Pedagogika specjalna - wstęp

1. Pedagogika specjalna - wstęp Dr hab. prof. AP Jolanta Zielińska

2. PEDAGOGIKA SPECJALNA: to nauka szczegółowa pedagogiki o określonych zasadach i metodach pracy profilaktycznej, usprawniającej, korygującej, stymulującej i kompensacyjnej, specyfice badawczej i aplikacyjnej.

3. Przedmiot pedagogiki specjalnej: opieka, terapia, kształcenie i wychowanie osób z odchyleniami od normy, najczęściej mniej sprawnych lub niepełnosprawnych, bez względu na rodzaj, stopień i złożoność objawów oraz przyczyn i skutków zaistniałych anomalii, zaburzeń, trudności lub ograniczeń. Odchylenia powyżej i poniżej normy.

4. Cel specjalny pedagogiki specjalnej: Rewalidacja społeczna dzieci upośledzonych, chorych, oraz niedostosowanych społecznie lub w inny sposób odchylonych od normy (Maria Grzegorzewska 1968). Pedagogika specjalna eksponuje podmiotowość, godność, tożsamość jednostki o specjalnych potrzebach edukacyjnych, jako wartościach stanowiących o jej autonomii psychicznej i społecznej.

5. Szczegółowe dziedziny pedagogiki specjalnej, pedagogika: • osób z lekkim upośledzeniem umysłowym, • osób z umiarkowanym, znacznym i glębokim upośledzeniem umysłowym – oligofrenopedagogika, • niesłyszących i niedosłyszących – surdopegagogika, • niewidomych i niedowidzących – tyflopedagogika, • dzieci głuchoniewidomych - surdotyflopeadgogika • osób z niesprawnością ruchową, • terapeutyczna dzieci przewlekle chorych, • osób odmiennych somatycznie, • osób z trudnościami w uczeniu się,

6. osób z zaburzeniami mowy – logopedia, • dzieci z autyzmem i zespołami psychozopodobnymi, • osób ze sprzężonymi upośledzeniami, • osób niedostosowanych społecznie, • pedagogiczne problemy funkcjonowania i opieki osób w starszym wieku, • dzieci zdolnych i uzdolnionych.

7. Literatura: • Dykcik W.,Pedagogika specjalna wobec aktualnych sytuacji i problemów osób niepełnosprawnych Poznań: UAM 2005., Pedagogika specjalna Poznań: UAM 2001. • Kosakowski Cz.,Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń: Akapit 2003. • Sękowska Z.,Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Warszawa: WSPS 1998. • Speck O.,Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki, przel. W. Zeidler, A. Skrzypek, D. Gącza, D. Szarkowicz, Gdańsk: GWP 2005. • Wyczesany J.,Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków: Impuls 2005.

8. PROJEKTY BADAWCZE: 1. Jaki jest wkład pedagogiki ogólnej w rozwój pedagogiki specjalnej? 2. Skonfrontuj cele i zadania pedagogiki specjalnej w Polsce z tendencjami w innych krajach Unii Europejskiej. 3. Scharakteryzuj najważniejsze tendencje w rozwoju pedagogiki specjalnej, uwzględniając współczesne kierunki pedagogiczne. 4. Porównaj kształtowanie się systemu integracyjnego/niesegregacyjnego w różnych krajach europejskich. • Analizując roczniki statystyczne GUS w Polsce z ostatnich 5 lat oraz wyniki badań porównawczych, zinterpretuj i wyjaśnij skalę następujących zjawisk w kraju i poza jego granicami: a) liczba uczniów uczęszczających do segregacyjnych i integracyjnych ośrodków edukacji, b) nasilenie występowania różnych form niedostosowania społecznego, c) nasilenie występowania różnych deficytów rozwojowych.