190 likes | 380 Views
Kognitywna Teoria Świadomości Bernarda J. Baarsa. Marcin Leszczyński UAM marcinl@poczta.neostrada.pl. Kognitywna Teoria Świadomości. Analiza kontrastywna ( contrastive analysis) Metafora teatru Funkcjonalność świadomości. Analiza kontrastywna (contrastive analysis ).
E N D
Kognitywna Teoria Świadomości Bernarda J. Baarsa Marcin Leszczyński UAM marcinl@poczta.neostrada.pl
Kognitywna Teoria Świadomości • Analiza kontrastywna (contrastive analysis) • Metafora teatru • Funkcjonalność świadomości
Analiza kontrastywna(contrastive analysis) • The Principles of Psychology (1890), W. James • Elementy świadome i nieświadome mają jednakowy status • Odruch orientacyjny (OR) Pawłow, Sokołow i eksplozja obliczeniowa • Różnica między świadomym i nieświadomym przedstawieniem bodźca
Jaka teoria? • Zaczynając od najtrudniejszych problemów (np. deficytów) wprowadzamy niepotrzebne zamieszanie i liczne niejasności • Tylko zaczynając od badania prostych zjawisk możemy przystąpić do budowy ram teoretycznych w świetle, których złożone i dyskusyjne problemy mogą zostać wyjaśnione • Baars proponuje zacząć od prostego przeciwstawienia zjawisk świadomych i nieświadomych • Następnie wykorzystując stworzone ramy będziemy mogli zabrać się za problemy bardziej złożone
Ograniczenia przetwarzania dla świadomości Pamięć robocza Selektywność (świadomość ograniczona do jednego spójnego strumienia) Przetwarzanie szeregowe Generuje błędy Niemal nieograniczone możliwości przetwarzania nieświadomego (Haber, Standing) Wiele wyspecjalizowanych sieci pracuje jednocześnie (równolegle) Ich łączna moc jest olbrzymia Pracują w większości nieświadomie Bardzo skuteczne w wykonywaniu rutynowych zadań (The Novelty Hypothesis) Nie generują błędów Centralna zagadka
Teoria Globalnej Przestrzeni Roboczej(Global Workspace Theory) • GW – mechanizmem systemu nerwowego • Treści GW są szeroko dystrybuowane • System nerwowy zawiera wiele wyspecjalizowanych procesorów, które w większości działają nieświadomie • Procesory mogą rywalizować (hamowanie) i kooperować w celu osiągnięcia dostępu do GW • Uzyskanie dostępu do GW oznacza szeroką dystrybucję informacji; realizowana jest funkcja danego procesora
Wewnętrzna spójność Globalnie dostępna informacja jest (musi być) wewnętrznie spójna Inaczej (w związku z konkurencją i rywalizacją o dostęp do GW) zostanie bardzo szybko zdegradowana Zaniknie proces jej realizacji
Kontekst • Kontekst jest sposobem w jaki to, co świadome zostaje ukształtowane przez nieświadome czynniki. • Każda wiadomość ma charakter informacyjny, instruktażowy
Zrozumieć świadomość • Hipoteza Aktywacji (The Activation Hypothesis) • Hipoteza Nowości (The Novelty Hypothesis) • Hipoteza Wierzchołka Góry Lodowej (The Tip-of-the-Iceberg Hypothesis) • Hipoteza Teatru (The Theatre Hypothesis)
Metafora Teatru Architektura Globalnej Przestrzeni Roboczej: • Scena (pamięci roboczej) • Reflektor uwagi (bright spot) • Aktorzy • Kulisy (kontekst) • Publiczność
Sprzężenie Zwrotne Pętle sprzężenia zwrotnego (feedback loops) • Podtrzymywanie globalnego dostępu • Otwierają dostęp do świadomej kontroli zachowania • Efekt Nadmiaru (Redundancy Effect) • Zasada Hebb’a
Konteksty – hierarchiczne systemy • Hierarchie są uporządkowane ze względu na cel • Mają charakter adaptacyjny • Wpływają na treści świadome, zachowanie • Konteksty kooperują i rywalizują (Bridgeman) • Świadome działanie oznacza realizację jakiegoś programu
Świadomość jako wrota (gateway) • Świadomość jest drogą do ogromnych zasobów wiedzy i kontroli • Świadomość jest nagłaśniającym (publicity) „organem” mózgu • Informacje są szeroko dystrybuowane, lokalnie interpretowane
Czy świadomość jest dysfunkcjonalna? • Mechanizm kompromisu (płetwy) • Kumulatywny charakter (żuchwa) GWT przedstawia interpretację interakcji między modalnościami (szeregową i równoległą)
Świadomość jest funkcjonalna • Świadomośćma charakter adaptacyjny; zmiany ewolucyjne – kumulatywne (płetwa, żuchwa) • Świadomość optymalizuje relację między odruchem a powstrzymaniem od działania (LeDoux) • Stanowi „rozluźnienie” relacji jedno-jednoznacznej • Architektura GW powstaje by uzyskać szybki dostęp do rozwiązań zarówno w sytuacji dobrze znanej (automatyzm), jak i w przypadku nowych warunków (OR)