząca, przedramię podparte.” Klim – Klimaszewska A., 2010, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa , str. 226.

Metoda Hanny Tymichowej Założenia: • W sytuacji nieprawidłowego trzymania kredki i ołówka podczas rysowania lub pisania Tymichowa zaleca stosowanie nasadek korekcyjnych. • Celem stosowania nasadki jest utrwalenie nawyku prawidłowego trzymania ołówka podczas rysowania, a także zwolnienie mięśniowe całej ręki. • Wszystkie ćwiczenia grafomotoryczne powinny być prowadzone równolegle z zabawami usprawniającymi analizę i syntezę wzrokową oraz słuchową.

Metoda Hanny Tymichowej Autorka opracowała specjalny zbiór ćwiczeń grafomotorycznych, na który składają się: • zestaw prostych wzorów do kalkowania (8 szlaczków i 16 rysunków figuralnych); • zestaw wzorów złożonych do kalkowania (22 rysunki); • zestaw wzorów do kopiowania (30 wzorów).

Program Marianne Frostig rozwijający percepcję wzrokową Cele: • doskonalenie koncentracji uwagi dziecka, • ćwiczenie precyzji wykonywanych ruchów, • ćwiczenie wytrwałości w wykonywaniu zadań, • rozwijanie zdolności koordynowania ruchów gałek ocznych z precyzyjnymi ruchami ciała, • doskonalenie umiejętności rysowania i pisania, • rozwijanie orientacji w schemacie ciała, • rozwijanie dominacji ręki, • rozwijanie zręczności oraz siły mięśni.

Program Marianne Frostig rozwijający percepcję wzrokową Założenia: • Ćwiczenia i zabawy są ukierunkowane na rozwijanie percepcji wzrokowej, spostrzegawczości i umiejętności dokonywania wyboru. • „Osiągnięcie odpowiedniego poziomu percepcji wzrokowej umożliwia dziecku naukę czytania, pisania, stosowania reguł ortografii, pozwala na wykonanie zadań arytmetycznych oraz rozszerzania wszystkich umiejętności wymaganych od niego w trakcie nauki szkolnej.” Klim – Klimaszewska A., 2010, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa – str. 228

Program Marianne Frostig rozwijający percepcję wzrokową Program składa się z trzech zeszytów i trzech podręczników zatytułowanych „Wzory i obrazki.” Podzielony jest na trzy zasadnicze poziomy: • Podstawowy – zadania kształtujące koordynację wzrokowo-ruchową • Średni – ćwiczenia rozwijające orientację w stosunkach przestrzennych • Wyższy – ćwiczenia integrujące zdolności percepcyjne

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz Cel: • wielozmysłowe poznanie wzorów graficznych oraz liter alfabetu Założenia: • Jednoczesne usprawnianie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego czyli integracji percepcyjno- motorycznej ważnej w procesie kształtowania u dzieci gotowości do czytania i pisania.

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz Metoda Dobrego Startu jest polską modyfikacją francuskiej metody „Le Bon Depart”, co oznacza: dobry odjazd, odlot, start. Marta Bogdanowicz – autorka nowej wersji wprowadziła trzy warianty tej metody: • „Piosenki do rysowania” • „Piosenki i znaki” • „Piosenki na literki”

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz Zajęcia prowadzone MDS mają stałą strukturę. Wyróżnia się: 1. Zajęcia wprowadzające – różne sposoby powitania, zabawy ruchowe na orientację w schemacie ciała, wyjaśnianie trudnych słów, rozmowa na temat treści piosenki itp. 2. Zajęcia właściwe • ćwiczenia ruchowe – zabawy ruchowe do treści piosenki, • ruchowo-słuchowe – ćwiczenia mające bardziej złożone formy aktywności, angażujące dwa analizatory: kinestetyczno-ruchowy i słuchowy • Ruchowo-słuchowo-wzrokowe – odtwarzanie wzorów graficznych oraz liter w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki 3. Zajęcia końcowe – ćwiczenia relaksacyjne, wyciszające, oddechowe i usprawniające artykulatory.

Naturalna Nauka Języka – metoda nowozelandzka To nauka słuchania, mówienia, czytania i pisania poprzez zabawę i twórcze działania. Twórcą naturalnej nauki języka jest B. Cutting, inicjatorką programu w Nowej Zelandii była Wendy Pye. W Polsce metodę naturalnej nauki języka wprowadziła Elżbieta Czerwińska.

Naturalna Nauka Języka – metoda nowozelandzka Założenia: • Nauka pisania towarzyszy nauce czytania, a język odgrywa rolę czynnika integrującego różne dziedziny wiedzy i rodzaje aktywności dziecięcej w percepcji i poznawaniu przez dzieci rzeczywistości. • Podstawowym kryterium nauki czytania jest rozwój procesów poznawczych, takich jak spostrzeganie i pamięć. • Naturalna nauka języka oparta jest na rozwijaniu i pogłębianiu chęci dziecka do nauki zarówno czytania, jak i kreślenia symboli graficznych. • Punktem wyjścia w nauce czytania i pisania jest cały tekst (krótki i prosty, ale zrozumiały) i jego atrakcyjny kontekst a ilustracje stanowią jego integralną część. • Dziecko poznaje cały alfabet. • Ważna jest aranżacja sali, organizuje się kąciki zainteresowań, wyposażone w różne materiały do czytania i pisania.

Naturalna Nauka Języka – metoda nowozelandzka W naturalnej metodzie nauki języka, nauka czytania i pisania przebiega w trzech etapach: 1. Zapoznanie dziecka z całością (tekst, zdanie, wyraz). 2. Zapoznanie dziecka ze szczegółami (budowa zdania, litery, znaki interpunkcyjne). 3. Przechodzenie do budowania całości z wykorzystaniem zdobytej wiedzy.

Metoda fonetyczno-literowo-barwna Bronisława Rocławskiego Celem metody jest jednoczesne połączenie techniki płynnego czytania ze zrozumieniem z nauką pisania poprzez stosowanie zabawowych form pracy. B. Rocławski jest też autorem klocków LOGO będących ruchomym alfabetem: „Są to plastikowe klocki, które zawierają cztery warianty każdej litery: wielką pisaną i drukowaną oraz małą pisaną i drukowaną. Na każdym klocku wyraźnie został określony punkt odniesienia w postaci szlaczka, co umożliwia poprawną obserwację umieszczonej na niej literze.” Klim – Klimaszewska A., 2010, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa – str. 247

Metoda fonetyczno-literowo-barwna Bronisława Rocławskiego Koncepcję nauki czytania i pisania B. Rocławskiego można ująć w następujące hasła: • Wydłużenie czasu przygotowania do czytania i pisania (można już zacząć od 3 roku życia dziecka). • Dbanie o osiągnięcie przez dziecko najwyższej sprawności analizatora słuchowego i wzrokowego. • Efektywne i systematyczne doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej. • Rozwijanie orientacji przestrzennej jako ważnego elementu w nauce czytania i pisania. • Przygotowanie do czytania i pisania rozpoczyna się od syntezy, a później analizy.

Metoda fonetyczno-literowo-barwna Bronisława Rocławskiego • Klasyfikowanie fonemów w grupy: fonemy samogłoskowe, fonemy półotwarte, fonemy trące, fonemy przytarte, fonemy wybuchowe. • Doskonalenie pamięci wzrokowej i słuchowej poprzez stosowanie różnorodnych ćwiczeń i zabaw z dziećmi. • Doskonalenie poprawnego wymawiania głosek w izolacji. • Ćwiczenie odczytywania z ust głosek i prostych wyrazów. • Wydłużanie głosek „trwałych” w wyrazach jako pomoc w nauce czytania. • Wdrażanie do czytania metodą „ślizgania się” z litery na literę. • Wprowadzenie liter podstawowych i niepodstawowych. • Zastosowanie pisma węzełkowego. • Wyróżnienie lewej strony w zeszycie przez umieszczenie serduszka. • Kształtowanie wrażliwości i świadomości ortograficznej.

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Cele: • obniżenie wieku, w którym dzieci spotykają się z pismem, • nacisk na wizualny aspekt nauki czytania, • dostarczenie dziecku jak najwięcej ćwiczeń służących wykształceniu spostrzegawczości, niezbędnej w dostrzeganiu drobnych różnic między literami.

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Założenia: • wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka z wykorzystaniem jego własnej inicjatywy • wprowadzanie dziecka w świat słów powinno odbywać się na zasadzie zabaw i gier przynoszących dziecku radość i satysfakcję • celem nauki czytania jest rozumienie sensu i znaczenia poszczególnych słów, a nie pozbawionych znaczenia oddzielnych liter, dlatego dziecko poznaje przede wszystkim wyrazy, a następnie litery, z których są one zbudowane • dziecko na początku otrzymuje określony, skończony zbiór liter – alfabet; wie, że wszystkie wyrazy można stworzyć wykorzystując znane mu już litery.

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Założenia: • Swoją metodę dr Irena Majchrzak oparła na wykorzystaniu zmysłu wzroku, a nie słuchu, na rozwijaniu i pogłębianiu chęci dziecka do nauki mówienia, czytania oraz kreślenia symboli graficznych czemu towarzyszy szeroko rozumiana aktywność twórcza. • Autorka na podstawie własnych doświadczeń proponuje zmiany w metodach nauczania początkowej nauki czytania i pisania. Uważa, że pierwszym krokiem we wprowadzeniu dziecka w świat pisma powinno być zapoznanie go z literami własnego imienia (inicjacja imienia).

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Etapy nauki czytania: • Inicjacja imienia. Wizytówka z imieniem wprowadza dziecko w świat znaczeń. • Ściana pełna liter. Obserwacja, porównywanie, liczenie, wyciąganie wniosków, zwrócenie uwagi na litery, które posiada dziecko w swoim imieniu, a których mu brak. • Prezentacje alfabetu. Poznawanie wszystkich liter wielkich i małych, drukowanych i pisanych. • Targ liter. Różne zabawy i gry prowadzone z wykorzystaniem liter własnego imienia. • Gra w sylaby. Układanie wyrazów z napisanych na kartonikach prostych sylab. • Nazywanie świata. Przyporządkowanie odpowiedniej nazwy do wszystkiego co znajduje się wokół nas.

Metody i techniki Celestyna Freineta Ekspresja stanowi punkt wyjściowy w pedagogice Celestyna Freineta. Wywodzi się ona od aktywności i zainteresowań dziecka opartych na pracy i zabawie. Koncepcja pedagogiczna tego pedagoga-praktyka ma za zadanie: • rozbudzanie twórczej aktywności dziecka przez kontakt ze środowiskiem • wychowanie przez pracę dobrze zorganizowaną • włączanie w proces dydaktyczny form swobodnej ekspresji Halina Semenowicz była pierwszą animatorką ruchu freinetowskiego w Polsce.

Metody i techniki Celestyna Freineta Celestyn Freinet odrzuca ocenę, konwencję podręcznika, uwzględnia indywidualne tempo pracy. Inny jest sposób zdobywania wiedzy przez ucznia. Szczególną uwagę zwracał na rozwój samorządności, czyli pracę w małych grupach.

Metody i techniki Celestyna Freineta Założenia: • Nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie. • Szkoła nie może selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze, lecz powinna pracować z dziećmi o różnych możliwościach intelektualnych. • W pracy pedagogicznej najważniejszy jest rozwój osobowości każdego dziecka. • Pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku dla jego osoby, potrzeb i dążeń. • W rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest wymiana doświadczeń. • Założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą technik, które ułatwiają pracę nauczyciela.

Metody i techniki Celestyna Freineta Techniki, które opracował Freinet są podstawą jego pedagogiki. • Technika swobodnego tekstu. • Fiszki autokreatywne. • Korespondencja międzyszkolna. • Gazetka szkolna. • Swobodna ekspresja plastyczna, muzyczna i teatralna. Stanowi ona punkt wyjścia nauczania różnych przedmiotów szkolnych. • Doświadczenia poszukujące. Stosowane są zwłaszcza w środowisku społeczno - przyrodniczym.

Metody i techniki Celestyna Freineta Wprowadzając dziecko w świat pisma i czytania Freinet proponuje „naturalną metodę czytania”: • Dzieci układają małe opowiadania, na podstawie swoich przeżyć, obserwacji i wzruszeń. • Nauczyciel zapisuje je na tablicy, a dzieci przepisują je, drukują i w krótkim czasie odkrywają w napisanych wyrazach elementy podobne, co do kształtu i dźwięku, litery i sylaby, stanowiące człony różnych wyrazów. • Pierwszym etapem jest pisanie bardzo krótkich tekstów, składających się z jednego lub dwóch zdań. Odczytywanie go jest całościowe, ale natychmiast musi nastąpić analiza i synteza.

Metody przygotowujące do nauki czytania i pisania