AILE PLANLAMASI DANISMANLIGI

1. AILE PLANLAMASI DANISMANLIGI

3. AMA�: Nitelikli aile planlamasi hizmeti sunabilmek i�in aile planlamasi danismanligi konusunda bilgi ve beceri kazanmak.

4. �GRENIM HEDEFLERI: Oturumun sonunda, katilimcilar, Aile planlamasi danismanligini tanimlayabilmeli, Aile planlamasi danismanliginin �nemini a�iklayabilmeli, Aile planlamasi danismanliginin ilkelerini sayabilmeli, Iyi bir AP danismaninin �zelliklerini a�iklayabilmeli, Iyi bir danismanlik ortami olusturabilmeli, Aile planlamasi danismanliginin �esitlerini sayabilmeli, Aile planlamasi danismanliginin basamaklarini (KAYNAK) sayabilmeli, Aile planlamasi danismanligi �grenim rehberine (KAYNAK) uygun bir sekilde danismanlik yapabilmelidir.

5. Danismanlik Danismanlik, herhangi bir konuda, kisiye g�venilir, bilgili ve konu hakkinda ustalasmis kisiler tarafindan bilgi verilmesi ve kisinin bilin�lendirilerek kendi d�s�ncesini olusturabilmesine �Y�NLENDIRICI OLMADAN- yardim edilmesidir.

6. Aile Planlamasi Danismanliginin Yararlari: Basvuranlarin aile planlamasi y�ntemlerinin yararlarini ve risklerini g�rmelerini, Kendi ihtiya� ve duygularini g�z �n�ne almalarini, �reme ve aile planlamasi y�ntemleri konusunda bilin�li ve g�n�ll� karar vermelerini, Aile planlamasi y�ntemlerinin dogru uygulanmasini, Basvuranin bilgilenmesini ve bu bilgileri kendi ihtiya�lari ve kosullarina g�re kullanmasini saglar.

7. �zg�r ve Bilin�li Se�im: �zg�r se�im herhangi bir baski altinda kalmadan yapilir. Bilin�li se�im yapilabilmesi i�in, mevcut aile planlamasi se�eneklerinin neler oldugu, riskleri ve yararlari konusunda tam bir bilgi sahibi olunmalidir. �Danismanligin hedeflerinden birisi, bilin�li ve �zg�r se�imin saglanmasidir

8. Basvuranin �zg�r ve Bilin�li Se�im Yapmasinda Danismanin Rol�: Danisman; Karar vermeye yardimci olmasi a�isindan y�ntemlerin olumlu ve olumsuz y�nlerini anlatir. Tarafsiz ve dogru bilgi verir. Basvuranin kendi durumunu ve gereksinimini ortaya koyup kendi kararini vermesini saglar. Basvurana kullanmak istedigi y�ntemi elde etmesine yardimci olur.

10. Iyi Bir Danismanin Kisisel �zellikleri: Insanlarla birlikte �alisma ve onlara yardim etme istegi olmali, Yaptigi isin �nemine inanmali, Insanlara ve onlarin kendileri adina karar verme hakkina saygili olmali, Cinsellik konusunda rahat olmali, Duygularini kolaylikla ifade edebilmeli, Kendi degerlerinin ve sinirlarinin farkinda olmali, Farkli yas, etnik kimlik, dini inan�, irk, sinif, egitim ve cinsiyetteki gruplara karsi tarafsiz bir tutum i�inde olmali, Kendi degerlerinden farkli degerlere karsi hosg�r�l� olmali, Basvuranlarin duygu ve d�s�ncelerini anlayabilmeli, Basvuranlara karsi destekleyici bir tutum i�inde olmali, �zel konularda gizliligi saglayabilmeli, Aktardigi bilgileri tarafsiz degerlendirebilmeli, Danismanlik egitimi almis olmali.

11. Nitelikli bir �S Danismani: G�venilir Olmali: Bilgili Olmali: Becerili Olmali:

12. G�venilir Olma: Kisinin mahremiyetini koruma Kisinin haklarina saygi duyma Kisinin g�venini kazanmada duyarli olma

13. Bilgili Olma: T�m �reme sagligi konularini iyi kavrama �reme sagligi ile ilgili konularda g�r�lebilecek yan etkiler, saglik sorunlari hakkinda gerekli bilgilere sahip olma Basvuranlarin kararlarini etkileyen k�lt�rel / psikolojik fakt�rlerin bilincinde olma

14. Becerili Olma: �nyargisiz bir yaklasimla basvurana saygili ve nazik davranma Iki y�nl� iletisim kullanma Kendini tanitarak ve basvuranla tanisarak iletisimi baslatma ve s�rd�rme Basvurani soru sormaya tesvik etme Basvuranin k�lt�r�ne uygun davranma �S ile ilgili bilgileri tarafsiz, duyarli bir bi�imde sunma Basvuranin bilgileri tam olarak anladigindan emin olma Basvuranin endiselerini dikkate alma Daha fazla yardimci olamayacagi durumlarda, basvurani uygun yerlere sevk etme

15. Aile Planlamasi Danismanlik �esitleri: Genel danismanlik, Y�nteme �zel danismanlik, Izlem danismanligi.

16. Danismanlik s�reci:

17. Genel Danismanlik:

18. Genel Danismanlikta: Basvurana kadin ve erkek �reme sisteminin anatomisi, fizyolojisi hakkinda kisaca bilgi verilir. T�m kontraseptif y�ntemler hakkinda g�rsel malzemeler kullanilarak tek tek kisa bilgi verilir y�ntemlerin olumlu-olumsuz y�nleri, yan etkileri anlatilir. Genel danismanlik �bireysel� ya da �grup danismanligi� seklinde sunulabilir.

19. Y�nteme �zel Danismanlik: Basvuran kisinin kullanmaya karar verdigi y�ntemle ilgili olarak yapilan danismanliktir. Belli bir kontraseptif y�ntemin uygulanmasindan hemen �nce ve hemen sonra yapilan danismanliktir.

20. Y�nteme �zel danismanlikta yapilanlar: Kisinin ilgilendigi y�ntemin uygunlugu konusunda, onun gereksinimlerini ve �yk�s�n� g�z �n�ne alinarak degerlendirme yapilir. Y�ntemin tanimi yapilir, etki mekanizmasi, etkililigi, olumlu/olumsuz y�nleri, kullanim kurallari ve olasi yan etkileri yalin ve anlasilir bir dille anlatir. Kisinin anladigindan emin olmak i�in, kullanim kurallarini ve uyarilari tekrarlamasini istenir. Izlem hakkinda bilgi verilir. Y�nteme �zel danismanlikta kisiye y�ntem hakkinda ayrintili bilgi i�eren, tibbi m�dahale gerektiren durumlari tanitan bir bros�r verilmelidir.

21. Izlem danismanliginin ama�lari: Kullanicinin aile planlamasi uygulama kararini g��lendirmek, Kullanicinin y�ntemden memnun olup olmadigini, y�ntemi kullanmaya devam edip etmedigini �grenmek, Kullanicinin y�ntemi dogru uygulayip uygulamadigini kontrol etmek ve gerekirse, kullanim kurallarini yinelemek, Gerekli malzemeyi saglamak, Kullanicinin sorularini yanitlamak, Y�ntem konusunda g�ven vermek ve olasi k���k yan etkileri tedavi etmek Kullanicinin genel saglik durumunda ve yasam kosullarinda, y�ntemi degistirmesini veya uygulamayi birakmasini gerektiren bir degisiklik olup olmadigini saptamak.

22. Ilk izlem ziyaretinin zamani: Kullanilan kontraseptif y�nteme baglidir. Baslica kontraseptif y�ntemler i�in genelde asagidaki izlem zamanlari �nerilir: Oral kontraseptifler: 4 hafta sonra RIA'lar: 1 adet sonra Enjekte edilen kontraseptifler:1 veya 3 ay sonra(tipine bagli) Implantlar: 1 hafta sonra Daha sonraki izlemler, kismen kontraseptif y�nteme ve verilen malzeme miktarina (�rn. ka� kutu hap veya kondom verildigine) baglidir. Her kadin, yilda en az bir kez genel ,muayeneden ge�melidir. B�t�n kadinlara, yilda en az bir kez pelvik muayene yapilmasi �nerilir; RIA kullananlara mutlaka yapilmalidir.

23. Izlem ziyaretleri sirasinda yapilan danismanlik: Saglik personeli �zellikle, sevk edilmesi gereken �nemli sorunlarla, kolayca giderilebilecek k���k sorunlari ayirt edebilmelidir. Tibbi a�idan bir �nemi olmayan bazi yan etkiler rahatsizlik verici olabilir. Basvurani dikkatlice dinleyin ve destek olun. Izlemde basvuranin sagliginin k�t� olduguna isaret eden uyari isaretleri varsa, tedavi verin, gerekirse sevk edin.

24. Izlem ziyaretleri sirasinda yapilan danismanlik: Yan etkiler tolere edemiyorsa y�ntem degistirilebilir. Belirli sikayetleri olmayan kadinlar da bazen y�ntemi degistirmek isteyebilir. �ocuk sahibi olmak i�in y�ntem birakana dogum �ncesi bakimla ilgili bilgi verilmelidir. Izlem ziyaretleri, hizmetin s�rekliligi ve basarisi i�in �ok �nemlidir. Izleme gelen basvuranlarin�saglik kurumuna tekrar gelmelerinden memnun� olmalarini saglayiniz.

25. Danismanligin ilkeleri-1: Basvuranlara iyi davranma: Sakinbir dille konusma Sorulari sabirla ve tam olarak yanitlama Mahremiyeti �nemseme

26. Danismanligin ilkeleri-2: G��l� bir etkilesim-iletisim kurma: 2 y�nl� iletisim kurma Dinleme ve soru sorma/sordurma Basvuran herkesin farkli oldugunu unutmama Dinleme,�grenme ve yanit verme

27. Danismanligin ilkeleri-3: Basvuranin gereksinimine uygun bilgi verme: Basvuranin gereksinimi anlama Bilgiyi kisiye g�re anlatma

28. Danismanligin ilkeleri-4: Gereginden fazla bilgi vermekten ka�inma: Asil gerekli bilginin �grenilmesini saglama T�m zamani bilgi aktarimi i�in kullanmama Basvuranin sorulari, kaygilari ve d�s�ncelerini �grenmek i�in zaman ayirma

29. Danismanligin ilkeleri-5: Basvuranin se�tigi ve istedigi hizmeti almasini saglama: Basvuranin se�imine saygi duyma Basvuranin se�tigi hizmete uygunlugunu belirleme Hizmeti verme

30. Danismanligin ilkeleri-6:  Basvuranin anlamasina, hatirlamasina yardim etme: Danismanlik kisa tutulmali Bilinen s�zc�kler kullanilmali �nemli mesajlara �ncelik verilmeli Bilgi bir d�zen i�inde aktarilmali �nemli noktalar tekrarlanmali Anlasildigi kontrol edilmeli

31. Bilgilendirme Materyallerinin Kullanimi:  Danismanlikta bros�r, poster, resimli rehber, kontraseptif y�ntem �rnekleri gibi materyallerinin kullanilmasi faydalidir. G�rsel materyaller s�zle anlatilanlari pekistirir. Ilgi �eker, konularin anlasilmasini kolaylastirir. Bros�rler gibi basvuranlarin yanlarinda g�t�rebilecekleri materyaller y�ntemi dogru kullanmalarini saglar. K���k sorunlar ve yan etkiler ile ilgili yol g�sterir.Aldigi bilgileri �evresi ile paylasmasina da yardimci olur.

32. G�rsel Malzemeleri Kullanirken: Konusurken s�ylediklerinizi es zamanli olarak resimler �zerinde g�sterin. G�rsel malzemenin basvuran tarafindan g�r�lebildiginden emin olun. Basvuranin �reme sistemi ile ilgili a�iklamalarinizi yapin, ama bilmediklerini y�zlerine vurmayin. Resimli rehber �zerinden giderken ilgili sayfanin basvuran tarafindan g�r�l�p anlasildigindan emin olduktan sonra sayfayi �evirin. Basvuranin kontraseptif y�ntemleri yakindan g�rmesine, ellemesine izin verin. Penis modeli �zerinde kondom kullanicilarina uygulama yapin ve uygulama yapmasina izin verin.

33. Etkin bilgi nasil verilmeli ? KISA olmali: Sadece akilda kalmasi istenenler vurgulanmali �NCELIKLENDIRILMELI: �nemli konular ilk basta anlatilmali BASIT olmali: Kisa c�mlelerle, basvuranin anlayacagi, tibbi olmayan dil kullanilarak anlatilmali TEKRARlanmali: �nemli bilgiler tekrar tekrar vurgulanmali,Kisinin bunlari tekrarlamasi istenmeli

34. KAYN adimlari: K- Karsilayarak selamlayiniz A- Alaka g�stererek sorular sorunuz Y- Y�ntemler konusunda bilgi veriniz N- Ne t�r y�ntem se�ecegine yardimci olunuz.

35. K:Karsilayarak selamlama:  Basvurani nazik�e karsilama Kendini tanitip, nasil yardimci olabilecegini sorma, Konusmayi mahrem bir ortamda, kimsenin duyamayacagi bir ortamda yapma, Mahremiyet konusunda g�ven verme,

36. A: Alaka g�stererek sorular sorma: Ilk kez basvuran kisiye, yasini, medeni durumunu, gebelik, dogum ve yasayan �ocuk sayisi, dogurganlik hedeflerini sorma Aile Planlamasi �yk�s�n� ve cinsel yolla bulasan hastalik riskini �grenme Aile planlamasi konusundaki gereksinimlerini, isteklerini, s�phelerini, sorularini veya sorunlarini anlatmaya tesvik etme

37. Y: Y�ntemler konusunda bilgi verme: Istenmeyen gebelikleri �nleyici y�ntemler (AP) konusunda bildiklerini sorup yanlislari d�zeltme, T�m y�ntemlerin yararlari ve yan etkileri hakkinda bilgi verme, Hangi y�ntemin nereden ve nasil temin edilebilecegini anlatma.

38. N: Ne t�r y�ntem se�ecegine yardimci olma: Basvuranin gereksinimleri ve tercihlerine uyacak bir aile planlamasi y�ntemine karar vermesine yardimci olma Y�ntemin g�venilirligi ile ilgili bilgi verme Karari kesinlestirme

39. Bireysel degerlendirme �nemlidir: Basvuranin ihtiya�larina g�re bu basamaklarin sirasi ve i�erikleri degisebilir. B�t�n basamaklarin uygulanmasi sadece ilk ziyaretlerde gerekli olabilir. Ilk ziyareti izleyen ziyaretler, genellikle daha kisa olur ve basvuranin ihtiya�larina g�re sekillenir. Bazi durumlarda, basvuran aile planlamasi konusunda bilgili oldugundan danismanlik daha kisa s�rebilir.

40. Iyi Bir Danismanlik Ortami: G�venlik veren, mahremiyet, gizlilik, sayginlik, rahatlik sunan �olumlu�bir g�r�sme ortami saglanmalidir. G�r�smenin kesintiye ugramadan s�rd�r�lmesini gereklidir. Fiziksel kosullar uygun olmalidir.

41. Fiziksel kosullarin uygunlugu: Isisi ayarli,aydinlik, temiz ayri bir oda ya da odanin bir b�l�m�n� kullanma Basvuranin ve danismanin oturacagi yer ve bir masa bulundurma Hizmet ile ilgili malzeme, rehber, bros�r, poster, afis bulundurma Araya bariyer koymama, Ayni seviyede, g�z temasi kurulabilecek sekilde, 90� a�i ile, birbirinin mahrem alanina girmeden (30-50 cm) oturma