Anna Forin Zastępca Dyrektora Zespołu Instytucjonalnego Systemu Wsparcia

1. Fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych a Krajowy System Usług dla MSPPrezentacja wyników badaniaWarszawa, 10 czerwca 2008 r. Anna ForinZastępca Dyrektora Zespołu Instytucjonalnego Systemu Wsparcia Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

2. Cele badania • Badania zostało zrealizowane w okresie styczeń-kwiecień 2008 przez firmę Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o. na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. • Celem nadrzędnym, do osiągnięcia którego przyczynić ma się przeprowadzone badanie, jest budowa zintegrowanego, efektywnego systemu instytucji pożyczkowych i poręczeniowych, służących ułatwieniu dostępu do finansowania zewnętrznego mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. • Operacyjnie badanie miało służyć: • opracowaniu koncepcji funkcjonowania funduszy pożyczkowych i poręczeniowych w KSU, • zidentyfikowaniu potrzeb funduszy pożyczkowych i poręczeniowych w zakresie wsparcia pozainwestycyjnego oraz wypracowaniu systemu komplementarnego i systematycznego wsparcia szkoleniowego i doradczego dla funduszy pożyczkowych i poręczeniowych będących członkami KSU, • wypracowaniu metodologii badania i analizy jakości usług finansowych świadczonych przez ww. podmioty. • Prezentujemy tylko jego wybrane wyniki.

3. Metodologia • Analiza dokumentów programowych i opracowań (desk research). • Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) wśród funduszy i innych kluczowych instytucji (15 wywiadów), zostały zrealizowane w okresie luty-marzec 2008. • Zogniskowane wywiady grupowe (FGI) zrealizowano w marcu i kwietniu 2008. • Prezentowane dane liczbowe pochodzą z badań przedstawicieli funduszy pożyczkowych oraz funduszy poręczeń kredytowych przeprowadzonych w dniach 31 marca – 9 kwietnia 2008 techniką wywiadu telefonicznego ze wspomaganiem komputerowym (CATI). • Ogółem zrealizowano 51 wywiadów z przedstawicielami funduszy poręczeń kredytowych oraz 65 wywiadów z przedstawicielami funduszy pożyczkowych. • W sumie nie udało się zrealizować tylko 2 założonych wywiadów.

4. Punkt wyjścia badania • Odmienna sytuacja funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, praktycznie w każdym wymiarze. • Wielkie wyzwanie, jakim pozostają zasady przyznawania i wykorzystywania środków na wsparcie funduszy pożyczkowych i poręczeniowych w ramach regionalnych programów operacyjnych i ich wpływ na system (?) obu rodzajów funduszy. • Inicjatywa JEREMIE, jej ostateczny kształt i wpływ na system obu rodzajów funduszy.

5. Fundusze poręczeniowe Niski stopień uczestnictwa w KSU (19% liczby, 13% kapitału). Znaczna grupa funduszy skupiona w KGP (fundusze z udziałem BGK). Dyskusyjność konkurencji między funduszami, szczególnie regionalnymi, jednocześnie zaś konieczność szanowania praw nabytych. Wtórność instrumentu, jakim są poręczenia i stąd kluczowa rola sektora bankowego. Fundusze pożyczkowe Niezły stopień uczestnictwa w KSU (53% liczby, 61% kapitałów). Brak instytucji skupiającej większość funduszy. Całkowicie wolna konkurencja między różnymi rodzajami funduszy. Brak uzależnienia od sektora bankowego. Sytuacja obu rodzajów funduszy

6. Fundusze pożyczkowe

7. Członkowie KSU: czy członkostwo w KSU przynosi Państwu korzyści w związku z prowadzoną przez Państwa działalnością pożyczkową? N=41

8. Członkowie KSU: czy zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami dotyczącymi KSU ZGADZAM SIĘ NIE ZGADZAM SIĘ N=41

9. Członkowie KSU: czy zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami dotyczącymi KSU ZGADZAM SIĘ NIE ZGADZAM SIĘ N=41

10. Fundusze nie będące członkami KSU: czy Pana(i) zdaniem Krajowy System Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw dysponuje interesującą ofertą dla funduszy pożyczkowych? N=21

11. Fundusze nie będące członkami KSU: czy rozważaliście lub rozważacie Państwo możliwość wstąpienia do Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw? N=21

12. Czy według Pana(i) wiedzy istniejąca obecnie w Polsce sieć funduszy pożyczkowych ma charakter spójnego systemu? N=65

13. Fundusze poręczeniowe

14. Członkowie KSU: czy członkostwo w KSU przynosi Państwu korzyści w związku z prowadzoną przez Państwa działalnością poręczeniową? N=17

15. Fundusze nie będące członkami KSU: czy rozważaliście lub rozważacie Państwo możliwość wstąpienia do Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw? N=27

16. Fundusze nie będące członkami KSU: czy Pana(i) zdaniem Krajowy System Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw dysponuje interesującą ofertą dla funduszy poręczeniowych? N=27

17. Członkowie KSU: czy zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami dotyczącymi KSU ZGADZAM SIĘ NIE ZGADZAM SIĘ N=17

18. Członkowie KSU: czy zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami dotyczącymi KSU ZGADZAM SIĘ NIE ZGADZAM SIĘ N=17

19. Czy według Pana(i) wiedzy istniejąca obecnie w Polsce sieć funduszy poręczeniowych ma charakter spójnego systemu? N=51

20. Czy Pana(i) zdaniem za stworzenie, koordynację i rozwój spójnego systemu funduszy poręczeniowych w Polsce powinien być odpowiedzialny(a)? N=51

21. Fundusze pożyczkowe – wybrane wnioski(badania ilościowe, jakościowe, desk research) • Niezła, choć mieszana opinia na temat KSU, w szczegółach szereg zastrzeżeń (brak konkretnej oferty, dyskusyjne ISO dla niektórych funduszy, dyskusyjne postanowienia niektórych zapisów rozporządzenia). • Niedostatek szkoleń, wspólnych spotkań etc. • Zasadne wprowadzenie standardów pożyczkowych, choć o ograniczonym charakterze. • Niejasne opinie, co do istnienia i przyszłości systemu funduszy pożyczkowych. • Problemy związane z finansowaniem w ramach RPO.

22. Fundusze poręczeniowe – wybrane wnioski(badania ilościowe, jakościowe, desk research) • Mieszana opinia na temat KSU, w szczegółach szereg zastrzeżeń (brak konkretnej oferty, dyskusyjne ISO dla niektórych funduszy, dyskusyjne postanowienia niektórych zapisów rozporządzenia). • Zdecydowanie zasadne wprowadzenie standardów poręczeniowych. • Problemy związane z finansowaniem w ramach RPO. • Pomysły związane z rozwijaniem nowych produktów. • Rola systemu regwarancji. • Zdecydowanie brak systemu funduszy – pytania o szereg rozstrzygnięć: (nie) dopuszczanie konkurencji, rola BGK, akceptowalnego poziomu strat i mnożnika. • Kluczowa rola współpracy z bankami i jasnego prawnego wyodrębnienia funduszy poręczeniowych. • Niejasności, dotyczące interpretacji przepisów o dopuszczalności pomocy publicznej.

23. REKOMENDACJEKrajowy System Usług dla MSP

24. Oba rodzaje funduszy • Atrakcyjna, dostosowana do potrzeb różnych funduszy oferta szkoleniowo-doradcza. • Ułatwianie dostępu do kapitału. • Zmiana niektórych postanowień rozporządzenia KSU. • Opracowanie i monitorowanie standardów działalności poręczycielskiej / pożyczkowej. • Uruchomienie systemu monitoringu działalności pożyczkowej / poręczeniowej oraz wypracowanie odpowiednich wskaźników. • Współpraca w ramach KSU koordynowana przez odpowiedni sekretariat branżowy.

25. Okresowe badanie jakości usług (badanie stosowania odpowiednich procedur, satysfakcji klientów oraz analiza ekonomiczno-finansowa funduszy i efektów ich działalności. • Badanie i doskonalenie kompetencji pracowników funduszy. Fundusze pożyczkowe: • Pomoc w promocji funduszy pożyczkowych wobec przedsiębiorców. Fundusze poręczeniowe: • Uzgodnienie zakresu wspierania z BGK. • Promocja działalności funduszy poręczeniowych wobec banków.

26. REKOMENDACJE OGÓLNE

27. Oba rodzaje funduszy Dokonanie kompleksowej ewaluacji obu systemów. Opracowanie docelowego kształtu systemu funduszy pożyczkowych w Polsce z uwzględnieniem roli KSU. Opracowanie docelowego kształtu systemu funduszy poręczeniowych w Polsce z uwzględnieniem roli KSU. Działania mające na celu doskonalenie kompetencji pracowników administracji publicznej. Wyjaśnienie „odwiecznego” problemu statusu udzielanych poręczeń w kontekście przepisów, dotyczących pomocy publicznej.

28. Dziękuję za uwagę Informacje: ksu@parp.gov.pl