Preventie van polarisatie en radicalisering

2. Preventie van polarisatie en radicalisering Commissiebrief over vervolgaanpak • Voorgeschiedenis • Aanpak tot nu toe • Aanzetten voor bijstelling • Gegroeid inzicht problematiek • Regierol bij gemeenten in Rijksbeleid • Adviezen Saluti • Onderzoek door COT • Voorgestelde verdere ontwikkeling van de preventieve aanpak

3. Preventie van polarisatie en radicalisering Voorgeschiedenis • Start in 2006 nota “Aanpak terrorisme en radicalisering” (motto “Utrecht is van ons allemaal”) • Samenwerkingsproduct OOV en MO • Drie actielijnen: • Voorbereid zijn op aanslagen of dreiging • Vroeg signaleren van radicalisering en polarisatie • Preventie door te investeren in integratie en bestrijden van achterstand • Focus: islamitisch- en rechts radicalisme

4. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanpak tot nu toe • Actielijn 1: Voorbereid zijn op aanslagen of dreiging • Actualiseren crisisbeheersingsplannen • Oefeningen en trainingen • Lokale uitwerking van het landelijk Alerteringssysteem Terrorismebestrijding • N.a.v. de film Fitna is een werkwijze ontwikkeld voor het hanteren van maatschappelijke onrust in situaties van polarisatie(wordt nog vastgelegd in formeel draaiboek)

5. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanpak tot nu toe • Actielijn 2: Vroeg signaleren • Groot aantal verkennende contacten gelegd – netwerk opgebouwd (onderwijs, politie, jongerenwerk, jeugdzorg, religieusculturele organisaties, wijken, enz) • Geconfronteerd met polarisatie en radicalisering ? • Hoe gaat men er in de praktijk mee om ? • Genoeg toegerust (kennis, vaardigheden) ? • Verkennen mogelijkheden samenwerking: scholing, kennisuitwisseling, advisering nav concrete signalen. • Diverse informatiebijeenkomsten / trainingen • Signalerings- en Adviespunt Radicalisering (SAR) + bespreken specifieke signalen in casusoverleg

6. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanpak tot nu toe • Actielijn 3: Preventie door te investeren in integratie en bestrijden van achterstand • Met name opgepakt via bestaande programma’s • Insteek: via algemene jeugd-, onderwijs-, arbeidsmarkt- en diversiteitsbeleid voorkomen dat er een voedingsbodem voor radicalisering ontstaat

7. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanzetten voor bijstelling beleid • Gegroeid inzicht problematiek • Minder acute zorg over extremisme/terrorisme • Meer aandacht voor polarisatie en radicalisering als opgroei- en identiteitontwikkelingsvraagstuk • Rijk verwacht regierol van gemeenten • Actieplan polarisatie en radicalisering 2007-2011 • Gemeenten sleutelrol - toegang tot ‘haarvaten locale samenleving’ • Financiële steun voor lokale actieplannen (preventie, signaleren, interventie)

8. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanzetten voor bijstelling beleid • Drie adviezen door Saluti: • 1e (2006): “Utrecht is van ons allemaal” • Focus eenzijdig, heb meer aandacht rechts radicalisme • Pleidooi voor zo inclusief mogelijk beleid • Bezorgdheid over voorgenomen “informatieschakelpunt” • 2e (2007): “Preventie radicalisering begint bij inclusief jeugdbeleid” • Pleidooi voor meer geïntegreerde aanpak van polarisatie en radicalisering in relatie tot het jeugdbeleid • Doel jongeren vanzelfsprekende plaats geven in samenleving en steunen bij ontwikkelen stevige identiteit • Brede inzet (langjarig/structureel), onder regie gemeente • Groot aantal specifieke aanbevelingen

9. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanzetten voor bijstelling beleid • Drie adviezen door Saluti: • 3e (2007): “Reactie op plan van aanpak SAR” • Bezwaren (moreel, praktisch, juridisch) tegen een casusoverleg radicalisering: • Er is geen specifieke structuur nodig voor signaleren en bijsturen: dat kan via bestaande zorgstructuur • Instellen van zo’n specifiek overleg wordt ontraden

10. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanzetten voor bijstelling beleid • Onderzoek door COT (voorjaar 2008) • Verhelderen van het diffuse beeld mbt polarisatie en radicalisering in de stad • Aanknopingspunten bieden voor versterking van de Utrechtse aanpak • Bevindingen: dominant beeld: • Geen grote acute problemen in Utrecht • Wel signalen van mogelijke radicalisering en een zich ontwikkelende voedingsbodem (islamitisch én rechts) • Idem signalen van beginnende en sluimerende polarisatie • Zorgen over weerbaarheid jongeren • Vragen t.a.v. organisaties met salafistische signatuur

11. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanzetten voor bijstelling beleid • COT geeft 15 aanbevelingen voor versterking: • Herijk het beleid. Geef specifieke aandacht aan preventie • Expliciteer de rol van de gemeente, draag die ook actief uit naar relevante partners • Signalerings- en Adviespunt Radicalisering: is waardevol. Verduidelijk SAR naar professionals door actieve communicatie • Ontwikkel een visie op de rol van frontliniewerkers • Vergroot kennis over P+R bij beleidsmakers en professionals • Versterk operationele samenwerking tussen politie en gemeente • Besteed aandacht aan voorkomen P+R binnen verschillende gemeentelijke beleidsterreinen (inhoudelijk en organisatorisch) • Monitor ontwikkelingen in het licht van polarisatie • Investeer structureel in netwerken en ontwikkel draaiboek Maatschappelijke Onrust

12. Preventie van polarisatie en radicalisering Aanzetten voor bijstelling beleid • aanbevelingen COT (vervolg): • Investeer in contacten met religieusculturele organisaties • Houdt contact met salafistische organisaties maar stel ook grenzen • Zoek intergemeentelijke afstemming over salafistische organisaties • Besteed op regionaal niveau aandacht aan rechtsradicalisering • Breid kennis- en signaleringsfunctie uit binnen de regio • Besteed binnen politie opnieuw aandacht aan onderwerp radicalisering

13. Preventie van polarisatie en radicalisering 4. Aanpakjustitieen politie Geraakt door negatieve ontwikkelingendie als voedingsbodem voor polarisatie en radicalisering kunnen werken Zoekend en mogelijk vatbaar voor radicalisering Radicaliserend en /of aanbieder van radicaal gedachtegoed Extremisten(dreiging) 3. Signaleren en reageren 2. Vergroten weerbaarheid: specifieke preventie 1. Tegengaan voedingsbodem: algemene preventie

14. Preventie van polarisatie en radicalisering Vervolg: versterken preventieve aanpak • Uitwerkingsplan mede op basis advies Saluti en COT • Adhv plan beroep op cofinanciering Rijk tbv uitvoeringskosten • Uitgangspunt is en blijft: voorkomen beter dan genezen • Beschermen samenleving en hulp aan individu (insluiten, weerbaar maken, spiegel voorhouden, opnieuw binden aan democratische samenleving) • Meer aandacht voor gerichte preventie voor jongeren die zoekend en vatbaar zijn. Langs 2 lijnen: • Ondersteuning van professionals • Empowerment van jongeren zelf (direct of via peers)

15. Preventie van polarisatie en radicalisering Vervolg: versterken preventieve aanpak • Overleg aangaan met instellingen binnen jeugdbeleid voor steun en draagvlak • Voortouw DMO-jeugd, nauwe samenwerking met OOV • Casusoverleg wordt voorlopig voortgezet (tot max eind 2011) • Sluitstuk preventieve aanpak • Compact, laag frequent, vertrouwelijk overleg - OOV, politie, JAT • Reageert op signalen professionals • Zorgvuldig gereglementeerd • Streefdoel: onderbrenging in bestaande zorgstructuur • Belang voorlopige voortzetting causoverleg zorgvuldig beargumenteerd in brief aan Saluti