Metody pomiaru kapitału intelektualnego

1. Metody pomiaru kapitału intelektualnego Mgr inż. Przemysław Dominiak

2. Istota zagadnienia „Menedżerowie zmagają się tu i teraz, by dostosować się do zmian w przesunięciu środka ciężkości ekonomicznej: w przejściu od zarządzania i mierzenia aktywów fizycznych i finansowych, do kultywacji i uznania wiedzy jako najistotniejszego aktu kreacji wartości. (…) Zapytajcie menedżera któregokolwiek przedsiębiorstwa, jaki odsetek całkowitej wartości przypisałby aktywom niematerialnym – wszystkiemu od indywidualnych umiejętności i know-how, po systemy informatyczne, wzory i znaki handlowe oraz relacje z dostawcami i klientami – i uzyskacie tę samą odpowiedź: ponad 80%.” Źródło: P.LaBarre, The Rush on Knowledge, „Industry Week”, 19.02.1996 r., s. 53 [za:] [Edvinsson, Malone, s. 11] Lars Kolind, prezes duńskiej spółki wytwarzającej aparaty słuchowe Otion Holding A/S, która odnotowała wzrost wartości ze 150 mln duńskich koron (1991 r.) do 2,4 mld (2001 r.) z czego zaledwie 400 mln ujawnionych jest w bilansie, powiedział: „Cała nasza rachunkowość, wszystkie zasady wprowadzane przez rząd i giełdę, wszystkie zasoby, wszystko koncentruje się na kapitale, co jest pomysłem strasznie głupim, gdyż 2 miliardy koron kapitału intelektualnego to pięć razy więcej!” Źródło: Ibidem, s. 53-54 [za:] [Edvinsson, Malone, s. 11-12] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 2/56

3. Pojęcie „kapitał intelektualny” Termin „kapitał intelektualny” używany jest często zamiennie z terminem: „własność intelektualna”, „aktywa intelektualne” i „aktywa wiedzy”, przy czym: • Kapitał intelektualny – może być rozumiany jako cały majątek wynikający z wiedzy (sama wiedza lub rezultat procesu jej transformacji) • Własność intelektualna – jest elementem KI i jest prawnie zdefiniowana (prawa własności do patentów, znaków towarowych, prawa autorskie) • Aktywa intelektualne, Aktywa wiedzy – ich definicja jest mało konkretna; pojęcia szersze od własności intelektualnej Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 3/56

4. Pojęcie „kapitał intelektualny” – cd • Stowarzyszenie The Society of Management of Canada (1998 r.): „Aktywa intelektualne to aktywa oparte na wiedzy, które są własnością firmy i które w przyszłości będą źródłem korzyści dla firmy.” [Jarugowa, Fijałkowska, 2002, s. 58] • Tom Stewart: [KI to] „coś czego nie możesz dotknąć, ale co może uczynić cię bogatym”. „Działalność każdego przedsiębiorstwa zależy od patentów, procesów, umiejętności menedżerów, technologii, informacji o konsumentach i dostawcach a także doświadczenia. Ta całościowa wiedza tworzy kapitał intelektualny.” [Ibidem] • Larry Prusak, rzecznik prasowy Ernst & Young, na temat KI mówi, że jest to: materia intelektualna, która została zmaterializowana, uchwycona i wykorzystana do stworzenia wysoko wartościowych aktywów. [Ibidem, s. 59] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 4/56

5. Pojęcie „kapitał intelektualny” – cd • Gordon Petrash z firmy Dow definiuje kapitał intelektualny jako: wiedzę posiadającą możliwość przekształcania się w wartość. [Ibidem] • Karl Erik Sveiby definiując KI wiąże go z definicją zarządzania wiedzą: „Kapitał intelektualny i zarządzanie wiedzą to pojęcia bliźniacze – dwa konary tego samego drzewa”. Główną różnicą jest stopień dynamiki tych dwóch pojęć: kapitał intelektualny postrzegany jest jako kategoria statyczna, zarządzanie wiedzą zaś – jako aktywny proces tworzenia, kodyfikowania, przetwarzania, transferowania wiedzy. [Sokołowska, 2005, s. 13] • Arian Ward twierdzi, iż kapitał intelektualnyto suma funkcjonujących w przedsiębiorstwie „wysp wiedzy”. Przedsiębiorstwo ma za zadanie tworzenie między nimi powiązań i koordynację wiedzy pracowników w sposób zapewniający odnoszenie korzyści, zarówno w wymiarze jednostkowym (pracownicy), jak i całościowym (przedsiębiorstwo). [Ibidem, s. 14] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 5/56

6. Pojęcie „kapitał intelektualny” – cd • Jednak najbardziej rozpowszechnioną definicją kapitału intelektualnego jest definicja, która jest wynikiem badań prowadzonych w przedsiębiorstwie działającym w branży ubezpieczeniowej „Skandia” na początku lat 90. Leif Edvinsson, dyrektor ds. KI w Skandii: Kapitał intelektualny = kapitał ludzki + kapitał strukturalny Kapitał ludzki jest rozumiany jako połączona wiedza, umiejętności, innowacyjność i zdolność poszczególnych pracowników do sprawnego wykonywania zadań. Jest w sposób zatem w sposób nieodłączny związany z pracownikiem. Odejście pracowników z przedsiębiorstwa może wiązać się z zanikiem „pamięci organizacyjnej”. Kapitał strukturalny jest efektem ukierunkowanych działań ludzi. Może przyjmować postać baz danych o klientach, uzyskanych koncesji, oprogramowania komputerowego, struktury organizacji, systemów przepływu informacji, procedur i innych dokumentów org. itp. W przeciwieństwie do kapitału ludzkiego może być własnością przedsiębiorstwa. [Wachowiak – red. (Sopińska), 2005, s. 45-46] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 6/56

7. Metody pomiaru KI – klasyfikacja Podział metod pomiaru wartości KI przedsiębiorstwa (wg K. E. Sveiby’ego) [Strojny, 2003, s. 105-106]: • Oparte o kapitalizację rynkową (umożliwiające określenie różnicy pomiędzy wartością księgową przedsiębiorstwa a jego rzeczywistą): wskaźnik „Q” Tobina, MV/BV. • Oparte o zwrot na aktywach (ROA): Ekonomiczna wartość dodana (EVA), CIV (Calculated Intangible Value), KCE (Knowledge Capital Earnings), VAIC (Value Added Intellectual Coefficiency), HRCA (Human Resources Costing and Accounting). • Bezpośredniego pomiaru kapitału intelektualnego(pozwalające na szacowanie pieniężnej wartości poszczególnych elementów KI): IAV (Intangible Assets Valuation), TVC (Total Value Creation), czy IVM (Inclusive Valuation Methodology). • Kart punktowych(pozwalają one na identyfikację i pomiar poszczególnych składników aktywów niematerialnych za pomocą wskaźników niepieniężnych): Zrównoważona Karta Wyników (BSC- Balanced Scorecard), Nawigator Skandii, IC-Rating, Platforma wartości czy Monitor aktywów niematerialnych (IAM – Intangible Assets Monitor). Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 7/56

8. Metody pomiaru KI KARTY PUNKTOWE Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 8/56

9. Model Skandii Szwedzka grupa ubezpieczeniowa Skandia twierdziła zawsze, że kapitał intelektualny jest co najmniej tak samo ważny, jak kapitał finansowy. W roku 1991 powołano jednostkę odpowiedzialną za rozwój metod, pozwalających na opisanie kapitału intelektualnego Skandii. Profesor Leif Edvinsson został powołany na pierwsze w świecie stanowisko dyrektora ds. kapitału intelektualnego [Skuza, 2003, s. 198]. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 9/56

10. Schemat wartości rynkowej Skandii Źródło: [Jarugowa, Fijałkowska, 2002, s. 94] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 10/56

11. Kapitał strukturalny wg Skandii • Kapitał związany z klientami: relacje z klientami, ich lojalność, wrażliwość na ceny, czas współpracy • Kapitał organizacyjny: • Kapitał innowacyjny • Własność intelektualna np. patenty, wzory i nazwy handlowe • Aktywa niematerialne: pozostałe aktywa nieprzeliczalne (np. teoria, zgodnie z którą kierowane jest przedsiębiorstwo) • Kapitał procesów Obejmuje te procedury, techniki i programy pracownicze, które zwiększają efektywność wytwarzania lub dostawy usług. [Wachowiak – red. (Sopińska), 2005, s. 45-46] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 11/56

12. 4 fazy rozwoju KI wg L. Edvinssona • Wizualizacja – przedstawienie przedsiębiorstwa w formie drzewa, co sugeruje, że to co znajduje się niżej jest ściśle związane z tym co znajduje się na górze. Kapitał intelektualny utożsamiany jest z korzeniami. W Skandii wręcz mówi się: Firma jest jak drzewo. Część jest widoczna – jej owoce, część natomiast jest ukryta – jej korzenie. Jeśli skoncentrujemy się tylko na owocach i zignorujemy korzenie, drzewo to zginie. Aby drzewo mogło rosnąć i wydawać owoce musi być ktoś, kto zadba o korzenie. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 12/56

13. 4 fazy rozwoju KI wg L. Edvinssona – cd • Wzmacnianie kapitału ludzkiego (zarządzanie wiedzą): poszukiwanie i rekrutowanie nowych utalentowanych pracowników, motywowaniu pracowników do bardziej twórczego działania, wymiany wiedzy itp. • Transformację kapitału ludzkiego w kapitał strukturalny – jest to proces kodyfikowania wiedzy w ten sposób, by mogła być ona wykorzystywana przez szersze grono pracowników i by pozostała w organizacji. • Wzmacnianie kapitału strukturalnego – poprzez inwestycje w kapitał strukturalny organizacji. [Jarugowa A., Fijałkowska J., 2002, s. 96] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 13/56

14. Nawigator Skandii Źródło: [Edvinsson, Malone, 2001, s. 56] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 14/56

15. Elementy Nawigatora Skandii • Kształtem Nawigatora jest dom (organizacja). • Nawigator nie składa się z typów kapitałów, lecz z pięciu elementów – „obszarów” koncentracji: • Obszar finansowy (1) – strych – symbolizuje przeszłość przedsiębiorstwa • Obszar kliencki (2), Obszar procesów (3) – ściany – teraźniejszość • Obszar rozwoju (4) – fundamenty – przyszłość • Obszar ludzki (5) – serce domu [Edvinsson, Malone, 2001, s. 56-57; Ludwiczyński – red. (Dobija), 2000, s. 348-349] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 15/56

16. Raport Skandii o KI Obszarom, do których odwołuje się Nawigator IC (KI), Skandia przyporządkowała zestawy wskaźników je opisujących. W ten sposób, w roku 1994 powstał pierwszy Raport Roczny IC. Standardowy model Raportu Rocznego IC, składa się ze 111 różnych wskaźników [Edvinsson, Malone, 2001, s. 129-132]. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 16/56

17. Przykłady wskaźników obszaru finansowego (18) Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 17/56

18. Przykłady wskaźników obszaru klientów (20) Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 18/56

19. Przykłady wskaźników obszaru procesów (19) Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 19/56

20. Przykłady wskaźników obszaru rozwoju (32) Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 20/56

21. Przykłady wskaźników obszaru ludzkiego (22) Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 21/56

22. Pomiar wartości KI Skandia zaproponowała następujące równanie kapitału intelektualnego w organizacji: organizacyjny kapitał intelektualny = i * C gdzie: C – wartość kapitału intelektualnego wyrażona w dolarach, i – współczynnik wydajności organizacji w wykorzystaniu kapitału intelektualnego. [Edvinsson, Malone, 2001, s. 129] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 22/56

23. Pomiar wartości KI – składowa C 21 wskaźników reprezentujących 5 obszarów Nawigatora Wskaźniki: 1-4 – rozwój nowej działalności 5-7 – inw. w technologię informacyjną 8-11 – rozwój klientów 12-17 – rozwój pracowników 18-19 – alianse 20-21 – marki i własność intelektualna Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 23/56

24. Pomiar wartości KI – składowa i 9 wskaźników reprezentujących 5 obszarów Nawigatora Współczynnik wydajności organizacji w wykorzystaniu KI: i = (n/x), gdzie: n – suma wartości dziesiętnych wskaźników wydajności, x – ilość tych wskaźników (tu: 9). Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 24/56

25. Przykład pomiaru wartości KI Jako przykład rozważmy organizację z następującymi wskaźnikami wydajności: • Udział w rynku = 0,39 • Indeks zadowolonych klientów = 0,65 • Indeks przywództwa = 0,44 • Indeks motywacji = 0,54 • Indeks zasobów badawczo-rozwojowych = 0,87 • Indeks godzin szkoleniowych = 0,94 • Indeks osiągniętej jakości w stosunku do celu jakości = 0,88 • Retencja pracowników = 0,87 • Wydajność administracyjna / Przychody = 0,85 Zgodnie z powyższym równaniem otrzymujemy współczynnik wydajności na poziomie i = 71%. Jeśli bezwzględna wartość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa wynosi 180 milionów dolarów, wówczas ogólna względna miara kapitału intelektualnego spółki wyniesie: i C = 0,71 * 180 milionów USD = 128,6 milionów USD. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 25/56

26. Model IC RatingTM • Model IC Rating został opracowany przez Intellectual Capital Sweden AB w oparciu o teorie skonstruowane przez znanych w dziedzinie zarządzania wiedzą oraz kapitału intelektualnego specjalistów (takich jak: Leif Edvinsson, Baruch Lev oraz Tom Stewart) oraz przy ich bezpośredniej współpracy. [Gudkova, 2002, s. 11] • Przedsiębiorstwo Intellectual Capital AB powstało w marcu 1997 roku z inicjatywy Leifa Edvinssona, wcześniejszego dyrektora ds. kapitału intelektualnego w Skandii oraz A-Com, która jest największą korporacją zajmującą się reklamą i komunikacją marketingową w Szwecji. [Jarugowa, Fijałkowska, 2002, s. 113] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 26/56

27. Schemat KI w modelu IC Rating Źródło: [Jacobsen, Hofman-Bang, Nordby,2001, s. 572] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 27/56

28. Metodologia IC Rating • IC Rating opiera się na zbieraniu danych zarówno od zewnętrznych, jak i od wewnętrznych interesariuszy przedsiębiorstwa na podstawie ankiet, wywiadów z zarządem, pracownikami, klientami, dostawcami itd. [Jarugowa, Fijałkowska, 2002, s. 113] • W IC Rating ocenia się ponad 200 czynników. Opisują one kapitał ludzki, kapitał strukturalny organizacyjny oraz kapitał strukturalny relacyjny, a więc wszystkie składowe kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa według koncepcji IC Ratingu. [Ujwary-Gil, 2009, s. 59-60] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 28/56

29. Rezultaty IC Rating Rezultaty ratingu prezentowane są na trzech poziomach: • poziomie zarządczym, • poziomie operacyjnym, • poziomie respondenta. [Jacobsen, Hofman-Bang, Nordby,2001, s. 577] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 29/56

30. Rezultaty IC Rating – poziom zarządczy Przedstawia się na nim ogólny stan przedsiębiorstwa w postaci miar ilościowych i jakościowych, w trzech perspektywach: • perspektywa wydajności obrazuje obecną efektywność aktywów intelektualnych, • perspektywa odnowy wyznacza wysiłki jakie przedsiębiorstwo powinno podjąć w celu zwiększenia posiadanego kapitału intelektualnego, • perspektywa ryzyka określa jakie jest ryzyko spadku obecnej efektywności aktywów intelektualnych. [Jarugowa, Fijałkowska, 2002, s. 116] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 30/56

31. Rezultaty IC Rating – poziom zarządczy – cd Perspektywy mierzone są za pomocą skali inspirowanej na terminologii Standard & Poor. Źródło: [Hofman-Bang, Martin, 2005] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 31/56

32. Rezultaty IC Rating – poziom zarządczy – cd Przykład oceny kapitału intelektualnego na poziomie zarządczym: Źródło: [Jacobsen, Hofman-Bang, Nordby,2001, s. 578] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 32/56

33. Rezultaty IC Rating – poziom operacyjny Poziom operacyjny dostarcza dodatkowych szczegółów. IC Rating wykorzystuje technikę prezentacji zwaną wykresem radarowym[Ujwary-Gil, 2009, s. 59-60]. Przykład – wskaźniki z obszaru klienckiego: Źródło: [Jacobsen, Hofman-Bang, Nordby,2001, s. 579] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 33/56

34. Rezultaty IC Rating – poziom respondenta Żeby zrozumieć w pełni poziom operacyjny, został przyjęty dodatkowy poziom szczegółów. W wywiadach, respondenci (klienci, dostawcy, odbiorcy) proszeni są by dać komentarze do ich ratingowych odpowiedzi. Te odpowiedzi są kategoryzowane zgodnie z pytaniami i kategoriami zawartymi w dokumencie pisemnym. [Jacobsen, Hofman-Bang, Nordby,2001, s. 579] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 34/56

35. Platforma wartości • Koncepcję platformy wartości opracował Huberta Saint-Onge (Canadian Imperial Bank of Commerce), we współpracy z Charlsem Armstrongiem (Armstrong World Industries), Gordonem Petrashem (Dow Chemical Comapny) i Leifem Edvinssonem (Skandia). [Wyrzykowska, 2008, s. 161] • Model ten zakłada, że przedsiębiorstwo jest w stanie tworzyć swoją wartość finansową w oparciu o będący w jej dyspozycji kapitał intelektualny, jedynie gdy wszystkie jego elementy składowe równomiernie współdziałają ze sobą. [Kasiewicz, Kicińska, Rogowski, 2006, s. 87] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 35/56

36. Schemat platformy wartości Z tego modelu można wysunąć dwa istotne wnioski: • Wartość przedsiębiorstwa nie wynika z pojedynczego składnika kapitału intelektualnego, ale z interakcji (przepływu wiedzy) między nimi wszystkimi. • Jeśli nawet przedsiębiorstwo jest bardzo silne pod względem dwóch składników kapitału intelektualnego, lecz trzeci składnik jest słaby lub – co gorsza – źle ukierunkowany (np. niewłaściwa baza klientów), wtenczas przedsiębiorstwo nie ma żadnej możliwości przekształcenia kapitału intelektualnego w wartość (kapitał finansowy). [Edvinsson, Malone, 2001, s. 107] Źródło: [Allee, 1999, s. 125] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 36/56

37. Elementy KI w modelu platformy wartości Źródło: [Jarugowa, Fijałkowska, 2002, s. 84] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 37/56

38. Pomiar kapitału intelektualnego w modelu platformy wartości W. R. Bukowitz i R. L. Williams opracowały schemat oceny kapitału intelektualnego w modelu platformy wartości nazwany przez Autorki generatorem wskaźników pomiaru. [Mikuła, Pietruszka-Ortyl, Potocki, 2002, s. 67-68] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 38/56

39. Pomiar kapitału intelektualnego w modelu platformy wartości – cd Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 39/56

40. Pomiar kapitału intelektualnego w modelu platformy wartości – cd Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 40/56

41. Metody pomiaru KI OPARTE O ZWROT NA AKTYWACH (ROA) Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 41/56

42. Metoda KCETM 1 • Metoda przychodu z kapitału wiedzy KCE (Knowledge Capital Earnings) została opracowana przez B. Leva, wykładowcę w Stern Business School w Nowym Jorku. • Autor metody stara się poprzez analizę zwrotu z fizycznych i finansowych kapitałów ustalić ekonomiczną wartość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa. 1 Na podstawie: [Ujwary-Gil, s. 64-72] Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 42/56

43. Metoda KCE – cd Punktem wyjścia metody KCE jest produkcyjna funkcja przedsiębiorstwa: gdzie: EW – ekonomiczny wynik przedsiębiorstwa, Kfiz – kapitał fizyczny, Kfin – kapitał finansowy, KI – kapitał intelektualny, a, b, c – współczynniki produktywności poszczególnych kapitałów. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 43/56

44. Metoda KCE – cd Metoda KCE składa się z 7 etapów wymagających odrębnych obliczeń. • Etap I Obliczanie znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa B. Lev proponuje uwzględniać przychody osiągnięte w trzech latach przeszłych i prognozy przychodów na trzy lata przyszłe, przy czym współczynnik dla lat przyszłych jest podwojony. gdzie: ZPP – znormalizowane przychody przedsiębiorstwa, PPt – przychody przedsiębiorstwa w roku t-tym. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 44/56

45. Metoda KCE – cd • Etap II Obliczanie znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wynikających z wykorzystania kapitału fizycznego gdzie: ZPPfiz – część znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wytworzonych przez kapitał fizyczny, ROAfiz – stopa zwrotu kapitału fizycznego, Kfiz – wartość kapitału fizycznego (jako część księgowej wartości przedsiębiorstwa). Przyjmując tu wewnętrzną stopę zwrotu z aktywów (ROA) dla konkretnego przedsiębiorstwa łatwo jest popełnić błąd. B. Lev proponuje przyjął wartość 7%, która jest rezultatem wielu badań i odzwierciedla – według niego – średnią roczną stopę zwrotu z kapitału fizycznego dla całej gospodarki. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 45/56

46. Metoda KCE – cd • Etap III Obliczanie wartości kapitału fizycznego gdzie: RAT – rzeczowe aktywa trwałe, Z – zapasy, ZD – zobowiązania długoterminowe. • Etap IV Obliczanie znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wynikających z wykorzystania kapitału finansowego gdzie: ZPPfin – część znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wytworzonych przez kapitał finansowy, ROAfin – stopa zwrotu kapitału finansowego, Kfin – wartość kapitału finansowego (jako część księgowej wartości przedsiębiorstwa). B. Lev przyjął tutaj stopę 4,5%, która odpowiada stopie zwrotu z dziesięcioletnich obligacji rządowych w latach 1980-1990. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 46/56

47. Metoda KCE – cd • Etap V Obliczanie wartości kapitału finansowego gdzie: AB – aktywa bieżące, Z – zapasy, ID – inwestycje długoterminowe, ZK – zobowiązania krótkoterminowe. • Etap VI Obliczanie znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wynikających z wykorzystania kapitału intelektualnego gdzie: ZPPKI – część znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wytworzonych przez kapitał intelektualny. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 47/56

48. Metoda KCE – cd • Etap VII Obliczanie wartości kapitału intelektualnego Ekonomiczna wartość kapitału intelektualnego przyjmuje postać: gdzie: KIW – wartość kapitału intelektualnego, ZPPKI – część znormalizowanych przychodów przedsiębiorstwa wytworzonych przez kapitał intelektualny, SKI – stopa dyskontowa kapitału intelektualnego. Baruch Lev przyjmuje, że stopa dyskontowa dla kapitału intelektualnego wynosi 10,5%. Stanowi ona średnią stopę zwrotu z akcji w latach 1980-1990 w dwóch analizowanych przez niego przemysłach: oprogramowania i biotechnologii. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 48/56

49. Metoda KCE – cd Suma wartości kapitału intelektualnego (KIW) i księgowej wartości aktywów netto przedsiębiorstwa (BV) składa się, według B. Leva, na tzw. wartość spójną (comprehensive value) – CV. • Jeśli wartość rynkowa jest większa od wartości spójnej (MV > CV), przedsiębiorstwo jest przeszacowane. • Jeśli zaś wartość spójna jest większa od wartości rynkowej (CV > MV), przedsiębiorstwo jest niedoszacowane. Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 49/56

50. Metody pomiaru KI OPARTE O KAPITALIZACJĘ RYNKOWĄ Przemysław Dominiak Metody pomiaru kapitału intelektualnego 50/56